دنيا در جيب!

آشنايي با فايل سيستم و گشتي در ميان ذخيره سازهاي رايانه اي
ابزارهاي ذخيره، امروز جزو جدانشدني زندگي ما هستند. همه ما اگر يک هارد ديسک خارجي (اکسترنال) همراه مان نباشد؛ حداقل يک حافظه فلش يواس بي ديگر در جيب يا کيف مان هست. در کنار کامپيوترمان هم هارد ديسک هاي جانبي اي که با آداپتور به برق شهري متصل مي شوند؛ نقش مهمي در ذخيره سازي اطلاعات دارند اما در مرتب کردن و فرمت کردن هارد ديسک يکي از مهم ترين نکاتي که هميشه از طرف کاربران فراموش مي شود؛ نوع «فايل سيستم» هارد ديسک است. ظاهر اين واژه خيلي قلمبه، سلمبه است اما مفهوم نسبتا راحتي است که با دانستن جزئيات آن مي توانيد از محيط حافظه، به صورت بهينه استفاده کيند.
فايل سيستم يک متد براي ذخيره و جمع آوري فايل ها و اطلاعات روي ابزارهاي ذخيره کامپيوتر است. اصولا کار فايل سيستم، ذخيره فايل ها روي يک بانک اطلاعاتي (ديتابيس) است تا سيستم عامل، امکان مرتب کردن، دستکاري و بازيابي اطلاعات را داشته باشد. فايل سيستم ها در دستگاه هاي ذخيره اطلاعات مثل هارد ديسک ها و سي دي ها، براي نگهداري اطلاعات مربوط به مکان فيزيکي فايل ها روي آنها استفاده مي شود.
فايل سيستم هاي بسياري وجود دارد که هر کدام از آنها کاربردهاي مختلفي دارند. مثلا فايل سيستم استفاده شده در حافظه هاي فلش با فايل سيستم استفاده شده در بانک هاي اطلاعاتي متفاوت است ولي مهم ترين فايل سيستم هايي که تمام مردمي که با کامپيوتر سرو کار دارند، بايد با آن آشنا باشند؛ از دو يا سه عدد فراتر نمي روند. فايل سيستم هاي FAT و FAT32 و NTFS مهم ترين آنها هستند. اين سه فايل سيستم را شرکت مايکروسافت ابدا کرد و براي نصب ويندوز از آ نها استفاده مي شود. اگر تا به حال ويندوز نصب کرده باشيد؛ قبل از آغاز نصب ويندوز روي کامپيوتر، از شما درخواست مي شود درايوي که مي خواهيد ويندوز روي آن نصب کنيد را با استفاده از يکي از اين سه روش، فرمت کنيد. هر کدام از اين فايل سيستم ها، برتري ها و ضعف هايي نسبت به يکديگر دارند که بسته به نوع کاربري شما از سيستم عامل تان، از آنها استفاده مي کنيد.

NTFSيا FAT کدام يک براي شما انتخاب مناسب تري است؟
 

NTFS يا FAT مساله اين است. شايد اين سوال مانند سوالات عميق تر زندگي آن چنان سخت نباشد. براي بيشتر کساني که از ويندوز XP به بالا استفاده مي کنند؛ اين سوال بسيار واضح است. NTFS هم قوي تر و هم امنيت بالاتري نسبت به فايل سيستم هاي ديگر دارد. در واقع سه فايل سيستم اصلي در ويندوز XP به بالا وجود دارد که شامل FAT16, FAT32 و NTFS است. در اينجا ويژگي هاي هر کدام را مرور مي کنيم.

FAT
 

«جدول تخصيص جاي فايل» يا FAT يک معماري هاردديسک کامپيوتر است که هم اکنون به صورت گسترده در دنيا استفاده مي شود. فايل سيستم هاي FAT به علت ساختار نسبتا ساده آن، معمولا روي فلاپي ديسک ها، حافظه هاي فلش، دوربين هاي ديجيتال و بسياري ديگر از دستگاه هاي قابل حمل مورد استفاده قرار مي گيرد. فايل سيستم FAT تقريبا با تمام سيستم عامل هاي موجود سازگاري دارد. به همين علت اين فرمت براي کارت هاي حافظه SSD بسيار مفيد است و يک راه مناسب براي به اشتراک گذاشتن فايل ها در بين سيستم عامل هاي مختلف است. پس توصيه مي کنيم که حافظه هاي فلش خود اعم از انواع کارت ها و فلش مموري هاي يواس پي را به صورت FAT فرمت کنيد اما خود FAT چند نوع دارد:

FAT16
 

فايل سيستم FAT16 در سال 1981 ابداع شد و به دوران سيستم عامل DOS برمي گردد. اين فايل سيستم اصالتا براي مديريت فايل ها روي فلاپي ديسک طراحي شده بود و طي اين چندين سال، تغييرات کمي روي آن انجام شده است. اين فايل سيستم مي تواند هارد ديسک را هم مديريت کند اما کارايي کمتري دارد. مهم ترين برتري اي که اين فايل سيستم دارد؛ سازگاري آن با تمام سيستم عامل هاي مايکروسافت و Linux و بعضي از نسخه هاي UNIX است. بزرگ ترين مشکل FAT16 استفاده يک عدد ثابت براي تعداد خوشه هاي استفاده شده در يک پارتيشن است يعني اگر حجم يک پارتيشن به دو گيگا بايت برسد؛ حجم هر خوشه به 32 کيلوبايت مي رسد که اين به اين معني است که کوچک ترين فايل ذخيره شده روي هارد ديسک 32 کيلو بايت حجم خواهد داشت. FAT16 از فشرده کردن فايل، رمزدار کردن فايل و امنيت پيشرفته به کمک کنترل دسترسي، پشتيباني نمي کند.

