گفتگو با دکتر محمدعلي نيلفروش‌زاده درباره آکنه و آکوتان
جلوي آيينه ايستاده است و به چسب‌هايي که روي جوش‌هايش چسبانده خيره شده است. از لوسيون و کرم گرفته تا پمادهاي خانگي همه را امتحان کرده است ولي اين جوش‌هاي سمج دست از صورتش بر‌نمي‌دارند. به خصوص حالا که ديگر براي خودش آقايي شده است و دوست دارد چهره‌اش در جامعه بدرخشد، اين جوش‌هاي قرمز نمي‌گذارند. ناگهان فکرش يک جرقه مي‌زند: استفاده از قرص «آکوتان» که دوستش آن را استفاده کرده و نتايج خوبي هم گرفته است ولي مي‌گويند تجويزش فقط توسط متخصص پوست انجام مي‌گيرد. با دکتر نيلفروش‌زاده درباره آکوتان به گفتگو نشسته‌ايم تا شما قبل از شروع مصرف اين قرص‌ها، از عوارض و فوايد اين پله آخر درمان جوش‌ها آگاهي پيدا کنيد.
آقاي دکتر آيا مصرف داروي ايزوترتينوئين (آکوتان) به راستي راه‌حل مناسبي براي رفع جوش‌هاست؟
بله قطعا؛ اين درمان پله آخر درمان جوش‌هاي صورت مي‌باشد و براي موارد آکنه شديد کاربرد دارد. واقعيت اين است که آکنه يک مشکل چند علتي است و چندين عامل در بروز آن دخيل هستند. ايزوترتينوئين تنها درماني است که بر فاکتورهاي اصلي موثر در آکنه اثر مي‌کند. اين دارو باعث کاهش توليد ماده سبوم مي‌شود و اثر ضدالتهابي دارد.
تجويز اين دارو مي‌تواند توسط هر پزشکي صورت بگيرد؟
موارد کاربرد اين دارو متعدد است و علاوه بر کاربرد آن در آکنه‌هاي ندولوکيستيک، در آکنه‌هايي که تمايل به ايجاد اسکار دارند و موارد غير از آکنه نيز کاربرد دارد. بنابراين تجويز بايد توسط پزشکي انجام شود که بتواند چنين مواردي را تشخيص دهد. ظاهرا بيمه‌ها هم در مورد تجويز اين دارو دستورالعمل‌هاي خاصي دارند.
در مورد عوارض اين دارو روي قسمت‌هاي مختلف بدن گفته‌هاي ضد و نقيض زياد است، کمي در اين مورد برايمان بگوييد؟
ايزوترتينوئين عوارض متعددي دارد. به خصوص اينکه بسيار تراتوژن (آسيب‌رسان به جنين) است و مصرف آن در دوران بارداري باعث آسيب‌هاي جدي به جنين مي‌گردد. 50 درصد بارداري‌ها در حين مصرف اين دارو به سقط منجر مي‌شود و در نيمي از موارد باقيمانده هم باعث تولد نوزاد با نقايص قلبي‌عروقي و يا اسکلتي مي‌شود. اما باور رايج که مي‌گويند باعث نازايي يا کاهش ميل جنسي مي‌شود اشتباه است و چنين عارضه‌اي ندارد ولي باعث درد عضله و مفصل مي‌شود که با مسکن حل مي‌شود.
آثار سوء روي تنفس مثل تنگي‌نفس هم مي‌دهد؟
خير، عوارض مخاطي از موارد شايع اين دارو است که با خشکي مخاط و خشکي بسيار پوست همراه است. گاهي حتي به بروز درماتيت و زخم هم مي‌انجامد که با استفاده از مرطوب کننده‌ها و نرم‌کننده‌هاي لب تا حدودي بهتر مي‌شود. البته اگر زخم ايجاد شود از کرم‌هاي حاوي آنتي‌بيوتيک استفاده مي‌شود که زخم عفوني نشود. شايد خشکي مخاط بيني موجب مي‌شود که چنين حسي ايجاد شود. به طور معمول براي خشکي مخاط بيني و چشم، کرم‌هاي مخصوص مي‌دهيم که به بهبودي مي‌انجامد. آثار مضر اين دارو بر احشاي داخلي غيرمعمول است.
پس چرا يکسري آزمايش‌ها و بررسي‌ها را قبل از تجويز دارو توصيه مي‌کنيد؟
اين دارو بر فعاليت آنزيمي کبد و چربي‌ها اثر مي‌گذارد براي همين بايد فاکتورهاي خوني اندازه‌گيري شوند و حتي افراد در معرض خطر مثل ديابتي‌ها و گروهي که سابقه چربي خون بالا دارند نيزآزمايش‌هاي تکميلي انجام دهند. علاوه بر اين چون به شدت موجب نواقص جنيني مي‌شود، تست بارداري منفي در شروع درمان الزامي است و حتي شروع درمان را روز اول يا دوم قاعدگي قرار مي‌دهند. خانم‌ها در سنين بارداري بايد کاملا در اين زمينه تحت مشاوره قرار بگيرند و از خطرات اين دارو بر جنين آگاه شوند. در آمريکا حتي دو تست بارداري منفي قبل از شروع درمان و هر ماه پس از آغاز درمان لازم است و حداقل بايد در طي دوره درمان و يک ماه بعد از آن از دو روش مطمئن جلوگيري از بارداري استفاده شود.
مصرف اين دارو ممتد است يا مقطعي؟
درمان به مدت چهار تا شش ماه بايد ادامه پيدا کند و نشان داده شده که 3 تا 5 سال پس از درمان فرد بدون آکنه باقي مي‌ماند ولي معمولا يک بار درمان کافي نيست و عود در برخي موارد ديده مي‌شود. بهتر است دوز شروع و دوره مصرف را با پاسخ به درمان هر فرد تنظيم کنيم.
اگر پاسخ به درمان در اشخاص مختلف متفاوت است چرا براي همه يکسان از اين نوع دارو استفاده مي‌شود؟
اين درمان در 70 درصد موارد باعث بهبودي کامل مي‌شود ولي آن 30 درصد باقي يا به درمان طولاني‌تر احتياج دارند و يا اصلا پاسخ به درمان نمي‌دهند که علل زيادي از جمله اختلالات هورموني مي‌توانند داشته باشند و تا زماني که مشکل اصلي وجود دارد درمان ايزوترتينوئين کفايت نمي‌کند.
عوارض زيادي را براي اين دارو ذکر کرديد به نظر مي‌رسد بايد از مصرفش ترسيد، درست است؟
کار پزشک متخصص پس از کنترل آزمايش‌هاي هر فرد اين است که بتواند عوارض جانبي را تحت کنترل بگيرد. چون آثار سودمند اين دارو نيز قابل چشم‌پوشي نيست و بهتر است طبق نظر پزشک مصرف شود تا با کمترين عوارض، از سودمندي آن استفاده کرد.
منبع: http://www.salamat.com
ae
