فلسطين و صهيونيزم (14) انتفاضه
درس چهاردهم: انتفاضه يا قيام مردم فلسطين
انقلاب اسلامى فـلسـطـيـنـى بـا وجـود تـبـليـغـات مـسـمـوم دسـتـگـاهـهـاى خـبـر پـراكـنـى غـربـى يـكـى از مسائل مهم جهان محسوب شده ، افكار عمومى دنيا را متوجه خود كرده است .
ايـن جـنـبـش و حـركـت چـنـان غـافـلگـيـر كـنـنـده بود كه هيچ يك از رهبران استكبار جهانى ، رژيم صـهـيـونـيـسـتـى و سـازمـانـهـاى مـلى گـرا و چـپ گـراى فـلسـطـيـنـى آن را پـيـش بـيـنـى نـمى كردند.(250)
مقدّمات انتفاضه
در تاريخ هيجده آذر 1366 گزارشگر ويژه خبرگزارى فرانسه از فلسطين اشغالى گزارش داد كـه : (اردوگـاه جـبـاليـا واقـع در غـزّه كـه يـكـى از شـش اردوگـاه محل اسكان آوارگان فلسطينى است در يك حالت عصيان و شورش دايم به سر مى برد و صدها جوان فلسطينى فرياد (الجهاد، الجهاد) سر مى دهند.(252)
گـرچـه آغـاز گـسـتـرده قـيـام در ايـن روز صـورت گـرفـت ، امـا از مـدتـى قبل از آن حوادثى رخ داد كه مى تواند به عنوان مقدمات اين قيام محسوب شود:
1 ـ فـرار اعـضـاى جهاد اسلامى فلسطين از زندان اسرائيليها
2 ـ عـمـليـات جـهاد اسلامى عليه گروه گشتى صهيونيستى
3 ـ عـمـليـات نـافـرجـام انـتـحـارى
4 ـ شـهـادت سه نفر از اعضاى هسته هاى مقاومت اسلامى
5 ـ رو در رويى مستقيم
در ايـن مدّت همچنين اسرائيليها به گروهى از افراطيون يهودى اجازه دادند تا مراسم مذهبى خود را در حـرم شـريـف قـدس انـجـام دهند كه به درگيرى مسلمانان با آنان منجر شد. حوادثى نظير شهادت يك زن توسط صهيونيستها، كشتن سربازان اسرائيلى به وسيله گروه شهداى شجاعيه ، پرواز هواپيماى بادبانى (كايت) به وسيله چريكهاى فلسطينى و كشتن تعدادى از سربازان اسـرائيـل ، صـدور دسـتـور خـروج شيخ عبدالعزيز عوده از علماى مبارز فلسطينى و تظاهرات و درگـيـرى در مـقـابل فرماندارى نظامى (258)مبارزات مردم فلسطين را وارد مرحله جديدى كرد.
آذر 1366، آغاز انتفاضه
روز بعد حركت انتفاضه آغاز شد ملّت فـلسـطـيـن در سرزمينهاى اشغالى بخصوص نوار غزّه ، كرانه باخترى رود اردن و همچنين شهر بـيـت المـقـدس بـطـور عـمومى اعم از زن و مرد، پير و جوان و كودك به خيابانها آمده و بر ضد رژيم صهيونيستى مبارزه راآغاز كردند.
عوامل مؤ ثّر در شكل گيرى انتفاضه
1 ـ بـن بـسـت و شـكـسـت راه حـلهـاى بـحـران فـلسـطـيـن
2 ـ پيروزى انقلاب اسلامى و تشكيل حكومت جمهورى اسلامى در ايران
3 ـ مـوفـقـيـت نـسـبى نبرد مقاومت لبنان
4 ـ موج بيدارى ملّتهاى اسلامى منطقه
هـسـتـيـم و ايـن امـر در مصر به علّت آنكه يكى از كانونهاى تفكّر و روشنگرى اسـلامـى اسـت و نـزديـكـى زيادى با فلسطين دارد و اغلب دانشجويان فلسطينى در دانشگاههاى مصر به تحصيل مشغول هستند، مشهودتر است .(261)
5 ـ فـشـار بـيـش از حـد صـهـيـونـيـسـتـهـا
6 ـ اقدام گروههاى اسلامى
گـروهـهـاى فـلسـطـينى كه طى دهها سال از فشارهاى بيش ازحدّ رژيم صهيونيستى و شكست راه حـلهـاى سـيـاسى به تنگ آمده بودند با پيروزى انقلاب اسلامى در ايران به پا خواسته و با درس آموزى از روشهاى انقلاب اسلامى عليه رژيم صهيونيستى قيام كردند.
آثار و نتايج انتفاضه
الف ـ پيامدهاى داخلى انتفاضه
از سـوى ديگر، صنعت توريسم به عنوان يكى از عمده ترين منابع درآمد اين رژيم ، به دليـل نـا امـنـى سـرزمـيـنـهـاى اشـغـالى ، از بـيـن رفـتـه اسـت . هـمـچـنـيـن درآمدهاى مالياتى به دليل عدم پرداخت ماليات توسط مردم بشدت كاهش يافته و نرخ بيكارى به بيش از 10 در سال 1368 رسـيـده اسـت .
در بـخـش كـشـاورزى ، امـتـنـاع كـارگـران فـلسـطـيـنـى از كـار در مـزارع اسـرائيـل ، بـاعـث كـاهـش صـادرات مـيـوه ايـن كـشـور شـد. تـوليـدات صـنـعـتـى نـيـز كـاهـش قابل توجّهى داشته است .(263)
انتفاضه از نظر سياسى باعث ايجاد تنش شديد ميان دو حزب حاكم ليكود و كارگر شده است . ايـن دو حـزب در چـگـونـگـى اداره بـحـران بـاهـم اخـتلاف نظر دارند و حزب ليكود خواهان شدّت عمل و حزب كارگر خواهان راه حل ميانه است .(264)
انـتـفـاضـه از ديدگاه اجتماعى آثار و نتايج نامطلوبى را براى جامعه صهيونيستى ايجاد كرده اسـت .
بـگـونـه اى كـه تـأثـيـر نـامـطـلوب و مـنـفى بر روحيه نظاميان و سربازان اسرائيلى گـذاشـتـه و آمـار خـودكـشـى در مـيـان آنـهـا روز بـه روز در حـال افـزايش است .(265) روند مهاجرت از ساير كشورها به سرزمينهاى اشغالى كُند و بلكه مهاجرت معكوس آغاز شده است .
از سـوى ديـگـر انـتـفـاضـه مـيـدان نـبـرد را از خـارج مـرزهـاى رژيـم صـهـيـونـيـسـتـى بـه داخل سرزمينهاى اشغالى كشانده و محيط آرام و امنى براى همسايگان اين رژيم به وجود آورده است .
انـتـفـاضـه باعث شد تمام جناحهاى مذهبى اختلافات خود را كنار گذاشته و اقشا مختلف مردم در قالب كميته هاى مردمى متحد شوند. انتفاضه روند احداث شهركهاى يهودى نشين را با كُندى رو بـه رو ساخت و اكنون اين رژيم مجبور است به جاى پرداختن به مسأله توسعه طلبى و عمران صهيونيستى به مقابله با مسلمانان برخيزد.
ب ـ پيامدهاى خارجى انتفاضه
در جريان محكوميت رژيم اشغالگر قدس طى قطعنامه شماره (672) شوراى امنيت ، آمريكا از حق وتوى خود استفاده نكرد، در حالى كه قبلاً هشتاد مورد از حـق وتـوى خـود بـه نـفـع ايـن رژيـم اسـتـفاده كرده بود و حتى نماينده وقت آمريكا در سازمان مـلل اقـدامـات وحشيانه اين رژيم در سرزمينهاى اشغالى را نقض آشكار حقوق بشر خواند! آمريكا تـحـت تـأثـيـر امـواج انـتـفـاضـه اعـلام كـرده اسـت ، اسـرائيـل بـايـد اصـل زمـيـن بـراى صـلح را پذيرفته و بخشى از اراضى اشغالى را تخليه كند. پيمان صلح غـزّه اريـحا، نيز كه با وساطت امريكا بين اسرائيل و عرفات بسته شد به منظور جلوگيرى از ادامه انتفاضه بود.(266)
ناامن شدن مرزهاى اسرائيل و اقدامات شهادت طلبانه در مرزهاى همجوار اين رژيم از ديگر نتايج انـتـفـاضـه بـوده اسـت . در اين رابطه حمله هايى از جانب مرزهاى مصر، لبنان و حتى اردن عليه اسـرائيـل صـورت گـرفـت . از جـمـله آنـهـا مـى تـوان بـه حمله (فرى حسن غائم) دختر شجاع لبنانى (ايمان محمد حسن) تبعه 22 ساله مصرى و عمليات شهادت طلبانه (سليمان خاطر) در صحراى سينا اشاره كرد.
انـتـفاضه صحّت سياست اسرائيل را حتى در ميان يهوديان آمريكا مورد ترديد قرار داد، بگونه اى كـه عـده اى از يـهـوديـان اعـتـقـاد پـيـدا كـرده اند كه براى جلوگيرى از منفورتر شدن چهره اسرائيل بايد امتيازى مانند برچيدن شهركهاى يهودى به فلسطينيها داده شود.(267)
پی نوشتها :
250 ـ روزنامه اطلاعات ، 3 / 9 / و 8 / 10 / 1366، اظهار نظر مقامات انگليسى و اسرائيلى .
251 ـ جـبـهـه نـجـات مـلى فـلسـطـيـن (جـبـهـه انـقـاذ)، زامـل سـعـيـدى ، ص 126، دفـتـر مـطـالعـات سـيـاسـى و بـيـن المـللى ، 1370؛ بـه نقل ازمجلة الهدف ، شماره 940 ـ 25 / 12 / 1988، ص 39.
252 ـ روزنامه اطلاعات ، 6 / 11 / 1366.
253 ـ ر.ك : روزنامه اطلاعات 8 / 9 / 66، 19 / 10 / 66، 3 / 11 / 66، 13 / 11 / 66 به نقل از العالم همچنين ر.ك : سياست و حكومت در فلسطين اشغالى ، ص 202.
254 ـ همان .
255 ـ همان .
256 ـ سياست و حكومت در فلسطين اشغالى ، مصطفى ملكوتيان ،ص 202.
257 ـ روزنامه اطلاعات ، 22 / آذر/ 1366. مقاله ويژگيهاى حركت انقلاب اسلامى فلسطين .
258 ـ حكومت و سياست در فلسطين ، مصطفى ملكوتيان ، ص 202 ـ 204.
259 ـ روزنـامـه اطـلاعـات ، 19 آذر 1366، 27 مـهـر 1367، 23 دى ماه 1367، مصاحبه با شيخ عبدالعزيز عوده .
260 ـ جـبـهـه نـجـات مـلى فـلسـطـيـن ، زامل سعيدى ، ص 85، دفتر مطالعات سياسى و بين المللى ، تهران ، 1370.
261 ـ روزنـامـه اطـلاعـات ، 19 آذر 1366، 27 مـهـر 1367، 23 دى ماه 1367، مصاحبه با شيخ عبدالعزيز عوده .
262 ـ اطلاعات ، 21 تير 1367.
263 ـ ر.ك : روزنامه اطلاعات ، 29 / 9 / 68 و 30 / 10 / 68.
264 ـ ر.ك : روزنامه جمهورى اسلامى ، 17 / 9 / 69.
265 ـ همان .
266 ـ (سـيـاسـتـهـا و جـهـت گـيـريـهـاى كـليـنتون در خاورميانه) ، ابراهيم متّقى فصلنامه خـاورمـيـانـه ، مـركـز پـژوهـشـهـاى عـلمـى و مـطـالعـات اسـتـراتـژيـك خـاورمـيـانـه ، سال اول ، شماره 2، ص 366، پاييز 1373.
267 ـ همان ، ص 429.
/ن