شهرستان هیرمند کجاست؟ از پیش شماره این شهر تا مناطق گردشگری
شهرستان هیرمند یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان ایران است. مرکز این شهرستان، شهر دوستمحمد است. شهرستان هیرمند از شمال تا جنوب شرقی با مرز افغانستان، از جنوب تا جنوب غربی با شهرستان زابل و از شمال غربی با شهرستان نیمروز همسایه است. این شهرستان در تاریخ ۳ مرداد ۱۳۸۶ از شهرستان زابل جدا شد و مستقل گردید. نام پیشین این شهرستان، میانکنگی بود که در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۸۷ به هیرمند تغییرنام پیدا کرد. مردم شهرستان هیرمند را قوم سیستانی و دیگر اقوام مهاجر تشکیل میدهند. مردم هیرمند به زبان فارسی به گویش سیستانی صحبت میکنند و مذهب اکثریت مردم هیرمند شیعه دوازده امامی میباشد. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان هیرمند برابر با ۶۳٬۹۷۹ نفر بودهاست.
شهرستان هیرمند با مساحت 1012 کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 63979 نفر در شمال استان سیستان وبلوچستان واقع گردیده است. مرکز این شهرستان، شهر دوستمحمد است. شهرستان هیرمند از شمال تا جنوب شرقی با مرز افغانستان، از جنوب تا جنوب غربی با شهرستان زابل و از شمال غربی با شهرستان نیمروز همسایه است. این شهرستان در تاریخ ۳ مرداد ۱۳۸۶ از شهرستان زابل جدا شد و مستقل گردید. نام پیشین این شهرستان، میانکنگی بود که در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۸۷ به هیرمند تغییرنام پیدا کرد. مردم شهرستان هیرمند را قوم سیستانی و دیگر اقوام مهاجر تشکیل میدهند. مردم هیرمند به زبان فارسی به گویش سیستانی صحبت میکنند و مذهب اکثریت مردم هیرمند شیعه دوازده امامی میباشد. خشکسالیهای پیاپی و خشک شدن دریاچه هامون همراه با بسته شدن مرز افغانستان و بدی آب و هوا و بادهای گرد و خاک ناشی از خشک شدن هامون و نبود شغل مناسب برای جوانان آسیب بسیارجدی به این شهرستان وارد کرده که به سبب آن بخش قابل توجه باشندگان این شهرستان به دیگر شهرهای کشور کوچ کردهاند. جمعیت شهرستان هیرمند طی مشکلات اخیر نظیر خشکسالی، خشک شدن هامون و انسداد مرز نه تنها افزایش نداشته بلکه در چند سال گذشته روند کاهشی را طی میکند. به علت بافت سنتی جمعیت شهرستان هیرمند ، هنوز هم آداب ورسوم گذشتگان در میان این مردمان رایج است ، از نحوه پوشش زنان ومردان با لباس سیستانی ، تا سبک معماری خانه ها ، رسوم رایج در مراسم عزا و عروسی همه نشانگر پایبندی مردم منطقه هیرمند به آداب و رسوم قدیمی است. در خصوص خوراکیهای محلی این منطقه می توان چلبک ، قلیفی و تجگی که نوعی از نان های روغنی می باشد واز قدیم الایام مورد استفاده مردم این منطقه بوده نام برد . در بحث غذاهای محلی نیز کشک زرد و قروت یا کشک سفید دو نوع غذای محلی این شهرستان که مورد استقبال همه اهالی شهر وروستا هاست را می توان نام برد. آثار به جا مانده از دوران کهن در این شهرستان گواه قدمت بسیار زیاد شهرستان هیرمند است ، آتشکده کرکویه از زمان زرتشتیان به جا مانده جز مکان های مقدس مردمان آن دوره بوده است از دیگر آثار تاریخی این شهرستان آسیاب بادی رنده می باشد که جهت مهار کردن انرژی باد واستفاده از انرژی مکانیکی جهت آسیاب گندم بوده است .
این شهرستان شامل بخش های زیر می باشد:
بخش ها:
مرکزی، قرقری
دهستان:
دهستان جهان آباد، دهستان مارگان، دهستان اکبرآباد و ..
روستاها:
آس حاجی، ال گرگ، برج میرگل، تپه کنیز، چلوکی، حسن شیخ، ده میران، سارانی، دادزری، ریگ موری و ....
