از هپاتيت نترسيد، فقط پيشگيري کنيد!

هپاتيت يعني التهاب کبد که در ميان مردم به يرقان مشهور است. مهمترين عوامل ايجادکننده اين بيماري ويروس ها هستند. البته علت هاي ديگري همچون داروها، بيماري هاي ارثي و مصرف الکل مي تواند سبب هپاتيت شود. از مهمترين ويروس هايي که موجب هپاتيت مي شوند، مي توان ويروس هاي هپاتيت نوع D، C، B، A و... را نام برد. بيماري هپاتيت را به دو نوع هپاتيت A و هپاتيت B تقسيم مي کنند.

هپاتيت A
 

اين بيماري، يرقان همه گير نيز ناميده مي شود. بيماري واگيرداري است که به وسيله ويروس هپاتيت A ايجاد مي شود. بيماران منبع اصلي انتشار عفونت هستند و بيماري از طريق آب و مواد غذايي آلوده، دست و لوازم آلوده بيمار (ظروف) قابل انتقال است. ويروس به مدت يک تا دو هفته پيش از آغاز بيماري و تا چهار هفته پس از آن از طريق مدفوع دفع مي شود که خطر انتقال به ديگران وجود دارد. هپاتيت A به ندرت از طريق خون و فرآورده هاي خوني منتقل مي شود.

پيشگيري
 

- رعايت بهداشت فردي شامل شستن دست ها قبل و بعد از غذا خوردن - ضد عفوني کردن ميوه ها و سبزيجات قبل از مصرف - ضد عفوني کردن وسايل بيمار - دفع بهداشتي فاضلاب جهت جلوگيري از آلودگي آب، ميوه ها، سبزيجات و خوراکي ها

هپاتيت B
 

هپاتيت B، هپاتيت سرم نيز ناميده مي شود و يک عفونت حاد عمومي است که بيشترين آسيب آن به کبد وارد مي شود. نزديک به 5 تا 15 درصد بيماران، مبتلا به بيماري مزمن کبد مي شوند و کمتر از 10 درصد بالغين آلوده، حامل بيماري هستند. بيماري در مناطقي که افراد دچار فقر اقتصادي و اجتماعي مي باشند، شيوع بيشتري دارد. گروه هايي که بيشتر در معرض خطر ابتلا به هپاتيت B هستند، پزشکان، جراحان، پرستاران، کارکنان بخش دياليز و آزمايشگاه، معتادان تزريقي و همجنس بازان مي باشند. ساير افراد در صورت عدم رعايت بهداشت فردي نيز در معرض خطر هستند. در مجموع هپاتيت B خطرناک تر از هپاتيت A است.

عامل بيماري
 

ويروس هپاتيت B عامل بيماري و انسان تنها ميزبان طبيعي اين ويروس است. ويروس مي تواند مدت ها در محيط زيست زنده بماند و کاملاً پايدار است. در دوره پنهاني بيماري و در مرحله حاد آن، ويروس در خون وجود دارد. از خصوصيات اين ويروس دوره نهفتگي طولاني بين 6 هفته تا 6 ماه است. ويروس در خون، سرم، ادرار و مايعات بدن (بزاق، ترشحات واژن و اسپرم) وجود دارد.

ناقلين هپاتيت B بايد چه نکاتي را بدانند؟
 

ناقلين هپاتيت B بايد بدانند با گذشت زمان ممکن است ويروس از بدن شان پاک و خارج شود ولي ممکن است ويروس مجدداً فعال شده و سبب آسيب کبد شود. در چنين شرايطي اقدامات خاصي مورد نياز است. با توجه به اين که امکان فعال شدن ويروس در بدن ناقلين هپاتيت B وجود دارد، به همين دليل بايد هر 6 ماه در مورد آنها بررسي لازم به عمل آيد تا در صورت شناخت آن، اقدامات لازم انجام شود. تا به امروز درماني جهت ناقلين B وجود نداشته و از آنجا که عملکرد کبد آنها خوب است، نيازي به درمان وجود ندارد. درمان حمايتي با برخي داروها فقط در مبتلايان به هپاتيت مزمن صورت مي گيرد. مادران باردار براي جلوگيري از انتقال بيماري به نوازد بايد پزشک را از وجود بيماري در بدن خود آگاه سازند.

ناقل هپاتيت B چه کسي است؟
 

ناقل B به کساني گفته مي شود که ويروس هپاتيت B بيش از 6 ماه در خونش وجود داشته باشد، حال عمومي خوبي داشته و در بررسي آزمايشگاهي اختلالي در کار کبدشان مشاهده نشود.
در چنين شرايطي ويروس به صورت مسالمت آميز در داخل بدن وجود داشته ولي آسيبي به کبد وارد نمي کند. امکان آلودگي با ويروس هپاتيت A بسيار و آلودگي با ويروس هپاتيت B شايع تر است.

