ژاولين، سلاح ضدّ زره
نويسنده: مهندس مسعود چراغي
ژاولين يک سامانه متوسط ضدّ تانک براي پياده نظام، پيش آهنگان و نيروهاي ويژه است. اين نفرات بايد قابليت دفاع در مقابل نيروهاي زرهي را در طول روز و شب و در شرايط با ديد محدود داشته باشند. ژاولين را مي توان حتّي توسط يک سرباز تنها يا دو نفر خدمه يا سه نفر به کار انداخت. همچنين مي توان آن را توسط يک سرباز پياده بيرون از محوطه بسته، از روي خودروهاي نفربر يا از روي لوکوموتيو، کشتي و ... فعال کرد.
اين سامانه داراي قدرت کشندگي بالايي در مقابل هر نوع تانک زرهي و در هر نوع شرايط آب و هوايي در شب و روز و در فواصل مختلف و در شرايط واکنش سريع است. سيستم پرتاب راحت ژاولين که شرايط شليک موشک از منطقه آتش و با محوطه باز را مي دهد، از طراحي ويژه اي برخوردار است و اجازه مي دهد سيستم لانچر را هم از نظر سخت افزاري و هم نرم افزاري به بروزرساني کرد. اين سيستم شامل واحد فرماندهي پرتاب LTA با قابليت استفاده مجدد است همچنين CLU با قابليت ويژه ساخته شده در آزمايش هاي BIT و اضافه کردن موشک مجزا براي پرتاب دوباره درون موشک انداز را در بر مي گيرد. به دليل اين که قيمت يک واحد از اين سيستم 127 هزار دلار است پس بايد در آموزش آن نيز دقت کافي به عمل آيد، از اين رو هر واحد شامل ابزارهاي آموزشي براي آموزش تاکتيکال، آموزش کلاسيک و تمرينات دستي است.
تکنولوژي شليک کن و فراموش کن (Fire and Forget) مورد استفاده در موشک انداز، اجازه مي دهد تا تيرانداز بعد از شليک سريعاً به محل اختفاي خود برگشته يا به محل جديد نقل مکان کرده و سلاح را براي شليک دوباره مسلح کند. موشک انداز قدرت کشندگي بالاتري نسبت به M47 Dragon (نوع خاص از سلاح ضدّ زره که اغلب به صورت دو استوانه کشويي باز مي شد و پس از شليک دستي موشک درون استوانه، بايد اين سلاح به دور انداخته مي شد) به دليل استفاده از يک کلاهک جنگي دو تکه به دست آورده و قادر است هر نوع زرهي را نابود کند، اين سلاح در مقابل هدف هاي ثابت و متحرک قابل استفاده است. ژاولين حدوداً محدوده عملکردي 2/5 برابر M47 دارد و قادر است هدف را در شب يا روز، در بدترين شرايط آب و هوايي و حتّي شرايط بد ميدان جنگ شناسايي نمايد. اين سيستم مأموريت دومي هم دارد و آن نابود کردن تانکرهاي سوخت و عمليات دفاع در برابر حمله و تهاجم هلي کوپترهاي دشمن است. همچنين از CLU مي توان به طور مجزا براي نظارت بر ميدان جنگ و انتخاب هدف در مبارزات استفاده کرد. اين سلاح جايگزين بسيار مناسبي براي M47 Dragon است.
بدنه اصلي: بدنه اصلي CLU شامل سيستم هاي الکترونيک، نمايش دهنده ها، قسمت ديد در روز و دوربين ديد در شب است.
ضربه گيرها و جاذب ها: اين جاذب ها که حول بدنه اصلي قرار دارند موجب محافظت از CLU هنگام عمليات مي شوند و قابل تعويض هستند. يک جاذب از جنس خاصي توليد شده تا هنگام پرتاب موشک موجب محافظت صورت سرباز شود.
دسته ها: جهت نگه داشتن CLU در مقابل صورت مورد استفاده قرار مي گيرند و سرباز توسط دکمه هاي کنترلي روي دسته ها تمام اعمال ژاولين را هنگام عمليات کنترل مي کند.
