دانستن چه مسائلی زندگی مشترک را زیباتر می کند ؟
اگرهمه ي ما انسان ها ازابتدا شروع هرکاري ،عوامل سعادت و پويايي آن را شناخته و به کارببنديم هرگز درگذر زمان گرفتارناملايمات و شکست ها نخواهيم شد،و به نظريکي ازبزنگاه هاي مهم تربيتي همين شناخت است.
در پاسخ به اين سؤال مي توان بحث ها و گفتارهاي زيادي داشته باشيم که هرکدام از ديگري زيباترو جذاب تر ،قرآن و احاديث،علم امروز ،تجربه هاي شخصي ،گفتاربزرگان و انديشمندان و...،همه وهمه،پرداخت هايي به اين بحث داشته اند و کوله باراين موضوع را مملو ازمعلومات و اطلاعات رنگين و زيبا نموده اند که متأسفانه امکان پرداختن ،به آن به صورت تفصيلي دراين نوشتار وجود ندارد .به همين خاطر به چند مورد آن در قالب نکاتي کاربردي -هر چند مختصر-اشاره مي کنيم تا با دانستن و عمل کردن به آنها ،چراغ راهي شود براي همه ي کساني که قدم در اين مسيرگذاشته و دوستدارتشکيل زندگي زيبا و زيباتري هستند.
1-نخستين گام موفقيت انسان در گستره ي حيات و زندگي ،بهره مندي از بينشي روشن و بصيرتي آسماني است.ديدگاهي که ،آفرينش را درآيينه ي نگاه آدمي ،با صورتي زيبا و حقيقي به تصويرمي کشاند .آنان که از اين مائده ي الهي بي بهره اند ،زندگي خويش را «ساحل تفريح و خوشگذراني »و يا «ميدان بازي و سرگرمي»مي دانند و دامنه ي تلاش خود را در روزهاي زودگذر،به دست فراموشي مي سپرند .فاطمه زهرا (س)-آن بزرگ بانوي اسلام -شبي که درسن 9 سالگي به منزل شوهر خود علي (ع)پا نهاد با چشماني اشکبار و حالتي نگران رو به همسرخود کرد و فرمود:«درباره ي حال و رفتار خود فکر کردم و به ياد عمرخويش و منزلگاه ديگر به نام قبرافتادم،امروز از خانه ي پدر به خانه ي شوهر منتقل شدم و روزي ديگر از اينجا به خانه ي قبر و جايگاه ابدي خود خواهم رفت،در اين آغازين لحظه هاي زندگي تو را به خدا سوگند مي دهم که بيا به نماز بايستيم تا با هم دراين شب خدا را عبادت کنيم...»
آري،داشتن چنين بينشي از زندگي بود که اين زوج موفق،درطول تاريخ،الگوي همه ي مسلمانان قرارگرفتند.
2-با همسرتان با مهرباني و صداقت صحبت کنيد.مي گويند:«صداقت رمز بزرگ موفقيت در زندگي است حتي اگر وانمود به صداقت کنيد بازهم موفقيد.»گاهي صادقانه رفتارکردن-خصوصاً اگر احساسات منفي فراواني نسبت به همسرتان داشته باشيد-بسيار دشواراست.اما اگربه جاي زخم زبان زدن و نفرت،با همسرتان صادقانه برخورد کنيد،او را وادارخواهيد کرد به حرف هاي شما گوش بدهد،شما را درک کند و در برابر شما پاسخگو باشد،تغييرات رفتاري مي توانند موجب تغييرات فکري شوند .يادتان باشد اگربا همسرتان مهربانانه صحبت کنيد خشم و تدافع ،بين شما کم مي شود و جو آرام تري فراهم مي آيد که مي تواند درآن جو آرام،مشکلات خود را به بحث بگذاريد و دل به حل آنها نبنديد.
3-نقش يک الگو را بازي کنيد و با همسرتان همان طوررفتارکنيد که دوست داريد با شما رفتارشود،اگر مي خواهيد همسرتان محترمانه رفتارکند و صبورتر باشد و همکاري ،عشق ،حمايت و مهرباني بيشتري نشان دهد بايد دراکثر مواقع با او همين برخوردها را داشته باشيد .با اين کار،احساس خوبي نسبت به خودتان در همسرخود ايجاد مي کنيد.
4-زوجين بايد دربرخورد با رفتار ناشايست همسرشان صرفاً همان عمل را تقبيح نمايند نه کل وجود را.چون دراين صورت باعث تحريف شخصيت همسر و تضعيف عزت نفس او مي شود و مشکلاتي را درزندگي به بارمي آورد.
