10 شهريور 1389 / 21 رمضان 1431 / 1 سپتامبر 2010

1) 10شهريورماه سال 1365هجري شمسي : رزمندگان دلاور اسلام عمليات كربلاي 2 را با رمز يااباعبدالله الحسين (عليه السلام) در منطقه عمومي حاج عمران آغازكردند. هدف ازاجراي اين عمليات آزادسازي ارتفاعات منطقه بود كه پس ازآن بخشي از جاده حاج عمران ، دربند و چومان مصطفي آزاد شد. درعمليات كربلاي دو 3000تن ازافراد دشمن كشته و 200 نفر اسير شدند . همچنين چند ين انبار مهمات وتعداد زيادي سلاح سبك و سنگين آنان به همت رزمندگان اسلام منهدم شد .

2) آغاز جنگ جهاني دوم (1318 ش): جنگ جهاني دوم، آتشي بود كه شعله‏هاي آن قسمت‏هاي وسيعي از دنيا را به كام خود كشيد و هستي ميليون‏ها تن از مردم جهان را نابود كرد. اين جنگ با حمله آلمان به لهستان و كشورهاي همسايه آغاز شد و پس از مدتي به مناطق ديگر اروپا گسترش يافت. نيمه اول جنگ، با پيروزي آلمان و متحدانش همراه بود ولي دو سال آخر جنگ، دوره افول و سقوط آلمان بود. سرانجام با تسخير آلمان توسط قواي متفق و بمباران اتمي ژاپن، اين جنگ به پايان رسيد. بسياري از اثرات جنگ جهاني دوم چون افزايش قدرت دولت‏ها، تلفات سنگين و نيز پيشرفت تكنولوژي، مانند جنگ جهاني اول بود. اين جنگ سرانجام پس از نزديك به شش سال در اوت 1945 به پايان رسيد و در حدود چهل ميليون كشته بر جاي گذاشت. از نتايج پايدار پس از جنگ جهاني دوم مي‏توان به ايجاد سازمان ملل و شروع جنگ سرد اشاره كرد.

3) تشكيل كميته استفاده از نيروي اتم در ايران (1344 ش)

4) وقوع زلزله شديد در خراسان (1347 ش): در اين روز، زلزله‏اي شديد به قدرت 7/8 درجه در مقياس ريشتر، شرق استان خراسان را به مدّت چهار دقيقه تكان داد كه بر اساس آمار منتشر شده، پانصد روستا ويران شده و بيش از ده هزار نفر، جان خود را از دست دادند.

5) تظاهرات خونين مردم مشهد بر ضد طاغوت به مناسبت چهلم شهداي وقايع پيشين اين شهر (1357ش)

6) عمليات كوچك شهيد رجايي و باهنر در حميديه، به طور مشترك(1360ش)

7) سالروز تصويب قانون عمليات بانكي بدون ربا و آغاز هفته بانكداري اسلامي (1362 ش): اساس بانكداري جهان امروز، بر ربا و بهره استوار است و در كشورهاي سرمايه داري و غير سرمايه داري، بانكداري، يكي از منابع سرشار حكومت‏ها و بخش خصوصي به شمار مي‏رود. بديهي است اين نظام، كه در حقيقت شكل تكامل يافته و پرسودترِ نزول خواري است، با احكام عاليه اسلام در تضاد كامل قرار دارد و به همين سبب، فكر ايجاد نظام بانكي بر مبناي اسلام، پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تبديل به عمل گرديد. در دي ماه سال 1358، با اعلام برقراري حداقل سود تضمين شده به جاي بهره سپرده‏ها، و كارمزد به جاي بهره وام‏ها و اعتبارات مورد مصرف بانك‏ها، عنوان شد كه بانك‏ها اسلامي شده‏اند. ولي با عنايت به فقه پربار اسلام و احكام مربوط به معاملات اسلامي، اين تغييرات جزيي، نمي‏توانست به عنوان بانكداري اسلامي مورد قبول مردم باشد. سرانجام قانون مربوط به عمليات بانكي بدون ربا توسط متخصصان آگاه به مسائل شرعي تقديم مجلس شد و در دهم شهريور سال 1362 به تصويب رسيد. اين قانون و دستورالعمل‏هاي اجرايي مربوط به آن پس از تصويب هيئت وزيران و شوراي پول و اعتبار، به بانك‏هاي سراسر كشور ابلاغ شد و به اين ترتيب، نظام بانكداري بدون ربا، از اول فروردين 1363، توسط بانك‏هاي كشور به اجرا گذاشته شد. همچنين اين قانون، ضمن تاكيد بر حذف ربا حداقل سود تضمين شده و كار مزد ثابت، نظر به حذف بهره از سپرده‏هاي قرض‏الحسنه و جاري و اعطاي جوايز غيرثابت نقدي يا جنسي براي اين گونه سپرده‏ها و همچنين مشاركت در سپرده‏هاي مدت‏دار، در اشكال مختلف مضاربه، اجاره به شرط تمليك، معاملات اقساطي، سرمايه‏گذاري مستقيم و جعاله و... دارد.