محفظه هاي باتري: اين محفظه ها در قسمت انتهاي بدنه اصلي جاسازي شده اند و شامل باتري هاي يک بار مصرف BA-5590/U و يا باتري هاي قابل شارژ BB390A است که فقط جهت آموزش هستند. باتري هاي مشابهي در سيستم هاي راديويي تک کانال زميني يا هوايي (SINCGARS) مورد استفاده قرار مي گيرند و مي توان آن ها را با CLU تعويض کرد. اتصال روي محفظه باتري به اتصال مخصوص روي خود باتري وصل مي شود.
ديد در روز: قسمت ديد در روز دقيقاً مثل يک دوربين عمل مي کند و شامل لنز و يک نشان دهنده وضعيت و يک قطعه چشمي است. لنز ديد در روز امکان مشاهده ميدان نبرد در روز با بزرگنمايي 4X را فراهم مي آورد، مي توان از آن بدون باتري استفاده کرد تا انرژي باتري هدر نرود و با دستگاه ضدّ مادون قرمز عملکرد آن مختل نمي شود.
بخش ديد در شب: NVS اصلي ترين قسمتي است که توسط سرباز به کار گرفته مي شود. يک سيستم تصويري مادون قرمز که طي روز و شب کاربرد دارد و به کاربر امکان ديد در حالت محدوديت ميدان ديد مانند تاريکي، تيرگي ميدان نبرد، دود، مه آلود بودن هوا، هواي نامتعادل و حتّي شرايط ضدّ مادون قرمز را مي دهد و در واقع تصوير مادون قرمز هدف را به تصوير قابل ديد براي سرباز تبديل مي کند. NVS شامل لنزهاي NVS خنک کننده نشان دهنده Dewar، نمايشگر CLU و قطعه چشمي که در حالت زوم 4X با (Wfov) و زوم 9X با (NFov) را براي جست و جو و رديابي هدف مهيا مي کند.
خنک کننده Dewar (DDC) جهت خنک سازي NVS براي عمل در حرارت مطلوب و تبديل کننده انرژي مادون قرمز به سيگنال هاي الکتريکي است. اين سيگنال ها از طريق پردازنده سيگنال به نمايشگر CLU فرستاده شده و جهت مهيا کردن تصويرهدف براي سرباز تجزيه و تحليل مي شوند. نمايشگر CLU شبيه يک تلويزيون است که امکان مشاهده عريض ميدان نبرد (WFov) و يا مشاهده باريک ميدان نبرد (NFov) را براي سرباز فراهم مي آورد. تيوب اشعه کاندي CRT مبدل سيگنال هاي الکتريکي خروجي از پردازنده سيگنال به تصاوير قابل ديد براي سرباز است.
نشان دهنده هاي ثابت CLU شامل 14 آيکون حول نمايشگر CLU هشتند. آيکون ها مشخص کننده حالت عملياتي، شرايط، کدهاي خرابي عمليات به رنگ سبز، کهربايي و قرمز هستند. آيکون ها بازخوردي مداوم به سرباز ارائه مي دهند و وي را از آماده بودن موشک بايد عمل کردن سيستم و استفاده از حالت ديد در روز يا شب مطلع مي کنند.
قطعه چشمي اجازه مي دهد که سرباز نمايشگر CLU را ببيند، از طريق قطعه چشمي سرباز حالت، Day FOV Wfov و NFov جست و جوي هدف و نشان دهنده هاي ثابت را مشاهده کند. قسمت چشمي متشکل از لنزهاي، فنجان چشمي و حلقه تنظيم فوکوس است.
BCU شامل بخش باتري و بخش خنک کننده گاز فشرده است. باتري انرژي را به مدارهاي موشک قبل از پرتاب مي رساند و قسمت خنک کننده، جست و جوگر موشک را تا قبل از پرتاب شدن موشک در دماي کاري خود نگه مي دارد. BCU قسمتي است که تنها يک بار از آن استفاده مي شود و مي تواند 4 دقيقه کار کرده و غير قابل شارژ است. وقتي که موشک شليک شد BUC مصرف شده به همراه خود LTA دور انداخته مي شود.
سر جست و جوگر سيستم مادون قرمز موشک و سوئيچ هاي اتصالي جهت منفجر کردن کلاهک را در بر مي گيرد و سيستم مادون قرمز به موشک قابليت آتش کن و فراموش کن را مي دهد. طي پرواز به طرف هدف، سيستم مادون قرمز موشک هدف را دنبال هدف ياب الکترونيک مي دهد.
GEU واحد هدف ياب الکترونيکي، دو وظيفه دارد. اين قسمت سر جست و جوگر را کنترل مي کند يعني به هدف نگاه کرده و سيگنال هايي را به بخش پيش رانشي مي فرستد تا موشک را طي پرواز به طرف هدف هدايت کند.
بخش بدنه مياني شامل پوسته موشک، دسته امنيت الکترونيکي و واحد شليک (ESAF)، بال ها و مواد منفجره اصلي کلاهک است.
بدنه موشک سازه اي است که کار محافظت محيطي از اجزاي دروني موشک را بر عهده دارد. دسته امنيت الکترونيکي و واحد شليک، سيستمي است که امنيت اوليه را جهت ممانعت از انفجار اتفاقي موشک و کلاهک آن بر کنترل مي کند. ESAF شامل يک مدار الکترونيکي و دو چاشني انفجاري (يکي براي انفجار اوليه و ديگري براي ماده انفجاري اصلي) است. اين واحد، کنترل انفجار موشک و کلاهک را بر عهده دارد. وقتي که موشک به هدف اصابت کرد، ESAF باعث انفجار ماده منفجره هر دو کلاهک، در يک لحظه مي شود.
بال ها که باعث بالا رفتن و پايدار ماندن موشک هنگام پرواز مي شوند، درون بدنه موشک جاسازي شده اند و پس از شليک اوليه موشک باز مي شوند.
موشک ژاولين از دو کلاهک استفاده مي کند: کلاهک داراي ماده انفجاري اوليه و کلاهک داراي ماده انفجاري اصلي.
ماده انفجاري اوليه، يک ماده ضدّ زره HE شکل است. هدف آن ايجاد صدمه روي زره اوليه تانک هنگام انفجار قبل از انفجار ماده اصلي است. وقتي که زره اوليه نابود شد، پوسته اصلي هدف توسط ماده انفجار اصلي نابود مي شود. اگر هدف با زره اوليه پوشانده نشده باشد، ماده اوليه به علاوه ماده اصلي هم زمان روي زره اصلي عمل مي کند.
ماده منفجره اصلي، ماده ثانويه کلاهک موشک بوده و اغلب به شکل HE (عملکرد بالا) جهت اهداف زرهي است، اين ماده همان طور که گفته شد جهت نابود کردن زره اصلي به کار برده مي شود.
بخش محرکه شامل موتورهاي پرواز و پرتاب است:
موتور پرتاب باعث رانده شدن موشک به بيرون از LTA مي شود و نيروي محرکه لازم جهت پرتاب موشک به صورت ايمن تا فاصله مطمئنه از خدمه را فراهم مي آورد و اين موتور به محض پرتاب موشک به بيرون از محفظه LTA قدرت و توان خود را از دست مي دهد.
موتور پرواز باعث پرواز موشک تا هدف اصلي مي شود و هنگامي که موشک در فاصله مطمئنه از خدمه پرتاب قرار گرفت، روشن مي شود تا حرارت حاصله از اگزوز موشک باعث صدمه به خدمه نشود.
بخش کنترل رانش باعث موتور موشک حين پرواز شده و باعث ايجاد انرژي الکتريکي داخل موشک مي شود. اين بخش شامل 4 باله، 4 پره قدرتي و يک باتري حرارتي است.
باله هاي کنترلي باعث مانور موشک حين پرواز مي شوند . باله ها به صورت اتوماتيک بعد از ترک موشک از درون LTAباز مي شوند . حين پرواز آنها اتو ماتيک وار موشک را تا رسيدن به هدف هدايت مي کنند.
