رژيم ضد سرفه

توصيه‌هاي تغذيه‌اي دکتر سعيد حسيني و برليانت بزرگمهر به آنهايي که زياد سرفه مي‌کنند
 

سرفه کلافه‌کننده‌ است و علاوه بر خود آدم، اطرافيان را هم آزار مي‌دهد. حالا اين سرفه اگر مزمن شود واقعا اذيت‌كننده است. شايد شما هم تجربه سرفه‌هاي طولاني‌مدت را داشته باشيد يا در اطرافيان‌تان اين مشکل را ديده باشيد. اين جور مواقع، هرکسي يک روش درماني پيشنهاد مي‌کند؛ از داروهاي گياهي و شيميايي گرفته تا رژيم‌ها و پرهيزهاي عجيب و غريبي که بعضا هيچ پايگاه علمي هم ندارند. در اين گزارش مي‌خواهيم ببينيم اصلا رابطه‌اي بين سرفه‌هاي مزمن و نوع تغذيه وجود دارد يا نه؟ و اصلا براي خلاصي از سرفه، چه نوع رژيم غذايي توصيه مي‌شود؟
سرفه علت‌هاي مختلفي دارد. دکتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه و رژيم درماني، معتقد است قبل از اينکه پرهيز يا مصرف غذاي خاصي را براي سرفه تجويز کنيم، بايد تشخيص بدهيم که سرفه به چه علتي شروع شده؛ به عنوان مثال، بعضي از سرفه‌هاي مزمن که به آسم منجر مي‌شوند زمينه آلرژيک دارند: «اگر آسم، آسم آلرژيک باشد فرد بايد از همان ماده آلرژني که ريه و گلويش را تحريک مي‌کند، بپرهيزد که ممکن است اجسام خارجي، گرد و غبار، عطر يا گل و گياه يا برخي منابع غذايي باشد. مواد غذايي آلرژي‌زا هم براي افراد مختلف، متفاوت‌اند. ممکن است بعضي افراد به برخي مواد غذايي آلرژي داشته باشند و برخي ديگر، به مواد غذايي ديگري. اما اگر بحث آلرژي در ميان باشد معمولا پزشک فهرست بلندبالايي از موادغذايي آلرژي‌زا به فرد مي‌دهد؛ مثل ماهي‌ها، برخي مغزها، ادويه‌جات، ميوه‌هايي از قبيل توت‌فرنگي ، انگور، خربزه، انبه و موز. حالا فرد الزاما به همه اينها آلرژي ندارد ولي با مدتي پرهيز از اين مواد، اگر سرفه‌اش خوب شد، معلوم مي‌شود که منشاء آلرژي‌اش، مواد خوراکي است.»

بحث رژيم و سرفه‌هاي مزمن
 

سرفه‌هاي مزمن ممکن است به علت برونشيت باشد که معمولا در افراد سيگاري که به مدت طولاني سيگار مي‌کشند، اتفاق مي‌افتد. در اين جور سرفه‌ها پرهيز از مواد غذايي چندان تاثيري ندارد اما هميشه و در هر بيماري ريوي (به خصوص برونشيتي و آسمي)، بيمار در بازدم يا در خروج هوا مشکل بيشتري دارد. براي همين، گاز دي‌اکسيد کربن که بايد به طور طبيعي توسط بازدم از بدن خارج شود، در بدن باقي مي‌ماند. پس بهتر است اين بيماران غذاهايي مصرف کنند که دي‌اکسيد کربن کمتري توليد مي‌کنند؛ مثلا غذاهايي که چربي بيشتري دارند. البته دکتر حسيني تأکيد مي‌کند که اين توصيه‌ها کلي نيست و نمي‌توان در مورد همه آسمي‌ها يا کساني که مشکل ريوي دارند به کار برد چون غذايي که براي ريه يک نفر خوب است ممکن است براي قلب‌اش ضرر داشته باشد.

