توليد يک جت تجاري جديد PHENOM 100
چک ليست جت تجاري جديد امرائر PHENOM 100و اطلاعات مربوط به آن روي صفحات يک کارت که داراي پوشش لامينيت بوده، قرار گرفته و شما مي توانيد آن را در جيب پيراهن خود جاي دهيد. اين در حالي است که چک ليست ساير هواپيماهاي جت از صفحات متعددي تشکيل شده که خلبان مي بايست قبل از پرواز، مورد به مورد آنها را اجرا کند. ولي در فنوم هدف اين بوده که از بار فکري خلبان کاسته شده و تمرکز او بيشتر روي شرايط پروازي باشد چون خود هواپيما بيشتر امور را به صورت خودکار انجام مي دهند. فنوم 100 در اصل اولين جت تجاري کوچک توليدي امبرائر بوده که تماما توسط خود اين کمپاني طراحي شده و طرح آن بازتاب تمام مواردي است که اين کمپاني از ساخت جت هاي بسيار موفق سري RJ آموخته و هواپيماهايي که در سري 170 و 190 عرضه مي شود به راحتي با بوئينگ 737 و ارباس A320 رقابت مي کند.
امروزه خطوط هواپيمايي مسافربري در جستجوي مدل هايي براي خريد هستند که تا حد امکان داراي تجهيزات خودکار بوده از سيستم هاي ساده اي بهره گرفته، ساختار محکمي داشته و قابليت سريع رفع عيب را داشته باشند و شما با ديدن فنوم اين ويژگي هاي را بلافاصله درمي يابيد. به طور مثال فنوم داراي هيچ سوئيچ اصلي سيستم ناوبريب نبوده و اين بسيار جالب توجه است اما يک لحظه فکر کنيد چرا اصولا به چنين سوئيچي نياز است؟ برخلاف بسياري از هواپيماهاي جت که انبوهي از کليد، شاسي و صفحه نمايشگر در جلو و بالاي سر خلبان را به همراه دارد، در اين هواپيماي جت فقط سه صفحه نمايشگر بزرگ وجود دارد که در اين سه صفحه نمايشگر هر آن چه خلبان در مورد هواپيما و شرايط پرواز بايد بداند منعکس مي شود. فلسفه اين کمپاني در ساخت هواپيما اين است: «اگر به چيزي احتياج نداري از آن بگذر» که رد فنوم 100 به نحوه کاملا مشخصي وجود دارد چک ليست قبل از پرواز باعث فعال شدن دو باتري و سپس چرخاندن يکي از اهرم هاي کنترل موتور براي به راه انداختن آن مي گردد، هنگامي که استارت اولين موتور درگير مي شود سيستم هشدار دهنده که موتور و عمليات آن را تحت کنترل دارد به طور اتوماتيک فعال شده و تا زماني که آخرين موتور خاموش نشود، به کار خود ادامه مي دهد. پمپ هاي سوخت رساني، ژنراتورها و سيستم هاي هواي فشرده در حالت اتوماتيک به کار خود ادامه داده و کنترل خود را انجام مي دهند و نيازي به انجام آزمايش هاي جداگانه براي کنترل آنها وجود ندارد.
کمپاني امبرائر ادعا مي کند در فنوم100 عمليات چک ليست 70 درصد کمتر از ساير انواع جت سبک است ولي به نظر مي رسد اين کاهش بيش از ميزاني است که کمپاني اعلام کرده است. بعضي از سنت گرايان اعتقاد دارند کمپاني امبرائر با عنايت به ساده سازي و اتوماسيون، در حقيقت نقش خلبان را در کنترل و هدايت هواپيما به حداقل رسانده ولي بهتر است بگوييم دردسرهاي خلبان را کاهش داده چون ديگر نيازي به آن نيست که خلبان به مسائلي از قبيل اصلاح مسير حرکت، قرارگيري صحيح در Taxi Way و يا باندي که در اختيار گذاشته شده توجه کند. براي فنوم100، مجوز پرواز فقط با يک خلبان نيز صادر شده بنابراين سيستم اتوماسيون کابين خلبان از اهميت بيشتري برخوردار است. مرکز اطلاعات مشتري کمپاني پرواز درمي آيد که بسياري از آنها تجربه پروازي چنداني با هواپيماي جت را ندارند.
