دانستنيهاي دارويي براي جوانان (1)

آكنه يا «جوش غرور جواني»:
 

آكنه يا جوش غرور جواني، يكي از شايعترين بيماريهاي پوستي در جهان است كه در پزشكي به آن آكنه ولگاريس مي‌گويند. اين بيماري پوستي تقريباً تمامي نوجوانان رامي‌تواند با شدت‌هاي مختلف گرفتار سازد و در بسياري از افراد، آكنه براي اولين بار در سنين 20 تا 30 سالگي رخ مي‌دهد. وقتي بر روي پوست دانه‌هاي سر سياه، سر سفيد يا جوشهاي قرمز يا زردي را مي‌بينيد و پوستتان چرب مي‌شود، به احتمال زياد دچار آكنه شده‌ايد، چرا كه اينها علايم رايج آكنه هستند. پيدايش آكنه بارنگ پوست و سن خيلي مرتبط نيست اما با نزديك شدن به سن بلوغ احتمال بروز آكنه بيشتر مي‌شود.

عوامل ايجادكننده آكنه:
 

بدن انسان حساسيت زيادي به هورمونهاي جنسي مردانه (آندروژنها) دارد. خانمها هم مانند آقايان داراي هورمونهاي جنسي مردانه هستند، اما چون ميزان اين هورمونها در آقايان بسيار بيشتر است، اكثراً آقايان دچار آكنه مي‌شوند. اين هورمونها سبب مي‌شوند فعاليت غدد توليدكننده چربي كه بر روي پوست داراي منافذ كوچكي هستند بيشتر شده و چربي يا اصطلاحاً سبوم بيشتري توليد شود. در انتهاي مجراي توليدكننده چربي يك فوليكول مو هم قرار دارد كه در هنگام بروز آكنه اين مجاري هم باريك مي‌شوند و چون توليد سبوم هم افزايش يافته مجرا مسدود مي‌گردد و اين وضعيت نقطه شروعي براي ايجاد انواع آكنه است. در اين وضعيت، محيط مناسبي براي رشد و تكثير باكتري‌ها به وجود مي‌آيد. در نتيجه اين التهاب، سيستم دفاعي بدن تحريك شده و گلبول‌هاي سفيد را براي مبارزه با باكتري ها و ترميم صدمات به محل مي‌فرستد ماحصل مواجهه گلبول‌ها با باكتريها موجب توليد موادي مي‌شود كه ما اصطلاحاً به آن چرك مي‌گوييم كه حاوي مقادير زيادي گلبول سفيد است كه از جريان خون به محل التهاب آمده‌اند. اگر مسدود شدن مجرا توسط باكتري‌ها، عفوني نشود اصطلاحاً آكنه از نوع دانه سرسياه ايجاد مي‌شود.

نكاتي در مورد آكنه:
 

• تحقيقات نشان داده كه بطور كلي ارتباطي بين رژيم غذايي و بروز آكنه وجود ندارد.
• هنوز شواهدي مبني بر نقش ارث در بروز آكنه به دست نيامده است.
• عوامل محيطي در بروز آكنه نقش مهمي دارند.
• آكنه معمولاً با تغييرات هورموني هنگام بلوغ ايجاد مي‌شود. اين سطوح هورموني به مدت چندين سال در فرد ثابت خواهد ماند (تا زمان يائسگي در خانمها و تا چندين سال در آقايان). بسياري از افراد بعد از مدتي از دست آكنه خلاص مي‌شوند اما در عده‌اي ديگر اين مشكل تا چندين سال ادامه مي‌يابد.
• ابتلا به آكنه در آقايان به دليل داشتن مقادير بسيار بيشتر هورمونهاي جنسي مردانه بيشتر از خانمهاست.
• در صورتي كه خانمي مبتلا به بيماري تخمدان پلي‌كيستيك باشد، تخمدانهاي وي داراي كيستهاي متعدد بوده و قادر به توليد متعادل هورمونها نيست و اين دليل مقادير زيادي هورمون جنسي مردانه (تستوسترون) توليد مي‌كند. افزايش اين هورمون در خانمها باعث بروز آكنه‌هاي شديد به همراه پرمويي و اختلال در عادت ماهانه مي‌گردد.
• در تحقيقي كه بر روي 900 نفر انجام شده، مشخص شده كه افراد سيگاري دو برابر ساير افراد احتمال ابتلا به آكنه دارند. با اين حال هنوز ارتباط بين سيگار كشيدن و بروز آكنه به صورت علمي ثابت نشده است.
• مصرف برخي داروها مي‌تواند سبب بروز آكنه شود (به طور مثال استروئيدهايي كه بعضي از ورزشكاران به صورت غيرمجاز براي بدن‌سازي استفاده مي‌كنند)
• هرگونه سايش يا فشار بر روي پوست مي‌تواند سبب بروز آكنه شود.
• برخي از بيماري‌ها كه تعادل هورمون‌ها را به هم مي‌زنند، نيز از علل ايجاد كننده آكنه هستند.

