نحوه عملکرد داروی بتاهیستین و تاثیرات و عوارض آن

بتاهیستین چیست و چه کاربردی دارد؟

بتاهیستین در درمان سرگیجه، زنگ زدن در گوش، از دست دادن شنوایی و تهوع در کسانی که بیماری منییر دارند، استفاده می شود. قرص بتاهیستین باعث بهتر شدن جریان در گوش داخلی می شود. داروی بتاهیستین برای افراد بالای ۱۸ سال تجویز می شود.

Meniere`s disease یا بیماری منییر، یک بیماری پیشرونده در گوش داخلی است که علائمی مثل سرگیجه، از دست دادن شنوایی و وزوز گوش دارد. این علائم به علت قطع شدن یا اختلال در هموستاز مایع آندولنف در گوش داخلی ایجاد می شوند.

سندرم منییر چیست؟

سندروم منیر از نظر شدت و تعداد دفعات بروز با یکدیگر تفاوت دارند. تصور بر این است که تجمع مایع در گوش داخلی سبب بروز این علائم می شود. درمان این بیماری می تواند به تسکین و پیشگیری از علائم کمک کند. این احساس هنگامی به وجود می آید که بخش کنترل کننده تعادل در گوش داخلی عملکرد مناسبی نداشته باشد.

علائم سندرم منیر

* احساس سرگیجه و بیماری (حالت تهوع یا استفراغ)
* صدای زنگ در گوش (تینیتوس)
* از دست رفتن یا مشکل در شنوایی
* احساس گیجی

تصور می شود که قرص بتاهیستین با افزایش جریان خون در اطراف گوش داخلی می تواند در بهبود این بیماری موثر باشد. با افزایش جریان خون این ناحیه، مقدار مایع گوش میانی کاهش یافته و از بروز علائم جلوگیری می شود.

نام انگلیسی بتاهیستین:

Betahistine

نام تجاری:
Vertilox, Betaserc, Bestin
اکتوسرک یکی از برندهای بتاهیستین است.
بتاسرک یکی از برندهای بتاهیستین است.

نحوه ی عملکرد دارو:

سرگیجه یک حس ناخوشایند است که به دلیل عدم عملکرد قسمتی از گوش داخلی یا عصب های وستیبولار یا مخچه، ساقه مغز، سیستم عصبی مرکزی ایجاد می شود که نوع وستیبولار آن معمولا با وزوز گوش و از دست دادن شنوایی همراه است. اکتوسرک بیشتر با اثر بر گیرنده ی H1 هیستامین عمل می کند و باعث گشاد شدن و افزایش نفوذپذیری عروق خونی می شود. همچنین این دارو فشار اندولنف را کم می کند که این عمل مانع از پاره شدن پرده گوش و کری می شود. دارو بر گیرنده ی H3 هم اثر دارد و باعث افزایش هیستامین و سروتونین در ساقه مغز می شود، اما فعالیت هسته های وستیبولار را مهار می کند.

اشکال دارویی بتاهیستین:

* قرص بتاهیستین ۸ میلی گرمی
* قرص بتاهیستین ۱۶ میلی گرمی.

قرص های رایج در بازار دارویی ایران:
* قرص بتاهیستین شهردارو ۸ میلی گرم
* قرص بتاهیستین امین ۸ میلی گرم
* قرص بتاسرک ۸ میلی گرم
* قرص اکتوسرک ۱۶ میلی گرم
* قرص اکتوسرک ۸ میلی گرم.
* قرص بتاهیستین ۸ میلی گرم و ۱۶ میلی گرمی

نحوه ی مصرف قرص بتاهیستین و دوز مصرفی آن

* دوز مصرفی معمول قرص بتاهیستین سه بار در روز است و بستگی به هر فرد دارد.

* معمولا دوز شروع یک قرص یا نصف یک قرص در روز است و دوز نگهدارنده آن متفاوت با دوز شروع است.

* قرص بتاهیستین ۸ میلی گرم و ۱۶ میلی گرم را همراه با یک وعده ی غذایی سبک میل کنید.

* قرص را به صورت کامل همراه با یک لیوان آب ببلعید

* ممکن است چند هفته طول بکشد تا اثر قرص بتاهیستین را حس کنید.

* در صورت فراموش کردن یک دوز از قرص بتاهیستین به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف دوز بعدی رسیده است دو دوز را با هم مصرف نکنید و فقط یک دوز بخورید و ادامه ی مصرف دارو را طبق برنامه روتین ادامه دهید.

* قرص ها باید در دمای اتاق و در بسته بندی خود محصول و به دور از دسترس بچه ها و حیوانات قرار داده شود.

* قرص اکتوسرک باید دور از نور نگهداری شود و نباید در حمام قرار داده شود.

دوز مصرفی قرص بتاهیستین:

جهت کنترل سرگیجه:

* در ابتدا ١۶ میلی گرم از راه خوراکی سه بار در روز تجویز می گردد.
* سپس ٢۴تا۴٨میلی گرم در روز تا زمانی که علائم برطرف گردد.

عوارض جانبی داروی بتاهیستین

* درد معده

* سردرد

* واکنش آلرژی شامل ورم صورت و لب ها

* سختی در تنفس

* راش های پوستی و خارش پوستی

*تهوع

* نفخ

* آریتمی

شواهدی مبنی بر آسیب های کلیوی و کبد دیده نشده است.

