اي دل، از حکم زيجهاي کهن

شاعر : اوحدي مراغه اي

طالع وقت را نگاهي کن		اي دل، از حکم زيجهاي کهن
راز اين طفل نورسيده ببين		به نمودار راست، بي تخمين
کوکبش در هبوط يا شرفست؟		که قوي حال يا زبون طرفست؟
از چه چيزش وبال خواهد بود؟		در جهان بر چه حال خواهد بود؟
سير هيلاج و کدخدا و سهام		به در آور ز سير اين اجرام
بنگر نيک تا نباشد دور		کوکب او ز کوکب دستور
به سخنهاي عشق پيونديم		تا بدانيم و دل برو بنديم
بس شگرفي، که چشم بد ز تو دور		به چه ميماني؟ اي حديقه‌ي نور
همچو روي حسان همي خندي		به نبات حسن برومندي
از شگفتي مگر بهشتي تو؟		ناشکفته گلي نهشتي تو
قرة العين خاطر تيزم		اي فتوح دل سحر خيزم
باب و فصلت تراز خامه‌ي دين		فرع و اصل تو بار نامه‌ي دين
وز نهار تو روشن ايمانها		از بهار تو تا تازه دل جانها
کرده بر فرق عقل گلريزي		ز تو طبعم به دست شب خيزي
زين مباهات « جام جم» نامي		به زمين از سپهر پيغامي
چون نبشتم به نام دستورت		روشني يافت عالم از نورت
که به مصر سخن عزيزي هست		خواجه يادم نکرد و چيزي هست
بي‌نصيب آنگه از چنان گنجي		حيف باشد چنين سخن سنجي
مگر از بخت من که در خوابست		لطفش از هر کسي خبر يابست
چه کم از سايه‌اي بدين خاکي؟		از درختي بدان طربناکي
گر بر او رسد ندارم غم		من فگندم سفينه را در يم
افتخار حديثم از نامت		اي مباهات من بايامت
منم آن هيچ کس، کس من باش		در جهان کس تويي، بگويم فاش
التفاتي به جانب ما کن		زان دل ابرساز دريا کن
غم پيران خور، اي جوان، امروز		مايه داري و ميتوان امروز
که نه تبريزيم، نه شيرازي		نتوان کم چنين بيندازي
گوش دارم، که مستمندم و پير		گوشه دارم نه چون کمان چون تير
دو سه درويش درحباله‌ي من		هست بر موجب قباله‌ي من
حلق در حلقه‌ي کمندم کرد		آن تعلق چو پاي بندم کرد
غم ايشان بخور، غم من سهل		من از آن توام چو هستي اهل
يا مرا نيز خادم خودساز		از کرمشان چو خادمان بنواز
که چو خادم همي کشندم زار		لطف کن، در کشاکشم مگذار
به ازين خادمان بي‌مايه		خاک آن خادمان بي‌خايه
که نخوردم ز حاصلش ناني		فکرت من نهاد ديواني
يا به بيع اندر آر ديوانم		يا رها کن چنين غريوانم
که نشايد دو صاحب ديوان		تا تو باشي مصاحب ديوان
هيچم آن دست بوس دست نداد		تاکنون گر چه چرخ سفله نهاد
هوسي غايبانه باخته‌ام		به خيالي ز دور ساخته‌ام
بگذرانم گواه آن حالي		از دعايت نبوده‌ام خالي
ورنه من بر گزاف ننشستم		پاي رفتن نبود در دستم
جامه‌ي کاغذين فروپوشم		بعد ازين چون قلم به سر کوشم
و اندرو کرده غصه‌ي خود ياد		علم جامه جمله قصه‌ي داد
بر سر آن غياث دين سوزي		مگرم کاغذي شود روزي
اوحدي را به دست داد اين جام		احدي کو دهد به هر کس کام
گر چه دير آمدست چست آمد		جامش از راه چون درست آمد
پيشت آورد کارنامه‌ي حال		او چو در پرده‌ي طلسم کمال
بر سر گنج خويشتن چون مار		ره بگنجش ده، ار نرفت اين بار
که چو کيخسروم نبيني باز		نفسي هم به کار من پرداز
زانکه سرمستم و بريزم من		جام بستان، که ميگريزم من
سخن، آنگه چنين سخن که مراست		جاودانيست، من بگويم راست
که به نه ماه زاده‌اند از فکر		دخترانند خوب و بالغ و بکر
که بماند چو نقش بر دل سنگ		نگشايد جزين سخن دل تنگ
هيچکس کين چنين سخن راند		نيست امروز، خواجه ميداند
شيرگيرم کن و شکار ببين		روزگارم بساز و کار ببين
باده‌ي جود خود به جامم ريز		جرعه‌اي زان کرم به کامم ريز
ورقم پر عرق شدست از شرم		در دليري، اگر چه گشتم گرم
تو بنه عذر اين پريشاني		گر چه شوخيست اين و پيشاني
چون ز فضل و هنر ز من بيشند		مگر اين سروران که در پيشند
نزنندم درفش خود بر مشت		دور دارند ازين حروف انگشت
به مصافم مبر، که مي‌رنجم		در مصافات من سخن سنجم
وز بد و نيک سلوتي دارم		با غم عشق خلوتي دارم
گو: مگرد اين شکسته باز درست		زان حضور آمد اين نماز درست
تا ببويي مگر ترنجم را		از تو خالي مدار گنجم را
عدل جمشيد کن به ليل و نهار		جام جمشيد ميبري زنهار!

اي دل، از حکم زيجهاي کهن

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته