مشخصات
| کشور | ایران |
| استان | فارس |
| شهرستان | لار |
| بخش | مرکزی |
| جمعیت | ۶۲٬۰۴۵ نفر |
| مساحت | ۸۰۰ هکتار |
| زبان گفتار | گویش لاری |
| مذهب | شیعه |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۱۸ متر از سطح دریا |
| شرایط آب و هوا | گرم و خشک |
| پیش شماره تلفن | ۰۷۱ |
| شناسه ملی خودرو | ایران۷۳ - ج، ایران۸۳ - م -ل-۹۳ |
| ره آورد | حلوا مسقطی، مهیاوه یا مهوه، کنجه ماستی لاری، نان های رگاگ محلی |
لار شهری از توابع بخش مرکزی و مرکز شهرستان لارستان در جنوب شرقی استان فارس می‌باشد که در فاصلهٔ ۳۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز و ۱۹۰ کیلومتری شمال غرب بندرعباس قرار دارد. شهر لار در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۶۲٬۰۴۵ نفر داشته و از این جهت نهمین شهر پرجمعیت استان فارس و پنجمین شهر پرجمعیت نیمهٔ جنوبی استان به‌شمار می‌رود. دین اکثریت مردم شهر لار اسلام است که ۶۰٪ مردم این شهر مسلمان شیعه دوازده‌امامی و ۴۰٪ مسلمان اهل‌سنت شافعی و اقلیت نیز زرتشتی و یهودی هستند. شهرستان لارستان با مساحتی معادل ۱۲۳۱۱ کیلومتر مربع که حدود ۱۰ درصد از مساحت استان را شامل می‌شود. این شهرستان در جنوب استان فارس و بین نوار ۵۳ درجه و ۸۷ دقیقه تا ۵۵ درجه ۴۴ دقیقه طول شرقی و ۲۷ درجه و ۲۱ دقیقه تا ۲۸ درجه و ۲۱ دقیقه عرض شمالی واقع شده‌است. این شهرستان از شمال به شهرستان‌های داراب و زرین‌دشت از غرب به جویم، اوز، گراش و لامرد و از شرق و جنوب به استان هرمزگان محدود می‌باشد. به لحاظ تقسیمات سیاسی شهرستان لار در سال ۱۳۹۸ از تعداد ۵ بخش، ۸ شهر و ۱۱ دهستان برخوردار بوده‌است. شهر لار مرکز این شهرستان می‌باشد. لارستان یکی از بزرگترین شهرستان‌های فارس از نظر وسعت در استان فارس است و ارتفاع آن به‌طور میانگین ۸۱۸ متر بالاتر از سطح دریا است. لار از نظر آب و هوا جزو مناطق گرم و خشک به‌شمار می‌رود و دارای زمستان‌هایی معتدل و تابستان‌هایی بسیار خشک است. زبان و گویش ساکنین شهرستان، لارستانی می‌باشد. گویش لاری از گویش‌های ایرانی جنوب غربی فارسی به‌شمار می‌رود که با زبان‌های لری و تاتی هم خانواده است. دین مردم شهرستان لارستان اسلام است و ۶۰٪ جمعیت ساکنین شهر لار شیعه و ۴۰٪ ساکنین اهل سنت می‌باشند و اقلیت نیز یهودی، زرتشتی، بهائی و غیره هستند.
