25 مهر 1389 / 9 ذیقعده 1431 / 17 اکتبر 2010

1) 25مهرماه سال1359هجري شمسي: شهر كرمانشاه مورد حملات هواپيماهاي رژيم بعثي عراق قرارگرفت. شهركرمانشاه مورد حملات هواپيماهاي رژيم بعثي عراق قرارگرفت. دراين حملات غيرانساني مناطق مسكوني و مدارس شهركرمانشاه مورد هدف دشمن واقع شد و 130تن ازدانش آموزان معصوم و مردم بي دفاع شهيد و مجروح شدند.

2) 25مهرماه سال1363هجري شمسي: عمليات ميمك با رمزيا اباعبدالله الحسين(علیه السلام) درارتفاعات مرزي ميمك آغازشد. هدف ازاجراي اين عمليات آزادسازي بخشي ازميهن اسلامي و انهدام نيروهاي دشمن بعثي درارتفاعات ميمك بود. اين عمليات با رشادت دلاورمردان كشورمان درجبهه هاي جنگ با موفقيت كامل به پايان رسيد.

3) 25مهرماه سال1368هجري شمسي: استاد مرتضي حنّانه ازبزرگترين موسيقي دانان ايران دارفاني را وداع گفت. وي آموزش موسيقي را ازدوره متوسطه تحصيلات خود آغازكرد و عاقبت ازپايه گذاران اركستر سمفونيك تهران شد. حنّانه درجشنهاي هزاره بوعلي سيناآثارخود را به نحوي زيبا اجرا كرد و شهرت بسياريافت. ازاين رو ازبورس تحصيلي مؤسسه موسيقي مذهبي واتيكان در رُم بهره مند شد. استاد حنّانه دراسل1342هجري شمسي پس ازبازگشت به ايران علاوه برتدريس درهنرستان عالي موسيقي به عضويت شوراي عالي موسيقي راديو درآمد و همزمان با آن اركسترفارابي را بنياد نهاد. وي همچنين درزمينه ساخت قطعات موسيقي براي متن فيلم فعاليت داشت و تأليفاتي چون گامهاي گمشده و چگونه ملودي بسازيم ازآثاراو بشمار مي رود. درزمينه موسيقي قطعات« صبرو ظفر» و«دعا» ازشاهكارهاي استاد حنّانه محسوب مي شود.

4) قتل "محمد فرخي يزدي" شاعر و روزنامه‏نگار مخالف استبداد در زندان رضاخان (1318 ش): ميرزا محمد فرخي يزدي در سال 1267 ش در يزد به دنيا آمد و پس از طي تحصيلات متداول، در جواني فضل و سوادي پيدا كرد. استعداد شاعري فرخي از همان پشت نيمكت مدرسه آغاز گرديد. پانزده ساله بود كه به علت سرودن اشعاري انتقادي از مدرسه اخراج شد و چندي به كارگري پرداخت تا اين كه در اوان مشروطه به گروه آزادي‏خواهان پيوست. فرخي در نوروز 1289 ش در شعري خطاب به حاكم يزد، او را مورد انتقاد قرار داد و در پي آن به دستور حكمران، لبان وي را با نخ و سوزن دوختند و به زندانش افكندند. يكي دو ماه بعد به تهران گريخت و به صف مبارزان ملي پيوست. وي در سال 1300 ش روزنامه طوفان را منتشر ساخت و نسبت به اوضاع با انتقاد برخورد مي‏كرد. در اين روزنامه، رباعي‏هايي كه او هر روز درباره مسائل جاري كشور در چهار بيت مي‏سرود، فوق‏العاده مورد توجه قرار گرفت و روزنامه‏اش بين توده مردم، طرفداران زيادي يافت به طوري كه مقام اجتماعي فرّخي به عنوان يك شاعر ملي و روشنفكر شهرت يافت. وي در دوره هفتم از طرف مردم يزد به وكالت مجلس شوراي ملي انتخاب شد و مبارزاتش را ادامه داد ولي بعدها به دليل فقدان امنيت جاني به مسكو و از آن‏جا به آلمان گريخت. فرخي بعدها به ايران بازگشت ولي به زودي دستگير و زنداني شد و در 25 مهر 1318 ش در 51 سالگي به قتل رسيد. وي روزنامه‏نگار و شاعري توانا، ملي و سياسي بود كه خود را عاشق آزادي مي‏ناميد و در تمام اشعار خود از اين عشق مقدس دفاع و حمايت مي‏كرد.

