2 مرداد 1389 / 12 شعبان 1431 / 24 جولای 2010 |
1) صدور اعلاميه مشترك علما در تأييد مرجعيت حضرت "امام خميني"(ره) (1342 ش):
پس از دستگيري حضرت امام خميني(رحمة الله علیه) و رويداد واقعه 15 خرداد 1342، تعدادي از علما و مراجع، از قم، مشهد و ديگر شهرها راهي تهران شده و ضمن تهيه نامهاي مبني بر تأييد مرجعيت ايشان خواستار آزادي حضرت امام گرديدند. تعدادي از مراجع عاليقدر و علماي اعلام كه در اين حركت شركت داشتند عبارتند از: سيد شهابالدين مرعشي نجفي، مرتضي حائري يزدي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدعلي بهبهاني، خادمي، جزائري، خسروشاهي، روحاللَّه كمالوند، محمد صدوقي، سيدروحاللَّه خاتمي، سيدمرتضي پسنديده، اكبر هاشمي رفسنجاني، صدرالدين حائري شيرازي، ابراهيم اميني و... . اين حركت و نيز ادامه اعتراضات مردمي در پي دستگيري حضرت امام، رژيم را به در پيش گرفتن سياست آرام سازي و تشنج زدايي وادار كرد و با حركتي نمايشي در صدد برآمد با آزاد نمايي رهبر نهضت اسلامي ايران، خشمها را فرو نشاند. در نهايت حضرت امام در يازدهم مرداد 1342ش از طرف رژيم آزاد شدند و پس از مدت كوتاهي در منزلي در تهران در حالت حَصر قرار گرفتند. |
2) برگزاري دومين انتخابات رياست جمهوري و انتخاب شهيد "محمدعلي رجايي" (1360ش):
در حالي كه جمهوري اسلامي ايران درگير جنگي نابرابر بود و تمام توان و نيروي عناصر انقلابي در مسأله جنگ مصروف ميشد، اختلافات بين رييس جمهوري و مجلس، اوضاع داخلي را آشفته ميكرد. سرانجام كارشكنيهاي بنيصدر و اختلاف آفريني او كار را به جايي رسانيد كه بنا به توصيه حضرت امام خميني(ره)، مجلس شوراي اسلامي مسأله عدم كفايت سياسي او را به بحث گذاشت و آن را تصويب كرد. پس از عزل بني صدر از مسند رياست جمهوري كه قبل از آن، حضرت امام نيز منصب فرماندهي كل قوا را كه به او تفويض كرده بودند از وي باز ستاندند، كشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري ميشد كه اثر تلخ اين حادثه هنوز هم در كام ياران انقلاب وجود داشت. در اين انتخابات، زمينهاي فراهم شد تا لياقت كارداني و تعهد شهيد رجايي بيشتر از قبل آشكار شود. در نهايت در تاريخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات رياست جمهوري و مجلس شوراي اسلامي برگزار شد كه از مجموع چهارده ميليون و هفتصد و بيست و دو هزار راي ماخوذه، برادر محمدعلي رجايي در حدود سيزده ميليون راي را به دست آورد و به عنوان دومين رييس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد. اين شهيد والامقام در حالي اين پست خطير را برعهده گرفت كه به تازگي، بنيصدر مخلوع از ايران فراري شده و ايران پس از حادثه هفتم تير 1360، دوراني ويژه را ميگذارند. حكم رياست جمهوري محمدعلي رجايي در تاريخ يازدهم مرداد 1360 توسط حضرت امام تنفيذ شد و ايشان تا زمان شهادت به مدت كمتر از يك ماه، در اين پست خدمت كرد. |
