نسخه تبخال را بپيچيد!
حس آشنايي است! احساس خارش و سوزشي در لب خود مي‌کنيد بدون اين که چيزي ديده شود. مطمئن هستيد که در يکي دو روز آينده تاول‌هاي ريز قرمزي در گوشه لب شما ديده مي‌شود. يک تبخال ديگر در يک روز نامناسب. براي مثال، در روز عروسي‌تان؛ و هيچ راهي هم براي از بين بردن آن وجود ندارد. چه کار بايد کرد؟
تبخال ضايعه تاول‌داري است که اغلب در گوشه لب و يا مناطق نزديک دهان به وجود مي‌آيد. عامل بروز اين ضايعه ويروسي به نام هرپس است. دو نوع ويروس هرپس وجود دارد: نوع 1 و نوع2. ويروس هرپس نوع1 به وجود آورنده تبخال در روي لب و يا گاهي در داخل دهان است و نوع2 آن هرپس تناسلي نام دارد و موجب ايجاد تبخال در منطقه تناسلي مي‌شود. بايد گفت که تبخال، نشان‌دهنده عفونت هرپسي جديد نيست بلکه فعاليت دوباره ويروسي که از پيش در بدن وجود داشته موجب بروز آن مي‌شود. اغلب افراد به‌طور معمول در 3 تا 5 سالگي به اين ويروس آلوده مي‌شوند که به آن هرپس اوليه مي‌‌گويند.
برخورد اول
همين که ويروس وارد بدن بشود، ديگر اين فرد تا آخر عمر حامل ويروس خواهد بود. حدود هشتاد درصد افراد حامل اين ويروس هستند. آنها زماني، شايد در کودکي، به ويروس هرپس آلوده شده‌اند و اين ويروس در سيستم بدني آنها باقي مي‌ماند اما در اغلب موارد به صورت غيرفعال (خواب) است. در بعضي از اين افراد، به دلايلي هرگز تبخال بروز نمي‌کند و ويروس در تمام طول عمر فرد به صورت غيرفعال باقي مي‌ماند. اما در عده‌اي ديگر، اين ويروس هر از چندي فعال شده و تبخال ظاهر مي‌شود. جالب اينکه در اغلب موارد، فرد تبخال‌هاي خود را در همان محل قبلي مي‌يابد.
ويروس بيدار مي‌شود
عوامل زيادي موجب فعال شدن ويروس خفته مي‌شوند:
نگراني، خستگي، ناراحتي شديد، بيماري‌ها (به طور مثال آنفلوآنزا)، حاملگي، قاعدگي، ضعف در سيستم ايمني، صدمه به لب (براي مثال، قرار گرفتن طولاني‌مدت در معرض نور آفتاب) و ... مي‌توانند موجب بيدار شدن ويروس خفته و بروز تبخال شوند. تبخال‌ها در اغلب موارد در گوشه لب ظاهر مي‌شوند اما گاهي نزديک سوراخ بيني و يا داخل دهان (براي مثال روي سقف دهان) هم ممکن است ديده شوند. تبخال‌هايي که درون دهان بيمار ايجاد مي‌شوند بسيار دردناک بوده و خوردن و آشاميدن را براي بيمار بسيار مشکل مي‌کنند.
از خارش تا ترميم
دوره تبخال اغلب حدود 8 تا 14 روز طول مي‌کشد و طي اين مدت به اشکال متعددي درمي‌آيد:
• دو روز اول (مرحله اوليه: خارش و سوزش): در بيشتر موارد اولين علامت بروز تبخال آن است که فرد احساس سفتي يا التهاب يا خارشي در محل موردنظر مي‌کند. گاهي هم اين محل کمي قرمز مي‌شود. از آنجا که تبخال‌ها اغلب در همان محل قبلي ايجاد مي‌شود، در بيشتر موارد خود فرد متوجه مي‌شود که قرار است تبخال بزند!
• روز دوم و سوم (مرحله تاول): در اين مرحله چند تاول ريز پر از مايع ظاهر مي‌شوند. در بسياري موارد اين تاول‌ها به صورت خوشه‌اي هستند.
• روز چهارم (مرحله زخم): در اين مرحله تاول‌هاي تبخال پاره شده و زخم‌هاي کم‌عمق قرمزي به جا مي‌گذارد که به تدريج خاکستري مي‌شوند. اين مرحله دردناک‌ترين و همچنين مسري‌ترين مرحله تبخال است.
