بررسی رابطه دلبستگی و سلامت روانی افراد با سازگاری زناشویی‌شان پس از ازدواج

طرح مسأله و ضروت بحث

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سبک های دلبستگی و سلامت روانی با سازگاری در زوجین انجام شده است. در یک مطالعه از نوع همبستگی، 700 زوج (350 مرد، 350 زن)، از بین زوجین 2 تا 40 ساله شهرستان اردبیل، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های SCL-90-Rو سازگاری زناشویی اسپانیر (DAS) و سبک های دلبستگی بارتلومیو و هورویتز را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

بعضی مواقع افراد سبکی بین دلبستگی و ناسازگاری زناشویی را انتخاب می‌کند!

نتایج نشان داد که در افراد دارای سبک های دلبستگی، ایمن، نگران و انکارکننده بین سلامت روانی و سازگاری زناشویی ارتباط مثبت معناداری وجود دارد. در حالی که در افراد دارای سبک دلبستگی ترسو بین سلامت روانی و سازگاری زناشویی ارتباط منفی معناداری وجود دارد. به علاوه این پژوهش نشان داد سلامت روانی و سبک دلبستگی به میزان 13 درصد، واریانس سازگاری زناشویی را پیش بینی می کند.

بر اساس نتایج این پژوهش می توان در مشاوره های قبل از ازدواج با تعیین سبک دلبستگی و سلامت روانی افراد، میزان سازگاری زناشویی آنها را پیش بینی کرد و در صورت نیاز آموزش های لازم را ارایه نمود تا در زندگی رضایت و سازگاری بیشتری حاصل گردد.

مقدمه

پارامترهای رضایتمندی در ازدواج تا دوست داشتن متقابل

سازگاری زناشویی وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس خوشبختی و رضایت از همدیگر دارند. روابط رضایت بخش بین زوجین از طریق علاقه متقابل، میزان مراقبت از همدیگر و پذیرش و تفاهم یکدیگر قابل ارزیابی است[1].

مفهوم ازدواج از دیدگاه راجرز

از نظر راجرز، سازگاری در ازدواج شامل احساس شادمانی، رضایت و ارضای نیازهایی است که به طور متقابل برآورده می شود و این مفهوم ازدواج را به عنوان پایه بسیاری از ازدواج ها می داند.

به نظر او برای بعضی از ازدواج ها یک جعبه رمانتیک، یک حصار و محدودکننده آزادی، صندوق راحتی، جعبه جادویی و حل کننده مشکلات ارتباطی و برای بعضی دیگر به عنوان فعالیتی مهیج، شیوه جدید زندگی، به دست آوردن استقلال و آزادی و تشویق برای رشد کامل استعدادها تلقی می شود.

زوجین سازگار زن و شوهرهایی هستند که توافق زیادی با همدیگر دارند، از نوع و سطح رابطه شان راضی اند، نوع و کیفیت گذران اوقات فراغت برایشان لذت بخش است و مدیریت خوبی در زمینه وقت و مسائل مالی شان دارند [2].

در کل این موضوع پذیرفته شده است که سازگاری زناشویی یک مفهوم چندبعدی است و دربرگیرنده عوامل گوناگونی است که همگی در رضایت یا عدم رضایت در روابط سهم دارند و به همین خاطر در تعریف سازگاری زناشویی اتفاق نظر کلی وجود ندارد و علت این عدم توافق، عوامل اجتماعی، روان شناختی، شخصیتی و جمیعت شناختی مختلفی است که با سازگاری زناشویی ارتباط دارند. همچنان که اسپانیر توضیح می دهد، سازگاری زناشویی به عنوان یک پیوستار و تغییر در فرایند این پیوستار است ‍[3].

مشکلات زناشویی، تعامل تجربه انسان‌ها با هم

طبق نظر گورمن مشکلات زناشویی که در پیوستار سازگاری زناشویی، پس و پیش می روند، به عنوان انعکاسی از عناصر تعاملی تجربه انسانی به حساب می آیند. بنابراین هم چنان که جانسون، آمولوزا و بوت اظهار کرده اند کیفیت رابطه زناشویی خاصیت دو نفری دارد و چیزی نیست که اشخاص بتوانند آن را از یک ازدواج به ازدواج دیگر منتقل کنند [4].

