آيا ناتواني جنسي، بخشي طبيعي از فرآيند سالمندي مردان است؟
امروزه متوسط سن زندگي در بسياري از کشورها در حال افزايش است و طبيعتا پژوهشگران هم بيش از پيش به تحقيقات دوران سالمندي روي مي‌آورند. تا همين اواخر، پژوهش در زمينه سالمندي عمدتا به بيماري‌هايي مانند بيماريهاي قلبي، زوال عقلاني، آرتريت، مشکلات پروستات، و مانند اينها محدود مي‌شد اما اخيرا پژوهشگران افق‌هاي بررسي‌هاي خود را گسترش داده‌اند و به مسايل ديگري هم پرداخته‌اند. مساله فعاليت جنسي در دوران سالمندي يکي از همين موارد است. فعاليت جنسي در هر سني بخشي غريزي و خودکار از رفتار انساني است اما زيست‌شناسي زمينه‌ساز اين رفتار بسيار پيچيده است.
براي بسياري از مردان با افزايش سن تمايل به فعاليت جنسي تغيير مي‌کند. اين روند معمولا تدريجي و نتيجه گريزناپذير فرآيندي است که در ميانسالي آغاز مي‌شود. در حالي که اغلب افراد سالمند، علاقه‌شان را به امور جنسي حفظ مي‌کنند، ديگر آن اشتغال خاطر فراوان دوره جواني را با آن ندارند. بنابراين اگرچه علاقه به امور جنسي حفظ مي‌شود، ميل و انگيزه به انجام آن کاهش مي‌يابد و حتي هنگامي که ميل و انگيزه آن نيز در مردان سالمند وجود داشته باشد، ممکن است به انجام آن دست نزنند. کارکرد جنسي مردان به طور معمول با سرعتي بسيار بيشتر از علاقه يا ميل جنسي آنها کاهش مي‌يابد. اغلب مردان، کاهش پاسخ‌دهي جنسي را با افزايش سن تجربه مي‌کنند. نعوظ‌ها آهسته‌تر رخ مي‌دهند و بيشتر از افکار جنسي به تحريک جسمي وابسته مي‌شوند. حتي هنگامي که نعوظ رخ ميدهد، در اغلب مردان 60 سال به بالا، شدت و دوام آن کاهش مي‌يابد.
در مرحله انزال نيز تغييراتي با افزايش سن رخ ميدهد؛ انقباضات عضلاني که در هنگام ارگاسم رخ ميدهد، با افزايش سن شدت کمتري پيدا مي‌کنند و انزال آهسته‌تر و با فوريت کمتري رخ ميدهد و حجم مايع مني نيز کاهش پيدا مي‌يابد. شمار اسپرم‌ها نيز کاهش مي‌يابد، گرچه مردان سالم همچنان مي‌توانند در سنين بالا بچه‌دار شوند، کارايي توليدمثلي آنها کمتر از مردان جوان است.
فعاليت‌هاي جنسي مردان با افزايش سن دچار تغييراتي مي‌شود که وابسته به عوامل بين فردي نيست. نعوظ‌هاي شبانگاهي که رويدادي طبيعي است که در خواب عميق رخ ميدهد، با افزايش سن کاهش مي‌يابد. در مردان بين سن 45 تا54 سال به طور ميانگين 3 نعوظ در هر شب روي ميدهد. اين ميزان در سنين 65 تا 75 به ميانگين 3/2 کاهش پيدا مي‌کند. نعوظ‌هاي شبانه همچنين با افزايش سن مردان کوتاه‌مدت‌تر مي‌شود و از شدت آن کاسته مي‌شود.
تغييرات هورموني با افزايش سن
جنسيت مساله‌اي پيچيده است و دانشمندان همه عوامل دخيل در کارکرد جنسي در مردان جوان را نمي‌دانند، چ ه برسد به عوامل مسوول تغييراتي که در طول سالمندي سالم رخ ميدهد. با اين حال هنوز روشن نيست که هورمون‌ها، اعصاب و عروق خوني همگي در طول زمان تغيير مي‌کنند يا نه؟ در يک مرد متوسط ميزان‌هاي تستوسترون تا يک درصد در هر سال در بالاي 40 سال افت مي‌کند اما سالمندترين مردان هنوز آن‌قدر تستوسترون دارند که کارکرد جنسي داشته باشند. تستوسترون براي ايجاد برانگيختگي جنسي روي بخشي از مغز به نام «لوکوس کورولئوس» عمل مي‌کند و سلولهاي عصبي در اين بخش مغز با افزايش سن کمتر به هورمون‌ها پاسخ مي‌دهند. ميزان استراديول، يک هورمون جنسي عمدتا زنانه، نيز با افزايش سن کاهش مي‌يابد. در مقابل ميزان هاي يک هورمون زنانه، پرولاکتين، با افزايش سن بالا مي‌رود. پاسخ‌دهي آلت تناسلي نيز با افزايش سن کاهش مي‌يابد. به علاوه جريان خون آلت تناسلي ممکن است با سالمندتر شدن مردان، حتي اگر سالم بمانند، کاهش يابد.
تغييرات ناشي از بيماري
در مرداني که سالم باقي مي‌مانند، همه اين تغييرات به کاهش تدريجي و جزيي در فعاليت جسمي مي‌انجامد اما در برخي از مردان، اين تغييرات ناگهاني و کامل است. ناتواني نعوظي کاملا به سن وابسته است. تنها 5 درصد مردان زير 40 سال دچار اين عارضه مي‌شوند اما شيوع اين عارضه مداوم با افزايش سن بالا مي‌رود. حدود 44 درصد مردان 60 سال به بالا دچار اين مشکل هستند و در مردان بالاي 70 سال ممکن است اين رقم به بيش از 70 درصد برسد.