کمپاني امبرائر با تعيين قيمتي معادل 3/5 ميليون دلار توانسته فنوم100 را در پايين ترين سطح قيمت جت هاي تجاري سبک قرار دهد و اين در حالي است که کابيني بزرگ تر از سسنا موستانگ (که جت ارزان تري است) دارد و از اين نظر تقريبا هم اندازه جت گران قيمت تر Citation CJ1+ بوده ولي سرعت آن به ميزان 390 نات به عنوان سرعت کرويز، اندکي بيش از Citation است.
هر سه جت حداکثر شعاع پروازي بيش از 1100 ناتيکال مايل دارند ولي رسيدن به حداکثر شعاع پروازي، تا حدود زيادي بستگي به چگونه رسيدنشان به سقف پرواز 41 هزار پايي انها دارد. چنان چه کنترل ترافيك هوايي، صعود را به تاخير بياندازند و يا شما را مجبور کند از ارتفاع پايين تري براي رسيدن به مقصد استفاده کنيد (امري رايج در هواپيمايي) شعاع پروازي به نحوي سابقه اي کاهش پيدا مي کند.
مقطع کابين مسافري آن به صورت لوزي است که نيمه پاييني آن شعاعي متفاوت با نيمه بالايي دارد که براي هواپيمايي که داراي کابين تحت فشار هستند غير معمول است. اما اين طراحي خاص باعث گرديده که نيمه پاييني کابين فضاي پاي بيشتري را براي سرنشينان فراهم آورد چون قوس بدنه هواپيما در قسمتي شکل گرفته که پايين تر از محل قرار گرفتن پاي سرنشينان است.
ارتفاع کابين مسافري 150 سانتي متر و پهناي آن زماني که شما روي صندلي استقرار پيدا کرده ايد، حدود 153 سانتي متر است و اين ابعاد نشان مي دهند که نه تنها از دو جتي که نام آنها برده شد،بلکه حتي بزرگ ترازکابين جت بيچ کينگ است که مدت هاي مديد به عنوان الگوي راحتي در بين انواع جت سبک مطرح بود.
طراحي بال آن انحصاري شرکت امبرائر بوده و چون هم ويژگي هاي پرواز با سرعت پايين را دارد و هم مي تواند پايداري لازم را در سرعت هاي بالا که در اين هواپيما معادل 0/7 سرعت صوت است تحمل کند.
اين بدان معني است که جريان هوايي که براي عبورازبالاي بال شتالب مي گيرد هرگز به سرعت يک ماخ نمي رسد و بنابراين مقاومت خاصي را ايجاد نمي کند. ضمناً هنگامي که هواپيما سرعت پروازي خود را کاهش مي دهد، تاثير چنداني در راندمان و شعاع پروازي آن نمي گذرد و اين در حالي است که در ساير هواپيماها چون با کاهش سرعت نحوه عملکرد بال تغيير مي کند بنابراين راندمان کاهش و شعاع حرکت پايين مي آيد.
بعد از اتمام پروژه مشخص گرديد هواپيمايي که برنامه ساخت ان در سال 2005 تدوين گرديد، تمامي اهداف را به دست آورده و در بعضي موارد از آنها عبور کرده، از جمله اين که ميزان فضاي بار را (در انتهاي دم هواپيما) به 55 فوت معکب رسانده و اين نشان دهنده آن است که سيستم هايي که براي آن رد نظر گرفته شده، به فضاي کمتري نيازمند بوده بنابراين فضاي پا افزايش پيدا کرده است. اين فضا براي جا دادن دو مجموعه وست کامل لوازم اسکي، چهار جامه دان بزرگ و چهار ساک بزرگ و چهار کيف لپ تاپ کاملاً کافي به نظر مي رسد. هواپيما در ارتفاع نسبتا بلندي از سطح زمين روي ارابه فرود خود قرار گرفته و ارتفاع دم T شکل آن از زمين معادل 4/3 متر است و وضعيت ثابتي دارد. نحوه قرار گرفتن موتورها نيز در نقطه اي بالاي بدنه اصلي هواپيما به دور از جريان هواي خروجي از بال ها است. محفظه هايي که موتورها درون آن جاي گرفته اند داراي حفره هايي به منظور کاهش ميزان مقاومت در مقابل باد هستند. بالا قرار گرفتن موتورها باعث گرديده عمل بارگيري و تخليه به راحتي انجام پذيرد و وجود يک شاخص و صفحه نمايشگر کاملاً بزرگ که نمايش دهنده وضعيت روغن موتور بوده و به راحتي از فاصله دور قابل رويت است، نياز يه استفاده از نردبان يا بالابر براي رويت آن منتفي کرده است.