موتور ها کنترل حرکت TVC)ها( باعث کمک به باله ها جهت مانور موشک به وسيله تغيير مسير اگزوز موشک مي شوند. اين کنترل باعث تغيير زاويه پرتاب دود توسط موتور پرواز و در نتيجه تغيير مسير موشک مي گردد.
باتري حرارتي مهياکننده نيروي الکتريکي داخلي موشک حين پرواز است. اين باتري درون بدنه موشک جاسازي شده است.
شليک به طرف بالا، حرکت پيش فرض خود موشک است. در اين موشک از بالا روي هدف فرود آمده و آن را منفجر مي کند. اين قابليت به خدمه امکان مي دهد که زره پوش را از جلو، عقب يا بغل مورد حمله قرار داده و به شدت قدرت تخريب را بالا مي برد زيرا زره پوش ها اغلب داراي زره ضعيفي روي قسمت بالايي خود هستند. اين نوع شليک امکان فرار دشمن يا پنهان شدن وي پشت پناهگاه را از او سلب مي کند. در اين حالت کمترين فاصله عمل موشک 150 متر و بهترين نتيجه را در فاصله 500 متر به بالا مي گيريم.
بهترين مدل شليک بستگي به مسير و فاصله شليک تا هدف دارد و به طور اتوماتيک توسط نرم افزار روي برد موشک انتخاب مي شود. وقتي شليک روي هدف در فاصله 2 هزار متري انجام مي شود، موشک به ارتفاع 160 متري بالاي ميدان نبرد مي رسد. اگر هدف زير يک پل باشد شليک به طرف بالا باعث هدر رفتن موشک و تخريب پل خواهد شد و خدمه بايد در اين هنگام شليک مستقيم را انتخاب کنند.
شليک مستقيم وقتي انتخاب مي شود که جست و جوگر هدف را انتخاب کرده ولي روي آن قفل نشده باشد. در اين هنگام خدمه دکمه انتخاب نوع شليک ATTK SEl را که روي دسته سمت راست قرار دارد فشار مي دهد. در اين حالت پس از شليک، موشک مسير مستقيم را پيموده و به قسمت جلو، پشت يا بغل هدف برخورد مي کند. کمترين فاصله براي عمل در اين حالت 65 متر است.
اين سامانه داراي قدرت کشندگي بالايي در مقابل هر نوع تانک زرهي و در هر نوع شرايط آب و هوايي در شب و روز و در فواصل مختلف و در شرايط واکنش سريع است. سيستم پرتاب راحت ژاولين که شرايط شليک موشک از منطقه آتش و با محوطه باز را مي دهد، از طراحي ويژه اي برخوردار است و اجازه مي دهد سيستم لانچر را هم از نظر سخت افزاري و هم نرم افزاري به بروزرساني کرد. اين سيستم شامل واحد فرماندهي پرتاب LTA با قابليت استفاده مجدد است همچنين CLU با قابليت ويژه ساخته شده در آزمايش هاي BIT و اضافه کردن موشک مجزا براي پرتاب دوباره درون موشک انداز را در بر مي گيرد. به دليل اين که قيمت يک واحد از اين سيستم 127 هزار دلار است پس بايد در آموزش آن نيز دقت کافي به عمل آيد، از اين رو هر واحد شامل ابزارهاي آموزشي براي آموزش تاکتيکال، آموزش کلاسيک و تمرينات دستي است.
