توصيه هاي پزشکان به رانندگان
نويسنده:سينا گرشاسبي
رانندگي ازآن شغل هاي پر استرسي است که کلي عوارض جسمي و رواني دارد،ولي با آگاهي هاي لازم مي توان امکان بروز اين عوارض را به حداقل رساند.رانندگان در حين رانندگي در وضعيتي قرار دارند که به واسطه ي نيروهاي وارده بر مفاصل بدن شان (ستون فقرات ،زانو ،ران و مفصل مچ پا) در طولاني مدت دچار عارضه مي شوند. دکتر سيد اکبر شريفيان ،متخصص طب کار و بيماري هاي شغلي و عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران ، ما را با عوارض و راه هاي پيشگيري و درمان اين عوارض آشنا مي کند.
آقاي دکتر!اوضاع رانندگان در کشور ما چطور است؟
رانندگان درکشور ما اعضاي يکي از بزرگترين صنايع کشور (صنعت حمل و نقل ) هستند. ما نزديک به چهارصد هزار راننده ي حرفه يي در سطح کشور داريم که از راه رانندگي امرار معاش مي کنند و اين باعث مي شود که صنعت حمل و نقل ، بزرگترين نيروي کار کشور ما را تشکيل بدهد، ولي متأسفانه در اين صنعت بزرگ ، آگاهي و آشنايي لازم در زمينه ي طب کار و سلامت شغلي رانندگان وجود ندارد . به عنوان مثال در زمينه ي رانندگي در بيشتر موارد کارفرمايي نداريم و عملاً رانندگان خويش کارفرما هستند و در نتيجه خودشان هستند و وسيله ي نقليه شان .يعني از امکاناتي که در قانون براي پرسنل يک حرفه پيش بيني مي شود ،محرومند .
عوارض حاصل از رانندگي چه چيزهايي است و آيا اين عوارض مربوط به همه ي راننده ها مي شود يا فقط قشر خاصي ازآنها را درگير مي کند؟
ما يک سري راننده داريم که به طور معمول در سطح شهر مشغول کار هستند ولي رانندگان شغل اول شان نيست و يک سري هم افرادي هستند که درآمد اصلي شان از راه رانندگي به دست مي آيد و بحث ما در مورد اين دسته جدي تر است . به علت اين که اين حرفه علي رغم اينکه سبب خستگي شديد راننده مي شود، عملاً تحرک چنداني ندارد واين عدم فعاليت سبب ايجاد عوارض جسمي گوناگون در رانندگان مي شود که مهمترين اين عوارض مشکلات اسکلتي عضلاني است و اين افراد در بسياري از مفاصل بدن شان از جمله ستون مهره ي کمري ، مفصل زانو،گردن ،شانه ،مچ دست ، آرنج ، مچ پا و تقريباً همه ي مفاصل دچار عارضه مي شوندو اين همه به خاطر نوع نشستن و تداوم نشستن است .ضمن اين که پزشکان بروزاختلال در دستگاه گردش خون راهم يکي از مشکلات رانندگان مي دانند. همچنين ثابت بودن راننده در وضعيت نشسته و آويزان ماندن پا به مدت طولاني موجب بيماري تورم رگ هاي پا يا واريس مي شود.
راننده ها براي سالم ماندن بايدچه نکاتي را رعايت کنند؟
نکته ي اول اين است که وقتي به هر علتي به پزشک مراجعه مي کنند ،حتماً به وي بگويند که راننده هستند و ساعت هاي طولاني در روز پشت فرمان قرار مي گيرند . چون يکي از مهمترين ويژگي هاي رانندگي اين است که راننده در زمان کار بايد هوشياري کامل داشته باشد و هر چيزي که اين سطح هوشياري را پايين بياورد ، مانند مصرف يک داروي ساده خطرناک است و ما مکرراً مواردي داشته ايم که راننده بنا به دستور پزشک دارويي مصرف کرده و در حين رانندگي دچار خواب آلودگي و در نتيجه سانحه شده است . نکته ي دوم درباره ي بيماري هايي است که ممکن است فرد جدا از عوارض رانندگي داشته باشد ؛مثلا دابت يا بيماري هاي قلبي و... اين بيماري هاي ممکن است حتي در حرفه ي رانندگي تشديد شود يا اينکه راننده بايد به دليل ابتلاء به آن بيماري ،يک سري توجهات خاص داشته باشد .
