آنمی در دوران بارداری

گاهی ممکن است در حین حاملگی آنمی در دوران بارداری اتفاق بیفتد. در آنمی، تعداد گلبول قرمز خون برای رساندن اکسیژن به بافت های بدن مادر یا نوزاد کافی نمی باشد.

در این دوران بدن خون بیشتری تولید می‌کند تا از رشد کودک حمایت کند. اگر مادر آهن یا برخی دیگر از مواد مغذی خاص را به مقدار کافی دریافت نکند، بدن قادر به تولید کافی گلبول های قرمز نخواهد بود.

وجود آنمی خفیف در دوران بارداری طبیعی است. اما ممکن است مادر به دلایلی نظیر کمبود آهن یا ویتامین‌ها و یا به دلایل دیگر دچار آنمی شدید شود. آنمی می تواند باعث ضعف و خستگی و موارد خطرناکی نظیر زایمان زودرس شود.

انواع آنمی در دوران بارداری

آنمی فقر آهن

آنمی ناشی از کمبود فولات

کمبود ویتامین(B۱۲).1

علل فقر آهن در بارداری

بدن از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می کند. هموگلوبین نوعی پروتئین در سلول های قرمز خونی می باشد که اکسیژن را به سایر بافت ها حمل می کند. در طول بارداری در مقایسه با دوران قبل از بارداری، بدن شما به مقدار دو برابر آهن نیاز خواهد داشت.

بدن به این مقدار آهن در دوران بارداری نیاز دارد تا خون بیشتری را برای اکسیژن رسانی به بدن جنین فراهم کند. اگر ذخایر آهن شما به اندازه کافی نباشد یا اگر آهن کافی در دوران بارداری دریافت نکنید در آن صورت به کم خونی ناشی از فقر آهن در بارداری دچار خواهید شد.2

فاکتورهای خطر مربوط به کمبود آهن در بارداری

در موارد زیر ریسک ایجاد آنمی در بارداری افزایش می یابد:

فاصله دو حاملگی بسیار به هم نزدیک باشد.

بارداری هایی که با بیش از یک جنین همراه هستند.

استفراغ مکرر ناشی از بیماری صبحگاهی

عدم استفاده از آهن کافی

خونریزی سنگین قاعدگی قبل از بارداری

سابقه کم خونی قبل از بارداری.2

علائم کم خونی در دوران بارداری

علائم آنمی در حاملگی شامل موارد زیر است:

خستگی

ضعف

رنگ پریدگی

ضربان قلب نامنظم

تنگی نفس

سرگیجه

درد قفسه سینه

دست و پاهای سرد

سردرد

تمایل به خوردن وسایل غیر غذایی مانند خاک، خاک رس یا ذرت

علاوه بر آن، زنان با ابتلا به آنمی در حاملگی ممکن است هیچ یک از این علائم را تجربه نکنند. خوشبختانه، آزمایش خون برای تشخیص کم خونی، در طول مراقبت های دوران بارداری به طور طبیعی انجام می گیرد.

علائم کم خونی اغلب شبیه علائم کلی مراحل بارداری هستند. صرف نظر از این که یک زن در دوران بارداری چه علائمی داشته باشد، آزمایش خون برای غربالگری کم خونی در دوران بارداری لازم و ضروری است. زنان باردار درصورت نگران از علائم خود، باید با پزشک مشورت کنند.3

تشخیص کم خونی در بارداری

به عنوان یک روند طبیعی در ویزیت های دوران بارداری، پزشک مقداری از خون زنان باردار را برای شمارش کامل خون تجویز می کند. میزان هموگلوبین (Hb) 11 گرم در دسی لیتر و یا هماتوکریت کمتر از 33٪ می تواند به عنوان کم خونی در بارداری تشخیص داده شود.

کم خونی شدید با میزان هموگلوبین (Hb) 7 گرم در دسی لیتر در دوران بارداری نیاز به درمان فوری پزشکی دارد و کمتر از 4 گرم در دسی لیتر یک وضعیت فوری است که خطر نارسایی احتقانی قلبی، سپسیس و مرگ را در پی دارد.3

درمان آنمی

در صورت داشتن آنمی در دوران بارداری ممکن است نیاز باشد تا علاوه بر مکمل های ویتامینی دیگر، مکمل آهن یا اسید فولیک نیز مصرف نمایید. پزشک همچنین توصیه خواهد کرد میزان مواد غذایی غنی از آهن و اسید فولیک را در رژیم غذایی تان افزایش دهید.