5-درمورد کارهاي خوب همسرتان اظهار نظرکنيد .مردان و زنان به يک اندازه نسبت به بازخوردهاي مثبت و تشويق،واکنش نشان مي دهند.اگربه طورمرتب رفتارهاي مسئولانه ي همسرتان را تشويق کنيد،او نيز رغبت بيشتري به برآورده کردن خواسته هايتان نشان مي دهد.
6-کلامي که ما درارتباط با ديگران به زبان مي آوريم ،بسيار بيشتر از آنچه تصور مي کنيم داراي پيام و معنا هستند،حجم و آهنگ صدا ،نوع نگاه کردن ،وضعيت ايستادن و حتي نفس کشيدن ها ،همگي به شنونده کمک مي کند تا کلمات ما را تفسير کند و پيام آن را دريابد.بنابراين اگرچه ممکن است ناخودآگاه مراقب اين موارد در هنگام ارسال پيام خود نباشيم ،اما بايد توجه داشته باشيم که به هرحال شيوه ي دريافت و استنباط يک سخن دقيقاً به شيوه ي ابراز آن برمي گردد .ازاين روست که بسياراتفاق مي افتد که يک پيام به آساني ،مغايربا منظور ما دريافت مي شود.گفتارفقط «7الي 24»درصد از کل پيام ما را تشکيل مي دهد.
7-از وضعيت روحي همسرتان درک درستي داشته باشيد و متناوب با آن رفتار کنيد.همسراني که روحيه ي همسرانشان را مي شناسند و مي دانند در وضعيت هاي مختلف روحي او،چگونه با او برخورد نمايند بدون شک زندگي موفقي خواهند داشت.وقتي همسرکسي خندان است،صدايش رنگ شادي دارد،حرکاتش تؤام با اعتماد است،همسرتيزبين بايد درک کند که همسرش روزخوبي را در پي داشته است و موقعيت خوبي است جهت بحث و گفتگو و...،بر عکس وقتي احساس مي کنيد همسر شما از روحيه ي خوبي برخوردار نيست روحيه ي او را خراب ترنکنيد،از مشقت هاي زندگي نناليد ،درخواست نکنيد فشار وارد نياوريد و....تا بدين ترتيب روابط شما آسيب نبيند.
8-در رابطه با برآوردن توقعات،آنچه مهم است چگونگي خواستن است.ما با عبارات و جملات متفاوتي مي توانيم يک موضوع را مطرح کنيم.بهترين و مؤثرترين روش اين است که نحوه ي بيان ما،ازلحن آمرانه و دستور به دورباشد و جمله ها ،بياني گرم وزباني صميمي داشته باشد.دراين صورت ،معمولاً طرف مقابل متقاعد مي گردد که در صورت فراهم بودن شرايط ،خواسته هاي ما را تحقق ببخشند .زنان و مردان به طور يکسان و همگون فکرنمي کنند،عمل نمي کنند و واکنش نشان نمي دهند.لذا بايد اين خصيصه ي جنسيتي را در انتظار داشتن از همسرتان مد نظرداشته باشيد و ازآنها توقعات غيرواقعي و غيرهماهنگ با جنس آنها نداشته باشيد.
9-گاهي انسان در زندگي خود با اين گلايه همسرش مواجه مي شود که«تو هيچ گاه به حرف من گوش نمي دهي»يا «اگرگوش کرده بودي متوجه خواسته ي من شده بودي:و....آيا تا به حال به اين گلايه ها توجهي کرده ايد؟گوش دادن يکي از دشوارترين رفتارهايي است که انسان بدان احتياج دارد.پژوهشگران اثبات کرده اند که 0/045 اززمان عمده ي ارتباطي انسان به «گوش دادن»مي گذرد و بقيه،صرف «سخن گفتن»،«خواندن»و«نوشتن»مي شود.با اين وجود هنوزبسياري ازانسان ها «گوش دادن »را يک مهارت نمي دانند بلکه آن را مساوي با «شنيدن »مي پندارند .درحالي که «گوش دادن »عملي ارادي است که نيازبه دقت و توجه دارد اما «شنيدن»عملي غيرارادي است که به دقت نيازندارد .بنابراين مي توان يکي ازلوازم زندگي مشترک شيرين را «هنرگوش دادن »دانست و فراگيري آن را ضروري .
10-ازکاه،کوه نسازيد و مسائل را بزرگ نکنيد،بدانيد که در زندگي افراد خوش بين ،کاه و کوه هردو وجود دارد ولي در زندگي افراد بدبين فقط کوه وجود دارد،زيرا آنها از هرکاه،کوهي مي سازند و دربرابر آن اظهارعجزمي کنند.
11-بحران ها و مشکلات زندگي،محک لياقت و شايستگي شما به شمارمي آيند .سعي کنيد با عبورازاين بحران ها ،لياقت ،جديت و توان خود را به اثبات رسانيد.
