راهنمای اصطلاح‌هاي رایج در تبلت‌ها (2)

فناوري‌هاي ارتباطي
فناوری‌های ارتباطی یکی از خصوصیات مهم تجهیزات همراه است که همواره باید در انتخاب یک تبلت به آن توجه ویژه‌ای داشت. برخی از تبلت‌ها ویژگی‌های ارتباطی راه دور یا شبکه سلولی را از موبایل‌ها به ارث برده‌اند. به این معنا که مانند یک گوشی موبایل قادر خواهید بود با استفاده از آن‌ها به شبکه‌های سراسری اینترنت متصل شوید و حتی مکالمه‌هاي تلفنی را انجام دهید. البته باید توجه داشت که وجود امکانات شبکه سلولی در یک دستگاه لزوماً به معنای امکان برقراری تماس تلفنی نیست و برخی از شرکت‌ها در محصولات خود تنها از ویژگی‌های ارتباطات اینترنتی شبکه‌های سلولی استفاده می‌کنند.واسط‌های بی‌سیم، استانداردها و پروتکل‌هایی هستند که امکان اتصال به اینترنت یا برقراری ارتباط بین دستگاه‌های دیگر را فراهم می‌آورند. اتصال به وسيله سيم نیز از طریق انواع درگاه‌هایی که روی دستگاه تعبیه شده،‌انجام مي‌شود. اتصال به ماهواره‌های موقعیت‌یاب ویژگی دیگری است که امکانات تبلت‌ها را تکمیل می‌کند. به‌طور کلی، ارتباطات را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم‌ کرد:
- شبکه سلولی
- واسط‌های بی‌سیم
- درگاه ها
- موقعیت‌یاب
شبکه سلولی (Cellular Network)
2G: به نسل دوم فناوری تلفن همراه در شبکه‌های سلولی به اختصار 2G (سرنام 2nd Generation) گفته می‌شود. این فناوری که در کشور ما نیز استفاده می‌شود، نخستين نسلی است که سرویس‌های داده‌ای از قبیل پیام‌های متنی (پیامک) در آن معرفی شد. استانداردهای مختلفی در این نسل مطرح شده که اغلب آن‌ها به‌طور انحصاری در یک یا چند کشور استفاده می‌شود. اما استانداردی که در کشور ما و تقریباً تمام کشورهای دنیا از آن پشتیبانی می‌شود GSM (سرنام Global System for Mobile Communications) است
به‌طور کلی، شبکه‌های نسل دوم برای مکالمه‌هاي صوتی و انتقال کُند داده‌ها مناسب هستند. برخی پروتکل‌های سریع‌تر مانند GPRS (سرنام General Packet Radio Service) و EDGE (سرنام Enhanced Data Rates for GSM Evolution) نيز براي استفاده دستگاه‌هاي استاندارد GSM از خدمات نسل سوم فناوری تلفن همراه (3G) تعریف شده‌اند، اما به‌طور عمومی به‌ترتیب به سرویس‌های نسل 2,5 و نسل 2,75 از آن‌ها یاد می‌شود. زیرا از سرویس‌های حال حاضر موجود در نسل سوم به مراتب کندتر هستند.
3G: نسل سوم فناوری تلفن همراه به‌تازگی در کشور ما در حال راه‌اندازی است، اما هنوز فراگیر نشده است. بنابراین کسانی که هزینه زیادی بابت پشتیبانی دستگاه‌هايشان از 3G پرداخت کرده‌اند، یا به گسترش هرچه سریع‌تر این فناوری در ایران امیدوار هستند یا به استفاده خارج از ایران اندیشیده‌اند. البته، کسانی که تب تعویض زودهنگام گجت‌هايشان را ندارند، اغلب خواهان این هستند که دستگاه انتخابی‌شان سال‌ها کارایی داشته و با گسترش فناوری‌های آتی همچنان کارآمد باشد.
UMTS (سرنام Universal Mobile Telecommunications System)؛ كه به نسل سوم فناوري‌هاي تلفن همراه تعلق دارد و استانداردي بر پايه GSM طراحی شده است.