در مورد سبک دلبستگی نیز همسالان، جوانانی را که تاریخچه دلبستگی ایمن را به خاطر می آورند افرادی شایسته، مهربان، گشاده رو، دوست داشتنی تر از همتایان ناایمن شان توصیف می کنند.

شاید به این علت که بزرگسالان ایمن، همسرانی را انتخاب می کنند که آنها نیز تاریخچه دلبستگی ایمن داشته اند، راهبردهای حل تعارض آنها سازنده تر و روابط و زندگی زناشویی شان رضایت بخش تر و بادوام تر است [5، 6].

دلبستگی، انواع و مفهوم آن

ما تا چه میزان به مفهوم دلبستگی دقت کرده ایم

دلبستگی، پیوند عاطفی بین کودک در حال رشد و مادر است که از ابتدای تولد ایجاد می شود اما تأثیر آن فقط محدود به دوران کودکی نیست، بلکه همه دوره های زندگی، حتی دوره سالمندی را دربرمی گیرد[7]. سبک های دلبستگی بر اساس مطالعات بارتلومیو و هورویتز به چهار طبقه تقسیم شده اند و به گفته این پژوهشگران این چهار سبک را می توان به وسیله بازنمایی مردم از روابط خود و دیگران در ابعاد تعریف شده ای قرار داد.

به طور اختصاصی افراد ایمن با داشتن بازنمایی مثبت از خود (فردی با ارزش و قابل محبت) و بازنمایی مثبت در مورد دیگران (افرادی پاسخده و مهربان)

و افراد نگران با داشتن بازنمایی منفی از خود و بازنمایی مثبت در مورد دیگران

و افراد دارای سبک دلبستگی انکارکننده با داشتن بازنمایی مثبت از خود و بازنمایی منفی در مورد دیگران

و افراد دارای سبک دلبستگی ترسو با داشتن بازنمایی منفی از خود و بازنمایی منفی از دیگران توصیف می شود.

بدین ترتیب هر یک از چهار سبک دلبستگی، از ترکیب منحصر به فرد مدل های مثبت و منفی از خود و دیگران حاصل می شوند [8].

دلبستگی از دیدگاه برخی نظریه پردازان

ویوونا[9] کیفیت روابط دلبستگی و سازگاری جوانان را بررسی کرد و مشاهده کرد که جوانان دارای دلبستگی ناایمن نسبت به جوانان دارای دلبستگی ایمن افسردگی، اضطراب و نگرانی بیشتری را گزارش کردند.

پژوهشی توسط سن چاک و لئونارد [10] با هدف بررسی نحوه جورشدن زوج ها در سبک دلبستگی و سازگاری زناشویی به انجام رسیده است. نتایج حاکی از این است که در زمینه سازگاری زناشویی، زوج هایی که هر دو ایمن شناخته شده بودند، سازگاری زناشویی بالاتری را نسبت به دو گروه ناایمن داشتند ولی بین گروه های مختلف دلبستگی ناایمن از نظر سازگاری زناشویی تفاوت معناداری دیده نشده است.

همچنین هین، بویس و وان اوست[11] نتیجه گرفتند که بین سبک دلبستگی ایمن با افسردگی ارتباط منفی و با سازگاری زناشویی ارتباط مثبتی وجود دارد. از طرف دیگر سبک های دلبستگی ناایمن ارتباط منفی معناداری با سازگاری زناشویی و ارتباط مثبتی با افسردگی داشتند.

سیمون [12] نیز سبک های دلبستگی را به عنوان پیش بینی کننده سازگاری زناشویی بیان کرده است. ماریال گرال[13] نیز به این نتیجه دست یافت که حمایت اجتماعی و سبک دلبستگی ایمن سلامت روانی و سازگاری زناشویی را پیش بینی می کنند که با مطالعات مهمی همچون [11، 14، 15، 16]همخوانی دارد و این بیانگر این است که سلامت روانی بر سازگاری زناشویی تأثیر دارند و بالعکس.

