گفتگو با دکتر بابک ساعدي
پيرگوشي در سالمندان، مشکل نسبتا شايعي است که به تدريج با بالا رفتن سن ايجاد مي‌شود. از آنجا که روند افت شنوايي تدريجي است، افرادي که دچار پيرگوشي مي‌شوند ممکن است متوجه کم‌شنوايي خود نشوند. براي آشنايي بيشتر با اين مشکل، گفتگويي کرده‌ايم با دکتر بابک ساعدي، جراح و متخصص گوش و گلو و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران.
آقاي دکتر! پيرگوشي يعني چه؟
از زماني که به دنيا مي‌آييم و سن‌مان کم‌کم بالا مي‌رود، کليه اجزاي بدن‌مان دچار تغيير مي‌شوند؛ مثلا در مقايسه يک کودک يک ساله و يک کودک 10 ساله، مي‌بينيم که سلول‌ها قابليت يکساني ندارند. محققان در مطالعات خود به اين نتيجه رسيده‌اند که وقتي با دستگاه‌هاي خيلي دقيق، شنوايي يک کودک را در سنين پايين و سپس شنوايي همان کودک را در 10 سالگي بررسي مي‌کنند، شنوايي او در سطح يکساني نيست. پس اين فرايند از زماني که به دنيا مي‌آييم تا زماني که از دنيا مي‌رويم به‌طور پيش‌رونده‌اي ادامه دارد. پيرگوشي در حقيقت روند تشديد شده همين فرايند است.
يعني زودتر از زمان طبيعي و معمول، شنوايي گوش کاهش پيدا مي‌کند؟
بله، دقيقا. اين فرايند در 30 تا 35 درصد افراد بالاي 65 سال طوري است که اختلال شنوايي حاصل از آن، فرد را از نظر ارتباطي دچار مشکل مي‌کند. خواه ناخواه همه ما وقتي به سنين بالا مي‌رسيم به درجات متفاوتي از اين مشکل رنج مي‌بريم.
عواملي که سبب مي‌شوند اين مشکل زودتر ايجاد شود چه هستند؟
اين مساله در افراد خاصي بيشتر بروز پيدا مي‌کند. به عنوان مثال، پيرگوشي در آقايان و در افرادي که سابقه کاهش شنوايي در خانواده‌شان وجود دارد، بيشتر است.
دقيقا چه اتفاقي در گوش مي‌افتد؟
در بيشتر موارد، علل ايجاد پيرگوشي تغييرات گوش داخلي است که با بالارفتن سن به وجود مي‌آيد در واقع، در پيرگوشي بخش داخلي گوش دچار آسيب شده و قسمت حسي‌عصبي گوش از بين مي‌رود و معمولا هر دو گوش را به يک اندازه تحت تاثير قرار مي‌دهد.
به نظر شما چه کساني بيشتر از پيرگوشي رنج مي‌برند؟
همان‌طور که گفتم شنوايي موهبتي است که به تدريج ميزان آن کاهش پيدا مي‌کند. حال اگر در اين زمان فردي دچار آسيب‌هاي گوشي ديگر شود، طبيعتا اين روند تشديد مي‌شود. به فرض اگر فردي يک بيماري گوش در جواني داشته باشد و آن را درمان نکند وقتي به سنين سالمندي مي‌رسد، کاهش شنوايي در او تشديد مي‌شود و نسبت به هم‌سن و سال‌هاي خودش بيشتر رنج مي‌برد. همچنين اگر فردي در طول زندگي‌اش در معرض صداهاي بلند قرار گرفته باشد يا داروهايي را مصرف کند که روي گوش‌ها اثرات مضري به جا مي‌گذارند در سالمندي دچار کاهش شنوايي تشديد شده مي‌شوند و رنج بيشتري نسبت به بقيه مي‌برند. جرم گوش نيز يکي ديگر از اين مشکلات است. جرم گوش مي‌تواند به درجات متفاوتي کاهش شنوايي ايجاد کند. اين کاهش شنوايي در يک فرد جوان مشکل چنداني ايجاد نمي‌کند اما در سالمندان که به صورت طبيعي دچار کاهش شنوايي مي‌شوند مشکل‌ساز است.