HSPA (سرنام High Speed Packet Access)؛ یک پروتکل برای نقل و انتقال پرسرعت سیگنال‌های ارتباطی بین یک ایستگاه روی زمین و یک ماهواره است که از ادغام دو پروتکل HSDPA (برای دریافت) و HSUPA (برای ارسال) حاصل شده است. یک ایستگاه زمینی که از این پروتکل پشتیبانی می‌کند، قادر به دریافت داده‌ها با سرعت حدود چهارده مگابیت در ثانیه و ارسال با سرعتي حدود 8/5 مگابیت در ثانیه است. در Evolved HSPA که به HSPA+ هم شناخته می‌شود، با اعمال تغییرات تدریجی و افزودن امکاناتی به HSPA، این سرعت‌ها به 84 مگابیت در ثانیه برای دریافت و 22 مگابیت در ثانیه برای ارسال، افزایش یافته است. این پروتکل‌ها در نسل سوم فناوری تلفن همراه و گاهی به عنوان استانداردهای نسل 3,5 مطرح می‌شوند.
4G: در حال حاضر، هیچ خبری از نسل چهارم تلفن همراه در کشور ما نیست و افرادی که فقط به دليل ارتقاي دستگاه‌هايشان از 2G یا 3G به 4G هزینه می‌کنند، هزینه آن‌ها حداقل در کشور ما هیچ توجیهی نخواهد داشت. حداکثر سرعت در این استاندارد برای ارتباطات با تحرک بالا (مانند قطار و خودرو) صد مگابیت در ثانیه و برای ارتباطات ثابت یا کم‌تحرک (مانند شخص در حال راه رفتن) یک گیگابیت در ثانیه است.
LTE (سرنام 3GPP Long Term Evolution)؛ آخرین استاندارد در فناوری شبکه‌های موبایل است که در نسل سوم فناوری تلفن همراه مطرح شده است. اگرچه گاهی آن را به عنوان نسل چهارم می‌دانند، اما این استاندارد با نیازمندی‌های نسل چهارم به‌طور کامل منطبق نیست. به همین دلیل، گاهی آن را به نسل 3,9 که فراتر از نسل سوم، اما پیش از نسل چهارم است، متعلق می‌دانند. نسخه بعد LTE یعنی LTE Advanced که با LTE سازگار است در نسل چهارم مطرح می‌شود. با استفاده از جدول 1 می‌توانید سرعت ارسال و دریافت استانداردهای مختلف را در شبکه‌های سلولی با یکدیگر مقایسه کنید.

جدول 1- واسط‌هاي تبادل اطلاعات دستگاه با شبكه

شبکه‌های بی‌سیم واي‌فاي (Connectivity/Wireless Networks): وای‌فای یک استاندارد برای ارتباط بی‌سیم تجهیزات الکترونیکی با یکدیگر و اتصال به اینترنت است. دستگاه‌هایی که از این استاندارد پشتیبانی می‌کنند، زمانی که در محدوده یک شبکه بی‌سیم قرار می‌گیرند، قادر خواهند بود به آن شبکه و اینترنت متصل شوند. وای‌فای یک نام ساده‌تر برای استاندارد IEEE 802.11 است که تاکنون در انواع a، b، g و n عرضه شده است. انواع مختلف این استاندارد در سرعت و برد پوشش با یکدیگر تفاوت دارند و استاندارد جدیدتر با استانداردهای پیشین سازگار است. آخرین استاندارد که نوع n‌ است، به دلیل استفاده همزمان از سیستم چند آنتنه و دو محدوده فرکانسی 2,4 و 5 گیگاهرتز و همچنین به‌کارگیری برخی تکنیک‌های خاص از سایر استانداردها سریع‌تر و برد آن گسترده‌تر است. سرعت و برد شبکه‌های بی‌سیم در جدول 2 قابل مقایسه است. در محیط‌های فاقد مانع و به عبارتی در فضای باز مسافت‌های مطرح شده در این جدول تا سه برابر افزایش خواهد داشت.