حفظ نهاد خانواده در حقیقت حفظ سلامت جامعه است

اگر سطور بالا را به دقت خوانده باشید به نگارنده حق می‌دهید

بنابراین هیچ جامعه ای نمی تواند ادعا سلامت کند، چنانچه از خانواده هایی سالم برخوردار نباشد. هیچ یک از آسیب های اجتماعی نیست که فارغ از تأثیر خانواده پدید آید و در حقیقت حفظ و تداوم این نهاد مقدس در گرو تداوم و سلامت رابطه بین زن و شوهر می باشد. رابطه زناشویی که زیربنای نظام خانواده می باشد در زمره پیچیده ترین روابط انسانی است.

حال چنانچه انتخاب همسر بر پایه شناخت و به کارگیری معیارهای حساب شده و عمیق تری صورت گیرد، احتمال این که زندگی در مسیر سازنده تری بیفتد و عشق در پیری به پختگی و شیرینی خاص برسد بیشتر است و دختران و پسران جوانی که می خواهند ازدواج نموده و تشکیل خانواده دهند، با آگاهی از این عوامل می توانند در انتخاب خود دقت لازم را بنمایند تا بتوانند با انتخاب صحیح، یک زندگی راحت و آرامی برای خود و فرزندان خود به وجود آورند.

لذا بررسی عواملی که می تواند سازگاری زناشویی را تداوم بخشد و یا عواملی که خانواده های بسیاری را در معرض نابسامانی و از هم پاشیدگی قرار می دهد ضروری به نظر می رسد. بنابراین در مطالعات پیشین بر عوامل مختلف مؤثر بر سازگاری زناشویی اشاره شده است ولی بر تأثیر دو عامل مهم سلامت روانی و سبک دلبستگی زوجین بر سازگاری زناشویی توجهی نداشته اند که در این مطالعه ما بر آن شدیم به این سوال جواب دهیم که آیا سلامت روانی و سبک های دلبستگی سازگاری زناشویی زوجین را پیش بینی می کند یا نه؟

روش مطالعه و شرح آن

از آنجا که پژوهش حاضر به بررسی رابطه دو متغیر پیش بین با یک متغیر ملاک می پردازد، نوع مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. جامعه پژوهش حاضر را زنان و مردان متأهل 20 الی 40 ساله که 2 تا 10 سال از ازدواج شان گذشته و در شهر اردبیل زندگی می کردند، تشکیل می دهد و از بین این افراد 350 زن و 350 مرد متاهل به شیوه نمونه گیری در دسترس، انتخاب و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جهت جمع آوری اطلاعات از سه ابزار سنجش استفاده شد که به طور خلاصه در زیر معرفی می شوند.

چک لیست تجدیدنظر شده علائم روانی (SCL-90-R):

این چک لیست توسط دروگاتیس و همکاران در سال 1973 معرفی شد و بر اساس تجربیات بالینی و تجزیه و تحلیل های روان سنجی، مورد تجدید نظر قرار گرفت و فرم نهایی آن در سال 1976 تهیه گردید. دروگاتیس، ریلکر و راک (1976) اعتبار درونی این چک لیست را با استفاده از ضریب آلفا رضایت بخش گزارش کرده اند [17]. این چک لیست، شامل شکایت های جسمانی، وسواسی-اجباری، حساسیت در روابط متقابل، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری، ترس مرضی، افکار پارانوییدی و روان گسستگی است [18]. این پرسشنامه به طور مکرر در داخل و خارج از کشور مورد استفاده قرار گرفته است و اعتبار آن در خارج از کشور بین 72/0 تا 90/0 و روایی آن بین 36/0 تا 73/0 و در تحقیقات داخل کشور بین 27/0 تا 66/0 گزارش شده است [19].