3) عمليات غدير جهت دفع مجدد تجاوز دشمن از مرزهاي جنوبي در منطقه شلمچه (1367ش):
در پي قبول قطعنامه 598 از جانب جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق به تصور ضربه زدن مجدد به نظام اسلامي، حملات گستردهاي را عليه ايران آغاز كرد. از اينرو عمليات غدير جهت دفع اين تجاوز، در منطقه شلمچه توسط رزمندگان اسلام به اجرا درآمد. ماموريت بغداد آن بود كه تلاش كند خوزستان و منابع نفتي آن را طي چند روز به اشغال خود درآورد و شانس خود را در اين زمينه بيازمايد. تهاجم سنگين دشمن در سراسر خطوط مرزي به خاطر آن بود كه چنين هدفي را تعقيب كند و دقيقاً به همين دليل بود كه رسانههاي استكباري و حتي مزدوران منطقهاي استكبار به احياي طرح جداسازي خوزستان از ايران دامن ميزدند. اما پاسخ سريع و قاطع ملت و نيروهاي اسلام، بسيار تكان دهنده و هشيارانه بود و تلفات سنگيني را به نيروهاي متجاوز در منطقه وارد آوردند. در اين عمليات، صدها كيلومتر از سرزمينهاي ميهن اسلاميمان كه به مدت 3 روز به اشغال متجاوزين در آمده بود، باز پس گرفته شد و رزمندگان موفق شدند بخشهايي از استان خوزستان در منطقه عمومي شلمچه، جاده خرمشهر، اهواز، پادگان حميد و جفير را آزاد ساخته و دشمن بعثي را در منطقه جنوب تا مرزهاي بينالمللي عقب برانند. در اين عمليات علاوه بر كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از قواي دشمن و چند درجهدار عالي رتبه، چندين تيپ و گردان زرهي و پياده و كماندويي بعث به ميزان 60 الي 100 درصد منهدم شد. |
4) درگذشت احمد شاملو 1379 ش شاعر معاصر :
احمد شاملو، در ۲۱ آذر ماه سال ۱۳۰۴ هجري شمسي در تهران متولد شد. نام پدر حیدر شاملو، نام مادر کوکب عراقی شاملو و نام خواهران فروغالزمان، قمرالزمان، شمسالزمان، سرور و سودابه. دوره کودکي را به خاطر شغل پدرش که افسر ارتش بود و هر چند وقت را در جايي ماموريت مي رفت، در شهرهايي چون رشت، سميرم، اصفهان، آباده و شيراز گذراند. بين سالهاي ۱۳۳۶ تا ۱۳۷۶ دفترهاي متعددي از اشعار شاملو منتشر ميشود: «هواي تازه /۱۳۳۶»، «باغ آينه/ ۱۳۳۹»، «آيدا در آينه» و «لحظه ها و هميشه/ ۱۳۴۳»، «آيدا: درخت و خنجر و خاطره/ ۱۳۴۴»، «ققنوس در باران/ ۱۳۴۵»، «مرثيه هاي خاک/ ۱۳۴۸»، «شکفتن در مه/ ۱۳۴۹»، «ابراهيم در آتش/ ۱۳۵۲»، «از هوا و آينه ها/ ۱۳۵۳»، «دشنه در ديس/ ۱۳۵۶»، «ترانه هاي کوچک غربت/ ۱۳۵۹»، «مدايح بي حوصله/ ۱۳۷۱» و «در آستانه/ ۱۳۷۶». احمد شاملو سرانجام در دوم مردادماه سال ۱۳۷۹ چشم از جهان فروبست و طي مراسم باشکوهي در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. |
5) آغاز قيام مردمي سربداران خراسان عليه نيروهاي خونخوار مغول(738 ق):