شكل 2 - برد استانداردهاي مختلف شبكه بي‌سيم

WiMax: وای‌مکس یک پروتکل ارتباطی بی‌سیم و دوربرد است که امکان اتصال به اینترنت را در حالت سکون و در حالت حرکت فراهم می‌آورد. در حال حاضر، این پروتکل امکان نقل و انتقال اطلاعات را با سرعت چهل مگابیت در ثانیه فراهم می‌آورد که در کشور ما، هم سرعت بسیار کمتر از این میزان است و هم استفاده از آن هنوز فراگیر نشده است. فناوری وای‌مکس بیشتر شبیه وای‌فای است تا فناوری‌های شبکه سلولی نسل سوم. با این تفاوت که برد پوششی وای‌فای محدود است اما برد وای‌مکس به چندین کیلومتر می‌رسد و از این رو، مشابه فناوری‌های شبکه‌های سلولی پنداشته می‌شوند. به نظر می‌رسد، در آینده بزرگ‌ترین رقیب وای‌مکس، فناوری‌های نسل چهارم تلفن بی‌سیم است که علاوه‌بر سرعت و پهنای باند بالا، تأخیر کمتری داشته و سرویس مکالمه‌هاي صوتی را نیز پوشش می‌دهد. در نمودار شکل 4 ارتباط بین سرعت و قابلیت حرکت در برخی استانداردهای بی‌سیم قابل مقایسه است. مشاهده می‌شود که هرچه یک استاندارد سرعت بیشتری داشته باشد، قابلیت حرکت آن کاهش می‌یابد و در این میان، وای‌مکس در موقعیت مناسبی قرار دارد که تا حدی بین سرعت و قابلیت حرکت توازن ایجاد کرده است.
Infrared: یک استاندارد بی‌سیم برای انتقال داده‌ها در فواصل کوتاه و با استفاده از پرتو مادون قرمز است. بیشترین کاربرد این فناوری را در ریموت کنترل‌های انواع‌دستگاه‌ها دیده‌ایم. بارزترین ویژگی این واسط لزوم قرارگیری نقطه ارسال و دریافت در راستای یک خط راست بدون وجود مانع است. به عبارت دیگر، برخلاف واسط‌های بی‌سیم رادیویی که لزوم ارتباط آن‌ها تنها قرار گرفتن در برد یکدیگر است و وجود مانع تنها برد را کوتاه‌تر می‌کند، در واسط مادون قرمز به دلیل استفاده از پرتو و ویژگی حرکت پرتو‌ها در مسیر مستقیم، فرستنده و گیرنده باید به اصطلاح همدیگر را ببینند. این ویژگی با وجود ایجاد محدودیت، امنیت بالا و جلوگیری از تداخل ارتباط دستگاه‌های مختلف را درپی دارد.
Bluetooth: بلوتوث یک فناوری استاندارد بی‌سیم با مصرف انرژی کم برای تبادل داده در فواصل کوتاه است که به‌طور گسترده در تجهیزات همراه استفاده می‌شود. این فناوری با ایجاد یک شبکه شخصی با درجه بالای امنیت، امکان ارتباط چندین دستگاه ثابت و متحرک را بدون مشکلات مربوط به همزمانی فراهم می‌آورد. تاکنون نسخه‌های مختلفی از این فناوری عرضه شده که از نظر سرعت، امنیت، پایداری، مصرف انرژی و بسیاری از ویژگی‌های دیگر با هم متفاوت بوده و نسخه‌های بالاتر در کنار پشتیبانی از نسخه‌های پیشین قابلیت‌های بهتری ارائه می‌کنند. جدول 3 نسخه‌های مختلف این استاندارد را از نظر سرعت با یکدیگر مقایسه می‌کند.

جدول 3 - رابطه ميان سرعت و قابليت جابه‌جايي فناوري‌هاي ارتباطي

عبارت EDR (سرنام Enhanced Data Rate) که گاهی به همراه نسخه 2 بلوتوث به‌کار می‌رود، فناوری‌ای است که برای افزایش سرعت تبادل داده به‌کار می‌رود. استفاده از این فناوری که در کنار افزایش سرعت، کاهش مصرف انرژی را نیز در پی دارد خصوصیتی است که می‌تواند به‌طور دلخواه به بلوتوث اضافه شود.
