پزشک خود باشيم
همه ما براي اينکه از وضعيت جسماني و سلامت مان خبر داشته باشيم، حداقل سالي دو باربايد از نظر پزشکي مورد بررسي قرار گيريم و آزمايش هاي گوناگوني را انجام دهيم.آزمايش هاي روتين و منظمي که ما را نسبت به حال و روزمان آگاه مي کنند. اما بر فرض مثال که آزمايش هايمان همه حاکي از خوب بودن مان باشند وهيچ مشکلي را هم به ما نشان ندهند، ما نبايد در فاصله زماني دو آزمايش از بررسي سلامت مان غافل بمانيم. شما نمي توانيد انکار کنيد که پزشک تان تنها سالي يک يا دو بار شما را مي بيند و اين خودتان هستيد که هر روز و هر شب با بدن تان زندگي مي کنيد و مي توانيد بهترين قاضي براي صدور حکم سلامت تان باشيد، البته اگر بدانيد که چگونه بايد در جستجوي سلامت باشيد. به همين منظور ما در اين بخش 15 راهکاري که مي تواند به شما کمک کند که خودتان در منزل نقش يک پزشک را براي خود ايفا کنيد، به شما معرفي مي کنيم.
1-از قانون «خروف» پيروي کنيد
خ نده: حداقل روزي 15 دقيقه بخنديد يا کاري را که شادتان مي کند، انجام دهيد.
رژيم غذايي: روزانه به اندازه مناسب ميوه و سبزيجات مصرف کنيد.
و رزش: حتماً هرروز مقداري پياده روي يا ورزش منظم داشته باشيد.
ف يبر:به اندازه کافي غذاهاي حاوي فيبر مانند لوبيا و سبزيجات مصرف کنيد.
2-وضعيت خوب تان را بررسي کنيد
عموماً سه راه براي مطلع شدن شما از اينکه در شبانه روز به اندازه کافي مي خوابيد يا نه، وجود دارد. اول؛ آيا هر روزصبح براي بيدارشدن به کوک کردن ساعت نياز داريد؟ دوم؛ آيا بعدازظهرها خواب آلود مي شويد و اين خواب آلودگي روي فعاليت هايتان تاثير مي گذارد؟ وسوم ؛ آيا بلافاصله بعد از شام يک چرت کوتاه مي زنيد؟ اگر جواب شما به هر يک از اين سوال ها مثبت است، يعني اينکه شما براي بهره مندي کامل از سلامت به خواب بيشتري نياز داريد. اما اگر شما به اندازه کافي مي خوابيد و باز هم از اين مشکلات رنج مي بريد که بايد حتماً با پزشک تان در مورد کمبود انرژي بدن تان صحبت کنيد. فردي که خواب خوبي دارد، بايد هر روز صبح بدون نياز به فرد ديگر يا ساعت زنگي از خواب بيدار شود.او نبايد درطول روز احساس کسلي و خواب آلودگي داشته باشد و حتي کمي انرژي هم براي انجام فعاليت هاي بعد از شام برايش باقي بمانند (مانند ديدن تلويزيون، مطالعه، کمي قدم زدن و صحبت با خانواده).
3-برس موي تان را چک کنيد
با اين کار مي توانيد ميزان ريزش موهايتان را بسنجيد. اگر ديديد که موهايتان بيش از حد مي ريزد، از پزشک تان بخواهيد که سطح فريتين خون تان را بررسي کند تا از ميزان ذخيره آهن بدن شما مطلع گردد. برخي مطالعات نشان داده اند که رابطه مستقيمي بين ريزش مو و فقرآهن در بدن وجود دارد. يکي ديگر از عوامل موثر و رايج در ريزش مو هم بيماري تيروييد است.
4-حواس تان به رنگ ادرارتان باشد!
شايد اين کار در نگاه اول مسخره به نظر برسد، اما با انجام دادن آن شما ديگر مجبور نيستيد ليوان به دست پشت در دست شويي آزمايشگاه هاصف بکشيد! ادرار شما بايد به طور طبيعي رنگي روشن و شفاف داشته باشد. ادرار پر رنگ و بدبو نشانه کمبود آب بدن شماست و اين يعني اينکه بايد ميزان مصرف مايعات روزانه تان را افزايش دهيد. اما اگر زياد مايعات مي خوريد و باز هم ادرارتان پررنگ است، بايد حتماً با پزشک تان مشورت کنيد. اگرهم رنگ ادرارتان زرد روشن است که بايد دور قرص هاي ويتامين Bکه احياناً مصرف مي کنيد را خط بکشيد.
