استفراغ می تواند باعث کم آبی بدن نوزادان و کودکان خردسال شود به ویژه اگر دچار اسهال نیز شده باشند در نتیجه این وضعیت می تواند خطرناک باشد.
آیا بالا آوردن شیر امری طبیعی است؟
اکثر نوزادان گاه به گاه دچار استفراغ یا بالا آوردن مقدار کمی محتویات معده می شوند. بالا آوردن شیر یا غذای هضم نشده امری طبیعی است و جای نگرانی ندارد.بالا آوردن مکرر شیر هضم نشده یا بازگشت شیر از معده به دهان در هفته های اول امری طبیعی است به این دلیل که نوزاد در حال سازگار ساختن خود با امر تغذیه است. با این حال در صورتی که موارد زیر رخ داد باید به پزشک مراجعه کنید:
* فرزندتان مقادیر زیادی از غذای خود را استفراغ می کند.
* استفراغ با فشار زیاد یا پرتابی است.
* رنگ استفراع زرد یا سبز است.
* حال عمومی فرزندتان خوب به نظر نمی رسد.
علت استفراغ کردن فرزندم چیست؟
موارد زیادی از ماشین زدگی (بروز حالت تهوع بر اثر قرار داشتن در وسیله نقلیه در حال حرکت) گرفته تا سرفه یا گریه طولانی مدت می توانند باعث ایجاد رفلاکس (بازگشت غذا) و استفراغ شوند.استفراغ همچنین می تواند بر اثر سرماخوردگی که در آن نوزاد مخاط بیش از حدی را بلعیده یا ابتلاء به سایر عفونتها به ویژه عفونت گوش و عفونت ادرار رخ دهد. رفلاکس اسید معده می تواند در نوزادان اتفاق افتد، بطوریکه در آن غذا پس از تغذیه بالا آورده می شود.
گاستروانتریت نوعی عفونت روده است که معمولاً علت آن ویروس می باشد. این عفونت موجب بروز اسهال همراه با استفراغ، دل درد یا دل پیچه و تب ناگهانی می شود. استفراغ معمولاً تنها به مدت یک یا دو روز طول خواهد کشید در حالی که اسهال می تواند بین پنج تا هفت روز ادامه یابد.
عادات حفظ بهداشت مناسب مانند شستن کامل دست ها با آب گرم و صابون پس از تعویض پوشک کثیف می تواند از انتشار گاستروانتریت جلوگیری کندخطر اصلی گاستروانتریت کم شدن آب بدن نوزاد یا کودک است (اطلاعات بیشتر در ادامه). عادات حفظ بهداشت مناسب مانند شستن کامل دست ها با آب گرم و صابون پس از تعویض پوشک کثیف می تواند از انتشار گاستروانتریت جلوگیری کند به این دلیل که میکروبهای عامل این بیماری معمولاً از دست به دهان منتقل می شوند.
چه زمان بایستی نگران شد؟
استفراغ به ندرت می تواند نشانه بیماری های جدی تری مانند مننژیت، عفونت های دیگر یا انسداد روده باشد.در صورت مشاهده هر یک از علائم هشدار دهنده زیر که نشان دهنده بروز نوعی بیماری جدی در فرزندتان است با پزشک اطفال تماس بگیرید و از او کمک بخواهید یا او را به نزدیک ترین مرکز اورژانس برسانید.
* استفراغ مکرر به صورتی که فرزندتان نتواند مایعات را در معده خود حفظ کند یا استفراغ همراه با فشار زیاد (استفراغ پرتابی)
* به وجود آمدن بثورات پوستی که در صورت فشار دادن پوست کمرنگ نشده و از بین نروند.
* بدخلقی یا خواب آلودگی غیر طبیعی
* وجود نقطه یا ناحیه برآمده نرم یا سفت بر روی سر
* تنگی نفس
* متورم شدن شکم
* وجود خون یا صفرا (مایع سبز یا زرد رنگ) در استفراغ
* امتناع از خوردن
* تب یا درجه حرارت بالا
تنگی پیلور
تنگی پیلور عارضه ای است که موجب بروز استفراغ مداوم و با فشار زیاد (پرتابی) ظرف نیم ساعت پس از تغذیه می شود.این عارضه از هر 400 نوزاد یک نوزاد را تحت تأثیر قرار می دهد و پسران نوزاد با سن 3 تا 6 هفته را بیش از دختران نوزاد مبتلا می سازد اما می تواند تا حدود 4 ماهگی نیز رخ دهد.
پیلورس قسمتی از دستگاه گوارش نوزاد است که میان معده و روده کوچک قرار دارد.
تنگی پیلور زمانی رخ می دهد که ماهیچه این ناحیه ضخیم شده و باعث باریک و تنگ شدن پیلور می شود. در نتیجه این تنگی، شیر نمی تواند جهت عمل هضم از آن به خوبی عبور کند.