8) وفات "موسي بن عمران" و "يوشع بن نوح(عليه السلام)" دو پيامبر بزرگ الهي

9) عروج عيسي بن مريم(عليه السلام) بر آسمان‏ها

10) شهادت مظلومانه‏ي حضرت اميرالمؤمنين امام علي(عليه السلام) در كوفه(40 ق): پس از ضربت خوردن امام علي(عليه السلام) در شب نوزدهم ماه مبارك رمضان توسط ابن ملجم مرادي از بازماندگان خوارج نهروان، درمانِ آن زخم تاثيري نبخشيد و نويد پيامبر به امام به اين كه محاسن سفيد حضرت به خون سرش رنگين مي‏گردد، تحقق يافت. شهادت آن امام پس از سي سال امامت و چهار سال و نه ماه خلافت صورت گرفت. بدن مطهرامام علي(عليه السلام) را شبانه در محلي به نام نجف دفن كردند و اين مكان، تا نزديك به يكصد و پنجاه سال، از عموم مخفي بود و تنها برخي از شيعيان خاص از محل دفن امام آگاهي داشتند. امام علي(ع) در طول حيات پربركت خويش در جنگ‏هاي صدر اسلام شركت كرد و بزرگان مشرك عرب را به خاك مذلت كشاند. آن حضرت پس از رحلت پيامبر اسلام به خاطر مصالح مسلمانان به مدت بيست و پنج سال خانه‏نشيني گزيد و سكوت اختيار كرد. با قتل سومين خليفه، مردم، امام را به خلافت برگزيده و در آن دوران پرآشوب نيز سه جنگ جمل، صفين و نهروان از جانب ناكثين (پيمان شكنان) قاسطين (معاويه و مردم شام) و مارقين (خوارج و خارج شدگان از دين) بر امام علي(عليه السلام) تحميل شد. فضايل امام علي(عليه السلام) فوق آن است كه در اين مختصر بگُنجَد و در اينجا تنها به دو سخن درباره‏ي آن حضرت بسنده مي‏كنيم. ناظم نيشابوري درباره‏ي آن امام بزرگ گفته است كه: علي بن ابي‏طالب، بر گوينده و نويسنده، محنتي گران و باري سنگين است كه اگر بخواهد حقش را ادا كند به كفر و گزافه‏گويى دچار گردد و اگر كوتاه آيد، خيانت و جفا نموده باشد و حدّ وسط در فضايل او آن قدر دقيق و باريك است كه جز يك انديشمند ماهر و حاذق از عهده‏اش نيز برنيايد. هم‏چنين ابن ابي‏الحديد معتزلي، شارح نهج‏البلاغه گويد: فضايل علي(عليه السلام) در آن حد از عظمت است كه نويسنده و گوينده در برابر آن، خود را ضعيف و زبون و شرمسار مي‏بيند كه درصدد تفصيل آن برآيد. دشمنان هرچه كوشيدند كه نور عظمتش را فرو نشاند، فضايل آن حضرت بيشتر شايع گشت.