از آن‌جايي که ناتواني نعوظ در مردان سالمندتر تا اين حد شايع است، بسياري اين عارضه را بخشي طبيعي از پيري تلقي مي‌کنند، در حالي که اين‌گونه نيست. بر عکس ناتواني نعوظ در مردان بيانگر تاثير بيماريهاي مزمني است که به‌طور فزاينده‌اي با افزايش سن شايع مي‌شوند. مهم‌ترين اين بيماريهاي تصلب شرايين و فشارخون بالا هستند که بر رگ‌هاي خوني اثر مي‌گذارند و ديابت که هم بر رگ‌هاي خوني و هم بر اعصاب تاثير دارد. به علاوه استرس، افسردگي و اضطراب در مورد کارکرد کافي جنسي، ممکن است فعاليت و ارضاي جنسي را در هر سني کاهش دهد. تعارض‌هاي زناشويي، عدم ارتباط درست، فنون نادرست جنسي و يکنواختي و ملال هم ممکن است اثري مشابه داشته باشد.
بسياري از اين مشکلات با افزايش سن شايع‌تر مي‌شوند. با اين وجود، زن و شوهر در ادامه ارتباط‌‌شان مي‌توانند انتظار داشته باشند صميميت بيشتري پيدا کنند و در فعاليت جنسي به پختگي برسند. اگر اين انتظارات بر‌آورده نشود، هر دوي آنها بايد در جستجوي درمان‌هاي در دسترس باشند. همچنين بايد به داروهايي که بسياري از مردان سالمندتر مصرف مي‌کنند، توجه کرد. داروهاي فراواني ممکن است با کارکرد جنسي، تداخل کنند؛ از جمله داروهايي که براي درمان فشارخون بالا، بيماري قلبي، اضطراب و افسردگي به کار مي‌روند.
چگونه اين مشکل را حل کنيم؟
به بازار آمدن داروهاي درمان‌کننده ناتواني نعوظ مردان مانند وياگرا باعث بهبودي قابل‌توجهي در فعاليت جنسي مردان در سنين بالا و سلامت رواني و روابط آنها شده است. اما مردان سالمند دچار اختلال کارکرد جنسي بايد هميشه با پزشک‌شان براي شناسايي عوامل زمينه‌ساز مشکل‌شان مشورت کنند، هنگامي که مشکل‌شان اختلال نعوظ است، به خصوص مهم است که عوامل خطرساز براي بيماريهاي قلبي‌عروقي مانند ميزان غيرطبيعي کلسترول خون، فشارخون بالا، ديابت، سيگار کشيدن، چاقي و ورزش نکردن شناسايي و درمان شود. ناتواني نعوظ به خصوص يک عامل مهم پيش‌بيني‌کننده بيماري قلبي در آينده است، حتي در مرداني است که علايم قلبي ندارند.
پيشگيري از درمان مهم‌تر است
اگرچه درمان مي‌تواند اختلال کارکرد جنسي در مردان را برطرف کند، در اين مورد هم پيشگيري بهترين دارو است. يک بررسي در دانشگاه هاروارد روي بيش از 30 هزار مرد در سنين ميان 53 تا 95 سالگي بر توانايي ترک سيگار، انجام منظم ورزش، کنترل کردن وزن، و اجتناب از الکل در پيشگيري از اختلال جنسي در مردان تاکيد دارد و يک بررسي ديگر در فنلاند بدون اينکه با اين دستورهاي بهداشتي اساسي تناقض داشته باشد، نشان داده است که فعاليت جنسي به خودي خود ممکن است کارکرد نعوظ را درمردان سالمندترحفظ کند. نتايج اين بررسي در 1000 مرد بين55 تا 75 سال در فنلاند نشان داد مرداني که از لحاظ جنسي فعال‌ترند، با احتمال کمتري دچار اختلال نعوظ مي‌شوند. حتي با در نظر گرفتن ساير عوامل مربوط با اين عارضه مانند سيگار کشيدن، چاقي، بيماري قلبي، فشارخون بالا، ديابت، افسردگي و سکته مغزي، عامل تعيين‌‌کننده‌اي که باعث حفاظت در مقابل اختلال نعوظ مي‌شد، خود فعاليت جنسي بود.
انتظاراتي که مردان در سنين بالا بايد داشته باشند
سبک زندگي سالم بهترين راه براي حفظ فعاليت جنسي در سنين بالا است و اغلب مردان با افزايش سن علاقه جنسي خود را حفظ مي‌کنند اما ممکن است تا حدي انگيزه و فعاليت جنسي آنها کاهش يابد. در هر حال با وجود اين تغييرات، مردان سالم بايد انتظار داشته باشند که فعاليت و ارضاي جنسي‌شان را در سراسر زندگي حفظ کنند. در حال حاضر بهترين راه براي حفظ توانايي‌‌هاي جنسي، حفظ سلامت است: رژيم غذايي مناسب، ورزش منظم و عادات بهداشتي درست موثرترين راه‌ها براي کاهش خطر بيماريهاي مزمن و نياز يافتن به داروهايي است که ممکن است فعاليت جنسي را در مردان سالمند مختل کنند.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
