آيا گياه خواري خوب است؟

تغذيه يک علم جوان است و با تحقيقات گسترده در مورد مواد غذايي و تأثيرات آن بر بدن انسان، رابطه اي مستقيم دارد و هر روز شاهد افزايش اطلاعات دانشمندان در زمينه مواد خوراکي و آشاميدني هستيم که مسلماً اين موضوع بر اثر پيشرفت علوم و فنون آزمايشگاهي و افزايش مستمر آگاهي ها در عالم مواد غذايي توسط متخصصان است.
رژيم هاي گياه خواري مي توانند سودمند باشند، اما به شرط اين که درست و دقيق برنامه ريزي شده باشند. گياه خواران با يک برنامه غذايي مناسب مي توانند خطر بيماري هايي چون چاقي، فشار خون بالا، يبوست و سرطان کولون( بخشي از روده بزرگ) را کاهش دهند و در صورتي که گياه خواران برنامه ضعيفي داشته باشند، خطر بيماري هايي چون پوکي استخوان، نرمي استخوان، کم خوني مربوط به آهن و ويتامين B12 و کندي رشد کودکان را مي توان انتظار داشت.

گياه خواران به گروه هاي زير تقسيم بندي مي شوند:
 

گياه خوار محض (Vegans):
 

گياه خواراني که گوشت قرمز، ماهي، مرغ، تخم مرغ و لبنيات نمي خورند.

لاکتووگان (vegetarians Locto):
 

گياه خواراني که لبنيات هم مي خورند.

اووگان ( Ovovegetarians):
 

گياه خواراني که تخم مرغ هم مي خورند.
لاکتواوو گاگياه خواراني که تخم مرغ هم مي خورند.

لاکتواوو گان( Lacto-ovevegetarians):

گياه خواراني که تخم مرغ و لبنيات هم مي خورند.

نيمه گياه خوار( Semi-vegetarians):
 

گياه خواراني که ماهي و مرغ هم مصرف مي کنند، ولي گوشت قرمز را مصرف نمي کنند.ي را نخوريد، بايد بدانيد که حتماً نياز به تکميل اين نوع رژيم داريد و اين کار فقط به شرطي مورد تأييد است که براي حفظ سلامتي، مواد مغذي لازمي را که در محصولات با منشأ حيواني وجود دارد به نوعي تأمين کنيد. از اين رو ملزم به دريافت موادي از جمله انرژي کافي، پروتئين، کلسيم، ويتامين D، آهن و ويتامين B12 هستيد.
در زنان به خصوص زنان باردار، شيرده و همچنين کودکان، نياز به برنامه ريزي دقيق تري وجود دارد و ويتامين ها و املاح بيشتري به صورت مکمل هاي غذايي براي شان پيشنهاد مي شود. البته اين برنامه ريزي بايد به وسيله يک کارشناس و متخصص علوم تغذيه محاسبه و انجام شود. بدين وسيله مي توان با محاسبه ميزان مصرف قابل قبول انرژي، ضمن تأمين مواد مغذي ضروري بدن، به يک رژيم صحيح و الگوي مناسب مصرف دست يافت.
گياه خواران ضمن استفاده از سبزيجات و ميوه جات، به دليل مصرف نکردن گوشت، بايد از جانشين هاي گوشت بهره مند شوند که عبارتند از: حبوبات( مانند عدس و لوبيا)، مغزها( مانند گردو و فندق) و تخم مرغ.
نکته خيلي مهم براي اين دسته از مردم و طراحان برنامه غذايي شان، اعتدال در مصرف و آشنايي با نوع و ارزش غذايي مواد مصرفي است.
اگر بخواهيم منصفانه قضاوت کنيم و بر اساس آخرين تحقيقات و بدون جانبداري از گروهي خاص اعلام نظر کنيم، بايد بگوييم بدن انسان با پيچيدگي هاي فراوان خود، نيازمند تأمين انرژي و حفظ سلامتي خود براي تداوم حيات است و در واقع براي دستيابي به اين مهم نيازمند تأمين تمامي املاح، آب، الکتروليت ها، ويتامين ها، کربوهيدرات ها، چربي ها و پروتئين ها مي باشد. لذا بهتر است از تمام گروه هاي غذايي( به شرط رعايت اعتدال در مصرف) استفاده کند. لازم به توضيح است که استفاده از بعضي مواد غذايي خاص، به تنهايي پاسخگوي تمامي نيازهاي بدن نيست. همان گونه که عامه مردم فکر مي کنند با رژيم هاي لاغري غيرعلمي و قلابي به سرعت لاغر مي شوند( که گاهي اين چنين نيز هست)، اما از اين موضوع غافل هستند که به دليل عدم محاسبات دقيق براي تأمين انرژي مورد نياز بدن، ضمن مواجه کردن بدن با گرسنگي شديد، دچار عوارض گوناگون و انواع بيماري ها و سوء تغذيه مي شوند يا با ايجاد اختلال در سيستم هاي مختلف بدن به ويژه سيستم دفاعي بدن، زمينه ابتلا به بيماري ها را هموار مي سازند.
در صورتي که کسي بخواهد بر اساس سليقه خود، نوع خاصي از تغذيه مانند گياه خواري را پيش بگيرد، بايد بداند که ترجيحاً چنين رژيم هايي براي کودکان، زنان باردار و زنان شيرده پيشنهاد نمي شود، مگر به شرط تأمين انرژي لازم براي رشد و نمو و تأمين مواد مغذي ياد شده. البته چنين رژيم هايي براي کساني که بخواهند به صورت مقطعي وزن خود را کاهش دهند و به وزن ايده آل برسند، مناسب مي باشد. البته لازم است پس از پايان اين مرحله مقطعي، تحت نظر يک کارشناس مجرب تغذيه، وزن ايده آل خود را با يک رژيم متعادل حفظ کنند.
به هر حال هيچ رژيم جادويي اي وجود ندارد و برنامه غذايي بايد بر اساس محاسبات صحيح و علمي و رعايت اعتدال در مصرف انواع مواد غذايي باشد( ضمن داشتن يک برنامه فعاليت بدني و ورزشي مناسب).
منبع:کوچه ما، شماره 11