این شهرستان شامل بخش های زیر می باشد:
بخش ها:
مرکزی، بنارویه، بیرم، عمادشهردهستان:
دهستان دهکویه، دهستان درز و سایبان، دهستان ده فیش، دهستان بنارویه، دهستان بالاده و دهستان بیرم، دهستان صحرای باغ و دهستان عماددهروستاها:
آب باری، بختیارویه، پاریگی، ترقیده، چاه ریگی، شمزاغ، موزار، لاورستان، گاوبست، کرده شیخ و ....جای های دیدنی شهرستان لار
قلعه اژدها پیکر
یکی از جاهای دیدنی لار، قلعه اژدها پیکر می‌باشد. این قلعه یک سازه خشتی است که از دوران ساسانیان بر جای مانده است. و این قلعه مستحکم در گذشته با نام طلسم کیانی معروف بوده است. این نام از این جهت بر روی قلعه گذاشته شده بود تا نفوذناپذیری و استحکام آن را بیان دارد. شکل ظاهری این قلعه و شباهت آن به اژدها باعث شده تا نام اژدها پیکر را بر این بنا بگذارند. ساختمان قلعه از سه بخش تشکیل یافته است. اولین بخش دیوار سنگی محاطی است که حصار دور تا دور قلعه را در بر می‌گیرد. بخش دوم قلعه میانی می‌باشد و بخش سوم قلعه بالایی است. این قلعه در سمت شمالی شهر قدیم لار و بر فراز تپه‌ای مرتفع قرار دارد. بنای این قلعه از تمامی مدخل‌های ورودی و خروجی شهر قابل رویت می‌باشد. هر چقدر اطلاعات تاریخی در مورد پیشینه این قلعه کم است، داستان و افسانه در مورد آن فراوان است. اما آیا این افسانه‌ها واقعیت دارد یا خیر؟ بر اساس یکی از افسانه‌های موجود، در این قلعه یک چاه عمیق حفر شده بود، که بزرگترین گنج دنیا را در آن پنهان کرده بودند. نگهبان این گنج عظیم یک اژدهای بزرگ بوده است. این اژدها اجازه نمیداد تا کسی به این گنج دست پیدا کند. شاید یکی دیگر از دلایل نامگذاری این قلعه همین افسانه معروف باشد.برج ننه نادر یا آرامگاه مادر نادرشاه
در ضلع شرقی قلعه اژدها پیکر، یک بنای تاریخی سنگی قرار گرفته است. این بنا روی سطحی مرتفع ساخته شده است که به خوبی بر شهر اشراف دارد. این بنای سنگی در میان اهالی به به برج ننه نادر معروف گشته است. گردشگران نیز این سازه را آرامگاه یا مقبره مادر نادرشاه می‌دانند. اما اینکه چرا نام این سازه را برج ننه نادر گذاشته‌اند، معلوم نیست. چرا که این برج سنگی هیچ ارتباطی با مادر نادرشاه افشار ندارد. حتی این سازه در زمان حکومت افشاریان ساخته نشده است. بر اساس تحقیقات صورت گرفته این برج به دوران تیموریان و یا صفویان تعلق دارد. در هنگام کاوش این محوطه تعداد زیادی سفال پیدا کرده‌اند به دوره تیموریان تعلق دارد. اما اینکه چرا نام این سازه را مقبره مادر نادرشاه گذاشته‌اند، در نوع خود جالب است. طبق نوشته منتخب التواریخ، نادرشاه سپاهی بزرگ را برای دریافت خراج از مردم لارستان آماده می‌کند. مردم لارستان هم که خراج خود را نپرداخته بودند، برای اینکه از این موضوع فرار کنند و تبرئه شوند، یک مقبره برای یادبود مادر نادرشاه که تازه فوت کرده بود ساختند. آنها پارچه‌ای سیاه بر روی بنا انداختند و برای مادر شاه به عزاداری پرداختند. شاه که از این موضوع خبردار شد از گرفتن خراج از مردم منصرف گشت. این مقبره اتاقی چهارگوش با پلانی مربع شکل دارد. که یک گنبد مخروطی سقف آن را پوشانده است. ارتفاع بنا از زمین تا گنبد این مقبره به ۹ متر می‌رسد. قبه و گنبد مقبره مادر نادر به شکل دورانی ساخته شده است.آب انبار سید جعفری
در جنوب ایران به خاطر کمبود منابع آبی، آب انبارهای زیادی ساخته می‌شد. این موضوع در لارستان هم صدق میکرد. پس از تاسیس آب انبار اطراف آن را خانه می‌ساختند. کم کم تعداد این خانه‌ها افزایش پیدا میکرد و یک محله را تشکیل می‌داد. در واقع در این گونه مناطق آب انبارها سبب شکل گیری محله‌ها بودند. آب انبار سید جعفری متشکل از دو انبار است که قدمت آنها کمی با هم متفاوت است. هر دو این آب انبارها در دوره صفویان بنا گشته‌اند و در حال حاضر یکی از جاهای دیدنی لار محسوب می‌شوند. آب انبار اولی به شکل دایره مانند ساخته شده است. طاق این آب انبار حدود ۱۴ متر قطر دارد و ارتفاع به ۱۰ متر می‌رسد. منبع آب انبار سید جعفری لار دارای عمقی برابر با ۲۰ متر است. شکل قبه مرتفع این آب انبار با بقیه آب انبارهای لار تفاوت دارد. آب انبار دومی در جوار اولین آب انبار واقع شده است. این آب انبار جدید الاحداثتر و بزرگتر از آب انبار اولی می‌باشد.بازار قیصریه