وزوز گوش هم مي‌تواند ارتباطي با پيرگوشي داشته باشد؟
آماري که در مورد وزوز گوش وجود دارد نشان مي‌دهد که در سنين 50، 60 سال حدود 30 تا 40 درصد افراد از اين مشکل رنج مي‌برند و اين آمار وقتي به سن 70 سالگي مي‌رسد، بيشتر مي‌شود. در واقع به علت مشکلي که در سيستم شنوايي وجود دارد فرد احساس وزوز گوش يا احساس صداي دروني در گوش مي‌کند که خيلي آزاردهنده است و زندگي فرد را مختل مي‌کند. اين دو بيماري به هم مرتبط هستند و به همراهي هم در خيلي از موارد با هم ديده مي‌شوند.
بعضي داروها روي گوش عوارضي بر جا مي‌گذارند. ممکن است در مورد پيرگوشي هم همين‌طور باشد؟
نه! بعضي از داروها که جنبه سمي براي گوش دارند باعث کم شدن شنوايي به درجات متفاوت مي‌شوند اما ما آنها را به عنوان کاهش شنوايي ناشي از سميت داروها طبقه‌بندي مي‌کنيم نه پيرگوشي. همان‌طور که گفتم پيرگوشي روندي است که به دليل افزايش سن در گوش ايجاد مي‌شود.
پس با دارودرماني نمي‌شود اين شنوايي از دست رفته را برگرداند؟
نه. هيچ دارويي وجود ندارد که بتواند اين مشکل را برطرف يا حتي فرآيند آن را آهسته‌تر کند. در اين مشکل، سلول‌هاي عصبي از بين مي‌روند و از آنجا که اين سلول‌ها قابليت ترميم ندارند پس غيرقابل درمان هستند. تنها کمکي که به اين افراد مي‌توان کرد اقدامات بازتواني مانند استفاده از سمعک است.
هدفون‌ها و گوشي‌هايي که استفاده مي‌کنيم، تاثيري در ايجاد زودرس آن دارند؟
هدفون هم مانند هر وسيله ديگري اگر درست استفاده نشود مي‌تواند آسيب‌رسان باشد. حداکثر شدت صوتي را که ما مي‌توانيم بدون هيچ گونه عارضه‌اي تحمل کنيم 70 دسي‌بل است (دسي‌بل واحد سنجش صوت است) اما خاطرمان باشد هدفون‌ها تا هزار برابر اين شدت صوت مجاز ممکن است صوت ايجاد کنند. طبيعتا اگر کسي با شدت بالاتر از حد مجاز به هدفون گوش دهد دچار کاهش شنوايي ناشي از آن مي‌شود و با توجه به روند از دست رفتن سلولي و سالمندي خيلي زودتر دچار کاهش شنوايي سالمندي مي‌شود.
چه‌طور مي‌توانيم بفهميم که صدا در حد استاندارد يا بالاتر است؟
وقتي صدايي را خودتان احساس مي‌کنيد بلند يا آزاردهنده است يا به تعبير ديگري بعد از مدتي گوش دادن به صدا احساس مي‌کنيد که صداهاي ديگر را متوجه نمي‌شويد يا در حين گوش دادن به آن صدا احساس درد و عصبي بودن مي‌کنيد يعني آن صدا استاندارد نيست. 70 دسي‌بل در کارهاي صنعتي و در کارخانه‌هايي که مدام با صداهاي بلند سروکار دارند بسيار مهم است که براي ارزيابي آن صدا و به دست آوردن معيار دقيق آن، نياز به دستگاه‌هاي صوت‌سنج داريم که شدت صدا و ميزان ايمن بودن آن را براي‌مان نشان مي‌دهد.
مي‌شود جلوي پيرگوشي را گرفت؟ واقعيت اين است که تا به حال راه پيشگيري شناخته‌شده‌اي در اين مورد گزارش نشده. البته بحث‌هاي مختلفي در اين مورد وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از آنتي‌اکسيدان‌ها و مصرف ميوه و سبزيجات تازه به عنوان يک تئوري در پيشگيري از اين روند موثر است اما گزارش اثبات‌شده‌اي در اين زمينه نداريم.
حرف آخر
عفونت‌هاي ساده گوش‌تان را هم ناديده نگيريد زيرا علاوه بر عوارضي که اين قبيل عفونت‌ها از خود به جا مي‌گذارند، در دوران سالمندي هم مي‌توانند شدت پيرگوشي و کاهش شنوايي‌تان را تشديد کنند.
منبع:www.salamat.com
