فاطمه (عليهما السّلام) نمونه برتر زن بودن(2)

فاطمه (س) اسوه عصمت
 

انسان همواره در زندگي بر سر دو راهي قرار دارد. مي تواند با اجابت دعوت فطرت و ملکوت و سروش غيب راه خدا را انتخاب نمايد و مي تواند از هواي نفس پيروي و آلوده به گناه و پيرو شيطان گردد. آنچه سرنوشت ساز و مهم است اراده و انتخاب انسان است که يکي از اين دو راه را انتخاب مي کند. در بين انسانها، اندک افرادي هستند که بتوانند در طول عمر خود از هر گونه آلودگي و گناه پاک و منزه بوده و به مقام عصمت بار يابند، که عصمت يعني پاکي و دوري از هر گونه آلودگي.
فاطمه (س) رهبر شرف، الگوي تقوا و نمونه حفظ عفت است. آن بانو با راه و روش خود مي خواهد شيوه زندگي صحيح و با شرف زيستن را به زنان بياموزد. روايت است که به اسماء بنت عميس فرموده بود «براي پس از مرگ وحشت از اين دارم که جنازه ام در تابوت نمايان شود و حجم بدنم آشکار گردد.» اسماء براي او دستور ساختن عماري داد (به روايتي اين دستور از جانب فضه بود) طرح عماري را ساختند و به فاطمه (س) نشان دادند و فاطمه (س) با ديدن آن فرمود «اينک خاطر جمع شدم».(1) او بر اين اساس درس با حيا و شرف زيستن را به زنان آموخت و نظام عقلي ويژه اي را در جامعه استوار کرد.

فاطمه (س) اسوه صابرات
 

فاطمه (س) در برابر سيل بنيان کن حوادث صبور و بردبار بود و در برابر فشار و توسعه مفاسد اجتماعي خود را حفظ و تسليم نمي شود. او قهرمان صبر است. سال ها در برابر مشرکان قريش شکنجه ديد ولي لب به شکوه نگشود، سال ها در برابر صدمه هاي خصم/تنگ نظري آنان و حتي سرزنش هاي زنان اشراف، چه در خانه پدر و چه در خانه شوهر ناراحتي ديد و شنيد ولي آن را تحمل کرد. علي (ع) مي فرمايد: «فاطمه زهرا يعني عزيزترين عزيزان رسول خدا (ص)، آن قدر از چاه آب کشيد که اثر آن بر سينه اش باقي ماند و آن قدر با آسياب گندم آرد کرد که دستهايش پينه بست و آن قدر به نظافت خانه و آشپزي پرداخت که به سختي و زحمت افتاد.»(2)

فاطمه (س) اسوه ذاکرات
 

فاطمه (س) همواره به ياد خدا بود، به نذرش وفا مي کرد و از سختي قيامت مي ترسيد. «يوفون بالنَّذر و يخافون يوماً کان شرَّه مستطيراً».(3) روايات متعددي در مورد ايمان و عبادت فاطمه (س) بيان شده چنانچه از امام حسن مجتبي (ع) نقل شده، «مادرم را ديدم تا صبح مشغول نماز بود و در حق ديگران دعا مي کرد، وقتي از او پرسيدم چرا براي خود دعا نمي کني، فرمودند: اول همسايه آنگاه خويشتن.»(4) فاطمه (س) اهل دعاست و در مسير ذکر، ورد، نياز خواهي، استمداد درب دعا را به روي خود گشوده مي يابد و حجاب را از ميان برداشته: يا من بابه مفتوح لداعيه و حجابه مفتوح لراجيه»(5) در دعا و مناجاتش با خدا مي فرمايد: اي پوشاننده کژي و زشتي ها، اي مرحم گذار دل هاي مجروح، مرا در قيامت در برابر دادگاه عدالت و شهود رسوا مساز، نظر لطف و کرامت خود را از من برنگردان. کيفيت عبادت زهرا (س) يک عبادت خشک و بي روح نبود، عبادت او توأم با خشوع و خلوص بود، که اين گونه عبادت، سازنده و باعث تکامل روح است. دعا و نيايش هاي آن حضرت در تاريخ ثبت و بر کسي پوشيده نيست.

