معتادان را به زور ترک ندهيد
گفتگو با دكتر سعيد صفاتيان
حدود هزار کمپ ترک اعتياد در کشور وجود دارد که اکثر آنها غيرقانوني است و برخي اقدامات غيرعلمي در آنها صورت مي‌گيرد که حتي بعضي اوقات به مرگ معتادان منجر مي‌شود.
وزارت بهداشت مهلت 6 ماهه‌اي براي اين کمپ‌ها تعيين کرده تا استانداردهاي لازم را براي درمان معتادان رعايت کنند. اما شايد اين سوال در ذهن شما هم نقش بسته باشد که اصلا يک کمپ استاندارد چه خصوصياتي دارد؟ دكتر سعيد صفاتيان، معاون سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، به اين سوال پاسخ مي‌دهد.
آقاي دکتر! اخيرا وزارت بهداشت مهلت 6ماهه‌اي براي کمپ‌هاي ترک اعتياد تعيين کرده تا از استانداردهاي لازم براي ادامه فعاليت برخوردار شوند. يک کمپ استاندارد چه خصوصياتي بايد داشته باشد؟
مهم‌ترين نکته در کمپ‌هاي ترک اعتياد اين است که کمپ‌ها بايد با استفاده از روش‌هاي غيردارويي، فرد معتاد را به ترک سوق دهند و مداخلات درماني در اين مرکز نبايد انجام شود. يک کمپ استاندارد بايد از 2 جهت استاندارد باشد؛ يکي اينكه داراي مجوز از سازمان بهزيستي باشد و دومين مورد، ساختار فيزيکي اين کمپ‌هاست که بايد در شرايط مناسبي براي معتادان خدمات ارايه کنند.
اين پروتکل شامل چه مواردي است؟
اين پروتکل را بهزيستي براي کمپ‌هاي ترک اعتياد تدوين کرده اما معمولا وزارت بهداشت، آن را قبول ندارد. به‌عنوان نمونه، اين کمپ‌ها اکثرا توسط افرادي که قبلا اعتياد داشتند، اداره مي‌شود اما وزارت بهداشت در مورد اين موضوع بحث دارد و مي‌گويد کساني که مشکلات قانوني دارند، نمي‌توانند کمپ را اداره کنند و از طرف ديگر، فرد معتادي که 15 سال اعتياد داشته در اين مدت با قانون درگير بوده و شايد براي چنين مسووليتي ساخته نشده باشد. اما در تمام دنيا چنين کمپ‌هايي توسط افرادي که معتاد بوده و ترک کرده‌اند اداره مي‌شود. نکته مهم ديگر درمان غيردارويي است که در اين پروتکل وجود دارد اما وزارت بهداشت در اين مورد نيز با بهزيستي همسو نيست.
فقط فردي که معتاد بوده و ترک کرده، مي‌تواند مسوول چنين کمپ‌هايي باشد؟
برمبناي پروتکل بهزيستي، افرادي که قبلا معتاد بودند و ترک کرده‌اند، مي‌توانند کمپ ترک اعتياد احداث کنند و البته اين موضوع به اين معني نيست که يک فرد عادي نمي‌تواند مجوز چنين کمپ‌هايي را بگيرد. اما نکته اينجاست که فردي که اعتياد داشته و ترک کرده، بهتر مي‌تواند يک کمپ را اداره کند.