11) درگذشت عالم رباني سيد ماجد حسيني(1028 ق): سيد ابوعلي ماجد بن هاشم بن علي حسيني بحراني از علماي بزرگ شيعه در قرن يازدهم هجري است. وي عالمي عامل و فاضلي كامل و محقق، فقيه، محدث، اديب و شاعر و اولين منتشر كننده‏ي حديث در شيراز بود. سيد ماجد، پس از فراگيري مقدمات علوم به حجاز و عراق هجرت نمود و سپس مقيم شيراز شد. وي در شيراز به تدريس و فتوا پرداخت و شيخ الاسلام شيراز گرديد. طلاب علوم ديني از اطراف و اكناف به دور او گرد آمده و از حوزه‏ي درسش بهره‏مند مي‏شدند. ملامحسن فيض كاشاني و شيخ سليمان ماحوزي از شاگردان او بوده و شيخ بهايي با وي دوستي داشته است. مهم‏ترين كتاب سيدماجد، سَلاسِلُ الحَديد مي‏باشد و نيز مُقَدَّمَةُ الواجب و يوسفيّه نيز از اوست. سيد ماجد در شيراز بدرود حيات گفت ودر حرم حضرت شاه چراغ(عليه السلام) مدفون گرديد.

12) رحلت محدث بزرگ شيعه "شيخ حر عاملي" (1104 ق): محدث بزرگ عالم تشيع، محمد بن حسن بن علي معروف به "شيخ حرّ عاملي" در هشتم رجب سال 1033 ق در روستاي "مشغره" از توابع جبل عامل لبنان ديده به جهان گشود. وي تا چهل سالگي در محضر علماي لبنان و سوريه كسب فيض كرد و سپس به مدت 24 سال در مشهد مقدس به ترويج دين، تدريس، تاليف و قضاوت پرداخت. كتاب گرانسنگ "وسايل الشيعه" ثمره‏ي هجده سال تلاش پيگير او در جمع‏آوري و تنظيم احاديث شيعه مي‏باشد. او در اين كتاب، احاديث احكام را به ترتيبِ ابواب فقه دسته‏بندي و تدوين كرده و بيانات كوتاهي در ضمن آن‏ها براي توضيح يا جمع بين روايات آورده است. از ديگر كتاب‏هاي شيخ، الجواهر السنيّه في الاحاديث القُدسِيَّه و ديوان شعر عربي است.شيخ حر عاملي درعصر صفويان به ايران مهاجرت نمود و پس از وفات، در صحن مطهر امام رضا(عليه السلام) درمشهد مقدس مدفون شد.

13) اول سپتامبرسال1961ميلادي: نخستين كنفرانس سران كشورهاي غيرمتعهد با حضور25كشورعضو در بلگرداد پايتخت يوگسلاوي تشكيل شد. جنبش غيرمتعهدها درابتدا شامل دوجناج بود. جناح اقليت انقلابي به رهبري احمد سوكارنو رهبراندونزي و قَوام نِكرومه رئيس جمهورغنا بود ه به مبارزه اي سرسختانه با استعماراعتقاد داشتند. رهبري جناح اكثريت را نيز تيتور رئيس جمهور يوگسلاوي و نهرو نخست وزير هند به عهده داشتند كه راه حل مشكلات را مذاكره با قدرتهاي شرق و غرب مي دانستند. مهمترين شرط عضويت درجنبش غيرمتعهدها نداشتن عضويت رسمي دربلوك نظامي غرب و شرق بود.

14) آغاز ساخت برج معروف "پيزا" در شهر پيزاي ايتاليا (1174م): در اولين روز سپتامبر 1174م عمليات احداث و ساخت برج معروف پيزا در شهر پيزاي ايتاليا آغاز شد. هدف از ساختن برج پيزا در شهر پيزاي ايتاليا، نصب يك ساعت بزرگ بر بالاي آن بود. اما مدتي بعد از شروعِ كار، اين برج 55 متري در حدود 5 متر از خط مستقيم منحرف شد. به همين دليل، اين بنا به بُرج كجِ پيزا شهرت يافت. هم اكنون با تلاش مهندسين و كارشناسان كشورهاي مختلف، انحراف اين برج كه منبعي مهم براي صنعت گردشگري ايتاليا محسوب مي‏شود، تا حدي اصلاح شده است.