پرسشنامه سبک دلبستگی بارتلوومیو و هوروویتز (1991):

این پرسشنامه تک سؤالی است شامل چهار پاراگراف کوتاه است که هر یک دلبستگی خاصی را توصیف می کند. در پاسخ آزمودنی ها باید روابط نزدیک خود با بزرگسالان دیگر را بیان کنند. این پرسشنامه را می توان به عنوان شاخصی مقوله ای دانست که سبک دلبستگی خاصی را توصیف می کند. هر آزمودنی باید یک الگوی دلبستگی را که به بهترین نمود در او صادق است انتخاب کند. بنابراین هر شرکت کننده با علامت زدن یکی از گزینه ها در یکی از گروه های سبک دلبستگی قرار می گیرند. مؤلفین برآورد اعتبار این پرسشنامه را 35/0 و روایی آن را 89/0 گزارش کرده اند [20].

پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپانیر:

این مقیاس دارای 32 سؤال است که میزان سازگاری دو نفره را می سنجد. در سال 1976 توسط اسپانیر تهیه شده و تا سال 1984 حدود هزار مطالعه به عنوان ابزار اصلی مورد استفاده قرار گرفت ‍[21]. به علاوه به واسطه استفاده از نتایج آن همواره امکان تمایز بین زوج های سازگار و ناسازگار "از جمله کسانی که احتمال اقدام به طلاق در آنها بیشتر است را فراهم می آورد".

اسپانیر ساختار این مقیاس را براساس تفاوت های بین نمرات زوج های سازگار و ناسازگار قرار دارد. حداقل نمره کسب شده در این آزمون صفر و حداکثر نمره به دست آمده 151 می باشد. پاسخ دهی به 32 سوال این مقیاس به سبک لیکرت است. افرادی که نمره کسب شده شان در این آزمون 101 و یا کمتر از آن باشد دارای مشکل و ناسازگار تلقی می شوند. در مطالعه وی میانگین نمرات زوج های سازگار 7/14 و میانگین نمرات زوج های ناسازگار 7/70 بود [21].

اعتبار نمره کل با آلفای کرونباخ 96/0 از همسانی درونی قابل توجهی برخوردار است. همسانی درونی خرده مقیاس ها بین خوب تا عالی است: رضایت دو نفری 94/0، همبستگی دو نفری 0/81، توافق دو نفری 90/0 و ابراز محبت 73/0 [22]. در پژوهش ملازاده و همکاران ‍‍[23] همسانی درونی این ابزار 95/0 بدست آمد.
پس از گردآوری داده ها، برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده شد.

یافته های تحقیق

سن 90 درصد از زنان بین 22 تا 27 بود و 10 درصد دیگر مابین 28 تا 33 سال بود و 32 درصد از مردان بین 22 تا 27 ساله بودند و 52 درصد بین 28 تا 33 ساله بودند و 16 درصد بین 34 تا 39 ساله بودند.

همان طور که در جدول شماره 1 ملاحظه می شود
میانگین شاخص سازگاری زناشویی افراد در سبک های دلبستگی مختلف بیانگر این است که میانگین سازگاری زناشویی افراد دارای سبک دلبستگی ترسو از همه گروه های دلبستگی بیشتر است و میانگین سازگاری زناشویی افراد دارای سبک دلبستگی انکارکننده از همه گروه های دلبستگی کمتر است.

همانطور که در جدول 2 مشاهده می شود در افراد دارای سبک دلبستگی ایمن بین متغیر سلامت روانی و متغیر سازگاری زناشویی و ابعاد رضایت زناشویی، توافق دو نفری و ابراز محبت ارتباط منفی معناداری وجود دارد ولی با بعد همبستگی دونفری هیچ ارتباط معناداری دیده نشد

و در افراد دارای سبک دلبستگی نگران بین متغیر سلامت روانی و متغیر سازگاری زناشویی و ابعاد رضایت زناشویی، توافق دو نفری و ابراز محبت ارتباط منفی معنادار و با بعد همبستگی دونفری ارتباط مثبت معناداری وجود دارد