12-ازيک بعد نگري بپرهيزيم .يک بعد نگري عبارت است از«تمرکز شديد و افراطي بريک روي سکه»
13-به همسرتان اجازه دهيد بعضي مواقع با خودش تنها باشد.
14-و... .
منبع:نشريه قدر ،شماره 20.
در پاسخ به اين سؤال مي توان بحث ها و گفتارهاي زيادي داشته باشيم که هرکدام از ديگري زيباترو جذاب تر ،قرآن و احاديث،علم امروز ،تجربه هاي شخصي ،گفتاربزرگان و انديشمندان و...،همه وهمه،پرداخت هايي به اين بحث داشته اند و کوله باراين موضوع را مملو ازمعلومات و اطلاعات رنگين و زيبا نموده اند که متأسفانه امکان پرداختن ،به آن به صورت تفصيلي دراين نوشتار وجود ندارد .به همين خاطر به چند مورد آن در قالب نکاتي کاربردي -هر چند مختصر-اشاره مي کنيم تا با دانستن و عمل کردن به آنها ،چراغ راهي شود براي همه ي کساني که قدم در اين مسيرگذاشته و دوستدارتشکيل زندگي زيبا و زيباتري هستند.
1-نخستين گام موفقيت انسان در گستره ي حيات و زندگي ،بهره مندي از بينشي روشن و بصيرتي آسماني است.ديدگاهي که ،آفرينش را درآيينه ي نگاه آدمي ،با صورتي زيبا و حقيقي به تصويرمي کشاند .آنان که از اين مائده ي الهي بي بهره اند ،زندگي خويش را «ساحل تفريح و خوشگذراني »و يا «ميدان بازي و سرگرمي»مي دانند و دامنه ي تلاش خود را در روزهاي زودگذر،به دست فراموشي مي سپرند .فاطمه زهرا (س)-آن بزرگ بانوي اسلام -شبي که درسن 9 سالگي به منزل شوهر خود علي (ع)پا نهاد با چشماني اشکبار و حالتي نگران رو به همسرخود کرد و فرمود:«درباره ي حال و رفتار خود فکر کردم و به ياد عمرخويش و منزلگاه ديگر به نام قبرافتادم،امروز از خانه ي پدر به خانه ي شوهر منتقل شدم و روزي ديگر از اينجا به خانه ي قبر و جايگاه ابدي خود خواهم رفت،در اين آغازين لحظه هاي زندگي تو را به خدا سوگند مي دهم که بيا به نماز بايستيم تا با هم دراين شب خدا را عبادت کنيم...»
آري،داشتن چنين بينشي از زندگي بود که اين زوج موفق،درطول تاريخ،الگوي همه ي مسلمانان قرارگرفتند.
2-با همسرتان با مهرباني و صداقت صحبت کنيد.مي گويند:«صداقت رمز بزرگ موفقيت در زندگي است حتي اگر وانمود به صداقت کنيد بازهم موفقيد.»گاهي صادقانه رفتارکردن-خصوصاً اگر احساسات منفي فراواني نسبت به همسرتان داشته باشيد-بسيار دشواراست.اما اگربه جاي زخم زبان زدن و نفرت،با همسرتان صادقانه برخورد کنيد،او را وادارخواهيد کرد به حرف هاي شما گوش بدهد،شما را درک کند و در برابر شما پاسخگو باشد،تغييرات رفتاري مي توانند موجب تغييرات فکري شوند .يادتان باشد اگربا همسرتان مهربانانه صحبت کنيد خشم و تدافع ،بين شما کم مي شود و جو آرام تري فراهم مي آيد که مي تواند درآن جو آرام،مشکلات خود را به بحث بگذاريد و دل به حل آنها نبنديد.
3-نقش يک الگو را بازي کنيد و با همسرتان همان طوررفتارکنيد که دوست داريد با شما رفتارشود،اگر مي خواهيد همسرتان محترمانه رفتارکند و صبورتر باشد و همکاري ،عشق ،حمايت و مهرباني بيشتري نشان دهد بايد دراکثر مواقع با او همين برخوردها را داشته باشيد .با اين کار،احساس خوبي نسبت به خودتان در همسرخود ايجاد مي کنيد.
4-زوجين بايد دربرخورد با رفتار ناشايست همسرشان صرفاً همان عمل را تقبيح نمايند نه کل وجود را.چون دراين صورت باعث تحريف شخصيت همسر و تضعيف عزت نفس او مي شود و مشکلاتي را درزندگي به بارمي آورد.
5-درمورد کارهاي خوب همسرتان اظهار نظرکنيد .مردان و زنان به يک اندازه نسبت به بازخوردهاي مثبت و تشويق،واکنش نشان مي دهند.اگربه طورمرتب رفتارهاي مسئولانه ي همسرتان را تشويق کنيد،او نيز رغبت بيشتري به برآورده کردن خواسته هايتان نشان مي دهد.