بعضي راننده ها بنا به مقتضيات شغلي مجبورند در ساعات غير معمول ؛مثلاً از شب تا صبح ؛ رانندگي کنند. اين گروه از رانندگان را چه خطراتي تهديد مي کند؟
خب ، اين امر سبب ايجاد اختلال خواب مي شود ، يعني زماني که فرد بايد استراحت کند، مشغول کاراست و از طرفي توانايي استراحت در روز را هم ندارد .چون همانطور که مي دانيد بدن ما از لحاظ ساختار دروني در محيطي مي تواند به خواب برود که براي استراحت مناسب باشد .
اين گروه از رانندگان بايد چه کار کنند تا عوارض شغلي در آنها کمتر شود؟
اين رانندگان بايد در اتاقي بخوابند که پرده ضخيم دارد يا از چشم بند استفاده کنند تا چشم در مواجهه با نور نباشد و به يک آرامش نسبي برسند و از همه مهمتر بين ساعت دوازده ي نيمه شب تا چهار صبح رانندگي نکنند و سعي کنند بخوابند.
مشکل ديگرخواب در روز ، سر و صدا
است و همه ي اينها سبب ايجاد اختلال خواب مي شود. اختلال خواب موجب مي شود توانايي کار براي زمان بعدي رانندگي کاهش پيدا کند و همين امر سبب گرايش بعضي از رانندگان به مصرف مواد محرک و مواد مخدر مي شود. لازم به توضيح است که با مصرف مواد مخدر عملاً مغز را فريب مي دهيم،چون مواد مخدر خستگي و خواب را برطرف نمي کند؛بلکه راه هايي که انتقال پيام خستگي و خواب را به مغز بر عهده دارند ،بلوکه مي کند و مغز به صورت کاذب احساس خستگي و خواب نمي کند و به بدن دستور حرکت مي دهد.
راننده ها در طول شبانه روز تا چند ساعت مجاز به رانندگي هستند؟
طبق قانون وزارت کار،هشت ساعت کار در روز يا چهل ساعت درهفته به عنوان ساعت استاندارد کار در کليه ي مشاغل در نظر گرفته شده است ،ولي ما معتقديم که بد نشستن و بد رانندگي کردن ايجاد عارضه مي کند؛ چه شما در روز نيم ساعت پشت فرمان بنشينيد چه پنج ساعت .خواه ناخواه کسي که پنج ساعت با نشستن نامناسب رانندگي مي کند. سريع تر دچار عارضه مي شود تا فردي که نيم تا يک ساعت در روز رانندگي مي کند. البته اين فرد هم در طولاني مدت دچار عارضه خواهد شد ، يعني اگر طرز نشستن راننده اشتباه باشد ، در دراز مدت دچار عوارض اسکلتي عضلاني خواهد شد،چون در حرفه ي رانندگي مفاصل بدن بدون حرکت است. ستون مهره يي ناحيه ي گردني مفاصل شانه ها ،مفاصل ستون مهره يي کمري و پشتي و سينه يي ،لگن ،مفصل ران و زانو همه ثابت هستند و بايد بدانيد که اگر از عضله ، مفصل يا عضوي از بدن کار نکشيم ، بدن کم کم آن را ضعيف مي پندارد.