و در افراد دارای سبک دلبستگی انکارکننده بین متغیر سلامت روانی با متغیر سازگاری زناشویی و ابعاد همبستگی دونفری، توافق دونفری و ابراز محبت ارتباط منفی معناداری وجود دارد ولی بین سلامت روانی و بعد رضایت زناشویی ارتباطی وجود ندارد

و در افراد دارای سبک دلبستگی ترسو بین متغیر سلامت روانی و سازگاری زناشویی و بعد توافق دونفری ارتباط مثبت معنادار و با ابراز محبت ارتباط منفی معناداری وجود دارد ولی با ابعاد رضایت زناشویی و همبستگی دونفری ارتباطی دیده نشد.

داده های جدول 3 و 4 حاکی از آن است که با دو پیش بین سلامت روانی و سبک دلبستگی، می توان تقریباً 13 درصد تغییرات سازگاری زناشویی را پیش بینی کرد. در این جداول و در هر گام با ورود پیش بین جدید نمو واریانس (R2 تعدیل شده) محاسبه شده است.

ملاحظه می شود که در گام اول سلامت روانی به تنهایی وارد می شود و حدود 12 درصد تغییرات سازگاری زناشویی را به خود اختصاص می دهد. با ورود سبک دلبستگی در گام بعد 7/0 درصد بر نمود واریانس می افزاید. با این حال معناداری نمو واریانس با F تغییر (V F) محاسبه شده و نشان می دهد که در هر دو گام اثر پیش بین ها معنادار هستند. در جدول 4 ضرایب رگرسیونی پیش بین ها برای سازگاری زناشویی گزارش شده است. جدول ضرایب رگرسیون نشان می دهد که در هر دو گام تحلیل ضرایب سلامت روانی و سبک دلبستگی معنادار است.

اهداف بحثی که تا این سطر با همدیگر دنبال کردیم

پژوهش حاضر که به منظور بررسی روابط بین سبک های دلبستگی و سلام روانی با سازگاری زناشویی در مورد 350 زوج انجام شد، چندین اهداف را دنبال می کرد که از جمله آنها پیش بینی سازگاری زناشویی از روی سبک های دلبستگی و سلامت روانی و بررسی رابطه سلامت روانی و سبک های مختلف دلبستگی با سازگاری زناشویی بود.

ارتباط بین سلامت روانی تیپ‌های سبک‌های دلبستگی مختلف

نتایج نشان داد که بین سلامت روانی و سازگاری زناشویی در افراد دارای سبک های دلبستگی ایمن، نگران و انکارکننده رابطه منفی معناداری وجود دارد، یعنی در این گروه های دلبستگی، هرچقدر میزان نمره بدست آمده در آزمون SCL-90-R کمتر باشد (یعنی سلامت روانی بیشتر باشد) سازگاری زناشویی بیشتر است و بالعکس یعنی هرچقدر میزان نمره بدست آمده در آزمون SCL-90-R بیشتر باشد (یعنی سلامت روانی کمتر باشد) سازگاری زناشویی کمتر است که با یافته های ابوالقاسمی و کیامرثی[24]؛ زلکوویتزرومی لت [25]؛ و نیوکار و میچلون [26]؛ همخوانی دارد.

نتایج مثبت تحقیق در دو سبک متفاوت

همچنین در افراد دارای سبک دلبستگی ترسو بین سلامت روانی و سازگاری زناشویی ارتباط مثبت معناداری بدست آمد. یعنی هر چقدر نمره افراد دارای سبک دلبستگی ترسو در آزمون SCL-90-R بیشتر می شود (یعنی عدم سلامت روانی)، سازگاری زناشویی هم در افراد این سبک دلبستگی افزایش می یابد که در توجیه این نتایج می توان به این نکته اشاره کرد که چون این افراد همیشه از جدایی و قطع روابط زناشویی و طرد از سوی همسرشان می ترسند با وانمودکردن علائم روانی بیشتر سعی می کنند محبت و توجه همسرشان را جلب نموده و همچنین به خاطر ترس از طردشدن، سعی می کنند مطابق میل همسرشان رفتار کنند و بدین ترتیب سازگاری زناشویی را افزایش دهند.

