احوال پرسي با چاشني آنفلوآنزا

هشدار پزشکان :آنفلوآنزا با دست دادن و روبوسي به آساني منتقل مي شود
 

شايد برايمان خيلي سخت باشد بسياري از عادت هايمان را که سال هاست با آن زندگي مي کنيم، کنار بگذاريم اما اگر بدانيم خطر در يک قدمي ما قرار دارد، شايد کمي کوتاه بياييم. خيلي ها حاضرند خطر را به جانشان بخرند اما تغيير نکنند. دکتر ناظمي مي گويد: «ما در روان شناسي اجتماعي سه بخش داريم: «بخش عقايد، نظرات و افکار. خيلي سخت است. در واقع اين دو نگرش ما را تشکيل مي دهند چون عنصر شناختي، عاطفي و عنصر رواني دارند. ولي نظر فرق مي کند. نظر پايه اي و عميق نيست و در ما رشد کرده است. به طور مثال ممکن است نظر من در مورد کشور آمريکا خوب باشد اما اتفاقي که در آمريکا افتاد. سبب شود نظر من به راحتي تغيير کند.» دکتر نظامي بعد از توضيحاتي که مي دهد به تغيير فرهنگ اشاره مي کند: «ممکن است دست دادن و روبوسي کردن جزو فرهنگ ما شده باشد اما مي توانيم براي کوتاه مدت تغيير کنيم. اگر دقت کنيم، مي بينيم که در جامعه، نسل جديد کمتر اين کار را انجام مي دهند و از اين طريق مي توانيم نظر والدين را هم تغيير بدهيم.» دکتر نظامي معتقد است «همه ما در مقابل تغيير مقاومت مي کنيم. خيلي ها مي گويند ما حتماً بايد دست بدهيم يا روبوسي کنيم و الا طرف مقابل فکر مي کند ما خودمان را گرفتيم يا مي خواهيم به او بي اعتنايي کنيم و همين باعث مقاومت مي شود. ما يک شرايط عادي داريم و يک شرايط غير عادي. وقتي در يک شرايط غيرعادي قرار گرفتيم بايد رفتارمان را کنترل کنيم و الا شايد اتفاقات جبران ناپذيري به وقوع بپيوندد.»

با مردم صادق باشيم
 

شايد درست نباشد که بگوييم ايجاد تغيير در رفتار افراد کار سختي است چون تغيير در رفتار افراد جامعه به مرور زمان امکان پذير است اما چيزي که کمي خوش بينانه به نظر مي رسد، تغيير رفتار در کوتاه مدت است. دکتر محيط هم اعتقاد دارد خيلي خوش بينانه است که در يک زمان کوتاه بتوانيم رفتارهايي که در طولاني مدت در مردم نهادينه شده را تغيير بدهيم اما اگر واقعيت بهداشتي را با صداقت با مردم در ميان بگذاريم و بگوييم چه خطري آنها را تهديد مي کند و از چه کارهايي در اين وضعيت بايد اجتناب کنند، در واقع اين کار باعث تغيير رفتار در کوتاه مدت خواهد شد. به شرطي که راستي و درستي پيام را شنونده يا بيننده احساس کند. دکتر ناظمي هم تغيير رفتار کل جامعه را در کوتاه مدت خوش بينانه مي داند اما معتقد است: «اگر ما بتوانيم در 40 درصد، 30 درصد و يا حتي 20 درصد جامعه تغيير ايجاد کنيم، کار بزرگي کرده ايم.» وي نقش رسانه ها را در اين تغيير بسيار موثر مي داند: «به نظر من رسانه ها و خصوصاً تلويزيون مي تواند نقش اصلي را در تغيير رفتار مردم ايجاد کند و براي اينکه اين تاثير گذاري بيشتر شود، بايد پيام ها مرتباً تکرار شود.»