به منظور راحت ورود و خروج مسافران به داخل هواپيما که ارتفاع نسبتا زيادي از زمين دارد در فنوم100 از يک در اندازه کامل همانند جت هاي مسافربري بزرگ استفاده شده است. دري داراي پلکان و نرده کناري براي ايمني که معمولا درجت هاي سبک وجود ندارد. باز و بسته کردن دراز داخل يا خارج فقط به وسيله يک اهرم انجام گيرد. طراحي بدنه اصلي و بخش دماغه هواپيما به گونه اي است که عبور جريان باد با کمترين مانع انجام مي گيرد و شيشه جلو در قسمت کابين خلبان داراي سيستم گرمايي بوده که به طور دائم در هنگام پرواز روشن و فعال است. اين ترکيب روبه جلوي دماغه هواپيما باعث گرديده که حداقل صداي باد در داخل کابين خلبان به گوش برسد. طراحي شيشه بزرگ جلو به گونه اي بوده که تعويض آن از بيرون و در کمال سادگي و بدون ابزار خاصي در مدت زمان حدود يک ساعت انجام پذير است، همين طور اگر با هدف اصلاح مواد عايق کاري آن باشد، چنين ساختاري بسيار مناسب است. علاوه بر شيشه جلو ساير قسمت هاي که با آساني و بدون نياز به ابزار خاصي از بيرون هواپيما قابل جدا کردن هستند عبارتند از قطعات و حسگرهاي مربوط به سيستم هشدار دهنده (STALL) واماندگي، پمپ هاي برقي براي حالت استندباي و. چند مورد ديگر.
فضاي کابين خلبان در اين هواپيما از بسياري از انواع مشابه بزرگ تر است و صندلي هاي مخصوص خدمه پروازي، راحت و داراي تنظيمات مناسبي هستند. سه صفحه نمايشگر بزرگ با سطحي کاملا مسطح مشابه يکديگر بوده و براي جداکردن آنها فقط به يک پيچ گوشتي معمولي است. تمامي اطلاعات مربوط به هواپيما در جايي خارج از صفحات نمايشگر ذخيره سازي مي شود و لذا هر پنل نمايشگر را مي توانيد روي هر فنوم سوار کرده و در صورت خراب شدن بلافاصله آن را تعويض کنيد.
هواپيماي فنوم اين مقاله اولين مدل کامل توليدي بوده که تجهيزات داخل کابين آن تکميل نبود و برخي از تجهيزات آن مي بايست کامل مي شد و نيمي از 1200 ساعت پروازي که براي اخذ گواهينامه نياز داشت انجام داده بود. نظر به اينکه تجهيزات انجام آزمايش در هواپيما قرار داده شده بود لذا وزنش از وزن خالي آن بيشتر بود ولي با اين وجود با محاسبه 2200 پوند وزن تجهيزات به علاوه 2804 پوند وزن سوختي که در هواپيما وجود داشت و چهار نفرکه درداخل هواپيما وجود داشتند، وزن کلي آن به 10 هزار و400 پوند رسيده بود که بسيار نزديک به حداکثر وزن مجاز پروازي آن به ميزان 10 هزار و516 پوند بود.
هواپيمايي جت فنوم داراي ويژگي يا سيستمي است که کمپاني سازنده نام آن را Autpmatic Thrust Reserve يا ATS گذاشته که باعث افزايش 5تا 7 درصد توان موتور گرديده است (در صورتي که يکي از موتورها از کار بيفتد.) نام ديگر اين ويژگي APR يا نيروي ذخيره اتوماتيک بوده که در بعضي از انواع جت براي اوج گيري سريع تر از آن استفاده مي شود.
اگر خلبان يک فنوم با شرايط اضطراري مواجه شود (مانند جريان باد شديد) مي تواند با استفاده از اهرم گاز و استفاده از ATR روي هر دو موتور نيروي آنها را افزايش داده که انجام اين کار براي مدت ده دقيقه خسارتي به موتورها وارد نمي کند و اين ويژگي مي تواند هواپيما را در طول يک باند 3125 پايي به پرواز درآورد، در صورتي که طول باند در شرايط عادي بلراي اين هواپيما 3400 پا است. در اين جت تجاري سبک تجهيزات ديگري نيز وجود دارند که مخصوص هواپيماي جت بزرگ هستند که عبارتند از: سيستم CAS يا سيستم هدايت و اطلاع رساني به خدمه که مي توانيد پيغام هاي مختلف را روي صفحات نمايشگر MFD نشان دهيد.
سيستم هشدار دهنده براي برخاستن از زمين، چنان چه فلاپ ها و ساير ادوات بال ها براي حالت برخاستن تنظيم شده باشند يا ترمز پارک فعال باشد، خلبان هشداري دريافت مي کند که مي بايست نيرو را افزايش دهد. فنوم 100 داراي سيستم ترمز الکتريکي بوده و زمان که خلبان پدال هاي ترمز را مي فشارد جريان و سيگنال الکتريکي به طرف سوپاپ هايي که رد بيرون کابين خلبان قرار دارند، ارسال شده تا فشار هيدروليکي لازم ايجاد شود و ترمزهاي فعال شوند.
در پرواز نمايشي 17 دقيقه زمان لازم بود هواپيما به ارتفاع 24 هزار پايي برسد و در حالي بود که ميزان دماي هوا 14 درجه سانتي گراد بيش از حد استاندارد بود. بعد از رسيدن هواپيما به ارتفاع مورد نظر و قرار دادن در حالت افقي تمام عمليات توسط کامپيوتر انجام مي گيرد و اگر همه چيز عادي باشد رنگ هاي صفحات نمايشگر تماماً سبز هستند. هواپيما براي رسيدن به ارتفاع 30 هزار پايي جمعا 25 دقيقه زمان نياز داشت و سرعت اوج گيري آن 0/55 ماخ بود و در اين مدت 625 پوند سوخت مصرف کرد. حداکثر سرعت آن در اين ارتفاع با وجود آنکه هوا گرم تر از حد استاندارد بود معادل 360 ناوت و ميزان سوخت مصرفي در هر ساعت 704 پوند بود.
سيستم کنترل الکترونيکي گارمين از يک ويژگي جديد برخوردار است که نام آن CSC يا کنترل سرعت بوده که با فعال شدن آن ميزان ساعت پروازي با بروز تغييرات در ميزان دما و با وزن سوخت تغيير نمي کند. در مورد کابين مسافري بايد گفت بسيار جذاب است و در جاي آن از بهترين مواد استفاده شد و کار طراحي و همين طور تجهيزات راحتي آن متعلق به متخصصان کمپاين ب ام و آلمان است. اين فضا به دو قسمت کابين مسافري و کابين خلبان تقسيم بندي شده که داراي درجات کنترل دماي جداگانه هستند.
يکي ديگر از ويژگي هاي آن که تاثير روحي زيادي از نظر راحتي دارد بزرگي پنجره هاي کابين آن بوده به طوري که سطح اين پنجره ها بزرگ تر ازهرجت سبک ديگري است و حتي از بعضي از انواع جت هاي سنگين نيز بزرگ تر بوده و نظر به اينکه بالاتر از خط مياني بدنه نصب شده اند، مسافران مي توانند بدون خم شدن بيرون را نظاره کنند.
کمپاني امبرائر داراي سه سرويس تعمير و نگهداري متعلق به خود در ايالت هاي فلوريدا- کانکتيکات و آريزونا بوده و علاوه بر آنها هشت مرکز ديگر نيز که مستقل هستند به اين شرکت سرويس و خدمات ارائه مي دهند. علاوه بر ايالات متحده در ساير نقاط جهان نيز مراکزي وجود دارد که با اين کمپاني جهت امور سرويس دهي قرارداد دارند.
کمپاني امبرائر براي مدل 100 تاکنون 800 سفارش دريافت کرده و مدل 300 که بزرگ تر است در حال انجام آزمايش هاي پروازي بوده و قرار است تا پايان سال جاري وارد بازار شود. ظرفيت توليد مدل 100 سالانه 125 فروند بوده بنابراين نوبت انتظار آن حدود 4 سال است.