تکنولوژي شليک کن و فراموش کن (Fire and Forget) مورد استفاده در موشک انداز، اجازه مي دهد تا تيرانداز بعد از شليک سريعاً به محل اختفاي خود برگشته يا به محل جديد نقل مکان کرده و سلاح را براي شليک دوباره مسلح کند. موشک انداز قدرت کشندگي بالاتري نسبت به M47 Dragon (نوع خاص از سلاح ضدّ زره که اغلب به صورت دو استوانه کشويي باز مي شد و پس از شليک دستي موشک درون استوانه، بايد اين سلاح به دور انداخته مي شد) به دليل استفاده از يک کلاهک جنگي دو تکه به دست آورده و قادر است هر نوع زرهي را نابود کند، اين سلاح در مقابل هدف هاي ثابت و متحرک قابل استفاده است. ژاولين حدوداً محدوده عملکردي 2/5 برابر M47 دارد و قادر است هدف را در شب يا روز، در بدترين شرايط آب و هوايي و حتّي شرايط بد ميدان جنگ شناسايي نمايد. اين سيستم مأموريت دومي هم دارد و آن نابود کردن تانکرهاي سوخت و عمليات دفاع در برابر حمله و تهاجم هلي کوپترهاي دشمن است. همچنين از CLU مي توان به طور مجزا براي نظارت بر ميدان جنگ و انتخاب هدف در مبارزات استفاده کرد. اين سلاح جايگزين بسيار مناسبي براي M47 Dragon است.
واحد فرماندهي پرتاب
CLU (M98A1)
بدنه اصلي: بدنه اصلي CLU شامل سيستم هاي الکترونيک، نمايش دهنده ها، قسمت ديد در روز و دوربين ديد در شب است.
ضربه گيرها و جاذب ها: اين جاذب ها که حول بدنه اصلي قرار دارند موجب محافظت از CLU هنگام عمليات مي شوند و قابل تعويض هستند. يک جاذب از جنس خاصي توليد شده تا هنگام پرتاب موشک موجب محافظت صورت سرباز شود.
دسته ها: جهت نگه داشتن CLU در مقابل صورت مورد استفاده قرار مي گيرند و سرباز توسط دکمه هاي کنترلي روي دسته ها تمام اعمال ژاولين را هنگام عمليات کنترل مي کند.
محفظه هاي باتري: اين محفظه ها در قسمت انتهاي بدنه اصلي جاسازي شده اند و شامل باتري هاي يک بار مصرف BA-5590/U و يا باتري هاي قابل شارژ BB390A است که فقط جهت آموزش هستند. باتري هاي مشابهي در سيستم هاي راديويي تک کانال زميني يا هوايي (SINCGARS) مورد استفاده قرار مي گيرند و مي توان آن ها را با CLU تعويض کرد. اتصال روي محفظه باتري به اتصال مخصوص روي خود باتري وصل مي شود.
ديد در روز: قسمت ديد در روز دقيقاً مثل يک دوربين عمل مي کند و شامل لنز و يک نشان دهنده وضعيت و يک قطعه چشمي است. لنز ديد در روز امکان مشاهده ميدان نبرد در روز با بزرگنمايي 4X را فراهم مي آورد، مي توان از آن بدون باتري استفاده کرد تا انرژي باتري هدر نرود و با دستگاه ضدّ مادون قرمز عملکرد آن مختل نمي شود.
بخش ديد در شب: NVS اصلي ترين قسمتي است که توسط سرباز به کار گرفته مي شود. يک سيستم تصويري مادون قرمز که طي روز و شب کاربرد دارد و به کاربر امکان ديد در حالت محدوديت ميدان ديد مانند تاريکي، تيرگي ميدان نبرد، دود، مه آلود بودن هوا، هواي نامتعادل و حتّي شرايط ضدّ مادون قرمز را مي دهد و در واقع تصوير مادون قرمز هدف را به تصوير قابل ديد براي سرباز تبديل مي کند. NVS شامل لنزهاي NVS خنک کننده نشان دهنده Dewar، نمايشگر CLU و قطعه چشمي که در حالت زوم 4X با (Wfov) و زوم 9X با (NFov) را براي جست و جو و رديابي هدف مهيا مي کند.
خنک کننده Dewar (DDC) جهت خنک سازي NVS براي عمل در حرارت مطلوب و تبديل کننده انرژي مادون قرمز به سيگنال هاي الکتريکي است. اين سيگنال ها از طريق پردازنده سيگنال به نمايشگر CLU فرستاده شده و جهت مهيا کردن تصويرهدف براي سرباز تجزيه و تحليل مي شوند. نمايشگر CLU شبيه يک تلويزيون است که امکان مشاهده عريض ميدان نبرد (WFov) و يا مشاهده باريک ميدان نبرد (NFov) را براي سرباز فراهم مي آورد. تيوب اشعه کاندي CRT مبدل سيگنال هاي الکتريکي خروجي از پردازنده سيگنال به تصاوير قابل ديد براي سرباز است.