• روز پنجم تا هشتم (مرحله پوسته شدن): در اين مرحله زخم‌هاي ايجاد شده به تدريج خشک شده و رويه مي‌بندند.
• روز نهم تا دوازدهم (مرحله ترميم نهايي): در اين مرحله اغلب زخم به تدريج از بين رفته و محو خواهد شد و خوشبختانه در بيشتر موارد اثري از زخم باقي نمي‌ماند.
در بعضي موارد افراد تبخال را با آفت اشتباه مي‌گيرند اما بايد بدانيم که اين دو ضايعه با هم تفاوت دارند و بر همين اساس، درمان آنها هم با هم متفاوت خواهد بود.
تبخال ضايعه‌اي ويروسي و بسيار مسري است. به خصوص در زماني که تاول‌هاي تبخال پاره مي‌شوند، احتمال سرايت آن به ديگران بسيار زياد است. اما آفت عامل ويروسي ندارد و مسري هم نيست. تبخال اغلب در گوشه لب ظاهر مي‌شود اما آفت اغلب در بافت‌هاي نرم دهان مانند داخل گونه يا قسمت‌هاي کام نرم تشکيل مي‌شود. تفاوت ديگر آنها اين است که تبخال در يک مرحله تاول دارد اما آفت به صورت تاول آبدار ديده نمي‌شود.
همان‌طور که گفتيم، تبخال مسري است. تماس مستقيم پوست به پوست مانند بوسيدن، استفاده از ليوان، قاشق، ماتيک، مسواک يا حوله مشترک هم مي‌توانند سبب سرايت اين ويروس به ديگران شوند. خود شما هم که تبخال زده‌ايد، ممکن است ويروس هرپس از لب به ساير مناطق بدن خودتان انتقال دهيد. براي مثال، احتمال انتقال ويروس به چشم وجود دارد که خطرناک است و در صورت درمان نشدن حتي مي‌تواند سبب کوري شود.
9راه مبارزه با تبخال
درمان قطعي براي تبخال وجود ندارد اما داروهايي هستند که شدت يا زمان آن را کاهش مي‌دهند:
• داروهاي ضدويروس مانند آسيکلووير که اغلب به صورت کرم هستند و بايد آنها را در موضع تبخال مصرف کنيم. اين داروها اگر زود يعني در مرحله اوليه يا همان مرحله خارش مصرف شوند تا حدي شدت و زمان تبخال را کاهش مي‌دهند.
• داروهاي بي‌حس‌کننده که با بي‌حس کردن موقتي موضع تبخال، درد آن را ساکت مي‌کنند.
• داروهاي ضددرد هم گاهي در موارد دردهاي شديد، مي‌توانند موثر باشند.
• درمان‌هاي خانگي متعددي را هم براي تبخال مي‌توانيم نام ببريم. به عنوان مثال، قرار دادن يخ در محل براي پنج دقيقه در هر ساعت موجب بي‌حسي محل و کاهش درد مي‌شود. قرار دادن چاي کيسه‌اي هم در محل تبخال، به خصوص در مراحل بروز تاول کمک کننده است. کار ديگري که مي‌توان انجام داد، پوشاندن تبخال با وازلين است. اين کار سبب نرم شدن محل مي‌شود و کمک مي‌کند تا اين محل ترک نخورد.
• از آنجا که نور خورشيد مي‌تواند موجب بروز تبخال شود، پس با پوشاندن صورت هنگام نور شديد و استفاده از کرم‌هاي ضدآفتاب مي‌توان تا حد زيادي از بروز تبخال جلوگيري کرد.
• ثابت شده که بعضي مواد غذايي هم مي‌توانند تا حدودي، بروز تبخال را کمتر کنند. به عنوان مثال: ماهي، مرغ، شير، پنير، ماست، تخم‌مرغ، سيب، گلابي و زردآلو از جمله خوراکي‌هايي هستند که موجب کم شدن بروز تبخال مي‌شوند.
•قهوه، شکلات، بادام زميني، پرتقال، نارنگي، انگور و هويج خوراکي‌هايي هستند که احتمال بروز تبخال را بيشتر مي‌کنند.
• يک روش خوب جلوگيري از تبخال، اجتناب فرد از تماس با ديگران است. افرادي که تبخال دارند، بايد از نزديک شدن و تماس با ديگران به خصوص نوزادان و بيماران، خودداري کنند.