بايد سيستم ايمني را با غذا تقويت کرد
 

برليانت بزرگمهر، مسوول کميته آموزش همگاني انجمن تغذيه ايران، سرفه‌هاي مزمن را به چند دسته تقسيم مي‌کند: «مي‌توان از روي نوع سرفه تا حدي تشخيص داد که علت‌اش چيست؛ براي مثال تک‌سرفه‌هاي خشک معمولا آلرژيک هستند، در حالي که سرفه‌هاي خلط دار اکثرا به ناراحتي ريه يا بيماري سينوزيت مربوط مي‌شود. دليل سرفه هرچه باشد ما مي‌توانيم با بالا بردن قدرت ايمني بدن ميزان ابتلا به عفونت‌ها وآلرژي‌ها و در نتيجه سرفه را کاهش دهيم.»
او معتقد است که تغذيه ناکافي و نامناسب مي‌تواند باعث ضعف ايمني بدن و تشديد سرفه‌هاي مزمن شود: «بايد در رژيم غذايي‌مان موادي را که باعث تقويت سيستم ايمني بدن مي‌شود، بيشتر بگنجانيم؛ از قبيل پروتئين، چون سلول‌هاي بدن ما بعد از آب عمدتا از پروتئين تشکيل شده‌اند و اگر به اندازه کافي به بدن ما نرسد و يا ارزش بيولوژيک پروتئين پايين باشد، سلول‌هاي ايمني بدن ضعيف خواهند شد. انرژي از ديگر فاکتورهاي موثر در حفظ قدرت ايمني است که متأسفانه بعضي‌ها با گرفتن رژيم‌هاي لاغري غلط و کم کالري، قدرت ايمني بدن‌شان را پايين مي‌آورند و بيشتر از بقيه در معرض عفونت‌هاي مختلف از جمله عفونت‌هاي تنفسي قرار مي‌گيرند.»

بخورنخورهاي سرفه
 

ماده مغذي ديگري که برليانت بزرگمهر، مصرف مستمر آن را توصيه مي‌کند، ويتامين A است که به‌خصوص براي تقويت دستگاه تنفسي و سلول‌هاي مخاطي بسيار موثر بوده و کمبودش مي‌تواند موجب ايجاد عفونت‌هاي مکرر و طولاني تنفسي شود. ويتامين C و روي هم از ديگر فاکتورهاي غذايي تقويت‌کننده سيستم ايمني بدن هستند که در منابع حيواني از قبيل انواع گوشت، لبنيات، تخم‌مرغ و منابع گياهي مثل حبوبات، غلات و مغزدانه‌ها مثل آجيل به وفور يافت مي‌شوند. اين متخصص براي کساني که به سرفه‌هاي مزمن مبتلا هستند، توصيه مي‌کند که از غذاهاي سرخ‌کردني و سنگين و همچنين غذاهاي محرک حنجره، ادويه‌هاي تند و مواد غذايي ترش پرهيز کنند اما بعضي از باورهاي رايج از قبيل مضر بودن ماست براي سرفه را تأييد نمي‌کند و مي‌گويد: «اتفاقا ماست به دليل پروتئيني که دارد براي افرادي که دچار سرفه هستند، خيلي هم مفيد است؛ البته مشروط بر اينکه چرب و ترش نباشد.»

بعضي داروها سرفه را بدتر مي‌کنند
 

گاهي سرفه‌هاي مزمن به اشتباه آسم تشخيص داده مي‌شوند، در حالي که عامل اصلي، بازگشت غذا به دهانه مري (ريفلاکس) است. در اين موارد اگر تشخيص اشتباه داده شود داروهايي که براي آسم تجويز مي‌شوند، چون گشاد‌کننده برونش هستند، ريفلاکس را تشديد و سرفه را بيشتر مي‌کنند. پس در اين گونه موارد تشخيص درست بسيار مهم است و اگر مشخص شد که سرفه به دليل اين اختلال گوارشي است بايد از همه مواردي که باعث تشديد آن مي‌شوند، دوري کرد. يعني بعضي از سرفه‌هاي به ظاهر آسمي هم ممکن است به دلايل ديگري مثل ريفلاکس معده باشند که در اين صورت بايد از اقداماتي که اين عارضه را تشديد مي‌کند، پرهيز کرد؛ از قبيل خواب بلافاصله بعد از غذا، خوردن شکلات، قهوه، نسکافه، نوشابه و چاي و همين‌طور خوردن غذاهاي چرب که در مورد سرفه‌هاي صرفا آسمي گفته بوديم مفيد است ولي در اين جا اصلا توصيه نمي‌شود.
منبع:http://www.salamat.com
/ن