علاوه بر این، پزشک از شما خواهد خواست تا پس از دوره زمانی مشخصی، آزمایش خون را مجددا تکرار نمایید تا بهبود وضعیت هموگلوبین و هماتوکریت خونتان بررسی شود.

برای درمان کمبود ویتامین B۱۲، پزشک مکمل تجویز خواهد کرد. پزشک همچنین ممکن است افزایش مصرف مواد غذایی حیوانی نظیر گوشت، مرغ، تخم مرغ و محصولات لبنی را نیز توصیه کند.

پزشک زنان همچنین ممکن است شما را به یک متخصص آنکولوژی (خون شناسی) که در زمینه آنمی و دیگر بیماری های خونی تخصص دارد ارجاع دهد و این متخصص شما را در دوران بارداری تحت پیگیری قرار داده و به پزشک زنان برای کنترل آنمی کمک خواهد کرد.1

عوارض کم خونی در بارداری

کم خونی، عوارض پری ناتال و مرگ و میر کلی مادران و نوزادان را افزایش می دهد و احتمال محدودیت رشد جنین و وزن کم هنگام تولد را سه برابر می کند. علاوه بر آن،آنمی در حهملگی شانس زایمان زودرس را تا دو برابر افزایش می دهد. بنابراین حتی خونریزی متوسط در یک زن باردار می تواند کشنده باشد.

تأثیر کم خونی مادران بر جنین و نوزاد

یک اصل اساسی کمبود آهن در جنین و نوزاد این است که آهن در تشکیل سلول های قرمز از جمله در مغز لازم است. در صورت کمبود آهن، ممکن است مغز جنین در معرض خطر باشد. اگرچه کمبود آهن در رژیم غذایی می تواند تاثیر داشته باشد، اما علت عمده کم خونی فقر آهن در دوران کودکی، کم خونی فقر آهن در دوران بارداری است.

کم خونی بر عملکرد شناختی، رفتاری و رشد جسمی نوزادان و حتی کودکان پیش دبستانی و در سن مدرسه تأثیر منفی می گذارد. کم خونی وضعیت سیستم ایمنی بدن را کاهش و عوارض ناشی از عفونت ها را در همه گروه های سنی افزایش می دهد. این تأثیر منفی بر ظرفیت بدنی و عملکرد روزانه نوجوانان و بزرگسالان تاثیر می گذارد.3

پیشگیری از کم خونی در بارداری

و اما چطور می توان از آنمی در بارداری جلوگیری کرد. ویتامین های پریناتال معمولا حاوی آهن می باشد. مصرف پریناتال های دوران بارداری می تواند مانع از کمبود آهن در دوران بارداری شود.

در برخی موارد پزشک مکمل های آهن را به طور جداگانه تجویز می نماید. در طول دوران بارداری شما در روز نیاز به 27 میلی گرم آهن دارید. بنابراین اگر این سوال برای شما پیش آمده است که برای کم خونی در بارداری چه بخوریم، مصرف ویتامین های پریناتال را در این مورد فراموش نکنید.

همچنین به خاطر داشته باشید که تغذیه مناسب می تواند مانع از آنمی در بارداری شود. منابع غذایی حاوی آهن عبارت است از گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم مرغ، سبزیجات دارای برگ های تیره مانند اسفناج، حبوبات به ویژه عدس و ماش، میوه های خشک خصوصا برگه زردآلو و خرمالو و دانه های روغنی.

آهن حاصل از محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز به سادگی جذب می شود. برای افزایش جذب آهن از منابع گیاهی و مکمل ها استفاده از ویتامین سی را فراموش نکنید. آب پرتقال، گوجه فرنگی و توت فرنگی منابع غنی از ویتامین سی می باشد. از مصرف کلسیم همراه با آهن پرهیز کنید زیرا جذب آهن را کاهش می دهد.2

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.dorvana.com
3.www.pezeshket.com