• همان‌طور که گفتيم، احتمال انتقال تبخال از قسمتي از بدن به قسمت ديگر بدن هم وجود دارد. پس بعد از تماس دست با محل تبخال حتما دست خود را به دقت بشوييد.
منبع:www.salamat.com
/ع
تبخال ضايعه تاول‌داري است که اغلب در گوشه لب و يا مناطق نزديک دهان به وجود مي‌آيد. عامل بروز اين ضايعه ويروسي به نام هرپس است. دو نوع ويروس هرپس وجود دارد: نوع 1 و نوع2. ويروس هرپس نوع1 به وجود آورنده تبخال در روي لب و يا گاهي در داخل دهان است و نوع2 آن هرپس تناسلي نام دارد و موجب ايجاد تبخال در منطقه تناسلي مي‌شود. بايد گفت که تبخال، نشان‌دهنده عفونت هرپسي جديد نيست بلکه فعاليت دوباره ويروسي که از پيش در بدن وجود داشته موجب بروز آن مي‌شود. اغلب افراد به‌طور معمول در 3 تا 5 سالگي به اين ويروس آلوده مي‌شوند که به آن هرپس اوليه مي‌‌گويند.
برخورد اول
همين که ويروس وارد بدن بشود، ديگر اين فرد تا آخر عمر حامل ويروس خواهد بود. حدود هشتاد درصد افراد حامل اين ويروس هستند. آنها زماني، شايد در کودکي، به ويروس هرپس آلوده شده‌اند و اين ويروس در سيستم بدني آنها باقي مي‌ماند اما در اغلب موارد به صورت غيرفعال (خواب) است. در بعضي از اين افراد، به دلايلي هرگز تبخال بروز نمي‌کند و ويروس در تمام طول عمر فرد به صورت غيرفعال باقي مي‌ماند. اما در عده‌اي ديگر، اين ويروس هر از چندي فعال شده و تبخال ظاهر مي‌شود. جالب اينکه در اغلب موارد، فرد تبخال‌هاي خود را در همان محل قبلي مي‌يابد.
ويروس بيدار مي‌شود
عوامل زيادي موجب فعال شدن ويروس خفته مي‌شوند:
نگراني، خستگي، ناراحتي شديد، بيماري‌ها (به طور مثال آنفلوآنزا)، حاملگي، قاعدگي، ضعف در سيستم ايمني، صدمه به لب (براي مثال، قرار گرفتن طولاني‌مدت در معرض نور آفتاب) و ... مي‌توانند موجب بيدار شدن ويروس خفته و بروز تبخال شوند. تبخال‌ها در اغلب موارد در گوشه لب ظاهر مي‌شوند اما گاهي نزديک سوراخ بيني و يا داخل دهان (براي مثال روي سقف دهان) هم ممکن است ديده شوند. تبخال‌هايي که درون دهان بيمار ايجاد مي‌شوند بسيار دردناک بوده و خوردن و آشاميدن را براي بيمار بسيار مشکل مي‌کنند.
از خارش تا ترميم
دوره تبخال اغلب حدود 8 تا 14 روز طول مي‌کشد و طي اين مدت به اشکال متعددي درمي‌آيد:
• دو روز اول (مرحله اوليه: خارش و سوزش): در بيشتر موارد اولين علامت بروز تبخال آن است که فرد احساس سفتي يا التهاب يا خارشي در محل موردنظر مي‌کند. گاهي هم اين محل کمي قرمز مي‌شود. از آنجا که تبخال‌ها اغلب در همان محل قبلي ايجاد مي‌شود، در بيشتر موارد خود فرد متوجه مي‌شود که قرار است تبخال بزند!
• روز دوم و سوم (مرحله تاول): در اين مرحله چند تاول ريز پر از مايع ظاهر مي‌شوند. در بسياري موارد اين تاول‌ها به صورت خوشه‌اي هستند.
• روز چهارم (مرحله زخم): در اين مرحله تاول‌هاي تبخال پاره شده و زخم‌هاي کم‌عمق قرمزي به جا مي‌گذارد که به تدريج خاکستري مي‌شوند. اين مرحله دردناک‌ترين و همچنين مسري‌ترين مرحله تبخال است.
• روز پنجم تا هشتم (مرحله پوسته شدن): در اين مرحله زخم‌هاي ايجاد شده به تدريج خشک شده و رويه مي‌بندند.
• روز نهم تا دوازدهم (مرحله ترميم نهايي): در اين مرحله اغلب زخم به تدريج از بين رفته و محو خواهد شد و خوشبختانه در بيشتر موارد اثري از زخم باقي نمي‌ماند.
در بعضي موارد افراد تبخال را با آفت اشتباه مي‌گيرند اما بايد بدانيم که اين دو ضايعه با هم تفاوت دارند و بر همين اساس، درمان آنها هم با هم متفاوت خواهد بود.
تبخال ضايعه‌اي ويروسي و بسيار مسري است. به خصوص در زماني که تاول‌هاي تبخال پاره مي‌شوند، احتمال سرايت آن به ديگران بسيار زياد است. اما آفت عامل ويروسي ندارد و مسري هم نيست. تبخال اغلب در گوشه لب ظاهر مي‌شود اما آفت اغلب در بافت‌هاي نرم دهان مانند داخل گونه يا قسمت‌هاي کام نرم تشکيل مي‌شود. تفاوت ديگر آنها اين است که تبخال در يک مرحله تاول دارد اما آفت به صورت تاول آبدار ديده نمي‌شود.
همان‌طور که گفتيم، تبخال مسري است. تماس مستقيم پوست به پوست مانند بوسيدن، استفاده از ليوان، قاشق، ماتيک، مسواک يا حوله مشترک هم مي‌توانند سبب سرايت اين ويروس به ديگران شوند. خود شما هم که تبخال زده‌ايد، ممکن است ويروس هرپس از لب به ساير مناطق بدن خودتان انتقال دهيد. براي مثال، احتمال انتقال ويروس به چشم وجود دارد که خطرناک است و در صورت درمان نشدن حتي مي‌تواند سبب کوري شود.
9راه مبارزه با تبخال
درمان قطعي براي تبخال وجود ندارد اما داروهايي هستند که شدت يا زمان آن را کاهش مي‌دهند:
• داروهاي ضدويروس مانند آسيکلووير که اغلب به صورت کرم هستند و بايد آنها را در موضع تبخال مصرف کنيم. اين داروها اگر زود يعني در مرحله اوليه يا همان مرحله خارش مصرف شوند تا حدي شدت و زمان تبخال را کاهش مي‌دهند.
• داروهاي بي‌حس‌کننده که با بي‌حس کردن موقتي موضع تبخال، درد آن را ساکت مي‌کنند.
• داروهاي ضددرد هم گاهي در موارد دردهاي شديد، مي‌توانند موثر باشند.
• درمان‌هاي خانگي متعددي را هم براي تبخال مي‌توانيم نام ببريم. به عنوان مثال، قرار دادن يخ در محل براي پنج دقيقه در هر ساعت موجب بي‌حسي محل و کاهش درد مي‌شود. قرار دادن چاي کيسه‌اي هم در محل تبخال، به خصوص در مراحل بروز تاول کمک کننده است. کار ديگري که مي‌توان انجام داد، پوشاندن تبخال با وازلين است. اين کار سبب نرم شدن محل مي‌شود و کمک مي‌کند تا اين محل ترک نخورد.
• از آنجا که نور خورشيد مي‌تواند موجب بروز تبخال شود، پس با پوشاندن صورت هنگام نور شديد و استفاده از کرم‌هاي ضدآفتاب مي‌توان تا حد زيادي از بروز تبخال جلوگيري کرد.
• ثابت شده که بعضي مواد غذايي هم مي‌توانند تا حدودي، بروز تبخال را کمتر کنند. به عنوان مثال: ماهي، مرغ، شير، پنير، ماست، تخم‌مرغ، سيب، گلابي و زردآلو از جمله خوراکي‌هايي هستند که موجب کم شدن بروز تبخال مي‌شوند.
•قهوه، شکلات، بادام زميني، پرتقال، نارنگي، انگور و هويج خوراکي‌هايي هستند که احتمال بروز تبخال را بيشتر مي‌کنند.
• يک روش خوب جلوگيري از تبخال، اجتناب فرد از تماس با ديگران است. افرادي که تبخال دارند، بايد از نزديک شدن و تماس با ديگران به خصوص نوزادان و بيماران، خودداري کنند.
• همان‌طور که گفتيم، احتمال انتقال تبخال از قسمتي از بدن به قسمت ديگر بدن هم وجود دارد. پس بعد از تماس دست با محل تبخال حتما دست خود را به دقت بشوييد.
منبع:www.salamat.com
/ع
