اي پرده‌ساز گشته درين دير پرده در

شاعر : عطار

تا کي چو کرم پيله نشيني به پرده در		اي پرده‌ساز گشته درين دير پرده در
زان پرده گور او کند اين دير پرده در		چون کرم پيله پرده خود را کند تمام
برخيز و وقت کار غم خويشتن بخور		چون وقت کار توست چه غافل نشسته‌اي
خرسند گرد و رنج جهان بيش ازين مبر		چون کرم پيله بر تن خود بيش ازين متن
آن به که کشت و ورز کند مرد برزگر		چون دانه و زمين بود و آب بر سري
داني که حال چون بودش وقت برگ و بر		گر وقت کشت خوش بنشيند ميان ده
کز نقش نفس هست دلت هر نفس بتر		کي بر دل تو نقش حقيقت شود پديد
نقش دل چو سنگ تو کالنقش في‌الحجر		از دل طمع مدار که صد گونه شهوت است
از راه پنج حس تو فروبند هفت در		اندر نهاد بوالعجبت هفت دوزخ است
زيرا که هست زير صراط آتش سقر		پس بر صراط شرع روان گرد و هوش دار
همچون خران نيامده‌اي بهر خواب و خور		بيدار گرد اي دل غافل که در جهان
تا خلق روز حشر شود گرد تو حشر		تو خفته‌اي ز جهل و مرا هست صبر آنک
تا بر دريغ کار تو باشند نوحه گر		کو صد هزار گونه زبان ذره ذره را
بر باد ده چو خاک به يک ناله‌ي سحر		برخيز زود و هرچه تو را هست بيش و کم
زان پيش کز گل تو همي بردمد خضر		گل کن ز خون ديده همه خاک سجده‌گاه
رو گرد عجز گرد که عجز است راهبر		خواهي که ره بري تو به نوري که اصل اوست
آخر بدان چگونه رسد قوت بشر		چيزي که صد هزار ملک غرق نور اوست
پندار تو بس است عذاب تو اي پسر		پنداشتي که ناگذراني تو در جهان
موري بمرد در همه اقصاي بحر و بر		چه کم شود چه بيش گر از تندباد مرگ
جايي که ناپديد شود صد جهان گهر		چه وزن آورد شبهي اي سليم دل
بودند پيشتر ز تو مردان پر هنر		انگشت باز نه به لب و دم مزن از آنک
از زاغ چشم‌بين و ز طاووس پر نگر		گر مرد راه‌بين شده‌اي عيب کس مبين
يک لحظه بيش نيست و آن هست ماحضر		بر عمر اعتماد مکن زانکه عمر تو
شد شش هزار سال که کرد از جهان گذر		سالي هزار نوح بزيست و به عاقبت
در ششدر فنا فکند چرخ پاک بر		تو هم يقين بدان که تو را همچو کعبتين
چون با اجل شوي تو بدين زور کارگر		زاري تو همچو کاه و اگر کوه گيرمت
گر في‌المثل چو مرغ برآري هزار پر		از فتنه و بلا نتواني گريختن
در هر دو کون هست سوي او نهاده سر		فرزند آدم است که هرجا که فتنه‌اي است
صد گونه قهر و غصه و جور و غم و ضرر		صد گونه رنج و محنت و بيماري و بلا
کاندر سخن معاينه مي‌افکند شرر		در وقت خشم از دلش آتش چنان جهد
گويي که گشت هر سر موييش ديده‌ور		در وقت حرص تا که به دست آورد جوي
قهرش چنان کند که هبا گردد و هدر		در وقت حقد اگر بودش بر حسود دست
تا لقمه‌ي حرام به دست آورد مگر		صد بار خون خويش کند خلق را حلال
چندان عذاب و حسرت و انديشه‌ي دگر		اينجاش اين همه غم و آنجاش بر سري
وانگه به زير خاک شدن خاک رهگذر		اول سال گور و عذابي که دور باد
بر جان خود بترس و بينديش الحذر		بيدار باش اي دل بيچاره‌ي غريب
خود را نگاه دار ازين دام پر خطر		چندين هزار دام بلا هست در رهت
خاکي شود که گل کند آن خاک کوزه‌گر		آن کاسه‌ي سري که پر از باد عجب بود
واخواستش کنند بلاشک ز خير و شر		وانگه به روز حشر به پيش جهانيان
وارند هرچه کرد بد و نيک در شمر		نيک و بدي که کرد درآيد به گرد او
دوزخ به زير او در و او مي‌رود ز بر		راه صراط تيزتر از تيغ پيش او
تا زان دو جايگاه کدامش بود مقر		او در ميان خوف و رجا مي‌طپد ز بيم
چون در چنين مقام سخن نيست معتبر		جانم بسوخت چاره خموشي است چون کنم
تا لذتي بيابد و عمري برد به سر		درمان آدمي به حقيقت فناي اوست
ما را ز حال خويش کنيد اندکي خبر		اي اهل خاک اين چه خموشي است چند ازين
تا کي کنيد در شکم خاک خون زبر		در زير خاک با دل پر خون چگونه‌ايد
زير قدم چگونه بمانديد پي سپر		آخر نگه کنيد که بعد از هزار سال
چون شد که گشت چشم شما مور را ممر		آگاه مي‌شديد چو موري همي‌گذشت
اکنون چه شد که آب نداريد در جگر		زين پيش بوده‌ايد جگر گوشه‌ي جهان
پس چون که از شما نه خبر ماند و نه اثر		زين پيش در شما اثري کرد هر سخن
امروز جمله گرد و غباريد سر به سر		زين پيش تاب گرد و غباري نداشتيد
در گور تنگ و تيره چه سازد زهي خطر		شخصي که او ز ناز نگنجيد در جهان
اکنون ببين که خورد تنش کرم مختصر		آن کو نخورد هيچ طعامي که بوي داشت
افتاده چشم خانه‌ي زيباي او به در		آن کو ز عز و ناز نمي‌کرد چشم باز
خود اين چه کاروان و چه راه است و چه سفر		چه محنت است اين و چه درد است و چه دريغ
هم اشک من چو سيم شد و هم رخم چو زر		يارب ز هيبت تو و انديشه‌ي مدام
از روي لطف در من دلخسته کن نظر		از بيم قهر تو دل عطار خسته شد
اي ناگزير از سر آن جمله در گذر		چيزي که ديدي از من آشفته روزگار
يارب به فضل پرده‌ي او پيش کس مدر		هر کو ز صدق دل به دعاييم ياد داشت

اي پرده‌ساز گشته درين دير پرده در

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته