علت اهمیت دیابت چیست؟
دیابت جزو بیماری های متابولیک مزمن و شایع می باشد و هنگامی رخ میدهد که پانکراس توانایی تولید انسولین به میزن کافی را ندارد یا بدن نمی تواند به طور مؤثری از انسولین تولید شده استفاده کند. دیابت یکی از دلایل اصلی مرگ زودرس در بسیاری از کشورها محسوب میگردد. تقریبا 5٪ از جمعیت جهان تحت تأثیر دیابت می باشند و پیش بینی می گردد که تعداد بیماران مبتلا تا سال 2030، 50٪ افزایش پیدا میکند. با توجه به نکته، درک بهتر دیابت و بهبود مراقبت های دندان پزشکی از بیماران دیابتی امروری ضروری می باشد.آیا دیابت سبب ایجاد و پیشرفت بیماریهای دهان و دندان میگردد؟
از مهم ترین عوارض سیستمیک دیابت میتوان به حمله قلبی، بیماری های کلیوی، قطع عضو به دنبال عدم ترمیم آسیب، نابینایی و آسیب اعصاب محیطی اشاره کرد. طبق تحقیقات علمی صورت گرفته بیش از 90٪ بیماران دیابتی از مشکلات دهانی رنج میبرند. بیماری پریودنتال، از دست دادن دندان، خشکی دهان، پوسیدگی، سوزش دهان، اختلال چشایی و اختلال عملکرد غدد بزاقی، تاخیر در ترمیم زخم، لیکن پلان، زبان جغرافیایی و کاندیدیازیس از جمله مشکلات دهانی می باشد که دیابت میتواند منجر به آنها گردد. متأسفانه خیلی از بیماران دیابتی از ارتباط بین دیابت و بهداشت دهان و دندان بی اطلاع هستند و تنها درصد کمی از آنها برای معاینات معمول دندانپزشکی به دندانپزشک میروند.تاثیر دیابت بر بیماری های پریودنتال به چه صورت است؟
بیشتر جمعیت در تمام دنیا از بیماری های پریودنتال رنج می برند. این نوع عفونت معمولاً به عنوان بیماری لثه شناخته می شود. این بیماری به شکل خونریزی و تورم بافت های نرم اطراف دندان ظاهر می گردد. بیماری پریودنتال جمعیت زیادی را شامل50 تا 90 درصد از جمعیت بزرگسال در تمام دنیا تحت تأثیر قرار داده است. پریودنتیت نوعی از بیماری است که با تجزیه مزمن پریودنشیوم به شکل برگشت ناپذیر و مبتنی بر التهاب مشخص می گردد و همچنین بافت های نرم و سخت اطراف دندان را شامل میشود. این بیماری بیشتر متوجه افراد مسن میگردد. اصلی ترین درمان این بیماری حفظ بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن منظم دندان ها می باشد.دیابت به چه صورت سبب افزایش پوسیدگی دندان می گردد؟
طبق شواد به دست آمده شیوع بالای پوسیدگی دندان در بیماران دیابتی در قیاس با افراد غیر دیابتی ها مشخص کرده تجمع فلور پلاک میکروبی سبب دمینرالیزاسیون و پوسیدگی دندان در این بیماران میگردد. در بیماران دیابتی، کاهش جریان بزاق علاوه بر کاهش سطح کلسیم که موجب پوسیدگی دندان می شود، سبب کاهش میزان پاکسازی و ظرفیت بافری بزاق هم می گردد. کاهش بزاق همچنین مقاومت به باکتری های تولید کننده پوسیدگی را پایین می آورد. هم چنین، بزاق در بیماران دیابتی دارای مقادیر بسیاری گلوکز است که مقدار کربوهیدرات های قابل تخمیر را برای باکتری های دهان بالا می برند.عوارض خشکی دهان چیست؟
Xerostomia یا خشکی دهان، موجب اخالال در عملکردهای دهانی میشود و کیفیت زندگی بیمار را به خطر میاندازد. اتیولوژی آن به علل متعددی نظیر بیماری های سیستمیک و دیابت ارتباط دارد . ترشحات بزاقی برای سلامت دهان و دندان حیاتی هستند، چرا که از طریق مکانیسم های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی به تمیز کردن مکانیکی دهان کمک می کنند .کاهش بزاق می تواند با به خطر انداختن عادات غذایی، وضعیت تغذیه ای، گفتاری و تحمل پروتزهای دندانی بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارد. افزون بر این می تواند سبب خطر ابتلا به عفونت دهانی نظیر کاندیدیازیس راگردد و حساسیت بیمار به پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال و از دست دادن دندان را بالا ببرد.آیا بیماری دیابت مانع از انجام جراحی های دهانی و دندانی میگردد؟
دیابت با ترمیم ضعیف استخوان، خطر شکستگی استخوان، پوکی استخوان را بالا میبرد و موجب کاهش بازسازی استخوان ها میگردد. بیماران دیابتی در معرض ابتلا به عفونت و عوارض عروقی می باشند. تاخیر در بهبود زخم در بیماران دیابتی سبب کاهش پاسخ سلولی همانند کاهش عملکردهای ماکروفاژ، اختلال در تولید فاکتورهای رشد، کاهش آنژیوژنز و تأمین ناکافی خون میگردد. با اختلال در عملکرد عروق، کموتاکسی و عملکرد نوتروفیل و کم شدن میزان متابولیسم پروتئین، ترمیم بافت نرم و سخت به تأخیر می افتد، که همین امر سبب افزایش ریسک عفونت میشود. این موضوع مخصوصا در جراحی های داخل دهانی مثل کشیدن دندان تا جراحی های ایمپلنت اهمیت بسیاری دارد. با این وجود، بیمارانی که دیابت را کنترل میکنند یا داروهای کاهش قند خون مصرف می کنند شاید در معرض خطر افزایش تاخیر در ترمیم زخم پس از کشیدن دندان یا سایر جراحی ها قرار نگیرند.راه کنترل عوارض دیابت بر سلامت دهان و دندان چیست؟
1. ایجاد تغییر در سبک زندگی که میتواند شامل: کنترل سطح گلوکز خون و اقدامات مراقبت از خود مثل پرهیز از سیگار کشیدن، ورزش، رژیم غذایی سالم و.. باشد.2. مراجعه منظم و معاینات دندانپزشکی با تأکید بر ارزیابی پریودنتال و تقویت دستور العمل های بهداشت دهان و دندان میتواند سبب کاهش عوارض دهانی دیابت گردد.
منبع: راسخون
