بیماری های عفونی

بیماری های عفونی اختلالاتی هستند که توسط ارگانیسم‌هایی مانند باکتری ها، ویروس ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها ایجاد می شوند. ارگانیسم های بسیاری در بدن و بر روی بدن ما زندگی می کنند. آنها معمولاً بی ضرر یا حتی مفید هستند. اما برخی آن ها تحت شرایط خاص، ممکن است باعث بیماری شوند.

برخی از بیماری های عفونی ممکن است از فردی به فرد دیگر انتقال یابند. برخی از آنها توسط حشرات یا حیوانات دیگر منتقل می شوند. و برخی دیگر نیز با مصرف غذای یا آب آلوده یا مواجهه با ارگانیسم های محیطی انتقال می یایند.

علائم و نشانه ها بسته به ارگانیسم عامل عفونت متفاوت است، اما اغلب شامل تب و خستگی می شوند. عفونت های خفیف ممکن است به استراحت و درمان های خانگی پاسخ دهند، در حالی که برخی از عفونت های مهلک ممکن است نیاز به بستری و مراجعه به متخصص عفونی داشته باشند.

بسیاری از بیماری های عفونی مانند سرخک و آبله مرغان با واکسن قابل پیشگیری هستند. شستشوی مکرر و کامل دست ها نیز در محافظت در برابر بیماری های عفونی کمک کننده است.1

علت بیماری های عفونی

بیماری های عفونی در اثر عوامل زیر ایجاد می شوند:

باکتری ها

این ارگانیسم های تک سلولی عامل بسیاری از بیماری های عفونی مانند گلودرد استرپتوکوکی، عفونت های مجاری ادراری و سل هستند.

ویروس ها

ویروس ها از باکتری ها نیز کوچک تر بوده و موجب انواع مختلفی از بیماری های عفونی از سرماخوردگی تا ایدز می شوند.

قارچ ها

عامل بسیاری از بیماری های عفونی پوستی همچون عفونت قارچی کرم حلقوی، بیماری پای ورزشکار قارچ ها هستند. انواع دیگری از قارچ ها موجب بروز بیماری های عفونی در ریه ها و سیستم عصبی می شوند.

انگل ها

بیماری مالاریا در اثر یک انگل کوچک ایجاد می شود که با نیش پشه موزائیک منتقل می گردد. سایر انگل ها ممکن است از مدفوع حیوانات به انسان ها منتقل شوند.

تماس مستقیم

راحت ترین راه برای دریافت بیماری های عفونی در تماس قرار گرفتن با فرد یا حیوان مبتلا به عفونت است. بیماری های عفونی به سه طریق در تماس مستقیم منتقل می شوند:

فرد به فرد

یک راه رایج برای انتشار بیماری های عفونی از طریق انتقال مستقیم باکتری ها، ویروس ها یا سایر ارگانیسم ها از یک فرد به فرد دیگر است. این حالت زمانی اتفاق می افتد که یک فرد آلوده به ویروس یا باکتری سرفه یا عطسه کرده و یا فرد سالم را لمس کرده یا ببوسد.

این میکروب ها همچنین از طریق تبادل مایعات بدن در تماس جنسی نیز منتقل می شوند. فرد انتقال دهنده عامل عفونی ممکن است هیچ علامتی از بیماری های عفونی نداشته و تنها یک حامل عامل عفونی باشد.

حیوان به انسان

این که یک حیوان شما را گاز گرفته یا خراش ایجاد کند حتی یک حیوان خانگی می تواند شما را بیمار کند که در شرایط حاد ممکن است کشنده باشد. تماس با فضولات حیوانی نیز عامل خطری در ابتلا به بیماری های عفونی محسوب می شود. برای مثال، شما ممکن است با دست زدن به بستر گربه به عفونت توکسوپلاسموزیس مبتلا گردید.

مادر به جنین

یک خانم باردار ممکن است عوامل بیماری های عفونی را به جنین خود منتقل کند. برخی میکروب ها می توانند از جفت عبور کنند. میکروب های موجود در واژن نیز در طول زایمان می توانند به کودک منتقل شوند و عاملی برای بیماری های عفونی در کودک باشند.

تماس غیر مستقیم

عوامل بیماری های عفونی همچنین می توانند از طریق تماس غیر مستقیم منتشر شوند. بسیاری از میکروارگانیسم ها می توانند روی اشیاء بی جان مانند تبلت، دستگیره در یا شیر آب قرار داشته باشند.

زمانی که شما دستگیره ای را که توسط فرد برای مثال مبتلا به آنفلوانزا یا سرماخوردگی لمس شده است لمس می کنید، می توانید میکروب هایی که از وی بر روی این شئ باقی مانده را دریافت کنید. حال اگر شما چشم ها، دهان یا بینی خود را قبل از شستن دست های خود لمس کنید به عامل عفونی آلوده خواهید شد.

نیش حشرات

حشرات حامل برخی میکروب ها هستند؛ پشه ها، کک ها، شپش ها یا کنه ها که از یک میزبان به میزبان دیگر منتقل می شوند. این حامل ها وکتور نام می گیرند. پشه ها می توانند حامل انگل مالاریا یا ویروس وست نایل باشند و کنه ها ممکن است باکتری عامل بیماری لایم را حمل کنند.

