كدام ديكشنري ؟

امروزه، برای اکثر افرادی که به هر نحوی با متون انگلیسی یا غیر زبان مادری خود درگیر هستند، داشتند یک دیکشنری بزرگترین مزیت و کمک تلقی می شود. یک دیکشنری خوب، با در بر داشتن مفاهیم و تعاریف عام و خاص یکسری کلمات و اصطلاحات و جملات می تواند کمک شایانی را به افرادی که قصد درک مفهوم و مطلب نوشته ای را دارند، به حساب می آید. اما شاید برای اکثر ما انتخاب یه دیکشنری خوب و موثر کار کمی مشکلی باشد. حال آنکه در کلاس و آموزشگاهها شاهد دبیران و دوستانی هستیم که هریک به سلیقه خود یک دیکشنري را معرفی می کنند. اما واقعا معیار گزینش یک دیکشنری خوب چیست؟ آیا اصلا فرقی می کند که دیکشنری مارکش چه باشد؟ همه دیکشنری ها معنی کلمات را نوشته اند، پس لزوم نشان دادن حساسیت در این زمینه چیست؟
شايد اكثر ما تا اينقدر اطلاع داشته باشيم كه يك ديكشنري اطلاعات زير را در اختيار زبان آموز مي گذارد.
ديكته صحيح كلمه، تلفظ كلمه، نوع كلمه مثلا اسم، فعل، شكلهاي بي قاعده كلمات، انواع معاني كلمات با عبارتها و توضيحات ساده، چند نمونه مثال جهت كاربرد كلمه، اصطلاحات مورد استفاده با آن كلمه، و غيره
برای کسانی که می خواهند یک زبان خارجی را خوب یاد بگیرند، تهیه دیکشنری معتبر و آشنایی با نحوه استفاده از آن کاملا ضروری است. اگر شما نیت یادگیری زبان را ندارید و فقط به طور اتفاقی نیاز دارید معنای واژه ای را بدانید، شاید تاکید بر استفاده از دیکشنری تک زبانه چندان ضروری نباشد. اما برای کسانی که می خواهند یک زبان خارجی را به طور جدی یادبگیرند، موضوع کاملا متفاوت است.
به همین منظور در این جا تلاش می کنیم شما را با انواع دیکشنری تک زبانه آموزشی (انگلیسی-انگلیسی) آشنا کنیم تا هنگام تهیه دیکشنری با آگاهی بیشتری به این کار اقدام کنید. اما پیش از این کار بد نیست چند نکته ای را در مورد دیکشنری های دو زبانه مطرح کنیم.

ديكشنري هاي دو زبانه

وقتی به واژه جدیدی بر می خوریم، یکی از کارهایی که می توانیم انجام دهیم این است که فورا به سراغ یکی از این دیکشنری ها برویم و مشکل واژه جدید را حل کنیم. اما چرا این کار توصیه نمی شود؟ یک دلیل این است که اگر می خواهیم یک زبان خارجی را یاد بگیریم، تلاش ما از همان قدم های نخست باید استفاده از همان زبان در هر فرصت ممکن باشد.
این که معنای واژه های مورد نظر در یک دیکشنری تک زبانه جستجو و مطالعه شود خود در عین حال تمرین خواندن هم هست. دلیل مهم دیگر این است که معمولا دیکشنری های دوزبانه هر چقدر هم خوب تالیف شده باشند، باز هم در بعضی موارد معنای دقیق واژه را به دست نمی دهند و در چنین مواردی استفاده از آن ها می تواند گمراه کننده باشد. بنابراین، گو اینکه دیکشنری های دوزبانه کاربردهای خاص خود را دارا هستند، اما برای یادگیری زبان ابزار مناسبی به شمار نمی روند.
شايد براي كساني كه اولين بارشان باشد در ابتدا كمي سخت باشد اما اگر عادت كنيد ديگه نه تنها راحت هستيد بلكه جلوي خيلي از مشكلات را خواهيد گرفت. متاسفانه اينجا جاي توضيح مطالب مهم در اين زمينه نيست ولي فقط بدانيد كه اكثر ديكشنري ها بر اساس 2000 لغت كليدي كه معمولا حدود 80 ال 90 درصد رايج و كاربرد دارند نوشته و تنظيم مي شنود تا بكار گيري آنها براي زبان آموزان راحت باشد.