معتادي که سال‌ها مواد مخدر مصرف مي‌کرده، نيازمند دارو نيست؟
ببينيد؛ در تمام دنيا کمپ‌ها با روش غيردارويي، فرد معتاد را تشويق به ترک مي‌کنند و از نظر من حضور پزشک در اين کمپ‌ها الزامي نيست. اما اين معني‌اش اين نيست که معتاد اصلا به درمان دارويي نياز ندارد بلکه کمپ‌ها بايد زير نظر مراکز درماني باشند که اگر فرد معتاد دچار مشکل شد، سريعا به اين مراکز ارجاع داده شود. به اعتقاد من هر 5 تا 10 کمپ ترک اعتياد بايد به يک مرکز متادون وصل باشد و پزشک و روان‌پزشک در آنجا حضور داشته باشند. فرد معتاد بايد 21 روز به صورت شبانه‌روزي در اين کمپ‌ها اقامت داشته باشد. هر روز صبح ساعت 8 بيدار شود؛ در کلاس‌هاي آموزشي و ورزشي شرکت کند و بعد به‌صورت گروهي دسته‌بندي مي‌شوند. هر گروه يک ليدر دارد كه كارهاي گروه را انجام مي‌دهد و در اين كمپها، روش زندگي كردن به آنها آموزش داده مي‌شود و نقش حمايت‌هاي اجتماعي و مددكاري اجتماعي در اين كمپها بسيار بااهميت است. علاوه بر آن بعد از اين دوره 21 روزه فرد معتاد بايد 6 ماه زير نظر كمپ، مددكار اجتماعي و مراكز درماني باشد. اما معمولا خانواده‌ها به دليل اينكه خسته مي‌شوند، درمان را به‌طور كامل انجام نمي‌دهند و ممكن است فرد معتاد دوباره سراغ اعتياد برود. در واقع در اين مدت 21 روزه، فرد معتاد سم‌زدايي مي‌شود و پس از آن بايد تا ترک کامل درمان معتاد پيگيري شود و خانواده فرد معتاد موظف است به صورت دايم با مراکز درماني و کمپ در تماس باشد تا درمان کامل فرد صورت گيرد.
بسياري از كمپ‌هاي ترك اعتياد رفتارهايي غيرعلمي و حتي غيرانساني انجام داده‌اند كه در مواردي معتادان را به كام مرگ برده. نظارتي روي اين مراكز انجام نمي‌گيرد؟
تقريبا هزار كمپ ترك اعتياد غيرقانوني داريم كه اقدام‌هاي درماني آنها غيرعلمي است. اگر چنين اقدام‌هايي در اين كمپها صورت مي‌گيرد به دليل نبود نظارت جدي و مستمر روي اين مراكز است و نمي‌توان گفت كمپ‌هاي ترك اعتياد همه مشكل‌دار هستند. ما 2 نوع كمپ داريم؛ كمپ‌هاي اجباري و كمپ‌هاي اختياري. كتك زدن معتاد مربوط به كمپ‌هاي اجباري است. به عنوان نمونه خانواده‌اي كه از دست فرزند معتادش مستاصل شده و نمي‌داند چه كار كند با چنين مراكزي تماس مي‌گيرد و فرزند معتاد را با زور و كتك مي‌برند. ما معتقديم كمپ‌هاي اجباري بايد تعطيل شوند و سيستم‌هاي درمان علمي بايد افزايش پيدا كنند تا چنين مراكزي از بين برود.
معتاداني كه روانگردان مصرف مي‌كنند نيز مي‌توانند به كمپها مراجعه كنند؟
مواد روانگردان، بيشتر تاثيرات روحي مانند اضطراب، افسردگي و توهم روي فرد مي‌گذارد و چون روش‌هاي درمان اين كمپها غيردارويي است، چنين كمپ‌هايي براي اين معتادان مناسب هستند؛ البته در صورتي كه با يك مركز درماني در تماس باشند.
چه توصيه‌اي به خانواده‌ها براي مراجعه به چنين مراكزي داريد؟
اولين نكته اين است كه فرد معتاد را به زور به مراكز ترك نبرند چون اين كار اشتباه است. حتي اگر معتادي تمايلي براي ترك نداشت نبايد به زور تركش داد چون تا زماني كه فرد معتاد خودش نخواهد كه ترك كند، نمي‌توان برايش كاري كرد. اول بايد به مراكز درماني مراجعه كنيد و از آنها كمك بخواهيد يا با شماره 09628 (خط مشاوره) تماس بگيريد و راهنمايي‌هاي لازم را دريافت كنيد سپس اگر خواستيد فرزندتان را به كمپ ببريد؛ البته كمپي كه داراي مجوز رسمي از سازمان بهزيستي باشد. به‌عنوان نمونه فردي كه هرويين مصرف مي‌كرده، درمان غيردارويي برايش بسيار طولاني است و ممكن است يك سال طول بكشد بنابراين پيگير درمان فرد معتاد باشيد.