موارد احتیاط مصرف دارو بتاهیستین

در صورتی که سابقه ی هرگونه حساسیت دارید به پزشک اطلاع دهید.

عدم تحمل گالاکتوز:

این دارو دارای lactose monohydrate است پس کسانی که عدم تحمل گالاکتوز دارند نباید از این دارو استفاده کنند.

سابقه پزشکی:

اگر به بیماری آسم، فئوکروموسیتوما یا تومور های آدرنال، راش های پوستی مبتلا هستید حتما در سابقه بیماری خود ذکر کنید.

بارداری و شیردهی:

این دارو فقط در موارد نیاز شدید در بارداری تجویز می شود و دقیقا مشخص نیست که به شیر مادر ترشح می شود یا خیر. پس توصیه می شود در دوران بارداری از آن استفاده نشود.

کودکان:

مصرف این دارو در افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی شود.

سابقه ابتلا به زخم معده

ابتلا به یک تومور در غدد آدرنال: این تومور فائوکروموسیتوما نام دارد.

مصرف دارو هایی دیگر: این مورد شامل دارو های بدون نسخه، تکمیلی و گیاهان دارویی می شود.

سابقه بروز واکنش حساسیتی به یک دارو

تداخلات دارویی بتاهیستین با داروهای دیگر

حتما تمامی داروهایی که مصرف می کنید را به پزشک خود نشان دهید. داروهای زیر با اکتوسرک تداخل دارویی دارند:

* آنتی هیستامین ها
* سایمتیدین
* آریپیپرازول
* آمفتامین ها
* آموکساپین
* آزاتادین
* سیتریزین
* کلرپرومازین
* کلوزاپین
* دوبوتامین
* اپی نفرین
* دوکسپین
* فاموتیدین.

مصرف قرص بتاهیستین در زنان باردار و افراد زیر ۱۸ سال توصیه نمی شود.

علائم اوردوز

در صورتی که قرص اکتوسرک را زیادتر از حد مجاز مصرف کرده و علائم زیر را تجربه می کنید، سریعا با فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

* خشکی دهان
* تهوع
* اختلال در هضم یا جذب
* درد شکمی
* استفراغ
* اختلال هماهنگی
* تشنج
* اثرات ریوی و قلبی

کسب بهترین نتایج درمانی

پس از تشخیص ابتلا به بیماری منییر باید از رانندگی خودداری کرد. زیرا امکان دارد بدون هشدار قبلی فرد در حین رانندگی به یک حمله سرگیجه یا احساس چرخش دچار شود. سازمان راهنمایی و رانندگی پس از کنترل شدن مناسب علائم امکان رانندگی مجدد را به افراد می دهد. مصرف بتاهیستین در توانایی رانندگی اختلال ایجاد نمی کند. با اینکه مصرف روزانه بتاهیستین از بروز تمامی حملات را پیشگیری نمی کند اما می تواند تعداد و شدت آن ها را کاهش دهد.

ممکن است پزشک این دارو را به صورت امتحانی به مدت ۶ تا ۱۲ ماه برای بیمار تجویز کرده تا تاثیر آن بر کاهش علائم بیماری مشخص گردد. در صورت موثر بودن دارو مصرف آن ادامه پیدا خواهد کرد. برخی افراد مبتلا به بیماری منییر بیان دارند که علائم آن ها با رعایت رژیم غذایی کم سدیم، ورزش منظم، ترک سیگار و حذف مصرف الکل و کافئین بهبود یافته است.

با اینکه شواهد علمی اندکی برای حمایت از تاثیر گذاری رژیم غذایی و سبک زندگی در بیماری منیر وجود دارد اما این موارد می توانند ارزش امتحان کردن را داشته باشند. در صورت خرید هر گونه دارو باید امکان تداخل آن ها را با بتاهیستین از داروساز پرسید. در صورت مصرف بتاهیستین به همراه دارو های حاوی آنتی هیستامین امکان دارد تاثیر گذاری بتاهیستین کاهش یابد.

نحوه نگه داری بتا هیستین

قرص بتاهیستین را به صورت زیر نگه داری کنید:

* تمامی دارو ها باید به دور از دید و دسترس کودکان نگه داری شوند.
* دارو را در محیطی خشک و خنک و به دور از نور و حرارت نگه داری کنید.
* در دمای 15 تا 30 درجه نگهداری شود.

فراموش کردن نوبت دارو:

به محض یادآوری، آن را مصرف کنید. اگر نوبت بعدی 2 ساعت دیگر است فعلاً یک قرص بخورید و از نوبت بعدی صرفنظر کنید.

متوقف کردن دارو:

بدون نظر پزشک مصرٿ دارو را قطع نکنید زیرا نشانه های بیماری ممکن است بروز کنند.

مصرف مقدار اضافی

در کلیه موارد کمک های پزشکی را فراموش نکنید. مصرف بسیار زیاد می تواند منجر به اغماء شود. (ر.ک. راهنمای فوریتهای مسمومیت داروئی).

دارو های هم گروه بتاهیستین
Botulinum Toxins
Cinacalcet
Fampridine
Protein C
Lanreotide Acetate
Carnitine
Miglustat
Octreotide Acetate
Interleukin-1
Sapropterin
Piracetam
Citicoline
Adult cold
Cinnarizine
Peditrace
Children Cold
Pediatric Gripe
Soluvit
Antihemorrhoid
Trace Metal Combination 2
ACA
Fibrinolysin

منبع:
سایت دکترتو
سایت دکترنجفی
سایت نمناک