ظرفيت حمل مسافر: 4تا 5 نفر
طول کابين مسافري: 3/35 متر
طول هواپيما: 12/84 متر
ارتفاع: 4/36 متر
فاصله دو سربال: 12/29 متر
حداکثر وزن در هنگام برخاستن: 4760 کيلوگرم
حداکثر بار مجاز: 600 کيلوگرم
طول باند براي برخاستن از زمين: 953 متر
منبع : نشريه نوآور شماره 60
امروزه خطوط هواپيمايي مسافربري در جستجوي مدل هايي براي خريد هستند که تا حد امکان داراي تجهيزات خودکار بوده از سيستم هاي ساده اي بهره گرفته، ساختار محکمي داشته و قابليت سريع رفع عيب را داشته باشند و شما با ديدن فنوم اين ويژگي هاي را بلافاصله درمي يابيد. به طور مثال فنوم داراي هيچ سوئيچ اصلي سيستم ناوبريب نبوده و اين بسيار جالب توجه است اما يک لحظه فکر کنيد چرا اصولا به چنين سوئيچي نياز است؟ برخلاف بسياري از هواپيماهاي جت که انبوهي از کليد، شاسي و صفحه نمايشگر در جلو و بالاي سر خلبان را به همراه دارد، در اين هواپيماي جت فقط سه صفحه نمايشگر بزرگ وجود دارد که در اين سه صفحه نمايشگر هر آن چه خلبان در مورد هواپيما و شرايط پرواز بايد بداند منعکس مي شود. فلسفه اين کمپاني در ساخت هواپيما اين است: «اگر به چيزي احتياج نداري از آن بگذر» که رد فنوم 100 به نحوه کاملا مشخصي وجود دارد چک ليست قبل از پرواز باعث فعال شدن دو باتري و سپس چرخاندن يکي از اهرم هاي کنترل موتور براي به راه انداختن آن مي گردد، هنگامي که استارت اولين موتور درگير مي شود سيستم هشدار دهنده که موتور و عمليات آن را تحت کنترل دارد به طور اتوماتيک فعال شده و تا زماني که آخرين موتور خاموش نشود، به کار خود ادامه مي دهد. پمپ هاي سوخت رساني، ژنراتورها و سيستم هاي هواي فشرده در حالت اتوماتيک به کار خود ادامه داده و کنترل خود را انجام مي دهند و نيازي به انجام آزمايش هاي جداگانه براي کنترل آنها وجود ندارد.
کمپاني امبرائر ادعا مي کند در فنوم100 عمليات چک ليست 70 درصد کمتر از ساير انواع جت سبک است ولي به نظر مي رسد اين کاهش بيش از ميزاني است که کمپاني اعلام کرده است. بعضي از سنت گرايان اعتقاد دارند کمپاني امبرائر با عنايت به ساده سازي و اتوماسيون، در حقيقت نقش خلبان را در کنترل و هدايت هواپيما به حداقل رسانده ولي بهتر است بگوييم دردسرهاي خلبان را کاهش داده چون ديگر نيازي به آن نيست که خلبان به مسائلي از قبيل اصلاح مسير حرکت، قرارگيري صحيح در Taxi Way و يا باندي که در اختيار گذاشته شده توجه کند. براي فنوم100، مجوز پرواز فقط با يک خلبان نيز صادر شده بنابراين سيستم اتوماسيون کابين خلبان از اهميت بيشتري برخوردار است. مرکز اطلاعات مشتري کمپاني پرواز درمي آيد که بسياري از آنها تجربه پروازي چنداني با هواپيماي جت را ندارند.
کمپاني امبرائر با تعيين قيمتي معادل 3/5 ميليون دلار توانسته فنوم100 را در پايين ترين سطح قيمت جت هاي تجاري سبک قرار دهد و اين در حالي است که کابيني بزرگ تر از سسنا موستانگ (که جت ارزان تري است) دارد و از اين نظر تقريبا هم اندازه جت گران قيمت تر Citation CJ1+ بوده ولي سرعت آن به ميزان 390 نات به عنوان سرعت کرويز، اندکي بيش از Citation است.