به منظور استفاده از بلوتوث، دستگاه باید قادر به تفسیر پروفایل مشخصی از این فناوری باشد. در هر پروفایل، رفتارها و قابلیت‌های ممکن برای امور خاصی تعریف می‌شود که دستگاه را قادر می‌سازد تحت آن تعاریف با دستگاه‌های دیگر ارتباط برقرار کند. پروفایل‌های متعددی برای بلوتوث وجود دارد. از جمله مواردی که در تبلت‌ها نیز مطرح می‌شود می‌توان به A2DP و HSP اشاره کرد:
A2DP (سرنام Advanced Audio Distribution Profile)؛ پروفایلی ویژه انتقال صدای مونو یا استریو از دستگاه به هدفون‌های بی‌سیم است.
HSP (سرنام Headset Profile)؛ یکی از پرکاربرد‌ترین پروفایل‌های بلوتوث است که ویژه اتصال بی‌سیم هدست (شامل هدفون و میکروفون) به دستگاه است.
HFP (سرنام Hands-Free Profile)؛ پروفایلی است که در گوشی‌های موبایل مشاهده می‌شود و اتصال هندزفری به دستگاه را ممکن می‌سازد. این پروفایل در تبلت‌هایی که امکانات مکالمه تلفنی دارند، پروفایل مهمی به شمار می‌رود. زیرا مکالمه تلفنی با یک تبلت به سادگی یک گوشی موبایل نبوده و باید با واسطه سیم یا بلوتوث این امر تا حد ممکن تسهیل شود که البته بسیار بعید است كه در دستگاه مجهز به بلوتوث و دارای امکان مکالمه‌هاي صوتی، این پروفایل وجود نداشته باشد.
OPP (سرنام Object Push Profile)؛ پروفایلی كه برای ارسال داده‌های ساده از جمله تصویر، مشخصات کارت‌های اعتباری و... استفاده می‌شود.
AVRCP (سرنام Audio/Video Remote Control Profile)؛ استانداردی که به واسطه آن می‌توان برای کنترل و انجام امور چندرسانه‌ای در یک دستگاه از یک ریموت کنترل استفاده کرد.
PBAP یا PBA (سرنام Phone Book Access Profile)؛ ویژه گوشی‌های موبایل و تبلت‌های مجهز به امکانات تماس‌تلفنی است که دسترسی به دفتر‌تلفن را امكان‌پذير مي‌سازد. به عنوان یک نمونه از کاربرد این پروفایل، با برقراری ارتباط دستگاه داراي اين قابليت با خودروهای مجهز به بلوتوث، می‌توان هنگام تماس یک فرد، نام و مشخصات وی را روی نمایشگر خودرو مشاهده کرد.
SDAP (سرنام Service Discovery Application Profile)؛ پروفایلی است که مشخص می‌کند یک دستگاه چگونه می‌تواند سرویسی را که دستگاه دیگر فراهم كرده، تشخیص دهد.
GAP (سرنام Generic Access Profile)؛ اساس سایر پروفایل‌های بلوتوث است که به واسطه آن امکان کشف دو دستگاه مجهز به بلوتوث توسط یکدیگر و برقراری ارتباط ميان آن‌ها را فراهم می‌آورد.
SPP (سرنام Serial Port Profile)؛ پروفایلی است که ارتباطات درگاه سریال کامپیوتر را شبیه‌سازی می‌کند. این پروفایل پایه‌ای برای برخی پروفایل‌ها ازقبیل AVRCP و HFP به شمار می‌آید.
GOEP (سرنام Generic Object Exchange Profile)؛ به عنوان پایه‌ای برای سایر پروفایل‌های مبتنی بر تبادل داده است.