انواع ديكشنري

اگر چه مرسوم هست مردم به مغازه دارها مي گويند آقا يك ديكشنري مثلا آكسفورد بده! ديكشنري لانگمن مي خواستم. آقا ديكشنري وبستر يا كمبريج داريد؟
و مغازه دار هم مي دانيد منظور مشتري ديكشنري كامل و عادي است نه چيز ديگر.
ولي آيا مي دانيد اگر دانشجويي از شما بپرسدمن مي خواهم در مورد آلودگي محيط زيست يك مقاله به انگليسي بنويسم آيا ديكشنري موضوعي سراغ داريد كه لغات و اصطلاحات مورد نياز او را تا حدودي در كنار هم داشته باشد؟
اگر دانش آموزي بخواهد در مورد فرهنگ و هنر اطلاعاتي بدست آورد چطور؟
اگر كسي بخواهد فقط انواع تلفظهاي اسامي محلها و كلمات را دقيقا داشته باشد چطور؟
و ...
پس مي بينيد بايد در انتخاب ديكشنري و خريد آن با توجه به نوع زبان و تلفظ انتخابي،
آمريكايي يا بريتانيايي، سن و سطح زبان آموز، موضوع مورد نياز، ديكشنري هاي عمومي، ديكشنري هاي فرهنگي، ديكشنري هاي آموزشي، ديكشنري هاي تخصصي، ديكشنري هاي موضوعي، ديكشنري هاي مصور، ديكشنري اصطلاحات، ديكشنري هاي پيشرفته، ديكشنري هاي ساده و مقدماتي، ديكشنري هاي فقط تلفظ، جيبي يا قطع بزرگ، داراي سي دي مالتي مديا (كه بسيار توصيه مي شود)، حتما به جديد و بروز بودن چاپ ديكشنري، نحوه ارائه مطالب و مهمتر از همه بيان مثال و كاربرد واژگان توجه نماييد.
اگر يك كاتالوگ ديكشنري مثلا انتشارات لانگمن را تهيه كنيد مي بينيد چقدر ديكشنري با چه اهداف و موضوعات و نحوه ارائه مطالب موجود است و ما از آنها خبر نداريم. و اگر قبلا مي دانستيم همچنين ديكشنري در بازار موجود هست چقدر كار يا فعاليت خاص ما ساده تر و بهتر صورت مي گرفت.
به هرحال در اينجا به اختصار چند نمونه ديكشنري خاص معرفي مي شود:

معرفي انواع ديكشنري

به طور کلی دیکشنری هایی که برای یادگیری زبان خارجی استفاده می شود، دیکشنری های مخصوص زبان آموزان (Learner's Dictionary) است که با توجه به نیازهای ویژه آن ها در یادگیری زبان تالیف شده است. این نوع دیکشنری ها در سطوح مبتدی (Elementary)، متوسط (Intermediate)، پیشرفته (Advanced) در دسترس است که نمونه هایی را برای آشنایی بیشتر نام می بریم:
- در سطح Elementary :
Oxford Elementary Learner's Dictionary
Cambridge Essential English Dictionary
- در سطح Intermediate :
Oxford ESL Dictionary
Longman Active Study Dictionary
Cambridge Dictionary of American English
- در سطح Advanced :
Oxford Advanced Learner's Dictionary
Longman Dictionary of Contemporary English
Cambridge Advanced Learner's Dictionary
برای درک بهتر تفاوت سطوح مختلف در تالیف این دیکشنری ها، واژه essential را به عنوان نمونه انتخاب کرده و تفاوت تعریف این واژه را در سه دیکشنری آکسفورد، به ترتیب در: Oxford Elementary ( Sixteenth impression 2003 ) ، در Oxford ESL (First published 2004) و در Oxford Advanced (Seventh edition 2005) ذکر می کنیم :
If something is essential, you must have or do it
Absolutely necessry;that you must have or do
Completely necessary;extermely important in a particular situation or for a particular activity در این مثال می بینیم که چگونه معنای essential در Oxford Elementary Learner's Dictionary به ساده ترین شکل و با استفاده از ساده ترین واژه ها تعریف شده است و در Oxford Advanced Learner's Dictionary با استفاده از واژه های بیشتر و مشکل تر.