هر سه جت حداکثر شعاع پروازي بيش از 1100 ناتيکال مايل دارند ولي رسيدن به حداکثر شعاع پروازي، تا حدود زيادي بستگي به چگونه رسيدنشان به سقف پرواز 41 هزار پايي انها دارد. چنان چه کنترل ترافيك هوايي، صعود را به تاخير بياندازند و يا شما را مجبور کند از ارتفاع پايين تري براي رسيدن به مقصد استفاده کنيد (امري رايج در هواپيمايي) شعاع پروازي به نحوي سابقه اي کاهش پيدا مي کند.
مقطع کابين مسافري آن به صورت لوزي است که نيمه پاييني آن شعاعي متفاوت با نيمه بالايي دارد که براي هواپيمايي که داراي کابين تحت فشار هستند غير معمول است. اما اين طراحي خاص باعث گرديده که نيمه پاييني کابين فضاي پاي بيشتري را براي سرنشينان فراهم آورد چون قوس بدنه هواپيما در قسمتي شکل گرفته که پايين تر از محل قرار گرفتن پاي سرنشينان است.
ارتفاع کابين مسافري 150 سانتي متر و پهناي آن زماني که شما روي صندلي استقرار پيدا کرده ايد، حدود 153 سانتي متر است و اين ابعاد نشان مي دهند که نه تنها از دو جتي که نام آنها برده شد،بلکه حتي بزرگ ترازکابين جت بيچ کينگ است که مدت هاي مديد به عنوان الگوي راحتي در بين انواع جت سبک مطرح بود.
طراحي بال آن انحصاري شرکت امبرائر بوده و چون هم ويژگي هاي پرواز با سرعت پايين را دارد و هم مي تواند پايداري لازم را در سرعت هاي بالا که در اين هواپيما معادل 0/7 سرعت صوت است تحمل کند.
اين بدان معني است که جريان هوايي که براي عبورازبالاي بال شتالب مي گيرد هرگز به سرعت يک ماخ نمي رسد و بنابراين مقاومت خاصي را ايجاد نمي کند. ضمناً هنگامي که هواپيما سرعت پروازي خود را کاهش مي دهد، تاثير چنداني در راندمان و شعاع پروازي آن نمي گذرد و اين در حالي است که در ساير هواپيماها چون با کاهش سرعت نحوه عملکرد بال تغيير مي کند بنابراين راندمان کاهش و شعاع حرکت پايين مي آيد.
بعد از اتمام پروژه مشخص گرديد هواپيمايي که برنامه ساخت ان در سال 2005 تدوين گرديد، تمامي اهداف را به دست آورده و در بعضي موارد از آنها عبور کرده، از جمله اين که ميزان فضاي بار را (در انتهاي دم هواپيما) به 55 فوت معکب رسانده و اين نشان دهنده آن است که سيستم هايي که براي آن رد نظر گرفته شده، به فضاي کمتري نيازمند بوده بنابراين فضاي پا افزايش پيدا کرده است. اين فضا براي جا دادن دو مجموعه وست کامل لوازم اسکي، چهار جامه دان بزرگ و چهار ساک بزرگ و چهار کيف لپ تاپ کاملاً کافي به نظر مي رسد. هواپيما در ارتفاع نسبتا بلندي از سطح زمين روي ارابه فرود خود قرار گرفته و ارتفاع دم T شکل آن از زمين معادل 4/3 متر است و وضعيت ثابتي دارد. نحوه قرار گرفتن موتورها نيز در نقطه اي بالاي بدنه اصلي هواپيما به دور از جريان هواي خروجي از بال ها است. محفظه هايي که موتورها درون آن جاي گرفته اند داراي حفره هايي به منظور کاهش ميزان مقاومت در مقابل باد هستند. بالا قرار گرفتن موتورها باعث گرديده عمل بارگيري و تخليه به راحتي انجام پذيرد و وجود يک شاخص و صفحه نمايشگر کاملاً بزرگ که نمايش دهنده وضعيت روغن موتور بوده و به راحتي از فاصله دور قابل رويت است، نياز يه استفاده از نردبان يا بالابر براي رويت آن منتفي کرده است.