بازار سنتی لار یکی از جاهای دیدنی لار به حساب میآید. این بازار از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. اما زیباترین و جالبترین بخش بازار سنتی لار، بازار قیصریه آن می‌باشد. قدمت بازار قیصریه لار به اوایل قرن هشتم باز می‌گردد. اما زمان دقیق احداث این بازار به طور دقیق مشخص نمی‌باشد. این بازار یکی از مناطق مهم تجاری و تاریخی استان فارس به شمار میآید. اهمیت بنای این بازار از لحاظ معماری نیز بسیار زیاد است. بازار قیصریه متشکل از چهارسوقی هشت ضلعی می‌باشد که به شکل چلیپایی در آمده است. سقف آن پوششی گنبدی دارد. در دهانه داخلی گنبد کتیبه‌هایی به خط نستعلیق دیده می‌شود. این کتیبه‌ها بیانگر چگونگی ساخت این بازار هستند. یکی از نکات جالب توجه در معماری این بازار، جهت محورها است. جهت گیری این محورها از گرمای هوای لارستان، جهت‌های مذهبی و جهت باد تاثیر پذیرفته‌اند. زیباترین معماری این بازار را می‌توان طرح چهارسوق آن دانست. معماری این بخش بسیار زیبا و منحصر به فرد می‌باشد. گنبد سنگیای که سقف این چهارسوق را پوشانده است، دارای طرح بسیار چشم نوازی می‌باشد.عمارت و باغ نشاط
باغ نشاط دارای مساحتی برابر با یک هکتار بوده است. تمام محوطه باغ از درختان زیبای نخل و کنار پوشیده شده است. قدمت باغ نشاط لار به عصر صفوی باز می‌گردد. این باغ و عمارت و حمام فوق العاده درون آن یکی از جاهای دیدنی لار به شمار می‌آیند. در وسط باغ یک عمارت کوشک قرار دارد که دارای سه طبقه می‌باشد. یک طبقه عمارت شامل زیرزمین می‌گردد. در زمان حکومت صفویان عمارت باغ نشاط به عنوان مرکز حکومت لار مورد استفاده قرار می‌گرفته است. بر فراز طبقه دوم یک بادگیر قرار داشت. متاسفانه امروزه این بادگیر کاملا ویران گشته است. در سال‌های اخیر زیرزمین این عمارت را به عنوان زورخانه سنتی بازسازی کرده‌اند. روبروی کوشک اصلی باغ یک حوض چند ضلعی قرار گرفته که از جنس سنگ ساخته شده است. این حوض به جوی‌های آبی که در سراسر باغ قرار دارد، متصل شده است. در معماری عمارت، اصل قرینگی به طور کامل رعایت گشته است. دو طرف ایوان کوشک دارای درهای چوبی می‌باشد.حمام باغ نشاط
در قسمت شمالی باغ نشاط یک حمام قرار دارد که با نام حمام باغ نشاط شناخته می‌شود. این حمام یکی از زیباترین جاهای دیدنی لار می‌باشد. به نظر می‌رسد که زمان ساخت این حمام با زمان ساخت عمارت اصلی تقارن داشته باشد. هر دوی این بناها در دوره افشاریه ساخته شده‌اند. فضای داخلی حمام، مانند تمامی حمام‌های سنتی ایرانی از سه بخش بینه، میان در و گرمخانه تشکیل شده است. سقف حمام باغ نشاط هلالی شکل است و ستون‌های سنگی مارپیچ داخل حمام جلوه زیبایی به آن بخشیده است. تزئینات حمام به وسیله نقوش تزئینی، خطوط نستعلیق و آهک بریهای ظریفی صورت پذیرفته است. نقاشی‌های دیواری در جاهای مختلف حمام زینت بخش این سازه خدماتی شده است.آب انبار سقاخانه
یکی از آب انبارهای لار، آب انبار سقاخانه یا آب انبار کوریچان می‌باشد. در دوره قاجاریه بنای این آب انبار را احداث کردند تا آب شرب و مورد نیاز مردم محله را تامین نمایند. آب انبار سقاخانه در محله کوریچان قرار دارد. دلیل نامگذاری آن نیز همین قرارگیری در محله کوریچان می‌باشد. این آب انبار یکی از آثار ملی ثبت شده ایران می‌باشد.