15) آغاز سلطنت طولاني "لويي پانزدهم" پادشاه فرانسه (1715م): لويى پانزدهم، يكي از نامدارترين پادشاهان فرانسه، در 22 اكتبر 1710 متولد گرديد. وي نوه لويىِ چهاردهم بود و از پنج سالگي بر تخت سلطنت نشست. سلطنت لويى پانزدهم پس از عهد پادشاهي لويى چهاردهم طولاني‏ترين ادوار سلطنتي تاريخ فرانسه به شمار مي‏رود. اين دوره كه مدت آن 59 سال بود، از اول سپتامبر 1715م آغاز شد و تا پايان حيات وي ادامه يافت. دوران سلطنت لويى پانزدهم را به دو دوره تقسيم مي‏كنند: دوره نخست از سال 1715م آغاز شد. در اين مقطع زماني، نيابت سلطنت با دوك اورلئان بود كه مدت 8 سال پايان عمر خود را در اين سمت گذرانيد. مرحله دوم از سال 1723 تا 1774م به طول انجاميد. اين پادشاه در اين دوره از سلطنت خود، ابتدا زمام امور را در اختيار كاردينال دوفلوري قرار داد كه وي به مدت 15 سال به عنوان وزير اعظم در خدمت لويى پانزدهم بود. با مرگ دوفلوري، امور مملكت از طرفي به دست زنانِ حرم سرا افتاد و از سوي ديگر عدم تعيين جانشيني مقتدر براي صدارت عظمي باعث شد تا فرانسه روز به روز ضعيف‏تر گردد. در اين زمان، سوء استفاده از قدرت مطلقه به عنوان ميراث لويى چهاردهم و اسراف و تبذير در اموال دولتي مشكلات فراواني برجاي گذاشت و اعتراض مردم و پارلمان را فراهم نمود. هم‏چنين در بُعد روابط خارجي، فرانسه در اين دوران بسياري از مستعمرات و مستملكات خود را از دست داد. با اين حال دوره سلطنت طولاني لويي پانزدهم، عصر روشن‏فكري بود و نظراتِ اصلاحي بزرگاني چون مونتسكيو، روسو، ولتر و... در اين دوره مطرح گرديد و همراه با حوادث داخلي و خارجي، مقدمات انقلاب كبير فرانسه را فراهم نمود. لويي پانزدهم سرانجام در دهم ماه مه1774 م در 64 سالگي درگذشت.

16) تشكيل كنگره ملل ستم‏ديده شرق در باكو (1920م): بعد از پيروزي انقلاب كمونيستي در روسيه در سال 1917م و تشكيل اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي، حزب كمونيست اين كشور، اتحاديه‏اي از احزاب انقلابي كشورهاي ديگر به وجود آورد كه اصطلاحاً كُمينْتِرْنْ خوانده مي‏شد و وظيفه آن حمايت از انقلاب كارگري بود. در همين راستا، در اول سپتامبر 1920م در حدود دو هزار نفر از كشورهاي روسيه، تركيه، ايران و چين در كنگره‏اي تحت عنوان كنگره ملل ستم‏ديده شرق در باكو گرد هم آمدند. در اين گردهمايى كه توسط كُمينتِرن برگزار شد، رئيس كنگره در نطق افتتاحيه خود خواهان تشكيل شوراهاي كارگري در همه جا شد، حتي نقاطي كه كارگر ندارد! برخي شركت كنندگان معتقد بودند انقلاب كمونيستي تغيير عمده‏اي در اجتماع ايجاد نكرده بلكه صرفاً كمونيست‏ها جاي‏گزين تزار شده‏اند. اما برپاكنندگان اين كنگره در حقيقت به دنبال تثبيت عقائد خود و نيز برپايى انقلاب جهاني با محوريت كمونيسم بودند. لنين رهبر انقلاب كمونيستي در مقاله‏اي به اين مسئله تصريح كرد كه اكثريت قاطع مردم روي زمين براي جنگ با سرمايه‏داري تعليم مي‏بينند و منظور وي از اين اكثريت، مردم روسيه، چين، هند و... بودند كه نمايندگان آن‏ها در كنگره باكو حضور يافته بودند.