نشان دهنده هاي ثابت CLU شامل 14 آيکون حول نمايشگر CLU هشتند. آيکون ها مشخص کننده حالت عملياتي، شرايط، کدهاي خرابي عمليات به رنگ سبز، کهربايي و قرمز هستند. آيکون ها بازخوردي مداوم به سرباز ارائه مي دهند و وي را از آماده بودن موشک بايد عمل کردن سيستم و استفاده از حالت ديد در روز يا شب مطلع مي کنند.
قطعه چشمي اجازه مي دهد که سرباز نمايشگر CLU را ببيند، از طريق قطعه چشمي سرباز حالت، Day FOV Wfov و NFov جست و جوي هدف و نشان دهنده هاي ثابت را مشاهده کند. قسمت چشمي متشکل از لنزهاي، فنجان چشمي و حلقه تنظيم فوکوس است.
موشک انداز
BCU شامل بخش باتري و بخش خنک کننده گاز فشرده است. باتري انرژي را به مدارهاي موشک قبل از پرتاب مي رساند و قسمت خنک کننده، جست و جوگر موشک را تا قبل از پرتاب شدن موشک در دماي کاري خود نگه مي دارد. BCU قسمتي است که تنها يک بار از آن استفاده مي شود و مي تواند 4 دقيقه کار کرده و غير قابل شارژ است. وقتي که موشک شليک شد BUC مصرف شده به همراه خود LTA دور انداخته مي شود.
عملکرد موشک
سر جست و جوگر سيستم مادون قرمز موشک و سوئيچ هاي اتصالي جهت منفجر کردن کلاهک را در بر مي گيرد و سيستم مادون قرمز به موشک قابليت آتش کن و فراموش کن را مي دهد. طي پرواز به طرف هدف، سيستم مادون قرمز موشک هدف را دنبال هدف ياب الکترونيک مي دهد.
GEU واحد هدف ياب الکترونيکي، دو وظيفه دارد. اين قسمت سر جست و جوگر را کنترل مي کند يعني به هدف نگاه کرده و سيگنال هايي را به بخش پيش رانشي مي فرستد تا موشک را طي پرواز به طرف هدف هدايت کند.
بخش بدنه مياني شامل پوسته موشک، دسته امنيت الکترونيکي و واحد شليک (ESAF)، بال ها و مواد منفجره اصلي کلاهک است.
بدنه موشک سازه اي است که کار محافظت محيطي از اجزاي دروني موشک را بر عهده دارد. دسته امنيت الکترونيکي و واحد شليک، سيستمي است که امنيت اوليه را جهت ممانعت از انفجار اتفاقي موشک و کلاهک آن بر کنترل مي کند. ESAF شامل يک مدار الکترونيکي و دو چاشني انفجاري (يکي براي انفجار اوليه و ديگري براي ماده انفجاري اصلي) است. اين واحد، کنترل انفجار موشک و کلاهک را بر عهده دارد. وقتي که موشک به هدف اصابت کرد، ESAF باعث انفجار ماده منفجره هر دو کلاهک، در يک لحظه مي شود.
بال ها که باعث بالا رفتن و پايدار ماندن موشک هنگام پرواز مي شوند، درون بدنه موشک جاسازي شده اند و پس از شليک اوليه موشک باز مي شوند.
موشک ژاولين از دو کلاهک استفاده مي کند: کلاهک داراي ماده انفجاري اوليه و کلاهک داراي ماده انفجاري اصلي.
ماده انفجاري اوليه، يک ماده ضدّ زره HE شکل است. هدف آن ايجاد صدمه روي زره اوليه تانک هنگام انفجار قبل از انفجار ماده اصلي است. وقتي که زره اوليه نابود شد، پوسته اصلي هدف توسط ماده انفجار اصلي نابود مي شود. اگر هدف با زره اوليه پوشانده نشده باشد، ماده اوليه به علاوه ماده اصلي هم زمان روي زره اصلي عمل مي کند.