5) تأسيس بانك اقتصادي ايران (1328 ش): بانك اقتصادي ايران به صورت بانكي صددرصد ايراني و بدون حضور سهامداران بيگانه، در بيست و پنجم مهرماه 1338 ش با يكصد ميليون ريال سرمايه تأسيس گرديد. اين بانك به طور رسمي، بانك مجاز براي معاملات ارزي شناخته شده و هر نوع معاملات بانكي اعم از ارزي و ريالي را انجام مي‏داد. عمر اين بانك دوام چنداني نيافت و در حالي كه در اكثر كشورهاي اروپايي، آمريكايي و آسيايي كارگزاراني داشت، در سال 1341 ش منحل شد.

6) درگذشت استاد "سيدحسين خديوجم" مترجم و محقق (1365 ش): استاد سيدحسين خديوجم در سال 1306 در مشهد مقدس به دنيا آمد. پس از اخذ ليسانس در رشته زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه مشهد، دكتراي خود را از دانشگاه سن ژوزف بيروت در رشته ادبيات عرب دريافت نمود. او پس از سال‏ها تدريس در دبيرستان‏هاي مشهد، به عنوان محقق در كتابخانه ملي و بنياد فرهنگ مشغول شد و مدتي رايزن فرهنگي ايران در افغانستان بود. از استاد خديوجم بيش از 30 جلد كتاب در حوزه‏هاي تحقيق، تصحيح و ترجمه به جا مانده كه تصحيح و ترجمه احياء علوم‏الدين غزالي در هشت جلد، مهمترين اثر اوست. همچنين تصحيح كيمياي سعادت در 2 جلد، جواهر القرآن، وجد و سماع و... به همت وي صورت پذيرفت. خديوجم، خدمت مطبوعاتي را از 1340 آغاز كرد و با نشريه‏هاي سخن، نگين و راهنماي كتاب همكاري داشت. حسين خديوجم سرانجام در مهرماه 1365 ش در 59 سالگي در مشهد درگذشت و پيكرش در كنار بقعه‏اي كه مشهور به گور غزالي است، به خاك سپرده شد.

7) تولد "حكيم ناصر خسرو قبادياني" شاعر مشهور ايراني(394 ق): ابومعين ناصر بن خسرو قبادياني در بلخ به دنيا آمد. وي از كودكي در محضر اساتيد زمان خود، به تحصيل علم و دانش و حفظ قرآن پرداخت. ناصر خسرو علاوه بر ادبيات فارسي و عربي با بيشتر علوم زمان خود همچون حساب، هندسه، نجوم، طب، داروشناسي و الهيات نيز آشنا شد. ناصرخسرو در ابتدا شغل دبيري در دربار محمود و مسعود غزنوي داشت، اما پس از چندي بر اثر تحولي كه در افكار و انديشه‏هاي او پديد آمد از سياست كناره‏گيري كرد و به تحقيق در اصول و عقايد مذاهب مختلف و سير و سفر پرداخت. او در مسافرتي كه به مكه و قاهره كرد، از خليفه‏ي فاطمي، مذهبِ اسماعيلي را پذيرفته و به رياست اسماعيليانِ خراسان برگزيده شد. ناصرخسرو با لقب "حُجّتِ زمين خراسان" به ايران بازگشت، ولي از بيم دشمنان و متعصّبان خراسان، به ناحيه‏ي بَدَخشان در افغانستان امروزي پناه برد و در همان جا بدرود حيات گفت. حاصل سفر هفت ساله‏ي ناصرخسرو، كتاب سفرنامه است كه از نظر تاريخي و جغرافيايى حايز اهميت است. وي افكار و اعتقادات خود و همچنين حكمت‏ها و موعظه‏هاي بسياري را در قالب آثار و اشعارش بيان كرده است. زاد المسافرين، خوان اَخوان و وجه دين از ديگر آثار اين شاعر بزرگ ايراني است. خاصيت عمده‏ي شعر ناصر خسرو، اشتمالِ آن بر مواعظ و حِكَم بسيار است. همچنين جنبه‏ي دعوتِ مذهبيِ او، به اشعارش رنگ دينيِ آشكاري داده است و ذهن علمي او نيز باعث شد كه در بيان مقاصد خود، به شدت تحت تاثير روش منطقيان قرار گيرد. حكيم ناصر خسرو قبادياني، بي‏ترديد يكي از شاعران بسيار توانا و سخن‏آور زبان فارسي است كه داراي طبعي نيرومند و سخني استوار و قوي و اسلوبي نادر و خاص خود مي‏باشد.

8) ورود سپاهيان مصر و عثماني به مدينه و خارج كردن شهر از دست وهابيان(1227 ق)

9) 17اكتبرسال1911ميلادي: دولت ايتاليا بدون اخطار قبلي به كشورليبي حمله كرد. ايتاليا درابتداي اين حملات به سهولت ليبي را تصرف كرد و اين سرزمين عربي شمال افريقا كه تا آن زمان تحت سلطه عثماني بود كاملاً دراختيارايتاليا قرارگرفت. حكومت ايتاليا برطرابلي و نواحي مجاور آن تسلط كامل يافت و با اعمال نفوذ خود كشورجديد ليبي را ايجاد كرد و درسال1939ميلادي اين كشور جزو خاك ايتاليا منظور شد. گفتني است كه ليبي را درزمان جنگ جهاني دوم ابتدا انگليس و سپس بطورمشترك انگليس و فرانسه اداره مي كردند تا اينكه درسال1951ميلادي اين كشوربه استقلال رسيد.

10) مرگ "رِنِه آنْتْوان رئومور" دانشمند فيزيك، رياضي‏دان و محقق فرانسوي (1757م): رِنه آنتوان فِرشولْتْ دو رئومور، دانشمند فرانسوي در 28 فوريه 1683م در فرانسه به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش سپري ساخت و سپس در پاريس به كارهاي علمي روي آورد تا اين‏كه در 25 سالگي به عضويت آكادمي علوم فرانسه برگزيده شد. رئومور در سال 1710م ماموريت يافت تا رساله‏اي در باب هنر، صنايع و كارخانجات مفيد و بارآور فرانسه بنويسد. همين امر باعث شد تا با مباحث مختلف علمي آشنا شود و در هر يك، تتبّع و امعان نظري به عمل آورد. برجسته‏ترين كار علمي رئومور، تحقيقاتي در باب فرايند هضم است. از سال‏ها قبل، جمعي از دانشمندان، هضم را پديده‏اي مكانيكي و گروهي ديگر آن را فرايندي شيميايى و نوعي تخمير مي‏پنداشتند. رئومور پس از مدت‏ها آزمايش به اين نتيجه رسيد كه عمل هضم فرايندي شيميايى است. از آن هنگام تاكنون، هيچ كس نتوانسته است در صحت اين نظريه ترديد به خود راه دهد. وي علاقه زائد الوصفي به تكميل دستگاه دماسنج داشت و در سال 1731م، موفق به اندازه‏گيري دما از طريق انبساط و تراكم سيالي از مخلوط الكل و آب گرديد. درجه‏بندي رئومور مدتي بر درجه‏بندي فارِنْهايْتْ و سيليسيوس نيز برتري يافت ولي به تدريج، موقعيت خود را از دست داد. او كتابي در شش جلد در باب حشرات نگاشت و نخستين كسي است كه ثابت كرد مرجان‏ها در زمره حيوانات هستند نه نباتات و گياهان. رئومور را فردي مبدع و خلاق و در عين حال فيزيك‏دان و مهندس نيز گفته‏اند كه در فنّ فلزشناسي تحقيقات فراواني انجام داده است. رِنِه رئومور سرانجام در هفدهم اكتبر 1757م در هفتاد و چهار سالگي درگذشت.