به منظور راحت ورود و خروج مسافران به داخل هواپيما که ارتفاع نسبتا زيادي از زمين دارد در فنوم100 از يک در اندازه کامل همانند جت هاي مسافربري بزرگ استفاده شده است. دري داراي پلکان و نرده کناري براي ايمني که معمولا درجت هاي سبک وجود ندارد. باز و بسته کردن دراز داخل يا خارج فقط به وسيله يک اهرم انجام گيرد. طراحي بدنه اصلي و بخش دماغه هواپيما به گونه اي است که عبور جريان باد با کمترين مانع انجام مي گيرد و شيشه جلو در قسمت کابين خلبان داراي سيستم گرمايي بوده که به طور دائم در هنگام پرواز روشن و فعال است. اين ترکيب روبه جلوي دماغه هواپيما باعث گرديده که حداقل صداي باد در داخل کابين خلبان به گوش برسد. طراحي شيشه بزرگ جلو به گونه اي بوده که تعويض آن از بيرون و در کمال سادگي و بدون ابزار خاصي در مدت زمان حدود يک ساعت انجام پذير است، همين طور اگر با هدف اصلاح مواد عايق کاري آن باشد، چنين ساختاري بسيار مناسب است. علاوه بر شيشه جلو ساير قسمت هاي که با آساني و بدون نياز به ابزار خاصي از بيرون هواپيما قابل جدا کردن هستند عبارتند از قطعات و حسگرهاي مربوط به سيستم هشدار دهنده (STALL) واماندگي، پمپ هاي برقي براي حالت استندباي و. چند مورد ديگر.
فضاي کابين خلبان در اين هواپيما از بسياري از انواع مشابه بزرگ تر است و صندلي هاي مخصوص خدمه پروازي، راحت و داراي تنظيمات مناسبي هستند. سه صفحه نمايشگر بزرگ با سطحي کاملا مسطح مشابه يکديگر بوده و براي جداکردن آنها فقط به يک پيچ گوشتي معمولي است. تمامي اطلاعات مربوط به هواپيما در جايي خارج از صفحات نمايشگر ذخيره سازي مي شود و لذا هر پنل نمايشگر را مي توانيد روي هر فنوم سوار کرده و در صورت خراب شدن بلافاصله آن را تعويض کنيد.
هواپيماي فنوم اين مقاله اولين مدل کامل توليدي بوده که تجهيزات داخل کابين آن تکميل نبود و برخي از تجهيزات آن مي بايست کامل مي شد و نيمي از 1200 ساعت پروازي که براي اخذ گواهينامه نياز داشت انجام داده بود. نظر به اينکه تجهيزات انجام آزمايش در هواپيما قرار داده شده بود لذا وزنش از وزن خالي آن بيشتر بود ولي با اين وجود با محاسبه 2200 پوند وزن تجهيزات به علاوه 2804 پوند وزن سوختي که در هواپيما وجود داشت و چهار نفرکه درداخل هواپيما وجود داشتند، وزن کلي آن به 10 هزار و400 پوند رسيده بود که بسيار نزديک به حداکثر وزن مجاز پروازي آن به ميزان 10 هزار و516 پوند بود.
هواپيمايي جت فنوم داراي ويژگي يا سيستمي است که کمپاني سازنده نام آن را Autpmatic Thrust Reserve يا ATS گذاشته که باعث افزايش 5تا 7 درصد توان موتور گرديده است (در صورتي که يکي از موتورها از کار بيفتد.) نام ديگر اين ويژگي APR يا نيروي ذخيره اتوماتيک بوده که در بعضي از انواع جت براي اوج گيري سريع تر از آن استفاده مي شود.
اگر خلبان يک فنوم با شرايط اضطراري مواجه شود (مانند جريان باد شديد) مي تواند با استفاده از اهرم گاز و استفاده از ATR روي هر دو موتور نيروي آنها را افزايش داده که انجام اين کار براي مدت ده دقيقه خسارتي به موتورها وارد نمي کند و اين ويژگي مي تواند هواپيما را در طول يک باند 3125 پايي به پرواز درآورد، در صورتي که طول باند در شرايط عادي بلراي اين هواپيما 3400 پا است. در اين جت تجاري سبک تجهيزات ديگري نيز وجود دارند که مخصوص هواپيماي جت بزرگ هستند که عبارتند از: سيستم CAS يا سيستم هدايت و اطلاع رساني به خدمه که مي توانيد پيغام هاي مختلف را روي صفحات نمايشگر MFD نشان دهيد.