پس از يكصد و بيست سال استيلاي قوم تاتار و مغول بر ايران و بسياري از مناطق آسيا، قيامي مردمي در باشتين و سبزوارِ خراسان عليه ظلم و تعدّي حاكمان مغول و عاملان مزدور آنان به وقوع پيوست. اين نهضت كه به قيام "سربداران" شهرت يافته است، از لحاظ وسعت، بزرگترين، از نظر تاريخي مهمترين جنبش آزاديبخش خاورميانه در قرن هشتم هجري بود. تلاش پيگير رهبران آزاده و متديّن اين قيام، منجر به تشكيل حكومت مستقل ملي و شيعه مذهب ايراني در خراسان شد. مهمترين ويژگيهاي اين حكومت عبارت بود از: تنفّر و انزجار از عنصر مغولي و تثبيت ايدئولوژي تشيّع امامي. نخستين حاكم سلسلهي سربداران، "عبدالرزاق باشتيني" بود كه به مدت دو سال و چهار ماه حكومت كرد. پس از وي، "برادرش وجيه الدين امير مسعود" به حكومت رسيد. امير مسعود با اين كه در مردم داري و مبارزه با حاكمان مغول و تثبيت حكومت سربداران، داراي موفقيتهاي بالايى بود، ليكن به خاطر اختلاف با شيخ حسن جوري(رهبر روحاني نهضت سربداران) و توطئه در قتل او، پايگاه مردميخويش را از دست داد و حكومتش به تدريج رو به ضعف نهاد. به همين جهت سپاهش در نبرد با امراي مازندران متحمل شكست گرديد و خود وي كشته شد. پس از مرگ امير مسعود، 10 تن ديگر از اين سلسله به حكومت رسيدند كه معروفترين آنها عبارتند از: شمس الدين علي، خواجه يحيى كرابي و خواجه علي مؤيّد. فقيه نامور شيعه شهيد اول، معاصر با خواجه علي مؤيّد بود كه در پي دعوت خواجه از وي، كتاب شريف "اَللُّمْعَةُ الدَّمِشقيّه" را در فقه امامي تدوين و به همراه نمايندهاي به سوي خواجه علي مؤيّد در سبزوار فرستاد. سرانجام در پي هجوم "امير ولي" به سبزوار و محاصرهي چهار ماههي اين شهر در سال 783 قمري، خواجه علي مؤيّد، دست نياز به سوي "تيمور لنگ گوركاني" دراز كرد، و از او ياري خواست. با تسليم شدن خواجه علي مؤيّد به تيمور لنگ، پروندهي حكومت سربداران نيز براي هميشه بسته شد و منطقهي خراسان پس از 46 سال رهايي از يوغ استعمارِ مغولان، مجدداً مقهور و مغلوب آنان گرديد. |
6) درگذشت "سيد الاطبّاء" طبيب و فقيه(1316 ق):
سيدعلي شرفالدين بن حاج سيدمحمد منجم، تاجر تبريزي حسيني مرعشي، معروف به سيدالعلماء و سيدالاطباء، از علماي بزرگ آذربايجان و از شاگردان صاحب جواهر و صاحب ضوابط و شيخ مرتضي انصاري است. وي بعد از اجتهاد به تبريز آمد، سپس به تحصيل طب پرداخت. مدت پانزده سال در اصفهان و شهرهاي ديگر دروس طب خواند و مدتي در سبزوار، در درس ملاهادي سبزواري حضور پيدا كرد. سيّد الاطباء در زمينه اختراعات نيز استعداد داشت. كتب تاريخ تبريز و كليات قانون ابوعلي سينا از تأليفات اوست. |
7) پايان جنگ هفت ساله بين امپراتوري ايران و روم با شكست روميان (579م):
فزونخواهي دو قدرت بزرگ قرن ششم ميلادي يعني ايران و روم كه هر يك سعي داشت سرزمينهاي بيشتري را در اختيار داشته باشد، باعث شد تا در طول ساليان طولاني، بين اين دو امپراتوري، جنگ و درگيري صورت گيرد. يكي از اين جنگها، موسوم به جنگ هفت ساله است كه در تاريخ نهم سپتامبر 572 م، در زمان امپراتوري ژوستينين پادشاه روم و به فرمان او براي تسخير پارهاي متصرفات غربي ايران آغاز شد. اما اين جنگ پس از هفت سال در 24 ژوئيه 579 م با شكست روميان به پايان رسيد. اين شكست چنان براي ژوستينين گران آمد كه از مقام خود استعفا داد و جانشين او با پرداخت چهل و پنج هزار سكه طلا به عنوان غرامت، انوشيروان پادشاه سلسله ساسانيان را حاضر به صلح كرد. با اين حال، با مرگ انوشيروان، جانشين وي هرمز چهارم دوباره جنگ با روميان را آغاز كرد. جنگهاي طولاني بين ايران و روم حاصلي در برنداشت جز اينكه دو قدرت را به ضعف كشاند. در نهايت با ورود اسلام، دو امپراتوري ايران و روم در برابر سپاه اسلام به زانو درآمدند و تسليم شدند. |
8) مرگ "كنت كلود هانري سن سيمون" فيلسوف معروف فرانسوي (1825م):
كنت كلود هانري دو رووْرُوي معروف به سن سيمون فيلسوف فرانسوي در اول ژانويه 1760م در شهر پاريس به دنيا آمد و در زادگاه خود به تحصيل پرداخت. وي پس از اتمام تحصيلات خود راهي امريكا شد و پس از بازگشت به فرانسه، به مطالعات فلسفي مشغول گرديد. سن سيمون از نخستين كساني است كه از ساخت كانال سوئز و كانال پاناما حمايت كرد و شركتهاي سهامي براي ساخت راه آهن را تأسيس نمود. وي همچنين طي سالهاي متمادي به نشر افكار و عقايد خود مشغول بود و طرفداراني پيدا كرد. او عقيده داشت كه اگر كارگران به آزادي اقتصادي و فكري نائل گردند، نوع حكومت اهميت ندارد. سن سيمون تصور ميكرد استقرار يك نوع مسيحيت جديد، تمام دردها را دوا ميكند و اگر جامعه بشري در استفاده از منابع ثروت زمين، راه خير و درستي در پيش گيرد، خوشبخت خواهد شد، مشروط بر اينكه اخلاق جامعه را نيز به راه درست رهبري نمايد. افكار و عقايد سن سيمون در دانشگاههاي فرانسه رواج پيدا كرد و در پيدايش مكتب سوسياليسم با هدف تعديل ثروت، مالكيت عمومي و تسلط دولت بر مؤسسات بزرگ اقتصادي و صنعتي به نفع مردم، تاثير زيادي داشت. رواج انديشههاي سنسيمون باعث شد تا رهبران انقلاب فرانسه به او بدگمان شوند و او را تا نزديك تيغه گيوتين به پيش برند، اما وي به زحمت از اين مهلكه جان به در بَرَد. پيروان وي هواخواه اين بودند كه وسايل توليد به مالكيت دولت درآيد، حقوق ناشي از توارث ملغي گردد و زنان به تدريجْ آزادي به دست آورند. سنسيمون در اين راستا معتقد بود كه آنچه ما بدان محتاج هستيم، جامعه نو، ديننو و ارزشيابي نويني از عدالت است كه ثروت را در دست دولت و كارگران را مستخدمين دولت قرار دهد. سن سيمون مدت ده سال از عمر خود را به مسافرت و تتبّع پرداخت و از سال 1807م، يك سلسله كتاب درباره عقايد علمي و اقتصادي خود نگاشت. افكار فريبنده سن سيمون در ساليان بعد بر انديشههاي افرادي همچون يوهان گوته، آگوست كنت و كارل ماركس تاثير نهاد و تفكرات اجتماعي سنسيمون، به نام "سنسيمونيسم"، شهرت جهاني يافت. سن سيمون سرانجام در 24 ژوئيه 1825م در 65 سالگي درگذشت. |
9) تولد "اوتْمار مِرگِنْ تالِر" مخترع معروف آلماني (1854م) (ر.ك: 2 فوريه) |
10) مرگ "فردينانْدْ زيپْلين" مبتكر آلماني و مخترع بالن هدايت شونده (1917م):