منبع:www.salamat.com
/ج
حدود هزار کمپ ترک اعتياد در کشور وجود دارد که اکثر آنها غيرقانوني است و برخي اقدامات غيرعلمي در آنها صورت مي‌گيرد که حتي بعضي اوقات به مرگ معتادان منجر مي‌شود.
وزارت بهداشت مهلت 6 ماهه‌اي براي اين کمپ‌ها تعيين کرده تا استانداردهاي لازم را براي درمان معتادان رعايت کنند. اما شايد اين سوال در ذهن شما هم نقش بسته باشد که اصلا يک کمپ استاندارد چه خصوصياتي دارد؟ دكتر سعيد صفاتيان، معاون سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، به اين سوال پاسخ مي‌دهد.
آقاي دکتر! اخيرا وزارت بهداشت مهلت 6ماهه‌اي براي کمپ‌هاي ترک اعتياد تعيين کرده تا از استانداردهاي لازم براي ادامه فعاليت برخوردار شوند. يک کمپ استاندارد چه خصوصياتي بايد داشته باشد؟
مهم‌ترين نکته در کمپ‌هاي ترک اعتياد اين است که کمپ‌ها بايد با استفاده از روش‌هاي غيردارويي، فرد معتاد را به ترک سوق دهند و مداخلات درماني در اين مرکز نبايد انجام شود. يک کمپ استاندارد بايد از 2 جهت استاندارد باشد؛ يکي اينكه داراي مجوز از سازمان بهزيستي باشد و دومين مورد، ساختار فيزيکي اين کمپ‌هاست که بايد در شرايط مناسبي براي معتادان خدمات ارايه کنند.
اين پروتکل شامل چه مواردي است؟
اين پروتکل را بهزيستي براي کمپ‌هاي ترک اعتياد تدوين کرده اما معمولا وزارت بهداشت، آن را قبول ندارد. به‌عنوان نمونه، اين کمپ‌ها اکثرا توسط افرادي که قبلا اعتياد داشتند، اداره مي‌شود اما وزارت بهداشت در مورد اين موضوع بحث دارد و مي‌گويد کساني که مشکلات قانوني دارند، نمي‌توانند کمپ را اداره کنند و از طرف ديگر، فرد معتادي که 15 سال اعتياد داشته در اين مدت با قانون درگير بوده و شايد براي چنين مسووليتي ساخته نشده باشد. اما در تمام دنيا چنين کمپ‌هايي توسط افرادي که معتاد بوده و ترک کرده‌اند اداره مي‌شود. نکته مهم ديگر درمان غيردارويي است که در اين پروتکل وجود دارد اما وزارت بهداشت در اين مورد نيز با بهزيستي همسو نيست.
فقط فردي که معتاد بوده و ترک کرده، مي‌تواند مسوول چنين کمپ‌هايي باشد؟
برمبناي پروتکل بهزيستي، افرادي که قبلا معتاد بودند و ترک کرده‌اند، مي‌توانند کمپ ترک اعتياد احداث کنند و البته اين موضوع به اين معني نيست که يک فرد عادي نمي‌تواند مجوز چنين کمپ‌هايي را بگيرد. اما نکته اينجاست که فردي که اعتياد داشته و ترک کرده، بهتر مي‌تواند يک کمپ را اداره کند.