ديكشنري هاي تصويري

نوع دیگری از دیکشنری که مرجع بسیار مفیدی برای پیدا کردن نام بسیاری از اشیا به شمار می رود دیکشنری تصویری است. در بسیاری از موارد که می خواهیم بدانیم نام یک وسیله، یک چیز، یا یک حیوان در زبان انگلیسی چیست یکی از بهترین کارها مراجعه به یکی از این نوع دیکشنری هاست.در این مورد هم چند دیکشنری خوب به عنوان نمونه عبارت است از:
Photo Dictionary Oxford
Longman Photo Dictionary
The Oxford Picture Dictionary
آخرین نکته ای که توجه شما را به آن جلب می کنیم این است که بعضی از دیکشنری ها اختصاص به انگلیسی بریتانیایی و بعضی دیگر اختصاص به انگلیسی آمریکایی دارند. بعضی از دیکشنری ها هم (مانند Oxford Advanced Learner's) واژه های رایج در هر دو را پوشش داده اند. شما می توانید برای پی بردن به این که دیکشنری مورد نظر شما جزو کدام دسته است به اطلاعات مندرج در پشت جلد آن مراجعه کنید.
اما پيشنهاد ما...
بهترين ديكشنري كه تا كنون ديده ام ديكشنري لانگ من البته بر روي دي وي دي است.
امكانات بي نظيري بر روي دي وي دي قرار گرفته كه شما را از ديگر ديكشنري ها بي نياز مي كند. خريد اين ديكشنري را براي زبان آموزان به خصوص سطوح متوسط و بالاتر شديدا توصيه مي كنم.

اندازه ديكشنري

عموما در رده دیکشنری های کتابی، سه نوع مطرح وجود دارد: جیبی، معمولی، قطور. طبیعتا در انتخاب دیکشنری مناسب به کارکرد آن دقت کنید. هرگز یک دیکشنری جیبی برای کارهای بزرگ ترجمه ای مناسب نخواهد بود، حال آنکه حمل یک دیکشنری قطور در سفر و میتینگ های معمولی کمی مضحک به نظر می رسد، پس با توجه به کار و موقعیت دیکشنری خود را انتخاب کنید، می توانید در انتخاب خود از موارد زیر کمک بگیرید.
چنانچه فردی هستید که دائما در حال رفت آمد می باشید، و برای شما یافتن سریع لغات کلمات از جهت آنکه باید سریعا آنها را به کار ببرید حساس می باشد، حتما از دیکشنری های جیبی استفاده کنید، انواع دیکشنری های جیبی Oxford، Longman و Merriam Webester گزینه های مناسبی بشمار می آیند.
چنانچه زبان آموز هستید، یعنی در دانشگاه یا آموزشگاه زبان می خوانید، یا به هر دلیلی در کلاس از دیکشنری استفاده می کنید دیکشنری های معمولی برای شما مناسب می باشندLongman و Oxford Dictionary جزو مناسب ترین و پرکاربردی ترین دیکشنری های معمولی می باشند.
حال اگر شما از دیکشنری برای ترجمه متون یا پیدا کردن مفاهیم پیچیده استفاده می کنید، انواع جیبی و معمولی آن شاید کارساز نباشند، لذا دیکشنری های قطور می توانند مناسب باشند. در انتخاب یک دیکشنری قطور حتما به کیفیت جلد و صفحات توجه کنید. دو دیکشنری قطور Oxford Advanced و Longman جزو بهترین دیکشنری های پیشرفته و قطور می باشند. (لازم به کر است این دیکشنری ها به تجربه و اکثریت نظر اساتید و دوستان انتخاب شده اند، حتما دیکشنری های مفید و جالب بیشتری هم می توانید تهیه کنید.)
منابع تحقیق :
hadianfar.blogsky.com
amoozeshmafhoomi.blogspot.com
forum.niksalehi.com /ن