NFC (سرنام Near Field Communication): استانداردی است که اجازه می‌دهد تراکنش‌های ساده، تبادل داده و ارتباط بین دستگاه‌ها تنها با تماس آن‌ها با سرعتی بين 106 كيلوبيت درثانيه تا 848 كيلوبيت در ثانيه با برد بسیار کوتاه (کمتر از 20 سانتی‌متر) و درنتیجه با امنیت بسیار بالا انجام شود. یک گوشی موبایل یا تبلت مجهز به تراشه NFC می‌تواند مانند کارت اعتباری برای پرداخت وجه یا به عنوان کارت شناسایی الکترونیکی به کار رود. تنها کافی است دستگاه خود را به دستگاه دیگر که آن هم مجهز به این فناوری است نزدیک كنيد تا در کسری از ثانیه احراز هویت يا تراکنش مربوطه یا تبادل اطلاعات انجام شود. این فناوری علاوه‌بر موارد یاد شده می‌تواند کاربردهای دیگری نیز داشته باشد که از جمله اين كاربردها می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- با توجه به برد کوتاه آن می‌توان فایل یا اطلاعات محرمانه را بین دو دستگاه مبادله کرد.
- جفت شدن دو دستگاه مجهز به فناوری بلوتوث برای تبادل اطلاعات معمولاً خسته‌کننده و زمان‌بر است. اگر هر دو دستگاه به فناوری NFC مجهز باشند می‌توان جفت شدن بلوتوث را با تماس دو دستگاه به صورت آنی انجام داد و از آن پس مطابق معمول به تبادل اطلاعات از طریق بلوتوث پرداخت.
- انجام تنظیمات شبکه و اتصال به شبکه وای‌فای نیز می‌تواند با تماس دستگاه با روتر به سرعت انجام شود.
- بنابراین، با گذشت زمان پيشرفت فناوري در آینده، مجهز بودن يك دستگاه به این فناوری می‌تواند یکی از مزایا و نقاط قوت آن به شمار رود.

جدول 4- سرعت نسخه‌هاي مختلف بلوتوث

DLNA (سرنام Digital Living Network Alliance): یک توافق‌نامه و گواهی مورد تأیید بیش از 250 شرکت تولیدکننده گوشی‌های موبایل و دیگر تجهیزات همراه، کامپیوترهای شخصی و مانند آن است. هر دستگاهی که این گواهینامه را داشته باشد می‌تواند با سایر دستگاه‌های دارای این گواهینامه ارتباط برقرار کرده و بخشی از شبکه خانگی شود. کاربرد DLNA بیشتر در زمینه انتقال صوت و تصویر است.
درگاه‌ها
MicroUSB: همان‌طور که می‌دانید، USB یکی از معروف‌ترین و پرکاربرد‌ترین درگاه‌های موجود در انواع تجهیزات دیجیتال است که با توجه به نسخه آن، سرعت نقل و انتقال متفاوتی خواهد داشت. امروزه، اين درگاه در بسياري از دستگاه‌ها تعبيه مي‌شود. در بسیاری از تجهیزات همراه کوچک یا باریک، به دلیل آن‌که نمی‌توان درگاه USB استاندارد را روی آن‌ها تعبیه کرد، اندازه کوچک‌تر آن را که MicroUSB نام دارد، به‌کار می‌برند که از نظر سرعت و نوع عملکرد هیچ تفاوتی با USB معمولی ندارد.
:30 Pin Connector درگاه اختصاصی محصولات شرکت اپل است که در بيشتر مدل‌های آی‌پاد و تمام مدل‌های آی‌فون و آی‌پد به‌کار گرفته شده است. این درگاه استاندارد‌های USB، Firewire، خروجی صدا و تصویر و برخی کنترل‌ها را در بر دارد.
HDMI: یک درگاه سریع برای تبادل داده‌های صوتی و تصویری دیجیتال با‌‌کیفیت بالا HDMI (سرنام High-Definition Multimedia Interface) است. با استفاده از این استاندارد، صدا و تصویر با استفاده از یک کابل، بدون هیچ‌گونه افت کیفیت و فشرده‌سازی انتقال می‌یابد. در نتیجه، وجود این رابط در سیستم‌های صوتی و تصویری جدید ما را از اتصال چندین کابل‌رنگی برای داشتن صدای چند‌کاناله و تصاویر با وضوح بالا بي‌نيازمی‌کند. ضمن این‌که کیفیت و سرعت آن به مراتب بالاتر از فناوری‌های پیشین‌است. این واسط از جمله استانداردهای مشترک بین انواع دستگاه‌ها از جمله دوربین‌های عکاسی و فیلم‌برداری، کنسول‌های بازی، تلویزیون‌ها و سیستم‌های سینمای خانگی، کامپیوترها و به‌ویژه تبلت‌هایی است که امکان پخش ویدیوهای با کیفیت بالا (HD Playback) را دارند.
