14 فروردين 1389 / 18 ربيع الثاني 1431 / 3 آوريل 2010
1) مرگ "رضاقلي خان نظام السلطنه مافي" از رجال دوره مشروطه (1303 ش): رضاقلي نظام مافي ملقب به سالار معظّم و نظام السلطنه و سردار مكرّم در سال 1246 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس و فنون نظامي به دستگاه عمومي خود كه از رجال با نفوذ قاجار بود، وارد شد و به مقاماتي دست يافت. رضاقلي در بحبوبه جنگ بين المللي اول به همراه عدهاي از رجال و روحانيون براي مبارزه با قواي روس و انگلستان، دولت موقتي به حمايت آلمان و عثماني تشكيل
14 فروردين 1389 / 18 ربيع الثاني 1431 / 3 آوريل 2010
1) مرگ "رضاقلي خان نظام السلطنه مافي" از رجال دوره مشروطه (1303 ش):رضاقلي نظام مافي ملقب به سالار معظّم و نظام السلطنه و سردار مكرّم در سال 1246 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگيري دروس و فنون نظامي به دستگاه عمومي خود كه از رجال با نفوذ قاجار بود، وارد شد و به مقاماتي دست يافت. رضاقلي در بحبوبه جنگ بين المللي اول به همراه عدهاي از رجال و روحانيون براي مبارزه با قواي روس و انگلستان، دولت موقتي به حمايت آلمان و عثماني تشكيل داد ولي اين عمل باعث واكنش دولت مركزي شد و آنان تمام اموال و نشانهاي او را مصادره كردند. تا اين كه با اهداي اشياء نفيسي به احمدشاه، توانست رضايت وي را براي ورود به ايران جلب كند. وقتي قيام كلنل محمدتقي خان پسيان در خراسان شكسته شد، وي از طرف قوام السلطنه، والي خراسان گرديد. تا سرانجام در فروردين 1303 ش در 57 سالگي درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران به خاك سپرده شد. نظام السلطنه از رجال مؤثر ايران بود و پس از مرگش املاك زيادي شامل قسمت اعظم زمينهاي غرب تهران، از او به ارث رسيد.
2) درگذشت استاد "عباس سحاب" جغرافيدانِ شهير و پدر علم نقشهكشي ايران (1379 ش):استاد عباس سحاب فرزند ابوالقاسم در سوم دي ماه سال 1300 ش در يكي از روستاهاي اطراف تفرش در استان مركزي به دنيا آمد. وي فراگيري علم را از چهار سالگي آغاز كرد و در ده سالگي به همراه پدر راهي تهران گرديد. در تهران بود كه براي نخستين بار، استعداد و علاقه او به جغرافيا نمايان شد و در او رشد كرد به طوري كه در پانزده سالگي اولين نقشه تهران را تهيه نمود. اين نقشه و نقشههاي بعد از تهران و شهرهاي ديگر، شالوده و اساس يك مؤسسه جغرافيايي را در سال 1324 ش به وجود آورد و عباس را به شهرت رساند. وي در اين مؤسسه، بعدها يكي از غنيترين كتابخانههاي جغرافيايي ايران و خاورميانه را با 18 هزار كتاب، 15 هزار جلد مجلات جغرافيايي و صدها كره و اطلس بزرگ و كوچك به زبانهاي مختلف پديد آورد. استاد سحاب نخستين نمايشگاه نقشه خود را در سال 1339 ش در دانشسراي تهران بر پا كرد و از آن تاريخ به بعد، در نمايشگاههاي داخلي و خارجي بسياري حضور داشت. همچنين مؤسسه وي در طول سالها فعاليت، به چاپ كتب جغرافيايي و سفرنامهها و نيز ترجمه و تكثير نُسخ منحصر به فرد آثار ادبي و جغرافيايي ميپرداخت. سرانجام استاد عباس سحاب به عنوان پدر علم كارتوگرافي يا نقشه كشي ايران، بنيانگذار چاپ نقشه در بخش خصوصي كشور، نخستين توليدكننده كره جغرافيايي به زبان فارسي، مؤلف دهها اطلس جغرافيايي، آخرين بازمانده نسل نقشهكشانِ صاحب سبك جهان و باني مؤسسه جغرافيايي و نقشهكشي سحاب، در چهاردهم فروردين 1379 ش در 79 سالگي درگذشت.
3) تولد "محقق حلي" فقيه بزرگ و نامدار شيعي(602 ق):شيخ جعفر بن شيخ حسن حلي معروف به محقق حلي در سال 602 هجري در حله واقع در عراق به دنيا آمد. وي از ابتدا داراي هوشي سرشار و استعدادي شگرف بود. در محضر پدر، ابن زهرهي حلي، تاج الدين حسن بن علي دربي و ديگران تحصيلات خود را ادامه داد و خود بر مسند تدريس نشست. نام آوراني مانند علامهي حلي، ابنداود حلي، سيد بن طاووس و ابن سعيد هَذْلي حلي از جمله دست پروردگان مكتب درس محقق حلياند. وي مورد احترام خاص خواجه نصيرالدين طوسي بود و خواجه، به او ارج فراوان مينهاد. شرايع الاسلام، المُختصر النافع في فقهِ الاماميه و آثار ديگر وي چون نگيني در ميان كتب اسلامي ميدرخشند. محقق حلي در سال 676 ق، در هفتاد و چهار سالگي رحلت نمود.