غذای آلوده

راه دیگری که عوامل بیماری های عفونی به کمک آن شما را آلوده می کنند غذا و آب آلوده است. این راه انتقال بیماری های عفونی موجب انتشار ارگانیسم ها از یک منبع به افراد زیادی می شود. برای مثال، ای کلای یک باکتری موجود بر روی یا داخل برخی غذاها مانند همبرگر پخته نشده یا آبمیوه های پاستوریزه نشده است.2

علائم بیماری‌های عفونی

هر بیماری عفونی علائم و نشانه های خاص خود را دارد. علائم و نشانه های کلی که در شماری از بیماری های عفونی مشترک هستند، عبارتند از:

تب

اسهال

خستگی

دردهای عضلانی

سرفه.1

تشخیص بیماری های عفونی

برای تشخیص بیماری های عفونی پزشک از تصویربرداری های آزمایشگاهی استفاده می کند.

به طور کلی از روش های زیر برای تشخیص این بیماری ها استفاده می شود:

تست های آزمایشگاهی

بسیاری از بیماری های عفونی نشانه ها و علائم مشابهی دارند. بنابراین پزشک با استفاده از نمونه مایعات بدن مثل خون می تواند عامل و میکروب خاص ایجاد کننده بیماری را تشخیص بدهد. این امر در تعیین روش درمان به پزشک کمک می کند.

تست های آزمایشگاهی متداول برای این کار عبارتند از:

آزمایش خون

برای این کار تکنسین مسؤل با وارد کردن سوزن سرنگ به داخل رگ از شما نمونه خون می گیرد.

آزمایش ادرار

این نوع آزمایش کاملا بدون درد است و فقط کافیست نمونه ادرارتان را در ظرف مخصوصی که به شما داده می شود بریزید. برای جلوگیری از آلودگی احتمالی نمونه ادرار، از قبل به شما آموزش داده می شود که ابتدا ناحیه تناسلی را با یک تمیز کننده کاملا پاک کنید و بعد نمونه را جمع آوری کنید.

کشت گلو

در این نوع آزمایش با استفاده از سواب استریل از برخی مناطق مثل گلو و یا سایر قسمت های مرطوب بدن نمونه برداری می شود.

نمونه مدفوع

در این نوع نمونه برداری از شما خواسته می شود مقداری از مدفوعتان را در ظرف مخصوصی که به شما داده می شود قرار بدهید تا آزمایشگاه بتواند آن را از نظر وجود انگل و سایر موارد عفونت زا بررسی کند.

مایع مغزی نخاعی (پونکسیون کمری)

در این روش با استفاده از یک سوزن که با دقت بین استخوان های ستون فقرات وارد می شود از مایع مغزی نخاعی بدن نمونه برداری می کنند. برای این کار از شما خواسته می شود که به پهلو دراز بکشید و زانوهایتان را به داخل و به سمت قفسه سینه جمع کنید.

اسکن های تصویربرداری

در این آزمایشات از روش های مختلف عکس برداری مثل اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری ( سی تی اسکن) و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) برای تشخیص عامل عفونت استفاده می شود.

بیوپسی

در این روش از بافت اندام داخلی نمونه کوچکی برای آزمایش گرفته می شود. به عنوان مثال از بیوپسی ریه برای تشخیص انواع قارچ هایی که باعث ایجاد پنومونی می شوند استفاده می کنند.3

درمان بیماری های عفونی

تعیین نوع عوامل بیماری های عفونی انتخاب درمان مناسب را برای پزشک متخصص بیماری های عفونی راحت تر می سازد.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها در خانواده هایی از انواع مشابه دسته بندی می شوند. انواع مشابهی از باکتری ها نیز در گروه های مشابه قرار می گیرند.

عموما انواع خاصی از باکتری ها به عنوان عوامل بیماری های عفونی، به دسته های خاصی از آنتی بیوتیک ها حساس هستند. درمان بیماری های عفونی باکتریایی دقیق تر انجام می شود اگر پزشک نوع باکتری عامل بیماری را شناسایی کند.

آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری های عفونی باکتریایی به کار گرفته می شوند؛ زیرا این داروها تاثیری بر روی بیماری های عفونی ویروسی ندارند. اما در برخی موارد تشخیص این که چه نوع میکروبی عامل عفونت است دشوار است. برای مثال، برخی از انواع نومونیا تحت تاثیر ویروس ها و برخی دیگر در اثر باکتری ها ایجاد می شوند.

استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها موجب ایجاد برخی گونه های باکتریایی مقاوم به برخی از انواع آنتی بیوتیک ها می شود. در این صورت درمان بیماری های عفونی ناشی از این باکتری ها بسیار سخت تر خواهد بود.

داروهای ضد ویروس

داروهای ضد ویروس برای درمان برخی و نه همه بیماری های عفونی ویروسی تولید شده اند. این ویروس ها شامل:

ویروس اچ آی وی/ ایدز

ویروس هرپس

ویروس هپاتیت سی

ویروس هپاتیت ب

ویروس آنفلوانزا

داروهای ضد قارچ

داروهای ضد قارچ موضعی برای درمان بیماری های عفونی پوستی یا عفونت های ناخن ناشی از قارچ ها مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از بیماری های عفونی قارچی همچون آن هایی که ریه یا غشاهای موکوسی را تحت تاثیر قرار می دهند، می توانند به کمک داروهای ضد قارچ خوراکی درمان شوند. بیماری های عفونی قارچی شدید که اندام های درونی رادرگیر کرده اند خصوصا در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، برای درمان به داروهای ضد قارچ تزریقی نیاز دارند.

داروهای ضد انگل

برخی بیماری های عفونی مانند مالاریا در اثر انگل های کوچک ایجاد می شوند. در حالی که داروهایی برای درمان این نوع از بیماری های عفونی وجود دارند، انواع مختلفی از انگل ها به داروها مقاوم می شوند.2

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.dorvana.com
3.www.hidoctor.ir