پروپرانولول چیست؟

پروپرانولول دارویی می باشد که جزو دسته داروهای مسدود کننده گیرنده‌ های بتا به حساب می آید. پروپرانولول با متصل شدن به گیرنده‌ های مخصوصی در سلول‌ های قلبی و عروقی به اسم گیرنده‌ های بتا، موجب مسدود کردن آن فرمان و رساندن دستور کاهش فعالیت قلبی به اعصاب قلب میشود. پروپرانولول در درمان بیماری‌ های بسیاری که بر روی عملکرد قلب و عروق خونی اثر دارند مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو پس از یک حمله قلبی مصرف میگردد تا شانس زنده ماندن را بهبود ببخشد. هم چنین پروپرانولول برای جلوگیری از ایجاد سردردهای میگرنی و درد قفسه سینه نیز مورد استفاده قرار میگیرد.

آیا مصرف قرص پروپرانول در بارداری مضر می باشد؟

بر اساس طبقه بندی سازمان غذا و داروی آمریکا پروپرانولول در دسته داروهای " C" قرار گرفته است؛ یعنی بر اساس تحقیقاتی که این سازمان انجام داده هنوز نتیجه اثرات این دارو روی جنین انسان در حال انجام آزمایش می باشد. به علاوه، تحقیقات دقیق درباره چگونگی ایجاد عوارض و نحوه درمان این دارو بر روی زنان باردار بسیار کمیاب می باشد. این کمبود زمانی موجب میشود که تجویز این دارو به خانم باردار داده نگران کننده باشد و حتی اثرات آن ممکن است غیر قابل‌ پیش‌ بینی یا خارج از کنترل باشد. مطالعات بر روی حیوانات مشخص کرده است زمانی که مادر باردار این دارو را استفاده می کند، جنین دچار عوارض نامطلوبی میگردد. بنابراین بهتر است اگر باردار هستید حتما به نکات زیر توجه کنید:

1. اگر فرد باردار باشد یا حتی قصد باردار شدن داشته باشد باید حتما به پزشک خود اطلاع دهد. پروپرانولول تنها وقتی در دوران بارداری مصرف می شود که مزایای احتمالی آن بر خطرات احتمالی آن ارجحیت داشته باشند.

2. در صورت باردار شدن در زمان مصرف این دارو حتما باید به پزشک مربوطه خود اطلاع دهید.

باتوجه به مطالب بالا می‌توان نتیجه گرفت با اینکه فشار خون بالا و مشکلات قلبی سبب ایجاد خطر در دوران بارداری میگردد، اما استفاده از دارو‌هایی که ممکن است به جنین آسیب برسانند، به هیچ عنوان توصیه نمیگردد. به این دلیل که هنوز تحقیقات برای مصرف قرص پروپرانولول در دوران بارداری به صورت کامل تمام نشده مصرف آن در دوره بارداری به هیچ عنوان توصیه نمیگردد.

عوارض قرص پروپرانول چیست؟

از عوارض جانبی و کلی پروپرانولول که بیشترین میزان درگیری فرد را شامل میگردند میتوان به موارد:

ضربان قلب آهسته

اسهال

خشکی چشم‌ ها

ریزش مو

حالت تهوع

خستگی یا ضعف، اشاره کرد.

اگر این عوارض خفیف باشند، عموما طی چند روز تا چند هفته رفع می‌ شوند. اگر مدت زمان این عوارض طولانی شد حتما باید پزشک خود را در جریان بگذارید و به وی اطلاع دهید.

عوارض جانبی مصرف پروپرانولول در بارداری

به این خاطر که هیچ مطالعه‌ و تحقیقی در این زمینه فعلا نتیجه خاصی را اعلام نکرده است مشخص است که در صورت مصرف پروپرانولول توسط زنان باردار، عوارض جانبی خاصی در آ‌نها ایجاد خواهد شد. به هین دلیل بهتر است که درک وسیع تری از این عوارض جانبی داشته باشیم؛ در صورت استفاده از پروپرانولول به وسیله زنان باردار، شاید عواضی همچون: سبکی سر، افت ناگهانی فشار خون، کند شدن ضربان قلب یا تاری دید مشاهده گردد. به این نکته توجه کنید که اختصاصا درباره استفاده از قرص پروپرانول در دوران بارداری صحبت می‌ کنیم؛ یعنی زمان مشخص را در نظر نگرفته ایم مثلا نمیگوییم مصرف قرص پروپرانول در سه ماه اول بارداری یا ماه اول بارداری و یا اوایل بارداری. هم چنین امکان دارد فرد دچار عوارضی همچون خستگی یا ضعف شدید بی‌دلیل گردد. کمبود انرژی هم میتواند یکی از عوارض جانبی پروپرانولول در این دوران باشد. ممکن است الگوهای خواب زنان تحت تاثیر دارو قرار گرفته و دچار خواب نامنظم شوند. بی‌ نظمی ضربان قلب هم یکی از عوارض جانبی پروپرانولول میتواند باشد. تعریق و لرز هم ممکن است در این دوره برای فرد اتفاق بیفتد.

آیا پروپرانولول سبب سقط جنین، مرده‌ زایی یا نقایص مادرزادی می‌ گردد؟

از عمده ترین نگرانی های مادران در هنگام بارداری میتوان به سقط جنین، مرده‌ زایی و نقایص مادرزادی اشاره کرد؛ خصوصا وقتی داروی خاصی مصرف میکنند این نگرانی چند برابر میشود. با توجه به مطالعات کمی که در زمینه رابطه مصرف قرص پروپرانولول و دوره بارداری صورت گرفته نمیتوان هیچ اظهار نظر قطعی در این باره کرد اما همین تحقیقات کم نشان داده اند که مصرف این دارو ربطی به سقط جنین ندارد اما در عین حال مصرف آن در دوره بارداری توصیه نمیشود. اما باز هم تاکید فراوان میکنیم که در دوره بارداری به هیچ عنوان هیچ قرصی را حتی یک مسکن ساده را بدون دستور پزشک مصرف نکنید.

دوز مصرفی پروپرانولول در بارداری

میزان مصرف این دارو با توجه به شرایط هر بیمار تجویز میگردد و تنها پزشک میتواند میزان دوز مصرفی را برای بیمار مشخص کند. در دوره بارداری در شرایط بحرانی پزشک کمترین میزان دوز مصرفی را برای بیمار تجویز کرده اما تا حد امکان از تجویز آن برای بیمار خودداری میکند. به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان به صورت سرخود از این دارو مصرف نکنید چرا که اثرات این دارو بین 10 الی 14 روز زمان میبرد تا از بدن شما خارج شود. با توجه به علائم پیش بینی نشده ممکن است تا خارج شدن دارو از بدن اتفاقات ناگواری برای شما و یا جنین بیفتد.

تداخل دارویی پروپرانول

استفاده هم زمان از داروهای دیگر در هنگام مصرف قرص پروپرانولول میتواند در عملکرد آن در بدن اختلال ایجاد کند. افرادی که برای درمان آریتمی‌ های قلبی دارو مصرف می‌ کنند، باید قبل از مصرف پروپرانولول حتما این موضوع را به پزشک مربوطه اطلاع دهند.

جمع بندی

همان طور که در قسمت بالا اشاره کردیم استفاده از قرص پروپرانول در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز است که مزایای آن بر مضرات احتمالی آن ارجحیت داشته باشد. در نتیجه اگر می‌ خواهید از این دارو استفاده کنید بهتر است زیر نظر پزشک و طبق توصیه وی عمل کنید. در دوران بارداری همه چیز را جدی بگیرید چرا که یک اشتباه ساده ممکن است منجر به حوادث جبران ناپذیری گردد.

منبع: راسخون