4) رحلت آيت اللَّه ميرزا علي شيرازي(1355 ق):آيتاللَّه ميرزا علي شيرازي، فقه و علوم اسلامي را نزد اساتيدي همچون آيات عظام فشاركي اصفهاني و ميرزا محمدتقي شيرازي فرا گرفت و در 22 سالگي به درجهي اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه ميرزا علي شيرازي علاوه بر تبحّر در فقه و اصول، در كلام، حكمت، طب، تاريخ و ادبيات نيز از مهارتي درخور تحسين برخوردار بود. ايشان مدتي نيز مرجعيت تقليد جمعي از مسلمانان را بر عهده داشت.
5) پايان جنگهاي چهل ساله فرانسه و اسپانيا در قرن شانزدهم ميلادي (1559م):اختلافات و تنازعات ميان فرانسه و اسپانيا از اواخر قرن پانزدهم آغاز گرديد. در سال 1494م شارل هشتم پادشاه فرانسه به قصد تسخير ناپْلْ به ايتاليا حمله نمود كه با مخالفت اسپانيا و ايتاليا و مقاومت ارتش آنها مواجه گرديد. در طي سالهاي بعد اين نبرد ادامه پيدا كرد و بر سر اداره مناطق به تصرف آمده، بين اسپانيا و فرانسه اختلافاتي روي داد. اين جنگها سرانجام با امضاي قرارداد "صلح نوايون" در سال 1515م خاتمه يافت. اما آتش جنگ ميان دو كشور، شش سال بعد در سال 1521 بار ديگر شعلهور گرديد و حدود چهل سال به طول انجاميد. در اولين مرحله اين جنگها پادشاه فرانسه به اسارت درآمد و با امضاي قرارداد مادريد 1526م آزادي خود را خريد و از تمام ادعاهاي خود در ايتاليا صرف نظر نمود و حتي منطقه بورگوني را به اسپانيا واگذار كرد. اما يك سال بعد پادشاه فرانسه ضمن اتحاد با چند كشور و نقض قرارداد مادريد، دومين مرحله از جنگهاي 40 ساله را آغاز نمود كه با قرارداد كامبره خاتمه يافت و در نتيجه منطقه بورگوني به فرانسه بازگشت. در سال 1536م مرحلهاي ديگر از جنگها آغاز شد و بدون هيچ نتيجهاي خاتمه يافت و پيمان صلح ده ساله نيز تنها 4 سال دوام يافت. در سال 1542م چهارمين دوره اين جنگها آغاز گرديد و سرانجام در سوم آوريل 1559م اين جنگها كه بر سر تصاحب سرزمينها آغاز شده بود با امضاي معاهدهاي با حضور نمايندگان فرانسه، اسپانيا، انگليس و آلمان خاتمه يافت.
6) كشته شدن "ملك غازي" پادشاه پيشين عراق در سانحه رانندگي (1939م):غازي فرزند ملك فيصل اول، پادشاه پيشين عراق در سال 1912م به دنيا آمد و پس از مرگ پدرش در هفتم سپتامبر 1933، زمام امور عراق را در 21 سالگي به دست گرفت. او برعكس پدرش كه از انگلستان طرفداري ميكرد، طرفدار انگلستان بود، از يك سو ميل به رهانيدن عراق از يوغ شيفته نازيسم بود و از هيتلر تمجيد ميكرد. ملك غازي كه آشكارا نفرت خود را از سلطه انگليس و فرانسه بر كشورهاي عربي و خاورميانهاي ابراز ميكرد، از مليگرايان و شورشيان سوريه براي مقابله با قيموميت كشورشان در دهه 1930 حمايت نمود و حتي آنان را به سلاح نيز تجهيز نمود. او به شدت با كمونيستها هم دشمني ميكرد. ملك غازي سرانجام در سوم آوريل 1939م در 27 سالگي بر اثر برخورد شديد اتومبيلش با تير چراغ برق كشته شد. در آن زمان، مردم، قتل غازي را يك حركت سازمان يافته توسط انگليسيها و عواملشان در عراق تلقي كردند و تظاهراتي عليه دولت انگليس به راه انداختند. پس از مرگ غازي، فرزند چهار ساله او به نام شاهزاده فيصل دوم به سلطنت عراق رسيد.