این امر موجب استفراغ نوزاد پس از تغذیه می شود که ممکن است تنها با مقدار کمی استفراغ شروع شود اما طی چند روز بدتر و شدیدتر خواهد شد.
چنانچه فکر می کنید فرزندتان متبلا به تنگی پیلور شده است او را به پزشک عمومی رسانده و تحت معاینه قرار دهید. درمان این عارضه بستری شدن در بیمارستان را شامل شود. در بیمارستان نوزاد تحت عمل جراحی کوچکی با بیهوشی عمومی قرار می گیرد تا با شکافتن ماهیچه پیلور، آن را گشاد نموده و امکان گذشتن غذا از این ناحیه فراهم شود.
کم آبی بدن ناشی از استفراغ
استفراغ می تواند منجر به کم آبی بدن شود به ویژه اگر با اسهال همراه باشد. نوزادان زیر شش ماه بیش از نوزادان بزرگتر در معرض کم آبی بدن قرار دارند.چنانچه تصور می کنید فرزندتان دچار کم آبی بدن شده است همان روز به پزشک عمومی مراجعه کرده تا تحت معاینه و معالجه قرار گیرد.
علائم کم آبی بدن نوزاد
* کمتر خیس کردن پوشک نسبت به معمول و زرد پر رنگ بودن ادرار
* بوجود آمدن نقطه نرم فرورفته
* خشکی پوست یا لب
* گود افتادگی چشم ها
* خواب آلودگی بیش از حد
در صورت استفراغ فرزندم چه باید کرد؟
هنگامی که فرزندتان استفراغ می کند مایعات گرانبهایی را از دست می دهد و بسیار اهمیت داد که مایعات از دست رفته جبران شوند، بنابراین آب بدن فرزند خود را حفظ کنید. سعی کرده او را به طور مکرر به نوشیدن مقادیر اندک مایعات ترغیب سازید به این دلیل که مقدار کم مایعات در معده ای که دچار ناراحتی است راحت تر جذب می شود.در صورتی که فرزندتان را با شیر خود تغذیه می کنید به این کار ادامه دهید چرا که نوزاد می تواند شیر مادر را بهتر از هر مایع دیگری تحمل کند و آنتی بادی های موجود در شیر شما به او در مبارزه با بیماری کمک می کنند.
پزشک ممکن است نوشیدنی های آب رسان برای کمک به جبران مایعات از دست رفته تجویز کند، این نوشیدنی ها باید دقیقاً مطابق با دستورالعمل روی پاکت تهیه شوند و هیچ چیز دیگری به آنها اضافه نشود به این دلیل که خود حاوی مقدار کافی قند و نمک هستند بطوریکه به هنگام حل شدن در آب موجب جبران کم آبی بدن نوزاد می شوند.
داروهایی که جهت توقف استفراغ و اسهال وجود دارد برای کودکان زیر 12 سال تجویز نمی شوند.
چنانچه فرزندتان از غذای جامد تغذیه می کند آنگاه بایستی هنگامی که استفراغ او متوقف شد، به مدت 24 ساعت از یک رژیم غذایی ملایم (به عنوان مثال موز، برنج یا نان تست) پیروی کند. از دادن آب میوه و نوشیدنی های گازدار به فرزندتان خودداری کنید.
پس از 24 ساعت می تواند به رژیم غذایی معمول خود بازگردد اما بایستی مقدار زیادی مایعات مصرف کند. در صورتی که به مدت چند روز فرزندتان تمایل به خوردن غذای زیاد نداشت نگران نشوید. مایعات برای بهبود او بسیار مهمتر هستند و اشتهای او ظرف چند روز بهبود خواهد یافت.
در موارد شدید ممکن است به منظور درمان کم آبی بدن مجبور به بستری کردن فرزند خود در بیمارستان شوید. درمان تجویز مایعات آب رسان (اُ آر اس ORS) به صورت قطره یا لوله بینی به معده که از طریق بینی به معده وارد می شود را شامل خواهد شد.
چنانچه فرزندتان به مهد کودک می رود او را به مدت 48 ساعت پس از اتمام آخرین دوره استفراغ در خانه نگاه دارید تا از شیوع ویروس بیماری زا جلوگیری شود.
سلب مسئولیت: اطلاعات موجود در این برنامه یا مقاله با کمک از کارشناسان و اطلاعات موجود در اینترنت بدست آمده است. داده های موجود در این مقاله ممکن است با داده های مربوط به کودک شما مطابقت نداشته باشد. اکیداً توصیه می شود رهنمودها و توصیه های موجود در این برنامه را بدون مشورت با پزشک خود اعمال نکنید.
منبع: اپلیکیشن ردیاب کودک (Baby Tracker)