11) درگذشت "فردريك شوپِن" آهنگ‏ساز شهير لهستاني (1849م): فردريك فرانسوا شوپِن، موسيقي‏دان معروف لهستاني در 22 فوريه سال 1810م در نزديكي ورشو پايتخت لهستان به دنيا آمد. وي از كودكي، رنجور بود و از همان زمان به آموختن پيانو پرداخت. شوپن نخستين كنسرت خود را كه موجب شهرتش شد در 8 سالگي اجرا كرد. وي داراي روحيه ملي و وطن‏پرستانه بود اما وضع آشفته لهستان و مبارزات لهستاني‏ها عليه روسيه تزاري براي به دست آوردن استقلال، شوپن را مجبور به ترك كشور و سفر به فرانسه نمود. با اين حال، بعدها آهنگ‏هاي وطن‏پرستانه فراواني در راه آزادي لهستان تصنيف كرد. او سپس به سفرهاي متعدد اروپايى رفت و كنسرت‏هاي فراواني اجرا نمود. شوپن، سبك نواختن پيانو را زنده كرد و ارزش اين ساز را در اُرْكِسْتر به حد كمال رسانيد، به طوري كه شاعر پيانو لقب گرفت. در آثار شوپن، جنبه شاعرانه و رمانتيك قوي وجود دارد. تصنيفات او، عموماً پرهيجان و غم‏انگيز است. سال‏هاي پاياني عمر شوپن به تنگ‏دستي و بيماري شديد سپري شد و سرانجام در هفدهم اكتبر 1849م در 39 سالگي بر اثر بيماري سل درگذشت.

12) آغاز جنگ‏هاي چهار ساله بين پرو و شيلي در امريكاي جنوبي (1879م): كشورهاي منطقه امريكاي جنوبي، از اولين سال‏هاي شكل‏گيري، دچار اختلافات مرزي بوده و مشكلات داخلي نيز بر آن افزوده مي‏شد. در اين ميان كشمكش‏ها و تنش‏هاي موجود ميان شيلي و بوليوي در طول قرن نوزدهم به جنگ‏هاي متعددي منجر گرديد. در سال 1879م دولت بوليوي، قراردادي را كه با يك شركت شيليايى منعقد كرده بود نقض نمود. در عكس‏العمل نسبت به اين مسئله، شيلي بندر آنتو فاگستا را كه در اختيار بوليوي بود اشغال نمود. به اين ترتيب در 17 اكتبر همان سال جنگ ميان دو كشور آغاز شد. كشور پرو نيز كه با بوليوي قرارداد تدافعي امضاء نموده بود، عليه شيلي وارد جنگ شد. با اين حال نتيجه جنگ چهار ساله، به نفع شيلي تمام شد و اين كشور علاوه بر مناطق به تصرف درآورده، تمام سواحل بوليوي و قسمتي از پرو را نيز به دست آورد. اين مسئله بر اساس قرارداد صلح موقت كه در سال 1884م به امضاء طرفين رسيد، عملي گرديد. از آنجا كه اين جنگ‏ها در سواحل اقيانوس آرام به وقوع پيوست به جنگ‏هاي پاسيفيك به معني آرام منجر شد.

13) اختراع تلگراف تصويري در فواصل دور (1906م)

14) يورش سپاهيان استعمارگر ايتاليا به كشور ليبي در شمال افريقا (1911م): ليبي از اوايل قرن 16 ميلادي بخشي از قلمرو امپراتوري عثماني بود و تا سال 1835 مستقيماً تحت نظارت دولت عثماني قرار داشت تا اين‏كه در هفدهم اكتبر 1911 ايتاليايى‏ها ليبي را از چنگ عثماني‏ها درآودند. درفاصله بين جنگ جهاني اول و دوم آن را تحت سلطه خود گرفتند. پس از پايان جنگ جهاني اول، ايتاليا فقط برمناطق محدودي از ليبي تسلط داشت و در ساير نواحي، حكومت‏هاي خودمختار تشكيل شده بود. اما در سال 1934 ايتاليا بخش‏هايى از ليبي را به تصرف كامل خود درآورد و در سال 1939 آن را ضميمه خاك ايتاليا كرد. پس از پايان جنگ، پادشاه وقت ليبي كه دست نشانده انگلستان بود ليبي رابه دو منطقه تحت نفوذ انگليس و فرانسه تقسيم كرد. درسال 1949م نواحي مزبور در هم ادغام شدند و استقلال ليبي در سال 1951م از سوي سازمان ملل متحد به رسميت شناخته شد.