آب انبارهای اوز
منطقه اوز در نزدیکی شهر لار قرار دارد. این منطقه از دیرباز تا به اکنون دچار کمبود در منابع آب شرب بوده است. آب این منطقه بسیار شور است. خشکسالی‌های اخیر و زمین‌های شور نیز باعث تشدید این امر شده است. از همین رو آب انبارها نقش بسیار اساسیای در تامین آب شرب اوز دارند. اهالی منطقه و محلی‌ها به این آب انبارها، برکه می‌گویند. تجمع آب باران در این آب انبارها، منبع اصلی آب شیرین این منطقه می‌باشد. این برکه ها با مصالح سنگ و ملات ساروج ساخته می‌شدند. به جرات می‌توان گفت که آب انبارهای اوز یکی از زیباترین آب انبارهای موجود در ایران به حساب می‌آیند. یکی از معروف‌ترین آب انبارهای اوز که از جاهای دیدنی لار است، آب انبار یا برکه سلفی اوز می‌باشد. این آب انبار دارای قدمت زیادی است که به دوره تیموریان نسبت داده می‌شود. در سر در اصلی این آب انبار یک لوح سنگی دیده می‌شود که نام بانی و سال احداث بنا بر آن حک شده است. و آب انبار سلفی قدیمی‌ترین آب انبار منطقه اوز به شمار می‌رود.آب انبار دهان شیر
آب انبار دهان شیر در دوران حکومت صفویان بنا گشته است. لوله کشی آب و شیر آب در زبان لاری به شیر معروف می‌باشد. به همین خاطر به این آب انبارها دهان شیر می‌گویند. در واقع اهالی لارستان در زمان گذشته به مکان‌هایی که به صورت زیرزمینی و با پله‌های زیاد در کنار برکه‌های بزرگ ساخته می‌شدند، دهن شیر می‌گفتند. اما برخی وجه تسمیه آب انبار دهن شیر را چیز دیگری می‌دانند. به گفته آنها در گذشته یک لوله سنگی در این آب انبار وجود داشته که به شکل سر شیر بوده است. آب از دهان شیر جاری بوده است. به همین دلیل نام این آب انبار را دهان شیر گذاشته‌اند. بنای آب انبار دهن شیر مانند یک اتاقک می‌باشد که توسط پله‌هایی پر شیب به سمت پایین هدایت می‌شود. این آب انبار در قسمت شرقی ورودی بازار واقع شده است و به عنوان یکی از جاهای دیدنی لار قابل بازدید می‌باشد.کاروانسرای نو
اهالی لار کاروانسرای نو را با نام‌هایی دیگری همچون کاروانسرای گلشن، سرای فرامرزی و سرای جمالی می‌شناسند. قدمت این سرا به دوره صفویان باز می‌گردد.ورودی بنا توسط یک دالان بسیار بزرگ به حیاط اصلی کاروانسرا متصل می‌شود. سر در ورودی یک کتیبه حک شده بود که قاعدتا مشخصات بنا بر آن حک شده بود. در حال حاضر این کتیبه کاملا از بین رفته است.