درمان آكنه:
 

گرچه آكنه در نهايت خود به خود بهبود مي‌يابد، اين مسئله ممكن است چندين سال طول بكشد و گاهي جاي جوش‌ها براي هميشه باقي بماند. اكثر درمان ها باعث معالجه قطعي نمي‌گردند، اما در بر طرف كردن برخي مشكلات بسيار موثرند.

اهداف مورد نظر در درمان آكنه به شرح زير است:
 

• كم كردن ابتلا به آكنه.
• كاهش التهاب پوست و در نتيجه جلوگيري از يجاد جوشگاه روي پوست.
• كم كردن اثرات رواني آكنه .

روش هاي درمان آكنه:
 

به طور كلي دو نوع درمان براي آكنه وجود دارد:
1- داروهايي كه بصورت موضعي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و مستقيماً روي پوست بكار برده مي‌شوند. (كرم، ژل يا محلول)
2- داروهايي كه به صورت خوراكي مصرف مي‌شوند. (قرص يا كپسول)
پزشك ممكن است بسته به نوع و شدت آكنه يكي و يا تركيبي از هر دو روش را توصيه كند.
براي استفاده صحيح از داروهاي موضعي به اين نكات توجه كنيد:
• دارو را در تمام قسمت هايي كه معمولاً جوش ايجاد مي‌شود، بماليد. حتي اگر جوش قابل مشاهده‌اي ديده نمي‌شود.
• هيچ‌گاه فكر نكنيد كه اگر مقدار بيشتري از اين داروها را بر روي پوست خود بماليد بهتر خواهيد شد. اين كار فقط احتمال بروز واكنش و التهاب را بيشتر مي‌كند.
• اگر پس از استفاده از اين داروها، پوست شما خشك و يا قرمز شد، مي‌توانيد حداقل پس از 15 دقيقه از كرم‌هاي مرطوب كننده بدون چربي استفاده كنيد.

نكاتي براي بهتر شدن آكنه:
 

• صورت خود را روزانه با يك صابون ملايم و آب ولرم شستشو دهيد.
• دست‌هاي خود را به دفعات بيشتري در طول روز بشوييد و از دست‌زدن‌هاي بي‌مورد به صورتتان تا حد امكان خودداري كنيد.
• هيچ گاه جوش هاي خود را دست كاري نكرده و فشار ندهيد.
• هيچ‌گاه از مواد آرايشي روغني يا پودرهايي كه سبب گرفتگي منافذ پوستي مي‌شوند، استفاده نكنيد.
• موهاي خود را حداقل دوبار در هفته بشوييد.
• در هنگام خواب و در طول روز موهاي خود را طوري فرم دهيد كه بر روي صورتتان نريزد.
• هرچند گفته مي‌شود كه رژيم غذايي در ايجاد آكنه نقشي ندارد، اما برخي غذاها مانند آجيل و چيپس موجب بدتر شدن آكنه در بعضي افراد مي‌شوند. مصرف اين تنقلات را در صورتي كه در شما هم موجب بدتر شدن بيماريتان مي‌شود محدود كنيد.
• از قرار گرفتن زياد در معرض نور خورشيد و آفتاب سوختگي بپرهيزيد.
• از بروز استرس هاي شديد تا حد امكان جلوگيري كنيد.
• تمرينات ورزشي منظم داشته باشيد و بعد از تمرين دوش بگيريد.
منبع:http://img.tebyan.net
/ن