7) پيروزي كودتاي نظامي "رشيد عالي گيلاني" در عراق (1941م):كشور عراق در جريان جنگ جهاني دوم از يك طرف دچار اختلافات داخلي و تضاد ميان طرفداران آلمان و انگلستان بود و از سوي ديگر با مرگ ملك غازي پادشاه اين كشور در سال 1939م و جانشيني فرزند 4 ساله او، در وضعيت نابساماني به سر ميبُرد. با اين حال، پيشروي ابتدايى آلمانها و شكست نظامي انگلستان در جريان جنگ جهاني دوم، باعث شده بود تا بسياري از سياستمداران، آينده را از آنِ آلمان بدانند. در اين اوضاع و احوال، رشيد عالي گيلاني، يكي از فرماندهان ارتش عراق، با استفاده از فضاي به دست آمده، و نيز با حمايتهاي دولت آلمان، از اول تا سوم آوريل 1941م، كودتايى نظامي به راه انداخت كه بر اثر آن، نوري سعيد، نخست وزير مقتدر عراق كه مورد حمايت انگليس بود، به همراه نايبالسلطنه اين كشور، از عراق گريختند. اين كودتا در حالي انجام شد كه بسياري از يگانهاي نيروهاي رزمي عراق نيز از رشيد عالي حمايت ميكردند. در اين زمان، دولت بريتانيا كه علاوه بر از دست دادن جاي پاي خود در اين منطقه مهم، از منابع نفتي نيز محروم شده بود، با اعزام نيروهاي نظامي خود، درصدد حمايت از كارگزاران خود در اين كشور برآمد. از اين رو، پس از درگيري نيروهاي دو طرف از روز دوم مه 1941م، حكومت رشيد عالي گيلاني در آخر اكتبر همان سال سرنگون شد و بار ديگر نوري سعيد به نخست وزيري دست يافت.
8) درگذشت "ذاكر حسين" تنها رئيس جمهور مسلمان هند (1969م): ذاكر حسين رئيس جمهور مسلمان هند، در سال 1897م متولد شد و تحصيلاتش را در دانشگاه اسلامي عليگره و دانشگاه برلين آلمان به پايان رساند. وي پس از طي تحصيلات خود، در طي ساليان طولاني به فعاليتهاي علمي و سياسي پرداخت تا اينكه در سال 1962م به معاونت رياست جمهوري هند رسيد. او در انتخابات عمومي 1967م از رقيب سرسخت خود خانم اينديرا گاندي پيشي گرفت و به عنوان اولين رئيس جمهور هند برگزيده شد. او كه از رفتار سلطه طلبانه هندوها عليه مسلمانان انتقاد ميكرد، از جدا شدن قسمت مسلمان نشين هند به نام پاكستان نيز حمايت نمود و حتي براي استقلال پاكستانيها كه به قول وي، پاياني بر ستم هندوها عليه آنان بود، در هند جشن گرفت. ذاكر حسين با آن كه مسلمان بود ولي در ميان هندوها نيز محبوبيت داشت. از او كتابهايي به نام سرمايهداري، اقتصاد، اخلاق و مملكتداري نيز برجاي مانده است. دكتر ذاكر حسين سرانجام در سوم آوريل 1969م در 72 سالگي درگذشت. وي در ميان نسل امروزي هندوها و مسلمانان هند احترام ويژهاي دارد.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
2) درگذشت استاد "عباس سحاب" جغرافيدانِ شهير و پدر علم نقشهكشي ايران (1379 ش):
استاد عباس سحاب فرزند ابوالقاسم در سوم دي ماه سال 1300 ش در يكي از روستاهاي اطراف تفرش در استان مركزي به دنيا آمد. وي فراگيري علم را از چهار سالگي آغاز كرد و در ده سالگي به همراه پدر راهي تهران گرديد. در تهران بود كه براي نخستين بار، استعداد و علاقه او به جغرافيا نمايان شد و در او رشد كرد به طوري كه در پانزده سالگي اولين نقشه تهران را تهيه نمود. اين نقشه و نقشههاي بعد از تهران و شهرهاي ديگر، شالوده و اساس يك مؤسسه جغرافيايي را در سال 1324 ش به وجود آورد و عباس را به شهرت رساند. وي در اين مؤسسه، بعدها يكي از غنيترين كتابخانههاي جغرافيايي ايران و خاورميانه را با 18 هزار كتاب، 15 هزار جلد مجلات جغرافيايي و صدها كره و اطلس بزرگ و كوچك به زبانهاي مختلف پديد آورد. استاد سحاب نخستين نمايشگاه نقشه خود را در سال 1339 ش در دانشسراي تهران بر پا كرد و از آن تاريخ به بعد، در نمايشگاههاي داخلي و خارجي بسياري حضور داشت. همچنين مؤسسه وي در طول سالها فعاليت، به چاپ كتب جغرافيايي و سفرنامهها و نيز ترجمه و تكثير نُسخ منحصر به فرد آثار ادبي و جغرافيايي ميپرداخت. سرانجام استاد عباس سحاب به عنوان پدر علم كارتوگرافي يا نقشه كشي ايران، بنيانگذار چاپ نقشه در بخش خصوصي كشور، نخستين توليدكننده كره جغرافيايي به زبان فارسي، مؤلف دهها اطلس جغرافيايي، آخرين بازمانده نسل نقشهكشانِ صاحب سبك جهان و باني مؤسسه جغرافيايي و نقشهكشي سحاب، در چهاردهم فروردين 1379 ش در 79 سالگي درگذشت. 