FAT32
 

فايل سيستم FAT32 که همراه ويندوز 95 معرفي شد؛ يک نسخه کامل تر شده نسخه قبلي آن يعني FAT16 است که امکان تخصيص خوشه هاي بيشتري را به ازاي هر پارتيشن مي دهد. همين باعث افزايش کاربري بسيار بيشتر اين فايل سيستم از FAT16 مي شود اما اين فرمت هم تمام محدوديت هاي ديگر FAT16 را به همراه خود دارد. FAT32 يک محدوديت مهم ديگر نيز به محدوديت هاي FAT16 اضافه مي کند و آن اين است که سيستم عامل هاي ديگري که FAT16 را پشتيباني مي کند از FAT32 پشتيباني نمي کنند. مهم ترين اين سيستم عامل ها NT, UNIX و Linux است اما اگر شما ويندوز XP خود را با FAT32 راه اندازي کنيد و فايل هاي خود را با ديگران به اشتراک بگذاريد براي ديگران تفاوتي نخواهد داشت که فايل سيستم شما چيست.

NTFS
 

تکنولوژي جديد فايل سيستم به نام NTFS يک فايل سيستم است که در سال 1993 توسط مايکروسافت معرفي شد و هارد ديسک هايي با حجم کمتر از 256 ترابايت (يعني عملا همه هارد ديسک هاي موجود) را پشتيباني مي کند. فرمت اوليه سيستم عامل هاي ويندوز 7 و XP و 2000و NT و سيستم عامل هاي سرور مايکروسافت، همگي NTFS است. NTFS اولين بار براي اولين نسخه ويندوز NT معرفي شد. NTFS فايل سيستم بسيار متفاوتي از FAT است. اين فايل سيستم با افزايش زياد امنيت، امکان فشرده کردن تک تک فايل ها و حتي رمزگذاري را امکان پذير مي کند. اين فرمت پيش فرضي براي نصب ويندوز XPاست. اگر شما بخواهيد ويندوز خود را به روز رساني کنيد، ويندوز حتما از شما درباره تغيير فرمت خود به NTFS سوال خواهد کرد. اگر شما به روزرساني را انجام داده ايد و اما فرمت را همچنان FAT نگه داشته ايد؛ نگران نباشيد. شما مي توانيد از FAT16 يا FAT32 در هر زمان دلخواه به NTFS تغيير فرمت دهيد اما به خاطر داشته باشيد که برگشت به فرمت هاي FAT16 و FAT33 کار آساني نيست، هر چند شما نيازي هم به اين کار نخواهيد داشت. فرمت NTFS معمولا با نصب سيستم عامل ديگر روي يک کامپيوتر سازگار نيست و زماني که شما از يک فلاپي ديسک سيستم خود را بوت کنيد اين فرمت قابل دسترسي نخواهد بود. هر چند ديگر فناوري فلاپي ديسک هم راهي موزه ها شده است و اين ديگر يک ايراد به حساب نمي آيد اما اين موضوع تبديل به يک سنت ديرينه شده و مسوولان سيستم (administration) معمولا توصيه مي کنند که کاربران مقدار کمي از پارتيشن خود را به فرمت FAT اختصاص دهند. اين فضا براي نگهداري درايوها و نرم افزارهاي بازيافت فايل مناسب است و امکان نصب مجدد آنها را براي اوقات اضطراري فراهم مي کند و يک مکانيسم براي بيرون آوردن خود از چاهي که خود را در آن انداخته ايد؛ محسوب مي شود. البته با ارتقاي بازيافت اطلاعاتي که در ويندوز XP ايجاد شده است. نياز به فضاي FAT گفته شده کمتر از پيش شده است.

زمان مناسب براي استفاده از FAT16 و FAT32
 

اگر شما بيشتر از يک سيستم عامل را روي کامپيوتر خود اجرا مي کنيد؛ بايد مقداري از فضاي هارد ديسک خود را به فرمت FAT تغيير دهيد. تمام اطلاعاتي که شما بايد با هر دو سيستم عامل به آن دسترسي داشته باشيد؛ بايد به فرمت FAT16 يا درصورت امکان FAT32 باشد اما بايد توجه داشته باشيد که با اين فرمت شما هيچ گونه امنيتي نداريد و هر کسي با دسترسي به کامپيوتر شما مي تواند فايل هاي شما را بخواند؛ تغيير بدهد و يا آن را پاک کند. در بسياري از مواقع اين امکان از طريق راه دور (شبکه) هم وجود دارد بنابراين فايل هاي حساس و مهم خود را در پارتيشن هايي به اين فرمت نگهداري نکنيد.

منبع:همشهري دانستنيها 15