5-ضربان قلب تان را چک کنيد
نتيجه جديدترين تحقيقي که درنشريه معتبر پزشکي JAMA به چاپ رسيده است، نشان مي دهد که زناني که بعد از انجام هر گونه فعاليت ورزشي سرعت ضربان قلب شان کم است، دو برابر بيشتر از زناني که ضربان قلب طبيعي دارند در معرض حملات قلبي هستند. براي بررسي ضربان قلب بعد از انجام فعاليت هاي سنگين کافي است که دست تان را روي قلب تان تا نبض مچ دست تان بگذاريد و 15 ثانيه تعداد ضربان هاي آن را بشماريد، حالا عدد به دست آمده را ضرب در 4 کنيد تا تعداد ضربان قلب تان در دقيقه به دست آيد. سپس دو دقيقه بنشينيد و پس از آن دوباره محاسبه ضربان قلب به روش فوق را انجام دهيد. حالا عدد به دست آمده دوم را از اولي کم کنيد، اگر عدد حاصل کمتر از 55 شد بايد حتماً با يک پزشک متخصص مشورت کنيد.
6-بعد از 50 سالگي، هر سال قدتان را اندازه گيري کنيد
اهميت اين کار براي خانم ها خيلي بيشتر است زيرا به وسيله آن مي توانند از وضعيت و سلامت اسکلت بدن خود مطلع شوند. تغيير در اندازه استخوان ها و در نتيجه کوتاه شدن قد مي تواند زنگ خطري براي آگاه کردن شما از سطح تراکم استخوان تان باشد چون بعد از 50 سالگي است که سرو کله پوکي استخوان کم کم پيدا مي شود. بنابراين از انجام دادن تست هاي سنجش تراکم استخوان غافل نشويد چرا که انجام دادن اين گونه تست ها شما را زودتر نسبت به بيماري تان آگاه مي کند تا اندازه گيري تغيير قد.
7-اگر ديابت داريد، هر روز وضعيت پاهايتان را بررسي کنيد
اين بررسي بايد شامل مشاهده دقيق پا از نظر وجود هرگونه تاول، زخم، پوسته پوسته شدگي، بريدگي، قارچ يا ضرب ديدگي باشد زيرا افرادي که ديابت دارند معمولاً تخريب اعصاب پاي شان خيلي سريع رخ مي دهد و هر گونه زخم يا علايم ديگري که ذکر شد مي توانند اين روند تخريب را سريع تر کنند. بنابراين شما مي توانيد با بررسي شخصي پايتان درخانه و چک کردن منظم سطح قند خون تان از آسيب ديدگي اعصاب پاهاي تان جلوگيري کنيد.
8-يک تست مردانه
اين واقعيتي انکار ناپذير است که زنان بيشتر از مردان به سلامت خود اهميت مي دهند و همين مردان بي توجه بايد بدانند که تنها با چند روش ساده به راحتي مي توانند در تشخيص زود هنگام سرطان بيضه به خودشان کمک زيادي کنند مانند تست هاي ساده اي که زنان براي تشخيص سرطان پستان روي خود انجام مي دهند. شما آقاي محترم! اگر هر ماه اين سه کاري را که به شما مي گوييم انجام دهيد، مي توانيد کوچک ترين مشکلي که شما را در خطر ابتلا به سرطان بيضه قرار مي دهد شناسايي کرده و در جهت درمان زودهنگام آن بکوشيد:
*جلوي آيينه بايستيد. وجود هرگونه برآمدگي و بادکردگي غير طبيعي روي پوست دور و برآلت تناسلي تان مي تواند زنگ خطري باشد.