صندلي اتومبيل در اين بين چه نقشي دارد؟
صندلي وسيله يي است که راننده همواره با آن همراه است و حتماً بايد قابليت تنظيم داشته باشد. قد ،وزن ،طول ران وطول ساق پاي همه ي راننده ها مثل هم نيست . پس راننده بايد بتواند شيب صندلي ،نحوه ي نشستن ، فاصله اش از کف اتومبيل ، فاصله اش از فرمان و... را تنظيم کند . صندلي را بايد در موقعيتي تنظيم کند که فرورفتگي هاي و بيرون آمدگي هاي پشت را بپوشاند . زاويه ي زانو هم بايد يک زاويه نسبتاً بازباشد .به هيچ وجه پا نبايد کشيده باشد و بايد به راحتي به پدال ها برسد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي ،شماره 91
/ج
آقاي دکتر!اوضاع رانندگان در کشور ما چطور است؟
رانندگان درکشور ما اعضاي يکي از بزرگترين صنايع کشور (صنعت حمل و نقل ) هستند. ما نزديک به چهارصد هزار راننده ي حرفه يي در سطح کشور داريم که از راه رانندگي امرار معاش مي کنند و اين باعث مي شود که صنعت حمل و نقل ، بزرگترين نيروي کار کشور ما را تشکيل بدهد، ولي متأسفانه در اين صنعت بزرگ ، آگاهي و آشنايي لازم در زمينه ي طب کار و سلامت شغلي رانندگان وجود ندارد . به عنوان مثال در زمينه ي رانندگي در بيشتر موارد کارفرمايي نداريم و عملاً رانندگان خويش کارفرما هستند و در نتيجه خودشان هستند و وسيله ي نقليه شان .يعني از امکاناتي که در قانون براي پرسنل يک حرفه پيش بيني مي شود ،محرومند .
عوارض حاصل از رانندگي چه چيزهايي است و آيا اين عوارض مربوط به همه ي راننده ها مي شود يا فقط قشر خاصي ازآنها را درگير مي کند؟
ما يک سري راننده داريم که به طور معمول در سطح شهر مشغول کار هستند ولي رانندگان شغل اول شان نيست و يک سري هم افرادي هستند که درآمد اصلي شان از راه رانندگي به دست مي آيد و بحث ما در مورد اين دسته جدي تر است . به علت اين که اين حرفه علي رغم اينکه سبب خستگي شديد راننده مي شود، عملاً تحرک چنداني ندارد واين عدم فعاليت سبب ايجاد عوارض جسمي گوناگون در رانندگان مي شود که مهمترين اين عوارض مشکلات اسکلتي عضلاني است و اين افراد در بسياري از مفاصل بدن شان از جمله ستون مهره ي کمري ، مفصل زانو،گردن ،شانه ،مچ دست ، آرنج ، مچ پا و تقريباً همه ي مفاصل دچار عارضه مي شوندو اين همه به خاطر نوع نشستن و تداوم نشستن است .ضمن اين که پزشکان بروزاختلال در دستگاه گردش خون راهم يکي از مشکلات رانندگان مي دانند. همچنين ثابت بودن راننده در وضعيت نشسته و آويزان ماندن پا به مدت طولاني موجب بيماري تورم رگ هاي پا يا واريس مي شود.
راننده ها براي سالم ماندن بايدچه نکاتي را رعايت کنند؟
نکته ي اول اين است که وقتي به هر علتي به پزشک مراجعه مي کنند ،حتماً به وي بگويند که راننده هستند و ساعت هاي طولاني در روز پشت فرمان قرار مي گيرند . چون يکي از مهمترين ويژگي هاي رانندگي اين است که راننده در زمان کار بايد هوشياري کامل داشته باشد و هر چيزي که اين سطح هوشياري را پايين بياورد ، مانند مصرف يک داروي ساده خطرناک است و ما مکرراً مواردي داشته ايم که راننده بنا به دستور پزشک دارويي مصرف کرده و در حين رانندگي دچار خواب آلودگي و در نتيجه سانحه شده است . نکته ي دوم درباره ي بيماري هايي است که ممکن است فرد جدا از عوارض رانندگي داشته باشد ؛مثلا دابت يا بيماري هاي قلبي و... اين بيماري هاي ممکن است حتي در حرفه ي رانندگي تشديد شود يا اينکه راننده بايد به دليل ابتلاء به آن بيماري ،يک سري توجهات خاص داشته باشد .
