دوکسپین چیست و چه کاربردی دارد؟

دوکسپین متعلق به دسته ای از داروها به نام داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای است. دوکسپین برای درمان مشکلات ذهنی و خلقی مانند افسردگی و اضطراب استفاده می شود همچنین ممکن است به بهبود خلق و خو و احساس آسایش کمک کند، اضطراب و تنش را برطرف کند. به شما کمک کند بهتر بخوابید و سطح انرژی خود را افزایش دهید.

نام انگلیسی:
Doxepin
اسامی تجاری:
Sinequan
Zonalon

نحوه ی عملکرد داروی دوکسپین:

این ماده با تأثیر بر تعادل برخی مواد شیمیایی طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز کار می کند.

مکانیسم اثر دوکسپین

-مکانیسم دقیق برای اثر خواب آوری دوکسپین ناشناخته است؛ با این حال، عمل دوکسپین به علت اثر آنتاگونیستی بر روی گیرنده هیستامین H1 حاصل می شود.

-مکانیسم عمل افسردگی ناشناخته است؛ ممکن

است غلظت سیناپسی سروتونین و نوراپی نفرین را با مهار بازجذب آنها، افزایش دهد.

فارماکوکینتیک دوکسپین

این دارو پس از مصرف خوراکی براحتی از دستگاه گوارش جذب شده و با اثر متابولیسم عبور اول کبدی، به میزان وسیعی به متابولیت اولیه فعال خود یعنی دسمتیل دوکسپین تبدیل می شود. این دارو هم چنین به دنبال کاربرد موضعی از طریق پوست نیز جذب می شود. راههای متابولیسم دوکسپین و دسمتیل دوکسپین شامل هیدروکسیلاسیون و N اکسیداسیون است. دوکسپین، عمدتاً به شکل متابولیت های خود چه به فرم آزاد چه کانژوگه، از طریق ادرار دفع می شود.

دوکسپین و دسمتیل دوکسپین به میزان وسیعی در بدن توزیع شده و به مقدار زیادی به پروتئین های پلاسمائی و بافتی پیوند می شود. نیمه عمر پلاسمائی دوکسپین از 8 تا 24 ساعت متغیر بوده و در صورت مصرف بیش از حد ممکن است به میزان بیشتری افزایش یابد. این دارو از سد خونی مغزی و جفت عبور کرده و در شیر مادر نیز پخش می شود.

نحوه ی مصرف داروی دوکسپین و دوز مصرفی

* قبل از شروع مصرف دوکسپین، راهنمای دارویی ارائه شده توسط پزشک خود را بخوانید. اگر سوالی دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
* این دارو را به صورت خوراکی، معمولاً ۱ تا ۳ بار در روز یا طبق دستور پزشک مصرف کنید.
* اگر فقط یک بار در روز مصرف می کنید، آن را هنگام خواب بخورید تا خواب آلودگی روز کاهش یابد.

دوز مصرفی:
* دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است.
* برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید.
* دستورالعمل های روانپزشک خود را به دقت دنبال کنید.
* این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید.
* برای کمک به یادآوری، هر روز آن را در همان ساعت مصرف کنید.
* دوز خود را افزایش ندهید و از این دارو بیشتر از زمان تجویز استفاده نکنید زیرا در این صورت وضعیت شما سریعتر بهبود نخواهد یافت و خطر ابتلا به عوارض جانبی افزایش خواهد یافت.
* بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید.
* با قطع ناگهانی این دارو برخی شرایط ممکن است بدتر شود. همچنین ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد و خستگی را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم در حالی که درمان با این دارو را متوقف می کنید، پزشک ممکن است به تدریج دوز شما را کاهش دهد.
* علائم جدید و یا بدتر شدن علائم قبلی خود را بلافاصله گزارش کنید.
* ممکن است۱ تا ۳ هفته طول بکشد تا تاثیر کامل دارو را احساس کنید.
* در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت خود (مانند بدتر شدن احساس غم یا افکار خودکشی) به پزشک خود اطلاع دهید.

فراموشی دوز مصرفی:
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کنید. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.