دانش فاطمه (س)
 

آنچه وجود انسان را ارزش مي بخشد و حرکت ها و برخورد ها و موضع گيري هاي او را تنظيم مي گرداند فکر و انديشه اوست و آنچه فکر و انديشه را تنظيم و جهت دار مي کند علم و دانش است و آنچه فکر و انديشه و علم و دانش را مفيد و مؤثر مي کند ايمان است و فاطمه (ع) دخت گرامي پيامبر اسلام از همه اين خصلت هاي ارزشمند برخوردار است. درباره علم و دانش فاطمه (س) بايد بدانيم که علم و دانش او ارتباط و وابستگي محکمي با علم و دانش پيامبر (ص) داشته و اينکه فاطمه (س) بيان حديث مي کند. در ديدار با ام سلمه و زنان قريش سخنراني عالمانه اي بيان مي دارد و از همه مهمتر و شگفت انگيزتر در مسجد مدينه و در حضور خليفه و آن همه جمعيت، بدون مقدمه و يادداشتي، آن خطبه پر محتواي تاريخي را ايراد مي نمايد. اين همه مطالب و معارف مستدل به آيات قرآن کريم و سخنان رسول اکرم (ص) گوياي فکر، فرهنگ، علم و دانايي فاطمه اطهر است.(6)

شجاعت فاطمه (س)
 

فاطمه (س) دلير و بي واهمه بود و جز از خدا نمي ترسيد. شمشير خون آلود علي را که از جهاد برمي گشت او شستشو مي داد. دل به مرگ دادن هاي علي (ع) را در صحنه نبرد او متحمل مي شد و بکام مرگ افتادن هاي پدر را او هميشه شاهد بود. اينکه خصم به خانه او هجوم آورد بدان نظر بود که از شجاعت و شهامت او واهمه داشت و بدان خاطر احساس امنيت نمي کردند. هرگز کسي به موجودي خمود و بي اثر حمله نمي کند، حمله به هنگامي است که احساس کنند دليراني در جامعه وجود دارد. در روز بيعت و سقيفه دشمن به خانه او حمله کرد تا علي (ع) را با خود به مسجد برد و از او بيعت بستاند در عين اينکه فاطمه (س) ضربت خورده بود و دچار ناراحتي جسمي بود يک تنه علي (ع) را مي کشيد و گروه خصم از طرف ديگر تنها با ضربت تازيانه ها توانستند علي را از او جدا کنند. اين شجاعت فاطمه زائيده قوت قلب توأم با تقوا بود که براي او حرکت و قدرت ايجاد مي کرد. در سايه وابستگي به خدا بود که او از هيچ چيز واهمه نداشت و بالاخره بر اثر ايمان و عبادت بود که آنچنان شجاع بود.

فاطمه (س) الگوست
 

در بين همه انسانها همواره افراد برجسته و فرزانه اي هستند که الگو و راهبر ديگران مي باشند. چه بسيار مردان مبارز و متعهدي که با پايداري در راه حق راهنما و اسوه مردان و زنان جامعه اند و چه بسيارند زنان پاکدامن و عفيفي که در شرايط حساس و سرنوشت سازندگي خويش از خطرها رهيده و در دام هواي نفس گرفتار نشده و براي زن و مرد الگو شده اند. ولي در بين تمامي زنان عالم با قاطعيت تمام بايد گفت آن که در طهارت و تقوا و فضايل و معارف و ...نسبت به همه زنان عالم برتري دارد فاطمه زهرا سلام الله عليهاست.
فاطمه (س) ملاکي براي سنجش و ارزيابي همه جانبه بانوان و دوشيزگان است. قدرت روحي، شهامت بي نظير، تفکر عالي، سجاياي فوق العاده فاطمه همه و همه ميزان و الگوست، عفت، تقوا، ايمان، اصالت، شرافت، شوهر داري، تربيت فرزندان، گذران حيات، دوران جواني، مبارزه، مرگ، جنبه هاي مادي و معنوي، فاطمه (س) همه و همه ميزان و براي ما الگوست.
فاطمه (س) الگوست براي همه زناني که از زمان او تا حال بوده اند و نيز براي همه کساني که تا روز قيام واپسين خواهند آمد. البته براي زناني که خواستار حفظ شرف انساني و مدافع عفت و تقوا باشند و او در اين جنبه ها الگوئي تمام است. او الگوي يک زن با هدف است آنهم هدف اصيل، که در سايه آن انسانيت انسان رشد مي يابد و تقويت مي شود و حيات خداپسندانه اش ريشه دار مي گردد. او الگوي آزادي و آزاد منشي است. از هر چه که پليد و گناه است و از هرچه که مايه اسارت و بردگي است دور است. او الگو و نمونه است و به ديگران مي آموزد که چگونه به جاي پليدي ها مي توانند بزرگي علو روح خود را نشان دهند و از اين طريق به جلب و جذب دل ها پرداخته و در عين حال در مسير خواسته هاي الهي باشند. او الگوست و به زنان آموخت که زنان هم مي توانند در موارد لازم کار مردانه کنند در عين اينکه ديدگان پاک و دور نگه دارنده، درعين اينکه عفت و اصالت خود را حفظ مي نمايند و به احقاق حق بپردازند و به دفاع از ستمگرها قيام و اقدام نمايند. فاطمه در جنبه رهبري، درس دادن، الگوي عملي بودن، انتقال معارف اسلامي و فکري خود به زنان آنقدر کوشيد که کار به خاموش شدن شعله هاي چراغ زندگي او رسيد. او تا آخرين روزهاي عمر از انجام اين رسالت باز نايستاد. بزرگ بانوي اسلام با اينکه از جهت کميت، عمر کوتاهي را گذرانيد ولي از جهت کيفيت يک زندگي ثمر بخش و آموزنده براي جهان و جامعه اسلامي مخصوصاً جامعه بانوان را داشت.
شخصيت فاطمه (س) فصلي است از کتاب رسالت الهي و مطالعه آن کوششي است در راه معرفت و شناخت روح اسلام و ذخيره اي است گرانقدر براي انسان معاصر در سراسر گيتي، امروزه اگر بانوان مسلمان بخواهند سعادت و کاميابي را در آغوش بگيرند شايسته است در همه مسائل اعم از فردي و خانوادگي، فرهنگي، اجتماعي و سياسي آن طوري که دختر پيغمبر (ص) يعني اين بانوي نمونه و اين سرچشمه فضيلت فکر مي کرد، فکر کنند و اعمال و رفتار او را نصب العين خود قرار دهند تا هم خود از خوشبختي و سعادت بيشتري برخوردار گردند و هم به ايمان کامل برسند.
در پايان با قسمتي از کلام امام راحلمان درباره حضرت زهرا (س) به اين نوشته پايان مي دهيم.
«مبارک باد بر ملت عظيم الشأن ايران بويژه زنان بزرگوار روز مبارک زن، روز شرافتمند عنصر تابناکي که زير بناي فضيلت هاي انساني و ارزش هاي والاي خليفة الله در جهان است و مبارکتر و پربهاتر انتخاب بسيار والاي روز بيستم جمادي الثاني است. روز پر افتخار ولادت زني که از معجزات تاريخ و افتخارات عالم جود است. زني که در حجره اي کوچک و خانه اي محقر انسان هايي تربيت کرد که نورشان از بسط خاک تا آن سوي افلاک و از عالم ملک تا آنسوي ملکوت اعلي مي درخشيد و نور عظمت الهي و پرورشگاه زبدگان اولاد آدم است.»(7)