بعضي راننده ها بنا به مقتضيات شغلي مجبورند در ساعات غير معمول ؛مثلاً از شب تا صبح ؛ رانندگي کنند. اين گروه از رانندگان را چه خطراتي تهديد مي کند؟
خب ، اين امر سبب ايجاد اختلال خواب مي شود ، يعني زماني که فرد بايد استراحت کند، مشغول کاراست و از طرفي توانايي استراحت در روز را هم ندارد .چون همانطور که مي دانيد بدن ما از لحاظ ساختار دروني در محيطي مي تواند به خواب برود که براي استراحت مناسب باشد .
اين گروه از رانندگان بايد چه کار کنند تا عوارض شغلي در آنها کمتر شود؟
اين رانندگان بايد در اتاقي بخوابند که پرده ضخيم دارد يا از چشم بند استفاده کنند تا چشم در مواجهه با نور نباشد و به يک آرامش نسبي برسند و از همه مهمتر بين ساعت دوازده ي نيمه شب تا چهار صبح رانندگي نکنند و سعي کنند بخوابند.
مشکل ديگرخواب در روز ، سر و صدا
است و همه ي اينها سبب ايجاد اختلال خواب مي شود. اختلال خواب موجب مي شود توانايي کار براي زمان بعدي رانندگي کاهش پيدا کند و همين امر سبب گرايش بعضي از رانندگان به مصرف مواد محرک و مواد مخدر مي شود. لازم به توضيح است که با مصرف مواد مخدر عملاً مغز را فريب مي دهيم،چون مواد مخدر خستگي و خواب را برطرف نمي کند؛بلکه راه هايي که انتقال پيام خستگي و خواب را به مغز بر عهده دارند ،بلوکه مي کند و مغز به صورت کاذب احساس خستگي و خواب نمي کند و به بدن دستور حرکت مي دهد.
راننده ها در طول شبانه روز تا چند ساعت مجاز به رانندگي هستند؟
طبق قانون وزارت کار،هشت ساعت کار در روز يا چهل ساعت درهفته به عنوان ساعت استاندارد کار در کليه ي مشاغل در نظر گرفته شده است ،ولي ما معتقديم که بد نشستن و بد رانندگي کردن ايجاد عارضه مي کند؛ چه شما در روز نيم ساعت پشت فرمان بنشينيد چه پنج ساعت .خواه ناخواه کسي که پنج ساعت با نشستن نامناسب رانندگي مي کند. سريع تر دچار عارضه مي شود تا فردي که نيم تا يک ساعت در روز رانندگي مي کند. البته اين فرد هم در طولاني مدت دچار عارضه خواهد شد ، يعني اگر طرز نشستن راننده اشتباه باشد ، در دراز مدت دچار عوارض اسکلتي عضلاني خواهد شد،چون در حرفه ي رانندگي مفاصل بدن بدون حرکت است. ستون مهره يي ناحيه ي گردني مفاصل شانه ها ،مفاصل ستون مهره يي کمري و پشتي و سينه يي ،لگن ،مفصل ران و زانو همه ثابت هستند و بايد بدانيد که اگر از عضله ، مفصل يا عضوي از بدن کار نکشيم ، بدن کم کم آن را ضعيف مي پندارد.
صندلي اتومبيل در اين بين چه نقشي دارد؟
صندلي وسيله يي است که راننده همواره با آن همراه است و حتماً بايد قابليت تنظيم داشته باشد. قد ،وزن ،طول ران وطول ساق پاي همه ي راننده ها مثل هم نيست . پس راننده بايد بتواند شيب صندلي ،نحوه ي نشستن ، فاصله اش از کف اتومبيل ، فاصله اش از فرمان و... را تنظيم کند . صندلي را بايد در موقعيتي تنظيم کند که فرورفتگي هاي و بيرون آمدگي هاي پشت را بپوشاند . زاويه ي زانو هم بايد يک زاويه نسبتاً بازباشد .به هيچ وجه پا نبايد کشيده باشد و بايد به راحتي به پدال ها برسد.
منبع:نشريه 7 روز زندگي ،شماره 91
/ج