رسانه ها الگوسازي مي کنند
 

ما بسياري از الگوهايمان را از طريق رسانه ها مثل تلويزيون انتخاب مي کنيم. اگر يک هنرپيشه را دوست داشته باشيم، سعي مي کنيم مثل او رفتار کنيم، لباس بپوشيم و حتي حرف بزنيم. دکتر ناظمي مي گويد: ما با الگوهايمان همانند سازي مي کنيم واين الگو مي تواند يک الگوي هنري، ورزشي و يا حتي سياسي باشد. تلويزيون و يا حتي ديگر رسانه ها مي توانند با نشان دادن اين الگوها و رفتارهايي که مدنظر ما هست تاثير زيادي روي مردم بگذارند. دکتر محيط همه رسانه ها را براي تاثير گذاري موثر مي داند: «ايجاد تغيير با استفاده از يک رسانه ممکن نيست. بايد همراه با يک برنامه ريزي جامع از خانواده گرفته تا مراکز آموزشي و حتي محيط هاي کاري و محيط هايي که مردم در آنجا جمع مي شوند مثل ورزشگاه ها صورت بگيرد. آموزش هم بايد به شکل هاي مختلف و به اقتضاي سنين مختلف باشد. بدون ترديد تلويزيون به علت تصويري بودنش و مخاطبان زيادي که دارد، مي تواند خيلي تاثير گذار باشد.» دکتر محيط در مورد نوع پيامي که به مردم داده مي شود به نکته مهمي اشاره مي کند: «بايد پيام بهداشتي را از درس اخلاق جدا کنيم، يعني مردم نيايد احساس کنند که ما داريم در زندگي آنها دخالت مي کنيم. پيام بايد حاوي اين نکته باشد که ما نمي خواهيم بگوييم که با دوستان تان دست بدهيد يا ندهيد اما اگر دست بدهيد و بعدش دست تان را نشوييد، ممکن است باعث انتقال بيماري شود.» دکتر ناظمي هم به عنصر تکرار اشاره مي کند و مي گويد: «براي اينکه يک چيزي را فراموش نکنيم، بايد مرتباً تکرار شود تا در رفتارمان نهادينه شود. مثل کلاس اولي ها براي اينکه معلم به آنها حروف را ياد بدهد آن قدر تکرار مي کند تا ديگر از ذهن بچه ها بيرون نرود. تلويزيون هم مي تواند با ساختن انيميشن ها و يا گفتارهاي کوتاه که در ميان برنامه ها پخش مي شود و يا ساختن پيام هايي براي بچه ها (چون بچه ها خيلي روي والدين تاثير دارند) وتکرار اين پيام ها، باعث تغيير رفتار در جامعه شود.»

چشم و هم چشمي
 

«هم نوايي، متابعت و همانند سازي» سه واژه اي است که دکتر ناظمي در تغيير رفتار جامعه بسيار موثر مي داند. پيروي از ديگران و همديگر معني هم نوايي است. به اعتقاد وي، مي توانيم از نفوذ اجتماعي «هم نوايي» استفاده کنيم. مثلاً وقتي ما به يک مراسم عزاداري مي رويم، همه لباس سنگين و حتي المقدور مشکي مي پوشند. اگر يک نفر از در وارد شود و لباسي پوشيده باشد که مناسب مراسم عروسي است، شايد کسي به او حرفي نزند ولي به خاطر فشار اجتماعي غير مستقيمي که به او وارد مي شود، از مراسم بيرون مي رود. اگر در سطح جامعه جا بيفتد که با توجه به شرايط پيش آمده نبايد دست بدهيم وروبوسي کنيم، همه به همديگر نگاه مي کنند و اين کار را نمي کنند. همچنين همان طور که قبلاً هم گفته شد رسانه ها با الگو سازي و همانند سازي مردم با اين الگوها و تکرار مداوم اين پيام ها مي توانيم رفتار جامعه را تغيير دهيم. دکتر محيط يادآور مي شود بايد به مردم اين گونه آموزش بدهيم که دست دادن و روبوسي نکردن به معني از بين رفتن صميميت نيست و يک دوره کوتاه مدت و گذرا است. دکتر ناظمي حرف هايش را با يک توصيه مهم به پايان مي برد: «اگر به همکارانمان رسيديم، اگر دوستانمان را ديديم يا اگر اقوام مان را بعد از چند ماه ملاقات کرديم، براي اينکه نه آنها از دست ما دلگير شوند و نه ما کاري غير بهداشتي انجام داده باشيم، وقتي به هم مي رسيديم، بعد از سلام و احوال پرسي مي توانيم توضيح بدهيم که خيلي دلم مي خواست مي بوسيدمت ولي بهتر است فعلاً اين کار را نکنيم.»
منبع:روزنامه سلامت ،شماره 233
/س