راه هاي عمده انتقال هپاتيت B کدام است؟
 

در ناقلين هپاتيت B، ويروس به صورت نهفته در بدن باقي مي ماند و آنچه اهميت دارد، خطر انتقال ويروس به ديگران است.
راه هاي انتقال متعدد است. مهمترين راه ها عبارتند از:
- انتقال خون و فرآورده اي خوني - تماس با خون آلوده - به کار بردن سرنگ، سوزن و وسايل آلوده جراحي در پزشکي، دندان پزشکي، خالکوبي، سوراخ کردن گوش و ختنه اطفال - به کار بردن تيغ - مسواک و حوله به صورت مشترک - استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزريقي - انتقال از مادر آلوده به ويروس هپاتيت B، به نوزاد، هنگام زايمان يا از طريق بزاق آلوده از راه چشيدن غذاي نوزاد - انواع ترشحات بدن (بزاق، ادرار، اسپرم و ترشحات واژن) حاوي ويروس است. بنابراين آلودگي از راه بوسيدن و آميزش جنسي منتقل مي شود. انتقال بيماري از راه بندپايان (پشه و ساس) مشکوک است. در ناقلين هپاتيت، B ويروس به صورت نهفته در بدن وجود دارد. آنچه اهميت دارد خطر انتقال ويروس به ديگران است. پس بايستي احتياط لازم صورت گيرد.

ناقلين هپاتيت B بايد به چه نکاتي توجه داشته باشند؟
 

- براي بررسي وضعيت کار کبد، معاينات و انجام آزمايش هر 6 ماه يک بار به پزشک مراجعه کنند. - کليه اعضاي خانواده (همسر، فرزندان و کليه کساني که در يک مکان با ناقلين زندگي مي کنند) بايد عليه هپاتيت B واکسينه شوند. - در صورت مراجعه به دندانپزشک، آزمايشگاه، پزشک و اصولاً هر جاي ديگر که خطر انتقال ويروس به ديگران وجود دارد، حتماً آنان را از وجود آلودگي به ويروس هپاتيت B آگاه کنند. - تلاش کنند تا به وزن مناسب دست يابند. - از وسايل و لوازم شخصي چون مسواک، ريش تراش و... به صورت مشترک استفاده نکنند. - مشروبات الکلي سبب تشديد بيماري مي شود. جداً بايستي از مصرف آنها پرهيز کنند. - ناقلين هپاتيت مي توانند مثل بقيه مردم زندگي کنند، ورزش کنند و هيچ گونه محدوديتي در رژيم غذايي آنها وجود ندارد. خوشبختانه تماس هاي عادي و روزمره نظير دست دادن، در يک اتاق کار کردن، معاشرت با دوستان، همکلاسي ها و افراد فاميل خطري براي ديگران ندارد. هدف برنامه ايمن سازي عليه هپاتيت B، پيشگيري از حالت ناقل شدن است.

هشدار و رهنمود
 

- ناقلين هپاتيت B مي توانند ازدواج کنند، ولي همسر آنان بايد عليه بيماري واکسينه شده و از تأثير مثبت واکسن نيز بايد مطمئن بود. - تمام خانم هاي باردار بايستي از نظر هپاتيت B بررسي شوند تا در صورت شناسايي عفونت، از انتقال بيماري به نوازد پيشگيري شود. - امکان حاملگي براي خانم هاي ناقل هپاتيت B وجود دارد، ولي آنچه مهم است خطر انتقال هپاتيت به نوزاد است. براي کاهش خطر بايد بلافاصله پس از تولد و زير نظر پزشک به نوزاد سرم ايمنو گلوبولين و واکسن هپاتيت B تزريق کرد. - خانم هاي ناقل هپاتيت اگر به تعداد کافي فرزند دارند، از حاملگي بيشتر پرهيز کنند. مناسب ترين روش پيشگيري از بارداري در اين شرايط، روش هاي دايمي (وازکتومي يا توبکتومي) هستند. بايستي کليه نوزادان، خانواده افراد مبتلا به هپاتيت B، شاغلين حرفه پزشکي و ساير افراد در معرض خطر عليه اين نوع هپاتيت واکسينه و ايمن شوند.

پيشگيري
 

براي هپاتيت B هيچ درمان ويژه اي نيست. بنابراين ايمن سازي کودکان و نوزادان پيش از مواجهه با ويروس جهت پيشگيري از حالت حامل بودن در نوزادان زاده شده از مادران مبتلا به هپاتيت B از اهميت ويژه اي برخوردار است.
- واکسيناسيون گروه هاي در معرض خطر - شناسايي مادران آلوده به ويروس - بيماريابي در گروه هاي در معرض خطر - ضدعفوني کردن کليه لوازم جراحي دندانپزشکي، پزشکي - استفاده از سرنگ و سوزن استريل - آزمايش خون کليه اهداکنندگان خون - جلوگيري از خالکوبي و ختنه اطفال به صورت سنتي - هرگز از حوله، مسواک و تيغ صورت تراشي به صورت مشترک استفاده نشود. - جلوگيري از بي بند و باري هاي جنسي و پايبندي به اخلاق خانواده.
منبع:کوچه ما شماره 13