6-کلامي که ما درارتباط با ديگران به زبان مي آوريم ،بسيار بيشتر از آنچه تصور مي کنيم داراي پيام و معنا هستند،حجم و آهنگ صدا ،نوع نگاه کردن ،وضعيت ايستادن و حتي نفس کشيدن ها ،همگي به شنونده کمک مي کند تا کلمات ما را تفسير کند و پيام آن را دريابد.بنابراين اگرچه ممکن است ناخودآگاه مراقب اين موارد در هنگام ارسال پيام خود نباشيم ،اما بايد توجه داشته باشيم که به هرحال شيوه ي دريافت و استنباط يک سخن دقيقاً به شيوه ي ابراز آن برمي گردد .ازاين روست که بسياراتفاق مي افتد که يک پيام به آساني ،مغايربا منظور ما دريافت مي شود.گفتارفقط «7الي 24»درصد از کل پيام ما را تشکيل مي دهد.
7-از وضعيت روحي همسرتان درک درستي داشته باشيد و متناوب با آن رفتار کنيد.همسراني که روحيه ي همسرانشان را مي شناسند و مي دانند در وضعيت هاي مختلف روحي او،چگونه با او برخورد نمايند بدون شک زندگي موفقي خواهند داشت.وقتي همسرکسي خندان است،صدايش رنگ شادي دارد،حرکاتش تؤام با اعتماد است،همسرتيزبين بايد درک کند که همسرش روزخوبي را در پي داشته است و موقعيت خوبي است جهت بحث و گفتگو و...،بر عکس وقتي احساس مي کنيد همسر شما از روحيه ي خوبي برخوردار نيست روحيه ي او را خراب ترنکنيد،از مشقت هاي زندگي نناليد ،درخواست نکنيد فشار وارد نياوريد و....تا بدين ترتيب روابط شما آسيب نبيند.
8-در رابطه با برآوردن توقعات،آنچه مهم است چگونگي خواستن است.ما با عبارات و جملات متفاوتي مي توانيم يک موضوع را مطرح کنيم.بهترين و مؤثرترين روش اين است که نحوه ي بيان ما،ازلحن آمرانه و دستور به دورباشد و جمله ها ،بياني گرم وزباني صميمي داشته باشد.دراين صورت ،معمولاً طرف مقابل متقاعد مي گردد که در صورت فراهم بودن شرايط ،خواسته هاي ما را تحقق ببخشند .زنان و مردان به طور يکسان و همگون فکرنمي کنند،عمل نمي کنند و واکنش نشان نمي دهند.لذا بايد اين خصيصه ي جنسيتي را در انتظار داشتن از همسرتان مد نظرداشته باشيد و ازآنها توقعات غيرواقعي و غيرهماهنگ با جنس آنها نداشته باشيد.
9-گاهي انسان در زندگي خود با اين گلايه همسرش مواجه مي شود که«تو هيچ گاه به حرف من گوش نمي دهي»يا «اگرگوش کرده بودي متوجه خواسته ي من شده بودي:و....آيا تا به حال به اين گلايه ها توجهي کرده ايد؟گوش دادن يکي از دشوارترين رفتارهايي است که انسان بدان احتياج دارد.پژوهشگران اثبات کرده اند که 0/045 اززمان عمده ي ارتباطي انسان به «گوش دادن»مي گذرد و بقيه،صرف «سخن گفتن»،«خواندن»و«نوشتن»مي شود.با اين وجود هنوزبسياري ازانسان ها «گوش دادن »را يک مهارت نمي دانند بلکه آن را مساوي با «شنيدن »مي پندارند .درحالي که «گوش دادن »عملي ارادي است که نيازبه دقت و توجه دارد اما «شنيدن»عملي غيرارادي است که به دقت نيازندارد .بنابراين مي توان يکي ازلوازم زندگي مشترک شيرين را «هنرگوش دادن »دانست و فراگيري آن را ضروري .
10-ازکاه،کوه نسازيد و مسائل را بزرگ نکنيد،بدانيد که در زندگي افراد خوش بين ،کاه و کوه هردو وجود دارد ولي در زندگي افراد بدبين فقط کوه وجود دارد،زيرا آنها از هرکاه،کوهي مي سازند و دربرابر آن اظهارعجزمي کنند.
11-بحران ها و مشکلات زندگي،محک لياقت و شايستگي شما به شمارمي آيند .سعي کنيد با عبورازاين بحران ها ،لياقت ،جديت و توان خود را به اثبات رسانيد.
12-ازيک بعد نگري بپرهيزيم .يک بعد نگري عبارت است از«تمرکز شديد و افراطي بريک روي سکه»
13-به همسرتان اجازه دهيد بعضي مواقع با خودش تنها باشد.
14-و... .
منبع:نشريه قدر ،شماره 20.