پي‌نوشت‌ها:
 

1.منزلت زن ...ص157.
2.همان منبع ص 285.
3.سوره دهر آيه 7.
4.حبيب الله محمدي، فاطمه (س) الگوي زندگي، ‌مؤلف،‌1374،‌ ص 70.
5.علي قائمي،‌ در مكتب فاطمه (س)، مجموعه اي از مقالات و سخنراني ها، ‌تهران: اميري،1371، ‌ص 174.
6.احمد صادقي اردستاني،‌ فاطمه (س) الگوي زن مسلمان، قم: حوزه علميه، ‌دفتر تبليغات اسلامي، 1374 ص 78 ـ 79.
7.فاطمه (س) بزرگ بانويي اسوه از ازل تا ابد». اعتصام، ش 12، ‌فروردين 62، ص 52.
کتابنامه
1.دخيل، علي محمد علي. نگرشي کوتاه بر زندگي حضرت فاطمه (س). ترجمه محمد علي اميني ــ تهران: بنياد بعثت، 1366.
2.شهيدي، جعفر، زندگاني فاطمه زهرا (س).ــ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامي، 1374.
3.صادقي اردستاني، احمد. فاطمه (س) الگوي زن مسلمان. قم: حوزه علميه، دفتر تبليغات اسلامي، 1374.
4.فاطمه (س) بزرگ بانوي اسوه از ازل تا ابد. اعتصام. ش 12 فروردين 1362 ص 48 ــ 52.
5.قائمي/علي. فاطمه (س) الگوي زندگي. [بي جا] : مؤلف، 1374.
6.قائمي/علي. در مکتب فاطمه (س)، مجموعه مقالات و سخنراني ها. تهران: اميري،1371.
7.مجلسي، محمد باقر. بحارالانوار ....،بيروت: الوفاء 1403 ق. ج 43.
8.مجموعه مقالات الزهراء، عباس قمي،[...و ديگران].ــ تهران: ميقات، 1374. ج 1.
9.مجموعه مقالات الزهراء، عبدالرزاق کمونه حسيني، علي اکبر نهاوندي.ــ تهران : ميقات، 1367. ج 2.
10.محمدي، حبيب الله، در مکتب فاطمه (س)، مجموعه مقالات و سخنراني ها، تهران: اميري، 1371.
11.منزلت زن، گزيده اي از مقالات و سخنراني هاي سمينار احياء شخصيت زن، گرد آورنده واحد خواهران دفتر تبليغات اسلامي ـ قم: حوزه علميه، دفتر تبليغات اسلامي، 1370.
نشريه فكر و نظر شماره 10-11