نتایج میزان سازگاری سبک های مختلف دلبستگی

همچنین یافته ها نشان می دهد که سازگاری زناشویی در افراد دارای سبک دلبستگی مختلف متفاوت است به گونه ای که سازگاری زناشویی افراد دارای سبک دلبستگی ترسو از سایر گروه ها بیشتر و سازگاری زناشویی افراد دارای سبک دلبستگی انکارکننده از سایر گروه ها کمتر است

و میزان سازگاری زناشویی افراد دارای سبک های دلبستگی ایمن و نگران کننده مابین این دو گروه قرار دارد که به نظر می رسد سازگاری زناشویی بیشتر افراد دارای سبک دلبستگی ترسو نسبت به سایر گروه ها ناشی از ترس طردشدن از سوی همسرشان است یعنی به خاطر اینکه می ترسند با کوچک ترین ناسازگاری از سوی همسرشان طرد شوند، تن به سازگاری بیشتر، هرچند ناخواسته، می دهند تا از ترس و اضطراب طردشدن از سوی همسر رهایی یابند.

برخی با ایجاد رابطه صمیمانه احساس راحتی نمی‌کنند

همچنین پایین بودن سازگاری زناشویی افراد دارای سبک دلبستگی انکارکننده، به خاطر این است که آنچه برای این گروه مهم و ارزشمند است خود اتکایی است و در برقراری رابطه صمیمانه راحت نیستند و چون بر این باورند که نمی توان به دیگران (همسر) به عنوان افراد حامی وابسته شد، از دیگران فاصله گرفته و ابراز احساسات خود را محدود می کنند که این عوامل منجر به کاهش سازگاری زناشویی در افراد سبک دلبستگی انکارکننده می گردد

و این گروه دلبستگی هرچیزی را انکار می کنند و به نظر می رسد که سازگاری زناشویی بالایشان را نادیده گرفته و سعی در وانمود کردن سازگاری زناشویی پایین تری دارند که با یافته های عبدی و خانجانی [27]؛ مظاهری [28]؛ فینی[10]؛ داویلا و همکاران [29]؛ جاکوب [30]؛ فینچام [31]؛ همخوانی دارد و هیچ پژوهشی که نشان دهد چنین تفاوتی بین سبک های دلبستگی مختلف از لحاظ سازگاری زناشویی وجود ندارد یافت نشد.

آیا ما قادر به آن هستیم با توجه به آمار پیش بینی کنیم کدام سبک‌ها با هم همسو ترند؟

از دیگر یافته های پژوهش حاضر، پیش بینی سازگاری زناشویی از روی سلامت روانی و سبک های دلبستگی است که با توجه به یافته های به دست آمده، سلامت روانی و سبک های دلبستگی سازگاری زناشویی را به میزان 8/12 درصد پیش بینی می کنند که هماهنگ با چندین پژوهش قبلی می توان از روی نمره سلامت روانی میزان سازگاری زناشویی افراد را پیش بینی کرد

و این پیش بینی به خاطر عدم وجود مشکل روانی در این افراد است یعنی هرچقدر افراد دچار مشکل روانی نباشند سازگاری زناشویی بالاتری در زندگی خواهند داشت و این به خاطر این است که افرادی که مشکل روانی ندارند می توانند با آرامش خاطر بیشتری به دیگر ابعاد زندگی شان فکر کرده و در افزایش و ارتقای کیفیت زندگی و سازگاری زناشویی شان کوشش کنند که با یافته های تعدادی از مطالعات مهمی همچون ماریال گرال [13]؛ آلفری-کارور، آنتونی، میز و دوران [14]؛ باچ [15]؛ هین، بویس و وان اوست [11، 16] همخوانی دارد.