عوارض جانبی داروی دوکسپین

به یاد داشته باشید که پزشک شما این دارو را تجویز کرده است زیرا او قضاوت کرده است که سود شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

عوارض جانبی شایع:
* خواب آلودگی
* سرگیجه
* خشکی دهان
* تاری دید
* یبوست
* مشکل در ادرار کردن

در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

نکات مهم:
* برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.
* برای از بین بردن خشکی دهان، آب نبات بدون قند بمکید، آدامس بدون قند بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.
* برای جلوگیری از یبوست فیبر غذایی بخورید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. از پزشک خود بپرسید کدام نوع ملین برای شما مناسب است.

عارضه جانبی جدی:
* سوزش سر دل مداوم
* تغییرات ذهنی و یا خلقی مانند: اضطراب، گیجی
* لرزش
* درد شدید معده یا شکم.

عارضه جانبی بسیار جدی:
* سرگیجه شدید
* ضربان قلب سریع یا نامنظم
* غش کردن
* تشنج
* درد چشم
* تورم، قرمزی و گشاد شدن مردمک چشم
* تغییر بینایی

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی سریعا به پزشک مراجعه کنید.

عارضه جانبه آلرژیک:
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است.
بثورات پوستی
خارش یا تورم به خصوص در صورت، زبان و گلو
سرگیجه شدید
مشکل تنفس
Doxepin

موارد احتیاط مصرف داروی دوکسپین

قبل از مصرف دوکسپین در صورت حساسیت به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا اگر به سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای حساسیت دارید مانند نورتریپتیلین، یا اگر هر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.

سابقه پزشکی:
قبل از استفاده از دوکسپین، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

سوابق پزشکی:
* مشکلات خونریزی
* مشکلات تنفسی
* نارسایی های کبدی
* حمله قلبی که اخیرا اتفاق افتاده باشد
* مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات)
* تیروئید پرکار (رکاری تیروئید)
* ابتلای قبلی گلوکوم
* سابقه شخصی یا خانوادگی اختلالات روانی (انند اختلال دو قطبی، روان پریشی)
* سابقه خانوادگی خودکشی
* تشنج
* شرایطی که ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد (مانند سایر بیماری های مغزی، ترک الکل و آرام بخش ها)
* نارسایی قلبی.

ریتم قلب:
دوکسپین ممکن است شرایطی را ایجاد کند که بر ریتم قلب تأثیر بگذارد که می تواند باعث ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود؛ که بلافاصله به مراقبت پزشکی نیاز دارد.

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص مانند:

دیورتیک ها یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. با پزشک خود در مورد استفاده بی خطر از دوکسپین صحبت کنید.

نوشیدنی های الکلی:
الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. بنابراین هنگام مصرف دوکسپین از رانندگی، استفاده از ماشین آلات و کارهایی که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارند، خودداری کنید. نوشیدنی های الکلی را محدود کنید. در صورت استفاده از ماری جوانا (شاهدانه) با پزشک خود صحبت کنید.

جراحی:
قبل از عمل جراحی ، تمام محصولات مورد استفاده خود از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.

حساسیت نسبت به آفتاب:
این دارو ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. وقت خود را در زیر نور آفتاب محدود کنید. از برنزه کننده و چراغ های آفتابی پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

دیابت:
اگر دیابت دارید، دوکسپین کنترل سطح قند خون را دشوار می کند. سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید و نتایج را به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک شما نیاز به تنظیم داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی داشته باشد.

افراد مسن:
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی دوکسپین حساسیت بیشتری نشان دهند. عوارضی از قبیل: خشکی دهان، سرگیجه، خواب آلودگی، گیجی، مشکل در ادرار کردن.

دوران بارداری و شیردهی:
در دوران بارداری،دوکسپین باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود.

نوزادانی که از مادرانی که در طول ۳ ماه آخر بارداری از دوکسپین استفاده کرده اند متولد شده اند، ممکن است به ندرت دچار علائم ترک مانند: مشکلات تغذیه یا تنفس، تشنج، سفتی عضلات و گریه مداوم شوند. اگر در نوزاد تازه متولد شده خود متوجه هر یک از این علائم شدید، سریعا به پزشک اطفال اطلاع دهید.

اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود در مورد مضرات و خطرات استفاده از دوکسپین در دوران بارداری صحبت کنید.

دوکسپین به شیر مادر منتقل می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

دوکسپین و N-دزمتیل دوکسپین در شیر مادر ترشح می شود.

خواب آلودگی ، استفراغ ، تغذیه نامناسب و هیپوتونی عضلانی در نوزاد شیرخوار پس از استفاده مادر از دوکسپین مشاهده شد. علائم 24 ساعت پس از قطع تغذیه با شیر مادر شروع به برطرف شدن کردند. علاوه بر این ، سازنده ذکر می کند که خواب آلودگی و آپنه در نوزاد شیرخوار پس از استفاده مادر از دوکسپین برای افسردگی گزارش شده است.

روان درمانی یا سایر روشهای درمانی غیر دارویی برای درمان اولیه افسردگی خفیف در خانم های شیرده توصیه می شود. با این حال ، داروهای ضد افسردگی هنگامی توصیه می شود که روان درمانی کارساز نیست یا علائم متوسط تا شدید است. اگر در دوران بارداری از داروی ضد افسردگی سه حلقه ای موثر استفاده شده باشد ، در صورت عدم وجود موارد منع مصرف ، می توان آن را در دوران شیردهی ادامه داد. با توجه به احتمال بروز واکنشهای جانبی جدی در نوزاد شیرخوار ، تولید کننده توصیه می کند که شیردهی در طول درمان قطع شود.

به دلیل حوادث ناگوار قابل توجهی که در ارتباط با قرار گرفتن در معرض شیر مادر وجود دارد ، در هنگام شروع داروی ضد افسردگی در بیمارانی که شیردهی دارند ، عواملی به غیر از دوکسپین توصیه می شود. نوزادانی که از طریق شیر مادر در معرض داروهای اعصاب قرار می گیرند باید از نظر تغییر در خواب ، الگوی تغذیه و رفتار کنترل شوند.

مشکلات ذهنی و خلقی:
از آنجا که مشکلات ذهنی و خلقی درمان نشده مانند افسردگی و اضطراب می تواند یک بیماری جدی باشد، استفاده از دوکسپین را قطع نکنید، مگر اینکه روان پزشک شما دستور داده باشد.

قرص دوکسپین در درمان بی خوابی و افسردگی استفاده می شود.

توصیه های دارویی دوکسپین

-معمولا برای مشاهده ی اثر درمانی این دارو ٢تا۳ هفته زمان لازم است لذا درمان خود را طبق تجویز پزشک ادامه دهید و صبور باشید.
-در ابتدای مصرف از رانندگی و سایر فعالیتهایی که به تمرکز و هوشیاری کامل نیاز دارند خودداری کنید.
- در کودکان،نوجوانان و جوانان در ابتدای مصرف تا ۲-۱ هفته سعی شود بیمار تنها نباشد و از نظر تغییرات روحیه و تفکرات منفی تحت نظر باشند.
-اگر برای اولین بار از این دارو استفاده می کنید ممکن است با تغییر وضعیت سریع از حالت نشسته به ایستاده سرگیجه مختصری ایجاد شود که به مرور برطرف می شود. این حالت طبیعی است. بهتر است هنگام برخواستن ، به ارامی بلند شوید.
-به منظور کاهش احتمال بروز علائم قطع مصرف دارو و عدم بازگشت علائم بیماری ،باید قطع مصرف این دارو تحت نظر پزشک و تدریجی باشد.
-اگر دیابت دارید، قند خون خود را به صورت دوره ای بررسی کنید.
-در طول مصرف دارو از مصرف الکل و سایر فراورده های حاوی الکل مثل الگزیرها بدون نظر پزشک خودداری کنید.
-در صورت مشکل بینایی به پزشک خود اطلاع دهید.
-برای پیشگیری از کمبود مایعات بدن، در شرایط فعالیت زیاد و هوای گرم به مقدار کافی مایعات مصرف کنید.