*به وسله هر دو دست تان، بيضه هايتان را آزمايش کنيد. به اين صورت که انگشت سبابه و مياني تان را زير و شست تان را روي بيضه قرار دهيد. حالا بيضه تان را به وسيله انگشتان به حرکت در آوريد. وقتي که اين کاررا انجام مي دهيد، نبايد هيچ دردي را احساس کنيد. وجود درد يعني نياز به مراجعه به پزشک. راستي!اگر يکي از بيضه هايتان کمي بزرگ تر از آن يکي به نظر رسيد، نگران نباشيد.
*اگر برآمدگي سفت و غيرطبيعي روي بيضه هايتان ديديد، بدون اتلاف وقت به يک متخصص ارولوژيست مراجعه کنيد. اين برآمدگي ممکن است فقط يک عفونت ساده باشد با يک درمان ساده تر، اما اگر شروع سرطان بيضه باشد، خيلي سريع و بدون علامت در بدن تان گسترش پيدا مي کند، پس مراجعه به پزشک در مراحل اوليه عاقلانه ترين کار به نظر مي رسد. فراموش نکنيد که هر برآمدگي که با دست قابل لمس و حرکت باشد، نشانه سرطان نيست اما بررسي آن توسط يک پزشک مي تواند خيال تان را راحت کند.
9-تست «افتادن» را انجام دهيد
اگر شما به پوکي استخوان مبتلا باشيد، به دردسر مي افتيد. اگر زمين بخوريد، ازپله ها به پايين پرتاب شويد يا پايتان پيچ بخورد، انجام دادن يک تست ساده شخصي براي اينکه مطمئن شويد به اين بيماري مبتلا هستيد يا نه بسيار برايتان مفيد است. تست افتادن به اين صورت است که شما بايد يک پاي تان را بالا بگيريد و بتوانيد به راحتي روي پاي ديگرتان به مدت 12 ثانيه بدون از دست دادن تعادل و جلو عقب رفتن بايستيد. شما بايد اين تست را روي هر دو پاي تان انجام دهيد و اگر تا 80 سال سن داشته باشيد حداقل تا 12 ثانيه دوام بياوريد. اگر نتوانستيد تعادل تان را حفظ کنيد يا در کمتر از 12 ثانيه به زمين بخوريد، حتماً بايد با يک پزشک يا فيزيوتراپيست مشورت کنيد و از او بخواهيد ورزش هايي براي تقويت استخوان ها و عضلات تان به شما معرفي کند.
10-هر6 ماه يک بار فشارخون تان را کنترل کنيد
شما مي توانيد اين کار را حتي با دستگاه هاي فشارسنج خانگي هم انجام دهيد. فقط توجه داشته باشيد که اگر رقم بالايي نمايش داده شد، بايد يک روز صبر کنيد و روز بعد دوباره فشارتان را بگيريد. اگر همان ارقام دوباره تکرار شدند، مراجعه به پزشک براي شما ضروري مي شود.
11-هر 3 تا 6 ماه يک بار ضربان نبض پاهايتان را بررسي کنيد
2 رگ ضربان دار در پاهايتان وجود دارد که شما قادر به پيدا کردن آنها هستيد: يکي از آنها را مي توانيد در قسمت مياني روي پاي تان بيابيد و ديگري را درست داخل مچ پا، پايين قوزک.
از اين دو رگ، رگي که در زير قوزک پاي تان واقع شده است، به خاطر محل قرار گرفتن اش مهم تر است. پس سعي کنيد آن را بيابيد و ضربان نبض اش را چک کنيد. اگر ضربان رگ ها ضعيف بود يا به سختي آن را پيدا کرديد حتماً با پزشک تان مشورت کنيد، مخصوصاً اگر پادرد هم دارد و ديابتي هم هستيد.
12-هر 2 يا 3 ماه يک بار پوست خود را بررسي کنيد
براي اين کار کليه لباس هايتان را از تن تان خارج کنيد و از فرق سر تا نوک پاي تان را از نظر وجود هر نوع خال، جوش يا تغيير در اندازه خال هايتان به دقت مورد ارزيابي قرار دهيد. براي انجام اين کار به يک آيينه قدي بزرگ هم احتياج داريد. پوست سر و بين انگشت هايتان را هم از قلم نيندازيد. بعد از بررسي ها اگر موارد نگران کننده اي مشاهده کرديد که حتماً با يک پزشک متخصص پوست و مو صحبت کنيد. اگر در بدن تان خال هاي جديدي مشاهده کرديد، اول اين 4 تست را روي شان انجام دهيد و اگر ديديد جواب همه مثبت بود، حتماً به پزشک تان وجود آنها را اطلاع دهيد:
-وقتي که با ناخن خال تان را از وسط به دو قسمت مي کنيد، دوباره به حالت اوليه بر نگردد.
