در سال‌های اخیر با رشد سریع ارزهای دیجیتال، صرافی‌ها نقش کلیدی در انجام معاملات این دارایی‌ها ایفا کرده‌اند.
در این راستا، صرافی‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: صرافی‌های متمرکز و صرافی‌های غیرمتمرکز. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های این دو نوع صرافی می‌پردازیم و سه صرافی بزرگ و شناخته‌شده یعنی بایننس (Binance)، کوینکس (Coinex) و توبیت (toobit) را که از نوع صرافی‌های متمرکز هستند، به عنوان مثال‌هایی در این زمینه مورد بحث قرار می‌دهیم.
صرافی متمرکز چیست؟
صرافی‌های متمرکز یا CEX (Centralized Exchange)، صرافی‌هایی هستند که توسط یک سازمان یا شرکت اداره می‌شوند و تمامی داده‌های کاربران و دارایی‌های آنان تحت مدیریت این سازمان قرار دارد. در این صرافی‌ها، تمامی اطلاعات معاملات و داده‌های حساب کاربران در سرورهای متمرکز صرافی ذخیره می‌شود.مزایای صرافی‌های متمرکز:
سرعت بالا: معاملات در این صرافی‌ها به دلیل استفاده از سرورهای قدرتمند، بسیار سریع انجام می‌شود.
رابط کاربری مناسب: صرافی‌های متمرکز اغلب رابط کاربری مناسبی دارند که به کاربران کمک می‌کند به راحتی معاملات خود را مدیریت کنند.
پشتیبانی از فیات: اکثر صرافی‌های متمرکز امکان معامله با ارزهای فیات مانند دلار و یورو را فراهم می‌کنند.
ریسک امنیتی: در صورت نفوذ هکرها به سرورهای متمرکز، تمامی دارایی‌های کاربران ممکن است در معرض خطر قرار گیرد.
نظارت دولتی: صرافی‌های متمرکز ممکن است تحت قوانین و نظارت دولت‌ها باشند که این موضوع باعث محدودیت دسترسی کاربران از برخی کشورها می‌شود.
معرفی صرافی‌های متمرکز مشهور
در این بخش به بررسی سه صرافی متمرکز برجسته یعنی بایننس، کوینکس و توبیت می‌پردازیم.بایننس (Binance)
بایننس یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان است. این صرافی خدمات گسترده‌ای در زمینه معاملات رمزارزها ارائه می‌دهد و دارای یکی از بالاترین حجم‌های معاملات روزانه است. بایننس علاوه بر پشتیبانی از معاملات سریع و امن، امکاناتی چون وام‌دهی ارز دیجیتال، معاملات فیوچرز و استیکینگ را نیز فراهم می‌کند.کوینکس (Coinex)
کوینکس یک صرافی متمرکز با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی و امنیت کاربران است. این صرافی به دلیل کارمزدهای پایین، پشتیبانی از تعداد زیادی از رمزارزها و امکان معاملات بی‌نام محبوبیت زیادی به دست آورده است. همچنین کوینکس برای کاربران ایرانی یکی از گزینه‌های محبوب محسوب می‌شود.توبیت (toobit)
توبیت نیز یکی از صرافی‌های مطرح است که امکانات کاملی برای کاربران تازه‌کار و حرفه‌ای ارائه می‌دهد. سرعت بالا، امنیت مناسب و رابط کاربری کاربرپسند از ویژگی‌های اصلی این صرافی است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای معاملات سریع و امن تبدیل کرده است.صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در مقابل، صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEX (Decentralized Exchange) صرافی‌هایی هستند که بدون وجود واسطه‌ای مرکزی، معاملات را انجام می‌دهند. در این صرافی‌ها، کاربران بدون نیاز به ثبت‌نام و احراز هویت می‌توانند مستقیماً با یکدیگر به معامله بپردازند و هیچ سازمان یا شرکتی به عنوان واسطه در مدیریت این معاملات نقشی ندارد.مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز:
حفظ حریم خصوصی: کاربران بدون نیاز به ارائه اطلاعات شخصی و احراز هویت می‌توانند در این صرافی‌ها فعالیت کنند.امنیت بالاتر: به دلیل عدم وجود سرورهای مرکزی، هکرها امکان حمله به دارایی‌های کاربران را ندارند.
کنترل کامل دارایی‌ها: کاربران در این صرافی‌ها کنترل کامل دارایی‌های خود را دارند و دارایی‌ها در کیف پول‌های شخصی آنان ذخیره می‌شود.
معایب صرافی‌های غیرمتمرکز:
سرعت پایین‌تر: به دلیل ساختار بلاکچین، سرعت انجام معاملات در این صرافی‌ها معمولاً کمتر از صرافی‌های متمرکز است.عدم پشتیبانی از فیات: بیشتر صرافی‌های غیرمتمرکز امکان معامله با ارزهای فیات را ندارند.
پشتیبانی محدود: به دلیل ساختار غیرمتمرکز، کاربران در صورت بروز مشکل ممکن است به پشتیبانی دسترسی نداشته باشند.
تفاوت‌های کلیدی صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز
نحوه مدیریت دارایی‌ها: در صرافی‌های متمرکز، دارایی‌های کاربران تحت کنترل صرافی است و این دارایی‌ها در کیف پول‌های دیجیتال صرافی ذخیره می‌شود. در مقابل، در صرافی‌های غیرمتمرکز دارایی‌ها در کیف پول‌های شخصی کاربران ذخیره می‌شود و کنترل کامل در دست خود کاربر است.امنیت و ریسک: در صرافی‌های متمرکز، اگرچه اغلب از تکنولوژی‌های پیشرفته امنیتی استفاده می‌شود، اما همیشه ریسک نفوذ هکرها و سرقت دارایی‌ها وجود دارد. در حالی که صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل نداشتن نقطه مرکزی ذخیره‌سازی، ایمن‌تر در برابر حملات سایبری هستند.
کنترل و نظارت: صرافی‌های متمرکز ممکن است تحت نظارت قوانین دولتی و مقررات خاصی فعالیت کنند که این موضوع می‌تواند دسترسی برخی کاربران را محدود کند. اما صرافی‌های غیرمتمرکز به دلیل عدم نیاز به احراز هویت، آزادی عمل بیشتری به کاربران می‌دهند.
سرعت و کارایی: صرافی‌های متمرکز به دلیل استفاده از زیرساخت‌های قوی و بهینه، از سرعت بالاتری در انجام معاملات برخوردارند. این در حالی است که صرافی‌های غیرمتمرکز به علت استفاده از بلاکچین و تاییدیه‌های مورد نیاز، معمولاً سرعت کمتری دارند.
کارمزد معاملات: کارمزدهای صرافی‌های غیرمتمرکز به مراتب پایین‌تر از صرافی‌های متمرکز است. با این حال، این هزینه‌ها در برخی مواقع به شبکه بلاکچین بستگی دارد و ممکن است با ترافیک شبکه افزایش یابد.
نتیجه‌گیری
انتخاب بین صرافی متمرکز و غیرمتمرکز بستگی به نیاز و سطح دانش کاربران از ارزهای دیجیتال دارد. اگر شما به دنبال امنیت و کنترل کامل دارایی‌های خود هستید و به دنبال حفظ حریم خصوصی می‌باشید، صرافی‌های غیرمتمرکز گزینه مناسبی خواهند بود.اما اگر به دنبال سرعت بالا و دسترسی به امکانات پیشرفته مانند معاملات فیات هستید، صرافی‌های متمرکز نظیر بایننس، کوینکس و توبیت انتخاب بهتری برای شما خواهند بود.