17) وقوع زمين لرزه عظيم توكيو (1923م): يكي از حوادث بزرگ طبيعي كه در نيمه نخست قرن بيستم در ژاپن به وقوع پيوست حادثه زمين لرزه‏اي بود كه در اول سپتامبر 1923م در منطقه كانتو در شرق ژاپن اتفاق افتاد. در اين زمين لرزه كه به مقياس 8/3 ريشتر رخ داد بيش از 140 هزار نفر كشته شدند. قدرت اين زلزله به حدي بود كه گستردگي آن تا مناطقي از توكيو و يوكاهاما را دربرگرفت. علاوه بر آمار سنگين تلفات، جمع كثيري از مردم ژاپن بي‏خانمان شده و خسارات بسياري اعم از تخريب و آتش‏سوزي به منازل مسكوني وارد شد.

18) آغاز جنگ جهاني دوم با حمله نيروهاي آلمان نازي به لهستان (1939م): پس از روي كار آمدن آدولف هيتلر در آلمان، وي با سوء استفاده از غرور و احساسات ملي گرايانه مردم اين كشور كه در پي شكست در جنگ جهاني اول به شدت تحقير شده بودند، به سازماندهي و تسليح ارتشي قدرتمند پرداخت. هيتلر با تكيه بر انديشه‏هاي نژادپرستانه، توسعه‏طلبي‏هاي خود را توجيه مي‏كرد و سرانجام پس از الحاق كشور اتريش و منطقه سودِت چكسلواكي به آلمان، دستور حمله به كشور لهستان را صادر نمود. بهانه‏اي كه هيتلر براي حمله به لهستان تدارك ديده بود تجاوز يك واحد از سربازان لهستاني به خاك آلمان و تصرف يك ايستگاه فرستنده مرزي و پخش مطالب توهين‏آميز عليه آلمان از اين فرستنده بود. البته اين سربازان از افراد نيروي ويژه هيتلر بودند كه با اونيفورم لهستاني در تاريخ پيش بيني شده براي حمله به لهستان، اين برنامه را به اجرا درآوردند. از اين رو هيتلر در روز اول سپتامبر 1939م طي نطقي، حمله آلمان به لهستان را اعلام كرد و بدين ترتيب آتش جنگ جهاني دوم را شعله‏ور ساخت. اين جنگ بزرگ و خانمان‏سوز كه با تهاجم نظامي ارتشِ هيتلري آلمان به مرزهاي لهستان و چكسلواكي آغاز شد، در روز سوم با اعلان جنگ فرانسه و انگلستان عليه آلمان وارد مرحله حسّاسي گرديد. سرانجام با اتحاد كشورهاي انگليس، فرانسه، شوروي و آمريكا، محور متفقين به وجود آمد و عليه متحدين كه متشكل از آلمان، ايتاليا و ژاپن بودند، وارد عمل شدند. اين جنگ كه با از دست رفتن جان ده‏ها ميليون نفر انسان و وارد آمدن خسارت‏ها و تلفات غير قابل شمار همراه بود، سرانجام در ماه مه 1945م با اشغال آلمان و خودكشي هيتلر به نفع متفقين به پايان رسيد.(ر.ك: 2 مه)