-لبه هاي خال تان ناهموار باشد.
-رنگ خال تان طبيعي نباشد.
-خال تان بيشتر از 7 ميلي متر قد داشته باشد.
13-مراقب ناخن هايتان باشيد
عدم رشد مناسب ناخن ها يا وجود هرگونه عفونت يا قارچ روي آنها بايد سريعاً به پزشک اطلاع داده شود.
14-يک تست زنانه
پستان هاي خود را از نظر وجود سرطان هر ماه بعد از عادت ماهيانه مورد بررسي قرار دهيد. اگر هم که يائسه شده ايد، اول هر ماه را براي انجام اين آزمايش در نظر بگيريد. جامعه سرطان آمريکا اين چند آزمايش و دستورالعمل خانگي را به همه خانم ها توصيه مي کند:
-به پشت دراز بکشيد و دست راست تان رازير سرتان بگذاريد.
-سه انگشت ميان دست چپ خود را دور تا دور پستان راست تان بکشيد تا مطمئن شويد هيچ گونه برآمدگي غير طبيعي يا توده اي در آن وجود ندارد. با حرکت دايره اي انگشتان مي توانيد کل بافت پستان را مورد بررسي قرار دهيد.
-با 3 انگشت خود، 3 سطح پستان تان را مورد بررسي قرار دهيد، يعني انگشت سبابه را خيلي نرم روي بافت پستان بکشيدتا برآمدگي هاي سطحي را حس کنيد. انگشت مياني را کمي با فشارتر حرکت دهيد تا وجود داشتن يا وجود نداشتن توده را در بخش هاي عميق تر پستان حس کنيد و انگشت کناري را هم با فشارزياد حرکت دهيد تا بتواند بهتر بافت نزديک به قفسه سينه را حس کند.
-چرخش انگشتان را از بالا تا استخوان ترقوه و گردن و از پايين تا زير جناغ سينه ادامه دهيد.
-تمام اين مراحل را با گذاشتن دست چپ زير سر، به وسيله انگشتان دست راست تان روي پستان چپ تان هم امتحان کنيد.
-درحالي که جلوي آيينه ايستاده ايد، دستان تان را از پشت روي باسن تان قرار دهيد طوري که کمي سينه تان به سمت جلو متمايل شود. حالا پستان هايتان را از نظر اندازه و شکل با هم مقايسه کنيد. اگر مشکلي نداشته باشيد، نبايد در شکل و اندازه پستان هايتان تفاوت محسوسي ديده شود.
در حالي ايستاده ايد، يکي از دستان تان را به سمت بالا ببريد و با دست ديگر زير بغل تان را از نظر وجود هرگونه توده يا برآمدگي مورد آزمايش قرار دهيد. اين کار را در جهت مخالف هم تکرار کنيد تا جاي نگراني برايتان باقي نماند. در صورت لمس هرگونه برآمدگي غير طبيعي پزشک خود را در جريان بگذاريد.
15-حتماً ميزان توده بدني يا همان BMI خود را بدانيد
اين مقايس چون رابطه مستقيمي با قدو وزن شما دارد، مي تواند سالم و طبيعي بودن و يا نبودن وزن و در نتيجه سلامتي تان را نشان دهد. يک فرد سالم بايد شاخص توده بدني اش بين 18/5 تا 24/9باشد.اگر BMI بين 25 تا 30 داريد، يعني اينکه اضافه وزن و چاقي بلاي جان تان شده است و شما در معرض خطر ابتلا به انواع بيماري ها و از دست دادن سلامت تان هستيد.BIMبيشتر از 30 هم که يعني شما بيش از اندازه چاق هستيد و اگر فکري به حال کم کردن وزن تان نکنيد، حتماً بامشکلات جدي روبه رو مي شويد.
منبع: ريدرزدايجست
منبع:روزنامه سلامت، شماره 233
/س