به هر میزان افراد دارای سبک‌های دلبستگی ایمن تری باشند، سازگاری بهتری دارند

همچنین نتایج نشان می دهند که سبک دلبستگی به تنهایی، سازگاری زناشویی را پیش بینی می کند بدین گونه که هرچقدر افراد دارای سبک دلبستگی ایمن تری باشند سازگاری زناشویی آنان نیز بیشتر می شود و هرچقدر افراد دارای سبک دلبستگی ناایمن تری باشند سازگاری زناشویی کاهش یافته و اختلاف و درگیری های خانوادگی افزایش می یابد که با یافته های تعدادی از محققان از جمله کوب، داویلا و برادبری [32]؛ فنی [5]؛ سیمون[12]؛ هین بویس و وان اوست [11، 16]؛ ماریال گرال[13] همخوان است

و این به نظر می رسد ناشی از نحوه مراقبت اصلی کودک در دوره نوزادی و همچنین ناشی از یادگیری مشاهده ای و تقلید معوقی افراد در دوره قبل از ازدواج و کاربرد آن یادگیری مشاهده ای و تقلیدهای معوقی، در دوره متأهلی باشد.

جمع بندی و نتیجه گیری

در افراد دارای سبک های دلبستگی مختلف سازگاری زناشویی متفاوت است به گونه ای که میزان سازگاری زناشویی به ترتیب در افراد دارای سبک دلبستگی ترسو، ایمن، نگران و انکارکننده بیشتر است. همچنین در افراد دارای سبک دلبستگی ایمن، نگران و انکارکننده با افزایش سلامت روانی، سازگاری زناشویی شان نیز افزایش می یابد ولی در افراد دارای سبک دلبستگی ترسو فقدان سلامت روانی، سازگاری زناشویی شان افزایش می یابد.

همچنین می توان سازگاری زناشویی را از روی سلامت روانی و سبک دلبستگی به میزان حدود 13 درصد پیش بینی کرد و از این نتایج می توان جهت آموزش و آگاهی دادن و در نهایت افزایش سازگاری زناشویی افراد استفاده کرد تا از میزان طلاق و اختلافات زناشویی که به خاطر عدم سازگاری زناشویی ایجاد می شود را کاهش داد.

همچنین در مشاوره های قبل از ازدواج می توان با تعین سبک های دلبستگی و سلامت روانی افراد میزان سازگاری زناشویی شان را پیش بینی و در صورت نیاز آگاهی ها و آموزش هایی داد تا در زندگی رضایت و سازگاری قابل ملاحظه ای داشته باشند.

نویسندگان:

علی شاکر(1)، علی فتحی آشتیانی(2) و علیرضا مهدویان(3)

پی‌نوشت‌ها:
1. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، ایران.
2. گروه روان شناسی، مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران.
3. گروه روانشناسی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.