Thunderbolt: درگاهي بسیار سریع است که توسط شرکت اینتل طراحی و نخستين‌بار با همکاری شرکت اپل در MacBook Pro به بازار عرضه شده است. این درگاه که می‌تواند در برگیرنده انواع درگاه‌ها باشد، هنوز در تبلت‌ها به‌کار گرفته نشده است، اما پیش‌بینی می‌شود که در آینده نزدیک کامپیوترها و بسیاری از تجهیزات دیجیتال از جمله تبلت‌ها به این درگاه مجهز شوند. Thunderbolt که چندین برابر USB سرعت دارد، رقیبی جدید برای این استاندارد به‌شمار می‌رود و پیش‌بینی می‌شود به‌کارگیری آن در دستگاه‌های مختلف به سرعت فراگیر شود. در جدول 4 این استانداردها از نظر سرعت با یکدیگر مقایسه شده‌اند.
Card Reader: برخی از تبلت‌ها مستقل از این‌که رسانه ذخیره‌سازی خودشان از چه نوع است، یک درگاه کارت‌خوان برای خواندن انواع کارت‌های حافظه دارند که وجود آن برای بسیاری از کاربران یک مزیت به شمار می‌رود. زيرا می‌توانند محتوای کارت‌های مختلف حافظه را به‌طور مستقیم در دستگاه خود مشاهده کنند.
موقعیت‌یاب (GPS)
نقشه‌ها، تصاویر ماهواره‌ای و تعیین موقعیت، از امکانات مهم و جذابی هستند که امروزه کاربرد آن بسیار گسترده شده و نیاز به آن بیش از پیش حس می‌شود. موقعیت‌یاب یا GPS (سرنام Global Positioning System) سیستمی است که با استفاده از ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار دارند می‌تواند موقعیت مکانی فرد را در هر نقطه از جهان با دقت بالا تعیین کند. A-GPS (سرنام Assisted GPS) که به‌طور گسترده در شبکه‌های سلولی سازگار با GPS استفاده می‌شود، سیستمی است که تحت شرایط مشخصی می‌تواند سرعت آغاز به‌کار GPS را بهبود بخشد. برخلاف دستگاه‌های GPS معمولی که تنها با استفاده از سیگنال‌های رادیویی دریافتی از ماهواره کار می‌کند، A-GPS در شرایطی که سیگنال‌های رادیویی ضعیف هستند، می‌تواند از شبکه‌های موجود برای تعیین محل و استفاده سریع‌تر از ماهواره‌ها بهره‌گیرد. این اتفاق معمولاً در شهرهای شلوغ با درختان و ساختمان‌های بلند یا درون خانه‌ها که محصور به چندین سطح از پوشش‌ها و دیوارها هستند، بیشتر رخ می‌دهد.
در چنین شرایطی اگر از دستگاه‌های موقعیت‌یاب مستقل استفاده کنیم و آن را تازه روشن کرده باشیم و بخواهیم شروع به کار کنیم ممکن است تا دریافت نخستين سیگنال واضح از سي ثانیه تا حتی 12,5 دقیقه معطل شویم. اما A-GPS از طریق شبکه (اینترنت یا شبکه‌های دیگر) با اتصال به نزدیک‌ترین سرویس‌دهنده‌هایی که برای این منظور در نظر گرفته شده‌اند، اطلاعات لازم را برای آغاز به کار دریافت می‌کند.

شكل 5- سرعت نسخه‌هاي مختلف يو‌اس‌بي و مقايسه آن با Thunderbolt