19) كودتاي سوسياليستي در ليبي به فرماندهي "معمَّر قذافي" (1969م): در اول سپتامبر سال 1969م سرهنگ معمّر قذافي و گروهي از افسران ارتش ليبي، طي كودتايى ملك ادريس سنوسي، پادشاه 79 ساله ليبي را كه در تركيه مشغول معالجه بود از سلطنت خلع نمودند و در ليبي، جمهوري سوسياليستي اعلام كردند. قذافي كه رهبري كودتا را بر عهده داشت، در نخستين اقدام، پارلمان را منحل نمود و بانك‏هاي خارجي در ليبي را، ملي اعلام كرد. او بر خلاف ادريس كه روش مماشات با اسرائيل را در پيش گرفته بود، با شعارهاي تندِ ضد اسرائيل‏ي، قدرت را به دست گرفت. قذافي در مدت بيش از 35 سال حكومت بلامنازع خود بر ليبي (تا سال 2005م) از خط مشي ثابتي پيروي نكرده و بارها با كشورهاي همسايه خود، مصر، تونس و الجزاير متحد شده و بعداً رودرروي آن‏ها قرار گرفته است. در مجموع، سياست خارجي معمّر قذّافي، در ابتداي كار، ضدغربي و ضد امريكايى بود، به همين دليل، كشور ليبي چندين بار مورد تهاجم مستقيم نظامي امريكا قرار گرفت. ليبي در سال 1992م متهم شد كه در ماجراي سرنگون شدن يك هواپيماي مسافربري امريكا در لاكربي اسكاتلند دخالت داشته است. به دنبال اين مسئله دو نفر از مأموران دولت ليبي براي بازجويى و محاكمه به همين اتهام به امريكا فراخوانده شدند. اما ليبي از تحويل مأموران خود به دولت امريكا خودداري نمود و شوراي امنيت نيز تحت فشارهاي سياسي ايالات متحده، تحريم‏هاي اقتصادي شديدي عليه ليبي وضع كرد. در اين حال باز هم سياست‏هاي متفاوت قذافي آشكار شد و اين بار، وي با تحويل دو متهم تبعه ليبي، به دادگاه بين‏المللي، حاضر به پرداخت صدها ميليون دلار غرامت به بازماندگان حادثه سقوط هواپيما گرديد. هم‏چنين قذافي كه طي سال‏هاي حكومتِ خود، سياست ضدامريكايي را در پيش گرفته بود، با چرخش 180 درجه‏اي از مواضع خود، ضمن دعوت از نخست وزير انگلستان به ليبي، خود نيز پس از پانزده سال، در سال 2004م به اروپا سفر كرد و با در اختيار قرار دادن اسرار مربوط به تسليحات هسته‏اي، درهاي كشورش را به روي غرب گشود.

20) روز ملي "ليبي": ليبي از اوايل قرن شانزدهم ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835م مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار داشت تا اين‏كه در سال 1911م ايتاليائي‏ها اين كشور را از چنگ عثماني‏ها درآوردند. در خلال جنگ جهاني دوم، ليبي صحنه جنگ‏هاي شديدي بين نيروهاي انگليسي و آلماني و ايتاليايى بود كه سرانجام در سال 1943م كليه نيروهاي ايتاليايى و آلماني از ليبي بيرون رانده شدند و انگلستان فردي را كه در جريان جنگ كمك شاياني به آن‏ها كرده بود به پادشاهي رساند. در نهايت، در 24 دسامبر سال 1951 ايتاليا، استقلال ليبي رابه رسميت شناخته و كشور ليبي مستقل شد. هم‏چنين اول سپتامبر سال‏روز انقلاب (كودتا) در سال 1969 روز ملي ليبي مي‏باشد. (ر.ك: 24 دسامبر)

21) روز ملي "ازبكستان": سرزمين ازبكستان كه در تاريخ ايران از آن به ماوراءالنهر ياد مي‏شود در قرن ششم قبل از ميلاد جزء قلمرو حكومت هخامنشيان بوده است. اين سرزمين مركز علم و ادب ايران بوده و دانشمندان بزرگي چون ابونصر فارابي، ابوريحان بيروني و ابوعلي‏سينا و شاعران نامداري چون رودكي و نظامي عروضي از اين سرزمين برخاسته‏اند. كشور ازبكستان از نخستين جمهوري‏هاي آسياي ميانه بود كه پس از فروپاشي شوروي در اواخر دهه 1980م، در 31 اوت 1991م از شوروي مستقل شد و فرداي آن روز، يعني اول سپتامبر 1991م را به عنوان روز ملي خود برگزيد. (ر.ك: 31 اوت)

22) روز جهاني صلح

23) تولد ويتوريو گاسمان (2000-1922) بازيگر ايتاليايي

24) درگذشت اتل آيچر طراح آلماني 1991 م

/ن