تداخلات دارویی دوکسپین با دارو های دیگر

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مقاله شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام کالاهایی که استفاده می کنید شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.

تداخلات دارویی:
* آربوتامین
* مکمل های تیروئید
* داروهای آنتی کولینرژیک مانند: آلکالوئیدهای بلادونا
* درمان فشار خون بالا مانند: کلونیدین، گوانابنز

داروهای مهار کننده MAO:
مصرف داروهای مهار کننده MAO با این دارو ممکن است باعث تداخل دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول درمان با این دارو از مصرف داروهای مهار کننده MAO خودداری کنید. اکثر بازدارنده های MAO نیز نباید به مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود در مورد زمان شروع یا قطع مصرف این دارو سوال کنید.

مهارکننده های MAO:
* ایزوکارباکسازید
* لاینزولید
* متیلن بلو
* موکلوبمید
* فنلزین
* پروکاربازین
* راساژیلین
* سافینامید
* سلژیلین
* ترانسیل پرومین

سایر داروها:
سایر داروها می توانند بر حذف دوکسپین از بدن شما تأثیر بگذارند و در نتیجه بر عملکرد دوکسپین تأثیر می گذارند. این داروها شامل موارد زیر است:

* سایمتیدین
* تربینافین
* داروهایی برای درمان ضربان قلب نامنظم مانند: کینیدین / پروپافنون / فلکائینید
* ضد افسردگی ها مانند: SSRI ها شامل پاروکستین / فلوکستین / فلووکسامین ، ممکن است اثر سروتونرژیک داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای را افزایش دهد. فلوکستین ممکن است غلظت سرمی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای را افزایش دهد. مدیریت: از نظر علائم و نشانه های سندرم سروتونین یا مسمومیت سروتونین (به عنوان مثال ، هایپر رفلکسی ، کلونوس ، هایپرترمی ، دیافورز ، لرزش ، تغییرات وضعیت روانی) و افزایش غلظت TCA یا اثرات این ترکیبات ، افزایش می یابد. تداخل رده D: اصلاح درمان
* شل کننده های عضلانی مانند: کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین
* آنتی هیستامین ها مانند: ستیریزین، دیفن هیدرامین.

ریتم قلب:
بسیاری از داروها علاوه بر دوکسپین ممکن است بر ریتم قلب تأثیر بگذارند.

* آمیودارون
* سیساپرید
* دوفتیلید
* پیموزید
* پروکائینامید
* کینیدین
* سوتالول
* آنتی بیوتیک های ماکرولید مانند: اریترومایسین

بنابراین قبل از استفاده از دوکسپین، تمام داروهایی که در حال حاضر استفاده می کنید را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

داروهای خواب:
در صورت استفاده از سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند؛ مانند کدئین، هیدروکدون و داروهای دیگر برای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام ، لورازپام ، زولپیدم)؛ به پزشک اطلاع دهید.

برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند محصولات سرفه و سرماخوردگی)، زیرا ممکن است حاوی داروهای ضد احتقان یا موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از داروساز در مورد نحوه استفاده مطمئن داروها سوال کنید.

اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود در مورد مضرات و خطرات استفاده از دوکسپین در دوران بارداری صحبت کنید.

علائم اوردوز دوکسپین

اگر کسی، داروی دوکسپین را بیش از حد مصرف کرده و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی دارد، با اورژانس تماس بگیرید.

علائم مصرف بیش از حد :
* خواب آلودگی شدید
* توهم
* ضربان قلب سریع یا نامنظم
* غش کردن
* تنفس آرام یا کم عمق
* تشنج.

راهنمای مراجعه به روانپزشک

در صورتی که از افسردپی رنج میبرید، بی دلیل مضطرب می شوید یا مدام بی خوابید؛ باید به روانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که از داروهای اعصاب و روان استفاده می کنید لازم است با روانپزشک در ارتباط باشید و مدام تحت نظر او باشید.

منبع: سایت دکترتو
سایت دارویاب
سایت خدمات دارویی رضوی