فرديناند فون زيپلين، مبتكر آلماني در 23 ژوئن 1838م در آلمان به دنيا آمد. وي علي رغم ثروت سرشاري كه داشت، به امور مكانيكي علاقه پيداكرد و اين علاقه در نهايت سبب شد تا وي به اختراع بالنهاي بزرگ قابل هدايت، نائل گردد. اولين بالني كه توسط زيپلين با موفقيت ساخته و به فضا فرستاده شد، با يك موتور كوچك به قدرت 32 اسب بخار كار ميكرد. اين بالن، 128 متر طول و يازده هزار متر مكعب گنجايش گاز داشت. فرديناند زيپلين سرانجام در 24 ژوئيه 1917م در 79 سالگي درگذشت اما اختراع او در سالهاي بعد تكميل شد و كار وي ادامه يافت. اعتقاد طراحان هوايى به اين مسئله كه كشتيهاي هوايى وسيلهاي عملي براي حمل و نقل است موجب شد كه در ساليان بعد، مدلهاي مختلفي از آن در بعضي كشورها ساخته شود. دوازده سال پس از مرگ زيپلين، يك نوع از اين كشتي هوايي از آلمان تا نيويورك را در مدت 55 ساعت طي كرد. همچنين پرواز به دور زمين نيز توسط اين وسيله، طي 21 روز و هفت ساعت انجام شد. اما سوانح هوايي بعدي كه دامنگير اين قبيل كشتيهاي هوايي گرديد، طراحان آن را از توسعه و تكميل اين نوع وسيله حمل و نقل منصرف ساخت. |
11) تصويب طرح واگذاري قيموميت سرزمينهاي عربي خاورميانه (1921م) (ر.ك: 29 سپتامبر) |
12) مرگ "ريونو آكوتاگاوا" اديب برجسته و نويسنده معروف ژاپني (1927م):
ريونو سوكه آكوتا گاوا نويسنده و اديب ژاپني در اول مارس 1892م در توكيو پايتخت ژاپن به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، داستان معروف راشومون را نوشت وي در نوشتههايش خودبينيِ عجين شده با طبيعت انسان را سخت محكوم ميكند، نكتهاي كه مضمون اصلي تمامي آثار آكوتاگاوا است. رويه وي در مقام نويسنده، از ابتدا مانند آفرينندهاي است كه نخهاي سرنوشت رابه جاي صدف كلام خود، در دست دارد. يكي ديگر از آثار وي "زندگي يك ابله" نام دارد. اين كتاب، همچون صحنههايى كوتاه در دور نمايى وسيع به هم وصل ميشوند. اجزاي پرشمار، چهرهاي واحد ترسيم مينمايند؛ برتري و تنهايى شاعر، سرمستي آفرينش، شكاكيت سرخورده روشنفكر، خنده نيشدار كسي كه به همه چيز حساس است و بزدلي موجودِ اجتماعي. اين صحنهها مجموعهاي از احساسات، سكوتها و رنگها را تشكيل ميدهد و پس از مدتي تدريس، به روزنامهنگاري پرداخت. مهمترين شاهكار او، دماغ نام دارد و آثار ديگرش همچون دختر عنكبوت، اژدها و در بيشه نيز مشهورند. سلامت آكوتاگاوا در سي سالگي رو به ضعف نهاد تا اينكه در 24 ژوئيه 1927م به سبب افراط در خوردن قرص خوابآور در 35 سالگي درگذشت. در واقع بيماري و اختلالات عصبي، دُرست در لحظهاي كه الهامات خلاقانه او جهش تازهاي مييافت، بيآنكه انتظار آن برود كه به آخر خطر رسيده باشد، آكوتاگاوا را به گرداب خودكشي افكند. آكوتاگاوا را يكي از پايه گذاران ادبيات جديد ژاپن ميدانند. |
13) تولد آلفونس موشا 1860 م |
14) تولد ارمانو اولمی فیلم ساز ایتالیایی 1931 م |