منابع:
1- khodabaksh A.Factors affecting adjustment couples and compares two method intervention lifestyle changes and to solve the problem of family in reduce the marital maladjusment [Dissertation]. Allameh Tabatabai university,2003. [persian].
2- Tirgari A.Relationsship sturcture of emotoinal intelligence with marital adjustment and application of emotional intelligence intervention program to reduce marital maladjustment [Dissertation].Tehran psychiatric Institution,2001.
3- Spanier GB.Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar, dyads, J Marriage Fam.1983,(12):286-95.
4- Hendrick S.Close relationships. 1th ed. Texas-university: Brook/Cole Publishing Company:1996.
5- Feeny JA. Adult attachment and relationship-centred anxity: Responses to physical and emotional distancing. 1th ed. New york: Guilford,1995.
6- Hill EM, Young JP,Nord JL.Childhood adversity, attachment security, and adult relationships: A preliminary study. J. Ethol Sociobiol. 2001, (15): 323-28.
7- Ainsworth MD, Blehar MC, Waters E, Wall S. Editors. Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. 2nd ed. Hillsdale, NJ:Erlbaum 1978.
8- Bartholomew K, Horowitz LM. Parental attachment styles of late adolescents: Qualities of attachment relationships and consequences for adjustment. J couns psychol. 2000, 47(3):316-29.
10- Feeney JA. Adult roamntic attachment and couple relationships. In cassidy J Shaver PR (Eds). Handbook of Attachment Theory, Research, and Clinical Applications. London: Guilform:1999.
11- Heene EL, Buyese A,van Oost P. In direct path ways between depressive symptoms and marital distress: The role of conflict communication, attributions, and attachment style, J Fam process. 2005:44(4):413-40.
12- Simon RW. Revisiting the relationship among gender, marital status, and mental health. J Sociol. 2002, 107(4):1065-96.
13- Maria GT. Attachment, perceived social support, and Marriage: Different paths to mental health in Latinos and European-Americans. Columbia University;2008.
14- Alferi SM, Carver CS, Antoni MH, Weiss S, Duran RE. An exploratory studies of social support, distress, and life disruption among low–income his panic women under treatment for early stage breast cancer. J Health Psychol. 2001;20(1):41-6.
15- Beach SR. Marital therapy for co-occurring marital discord and depression. In Beach SR (ED.), Marital and family processes in depression: Ascientific formulation of clinical practice. Washington, DC: Am Psychol As;2001.
16- Heene EL, Buysse A, Van Oost P. A categorical and dimensional perspective on depression within a non clinical sample of couples. J Fam Process. 2003:42(1)133-49.
17- Fathi-Ashtiani A. Psychological Tests. 1th ed. Tehran: Besat; 2009. [Persian]
18- Najarian B, Davodi A. Build and validate a short form by SCL-90-R. J Psychol. 2001;(2). [Persian]
19- Homai R. Relationship between stress and mental health of girls Ahwaz University [Dissertation]. Shahid Chamran University; 2000. [Persian]
20- Bartholomew K, Horowitz LM. Attachment style among young adults of a four category model. J Pers Soc Psychol. 1991;(61):226-44.
21- Spanier GB. Measuring dyadic adjustment: Nee scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. J Marriage Fam. 1976;(38)15-28.
22- Sanai B. Family and Marriage Scales. 2th ed. Tehran: Besat; 2008. [Persian]
23- Mollazade J, Mansur M, Egei J, Kiamanesh A. Dream on styles and marital adjustment in the indeed children. J Iranian Psychol. 2002;(3):255-75. [Persian]
24- Abulghasemi A, Kiamarsi A. Relationship androgenic and mental health with marital adjustment in women. J Wom St. 2005;4(1):55-66. [Persian]
25- Zelkowitz P,Tamara HM. Post partum psychiatric. disorders: Their relationship to psychological adjustment and marital satisfaction in the spouses. J Abn Psychol. 1996;105(2):281-85.
26- Vinokur AD, Michelleven A. Social support and undermining in close relationship: Their independent effects on the mental health of unemployed persons. J Pers Soc Psychol. 1993;65(2):350-59.
27- Abdi R, khanjani Z. The role of marital satisfaction in different attachment styles. J Psychol University of Tabriz. 2005;1(2):175-201. [Persian]
28- Mazaheri MA. Role of Adult Attachment in marriage sideways action. J Iranian Psychol. 2000;15(3):286-318. [Persian]
29- Davila J, Bradbury T, Funcham F. Negative affectivity as a mediator of the association between adult attachment and marital satisfaction. J Pers Relationships. 1998;(54):467-84.
30- Jacob FM. Countinuities in support experience: Well-being and distress from attachment style of personal stiving. 1999.
31- Fincham FD, Bradbury TN. Marital satisfaction, Depression, and attribution: A longitudinal analysis. J Pers Soc Psychol. 1998;(64):442-52.
32- Cobb RJ, Davila J, Bradbury TN. Attachment security and marital satisfaction: The role of positive Perceptions and social Support. J Pers Soc Psychol Bull. 2001;27(9):1131-42.

منبع: دوفصلنامه علوم رفتاری، دوره 5، شماره 2، تابستان 1390، 184-179.