جای های دیدنی شهرستان هیرمند
ارگ جلال آباد
ارگ خان ملک ( جلال آباد ) از آثار تاریخی مهم سیستان در دوره پهلوی است که در کیلومتر ۱۸ جاده مواصلاتی زابل به شهرستان هیرمند با فاصله یک کیلومتر در قسمت شمال واقع شده است.مساحت این ارگ سه هزار متر مربع و چهار برج تشکیل یافته است.ارتفاع هر برج ۷۰ متر و عرض آن ۵/۵ متر است که دو برجی که در قسمت شمالی قرار دارند به علت فرسایش تخریب شده و اکنون باسازی شده است.داخل ارگ اتاقهای متعددی کنار یکدیگر قرار دارند و به سبک کاروانسراهای قدیمی ساخته شده است.این ارگ به شکل مربع ودرارای ۴ برج در چهارگوشه است با یک محوطه حدودا” ۲۰۰ متر در وسط که با طاقهای زیبا ودربهایی ورودی در چهار گوشه بنا شده است ، دیوارهای این ارگ مستحکم و از خشت وگل به قطر یک متر است.مواد و مصالح به کار رفته در بنا عمدتا خشت خام و آجر بوده و تقریبا تمامی عناصر معماری سنتی ایران در خصوص پوششها نظیر طاق آهنگ، چهار گرده پوش، عرق چین و … در این بنا بکار رفته است و از این روی میتوان ارگ جلال آباد را موزه معماری سنتی شهرستان هیرمند نامید.
آتشکده کرکو
آتشکده کرکو از آثار شاخص شهرستان هیرمند از دوره ساسانی است که به نقل از کتاب تاریخ سیستان «معبد گرشاسب و محل نگهداری آتش مقدس زرتشتیان» بوده است.آتشکده کرکو از معابد مهم دین زرتشت در دوره ساسانیان بوده که دستور ساخت آن توسط «کرتیر» موبد قدرتمند آن دوران صادر شده است.امروزه از این آتشکده بقایای دیواری با مصالح آجر ساسانی به ابعاد 70×50 بر جای مانده که یک نمونه از این آجرها در موزه منطقهای جنوب شرق در شهر زاهدان در معرض دید عموم قرار گرفته است همچنین در جوار بقایای آتشکده، بنایی مربوط به دوره قاجار به چشم میخورد که دارای گچبری و کتیبه گچی است.بقایای آتشکده کرکو در پانزدهم دیماه 1310 به شماره 119 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این بنا در کیلومتر 25 مسیر مواصلاتی زابل-دوستمحمد و در مرکز روستای کرکو واقع شده است.
آسبادرند
آس باد رنده شهرستان هیرمند را میتوان قدیمیترین سازه مکانیکی ایران نامید، این اثر با ارتفاع تقریبی 12 متر دارای دو محور و دو آس خانه بوده که به همین دلیل به آس دو پره نیز مشهور است.همچنین بر روی جدار خارجی دیوار های مرتفع آن تزیینات خشتی به چشم می خورد که تا به امروز زینت بخش این اثر است، قدمت آس باد رنده که به قرون میانه اسلامی می رسد گواهی بر پیشرفت مهندسی بومی در این خطه از ایران اسلامی است که میتواند پشتوانه خوبی در راستای رشد و بالندگی میهن عزیزمان در راستای تولید انرژی پاک توسط احداث توربینهای بادی و تبدیل شهرستان هیرمند به منطقه ویژه انرژی شود.این اثر تاریخی در کیلومتر 20 جاده زابل به دوستمحمد و در مجاورت روستای شندل قرار دارد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
جنگل نیاتک
جنگل نیاتک با مساحت 4 هزار و 200 هکتار در حوزه شهرستان هیرمند یکی از جاذبههای طبیعی منطقه به شمار میرود.پوشش گیاهی، غالبا درختان طاق و گز بوده و عبور رودخانه فصلی نیاتک از میانه این جنگل و تشکیل آبگیرها و نیزارهای متعدد، مناظر چشم نواز و تفرجگاهی بینظیر را ایجاد کرده است. همچنین وجود تپههای ماسهای بزرگ و جانوارانی نظیر روباه، راسو، گربه جنگلی، گراز وحشی، دراج، هوبره و چکاوک این جنگل را به هدف گردشگری طبیعتگردان بدل کرده است.
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.