معتادي که سال‌ها مواد مخدر مصرف مي‌کرده، نيازمند دارو نيست؟
ببينيد؛ در تمام دنيا کمپ‌ها با روش غيردارويي، فرد معتاد را تشويق به ترک مي‌کنند و از نظر من حضور پزشک در اين کمپ‌ها الزامي نيست. اما اين معني‌اش اين نيست که معتاد اصلا به درمان دارويي نياز ندارد بلکه کمپ‌ها بايد زير نظر مراکز درماني باشند که اگر فرد معتاد دچار مشکل شد، سريعا به اين مراکز ارجاع داده شود. به اعتقاد من هر 5 تا 10 کمپ ترک اعتياد بايد به يک مرکز متادون وصل باشد و پزشک و روان‌پزشک در آنجا حضور داشته باشند. فرد معتاد بايد 21 روز به صورت شبانه‌روزي در اين کمپ‌ها اقامت داشته باشد. هر روز صبح ساعت 8 بيدار شود؛ در کلاس‌هاي آموزشي و ورزشي شرکت کند و بعد به‌صورت گروهي دسته‌بندي مي‌شوند. هر گروه يک ليدر دارد كه كارهاي گروه را انجام مي‌دهد و در اين كمپها، روش زندگي كردن به آنها آموزش داده مي‌شود و نقش حمايت‌هاي اجتماعي و مددكاري اجتماعي در اين كمپها بسيار بااهميت است. علاوه بر آن بعد از اين دوره 21 روزه فرد معتاد بايد 6 ماه زير نظر كمپ، مددكار اجتماعي و مراكز درماني باشد. اما معمولا خانواده‌ها به دليل اينكه خسته مي‌شوند، درمان را به‌طور كامل انجام نمي‌دهند و ممكن است فرد معتاد دوباره سراغ اعتياد برود. در واقع در اين مدت 21 روزه، فرد معتاد سم‌زدايي مي‌شود و پس از آن بايد تا ترک کامل درمان معتاد پيگيري شود و خانواده فرد معتاد موظف است به صورت دايم با مراکز درماني و کمپ در تماس باشد تا درمان کامل فرد صورت گيرد.
بسياري از كمپ‌هاي ترك اعتياد رفتارهايي غيرعلمي و حتي غيرانساني انجام داده‌اند كه در مواردي معتادان را به كام مرگ برده. نظارتي روي اين مراكز انجام نمي‌گيرد؟
تقريبا هزار كمپ ترك اعتياد غيرقانوني داريم كه اقدام‌هاي درماني آنها غيرعلمي است. اگر چنين اقدام‌هايي در اين كمپها صورت مي‌گيرد به دليل نبود نظارت جدي و مستمر روي اين مراكز است و نمي‌توان گفت كمپ‌هاي ترك اعتياد همه مشكل‌دار هستند. ما 2 نوع كمپ داريم؛ كمپ‌هاي اجباري و كمپ‌هاي اختياري. كتك زدن معتاد مربوط به كمپ‌هاي اجباري است. به عنوان نمونه خانواده‌اي كه از دست فرزند معتادش مستاصل شده و نمي‌داند چه كار كند با چنين مراكزي تماس مي‌گيرد و فرزند معتاد را با زور و كتك مي‌برند. ما معتقديم كمپ‌هاي اجباري بايد تعطيل شوند و سيستم‌هاي درمان علمي بايد افزايش پيدا كنند تا چنين مراكزي از بين برود.
معتاداني كه روانگردان مصرف مي‌كنند نيز مي‌توانند به كمپها مراجعه كنند؟
مواد روانگردان، بيشتر تاثيرات روحي مانند اضطراب، افسردگي و توهم روي فرد مي‌گذارد و چون روش‌هاي درمان اين كمپها غيردارويي است، چنين كمپ‌هايي براي اين معتادان مناسب هستند؛ البته در صورتي كه با يك مركز درماني در تماس باشند.
چه توصيه‌اي به خانواده‌ها براي مراجعه به چنين مراكزي داريد؟
اولين نكته اين است كه فرد معتاد را به زور به مراكز ترك نبرند چون اين كار اشتباه است. حتي اگر معتادي تمايلي براي ترك نداشت نبايد به زور تركش داد چون تا زماني كه فرد معتاد خودش نخواهد كه ترك كند، نمي‌توان برايش كاري كرد. اول بايد به مراكز درماني مراجعه كنيد و از آنها كمك بخواهيد يا با شماره 09628 (خط مشاوره) تماس بگيريد و راهنمايي‌هاي لازم را دريافت كنيد سپس اگر خواستيد فرزندتان را به كمپ ببريد؛ البته كمپي كه داراي مجوز رسمي از سازمان بهزيستي باشد. به‌عنوان نمونه فردي كه هرويين مصرف مي‌كرده، درمان غيردارويي برايش بسيار طولاني است و ممكن است يك سال طول بكشد بنابراين پيگير درمان فرد معتاد باشيد.
منبع:www.salamat.com
/ج