سيستم هشدار دهنده براي برخاستن از زمين، چنان چه فلاپ ها و ساير ادوات بال ها براي حالت برخاستن تنظيم شده باشند يا ترمز پارک فعال باشد، خلبان هشداري دريافت مي کند که مي بايست نيرو را افزايش دهد. فنوم 100 داراي سيستم ترمز الکتريکي بوده و زمان که خلبان پدال هاي ترمز را مي فشارد جريان و سيگنال الکتريکي به طرف سوپاپ هايي که رد بيرون کابين خلبان قرار دارند، ارسال شده تا فشار هيدروليکي لازم ايجاد شود و ترمزهاي فعال شوند.
در پرواز نمايشي 17 دقيقه زمان لازم بود هواپيما به ارتفاع 24 هزار پايي برسد و در حالي بود که ميزان دماي هوا 14 درجه سانتي گراد بيش از حد استاندارد بود. بعد از رسيدن هواپيما به ارتفاع مورد نظر و قرار دادن در حالت افقي تمام عمليات توسط کامپيوتر انجام مي گيرد و اگر همه چيز عادي باشد رنگ هاي صفحات نمايشگر تماماً سبز هستند. هواپيما براي رسيدن به ارتفاع 30 هزار پايي جمعا 25 دقيقه زمان نياز داشت و سرعت اوج گيري آن 0/55 ماخ بود و در اين مدت 625 پوند سوخت مصرف کرد. حداکثر سرعت آن در اين ارتفاع با وجود آنکه هوا گرم تر از حد استاندارد بود معادل 360 ناوت و ميزان سوخت مصرفي در هر ساعت 704 پوند بود.
سيستم کنترل الکترونيکي گارمين از يک ويژگي جديد برخوردار است که نام آن CSC يا کنترل سرعت بوده که با فعال شدن آن ميزان ساعت پروازي با بروز تغييرات در ميزان دما و با وزن سوخت تغيير نمي کند. در مورد کابين مسافري بايد گفت بسيار جذاب است و در جاي آن از بهترين مواد استفاده شد و کار طراحي و همين طور تجهيزات راحتي آن متعلق به متخصصان کمپاين ب ام و آلمان است. اين فضا به دو قسمت کابين مسافري و کابين خلبان تقسيم بندي شده که داراي درجات کنترل دماي جداگانه هستند.
يکي ديگر از ويژگي هاي آن که تاثير روحي زيادي از نظر راحتي دارد بزرگي پنجره هاي کابين آن بوده به طوري که سطح اين پنجره ها بزرگ تر ازهرجت سبک ديگري است و حتي از بعضي از انواع جت هاي سنگين نيز بزرگ تر بوده و نظر به اينکه بالاتر از خط مياني بدنه نصب شده اند، مسافران مي توانند بدون خم شدن بيرون را نظاره کنند.
کمپاني امبرائر داراي سه سرويس تعمير و نگهداري متعلق به خود در ايالت هاي فلوريدا- کانکتيکات و آريزونا بوده و علاوه بر آنها هشت مرکز ديگر نيز که مستقل هستند به اين شرکت سرويس و خدمات ارائه مي دهند. علاوه بر ايالات متحده در ساير نقاط جهان نيز مراکزي وجود دارد که با اين کمپاني جهت امور سرويس دهي قرارداد دارند.
کمپاني امبرائر براي مدل 100 تاکنون 800 سفارش دريافت کرده و مدل 300 که بزرگ تر است در حال انجام آزمايش هاي پروازي بوده و قرار است تا پايان سال جاري وارد بازار شود. ظرفيت توليد مدل 100 سالانه 125 فروند بوده بنابراين نوبت انتظار آن حدود 4 سال است.
ساير مشخصات هواپيما
ظرفيت حمل مسافر: 4تا 5 نفر
طول کابين مسافري: 3/35 متر
طول هواپيما: 12/84 متر
ارتفاع: 4/36 متر
فاصله دو سربال: 12/29 متر
حداکثر وزن در هنگام برخاستن: 4760 کيلوگرم
حداکثر بار مجاز: 600 کيلوگرم
طول باند براي برخاستن از زمين: 953 متر
منبع : نشريه نوآور شماره 60