ماده منفجره اصلي، ماده ثانويه کلاهک موشک بوده و اغلب به شکل HE (عملکرد بالا) جهت اهداف زرهي است، اين ماده همان طور که گفته شد جهت نابود کردن زره اصلي به کار برده مي شود.
بخش محرکه شامل موتورهاي پرواز و پرتاب است:
موتور پرتاب باعث رانده شدن موشک به بيرون از LTA مي شود و نيروي محرکه لازم جهت پرتاب موشک به صورت ايمن تا فاصله مطمئنه از خدمه را فراهم مي آورد و اين موتور به محض پرتاب موشک به بيرون از محفظه LTA قدرت و توان خود را از دست مي دهد.
موتور پرواز باعث پرواز موشک تا هدف اصلي مي شود و هنگامي که موشک در فاصله مطمئنه از خدمه پرتاب قرار گرفت، روشن مي شود تا حرارت حاصله از اگزوز موشک باعث صدمه به خدمه نشود.
بخش کنترل رانش باعث موتور موشک حين پرواز شده و باعث ايجاد انرژي الکتريکي داخل موشک مي شود. اين بخش شامل 4 باله، 4 پره قدرتي و يک باتري حرارتي است.
باله هاي کنترلي باعث مانور موشک حين پرواز مي شوند . باله ها به صورت اتوماتيک بعد از ترک موشک از درون LTAباز مي شوند . حين پرواز آنها اتو ماتيک وار موشک را تا رسيدن به هدف هدايت مي کنند.
موتور ها کنترل حرکت TVC)ها( باعث کمک به باله ها جهت مانور موشک به وسيله تغيير مسير اگزوز موشک مي شوند. اين کنترل باعث تغيير زاويه پرتاب دود توسط موتور پرواز و در نتيجه تغيير مسير موشک مي گردد.
باتري حرارتي مهياکننده نيروي الکتريکي داخلي موشک حين پرواز است. اين باتري درون بدنه موشک جاسازي شده است.
وضيعت هاي موشک
شليک به طرف بالا، حرکت پيش فرض خود موشک است. در اين موشک از بالا روي هدف فرود آمده و آن را منفجر مي کند. اين قابليت به خدمه امکان مي دهد که زره پوش را از جلو، عقب يا بغل مورد حمله قرار داده و به شدت قدرت تخريب را بالا مي برد زيرا زره پوش ها اغلب داراي زره ضعيفي روي قسمت بالايي خود هستند. اين نوع شليک امکان فرار دشمن يا پنهان شدن وي پشت پناهگاه را از او سلب مي کند. در اين حالت کمترين فاصله عمل موشک 150 متر و بهترين نتيجه را در فاصله 500 متر به بالا مي گيريم.
بهترين مدل شليک بستگي به مسير و فاصله شليک تا هدف دارد و به طور اتوماتيک توسط نرم افزار روي برد موشک انتخاب مي شود. وقتي شليک روي هدف در فاصله 2 هزار متري انجام مي شود، موشک به ارتفاع 160 متري بالاي ميدان نبرد مي رسد. اگر هدف زير يک پل باشد شليک به طرف بالا باعث هدر رفتن موشک و تخريب پل خواهد شد و خدمه بايد در اين هنگام شليک مستقيم را انتخاب کنند.
شليک مستقيم وقتي انتخاب مي شود که جست و جوگر هدف را انتخاب کرده ولي روي آن قفل نشده باشد. در اين هنگام خدمه دکمه انتخاب نوع شليک ATTK SEl را که روي دسته سمت راست قرار دارد فشار مي دهد. در اين حالت پس از شليک، موشک مسير مستقيم را پيموده و به قسمت جلو، پشت يا بغل هدف برخورد مي کند. کمترين فاصله براي عمل در اين حالت 65 متر است.
منطقه خطر
