روياي قرمز

معرفي پديده اي که دنياي سينما را دگرگون کرده است
 

روش عمومي براي نوشتن شرح روي پديده هاي غيرمعمولي، ساده کردن آنهاست و برعکس. اما حالا ما قصد داريم اين بار ساز مخالف بزنيم و يک پديده غير معمولي را به شکلي غير معمول براي شما شرح بدهيم. شرحي بر يک پديده که درست مثل يک توفان مي ماند؛ توفاني که دنياي سينماي ديجيتال را دگرگون کرد. Read One دوربين شرکت سينماي ديجيتال رد که نوعي انقلاب در صنعت سينماي ديجيتال به حساب مي آيد. در حقيقت Read One يک جهش بزرگ در دنياي فيلم برداري ديجيتال محسوب مي شود. يک پديده خارق العاده که تمام مرزهاي را درنور ديده و استاندارد جديدي براي سينماي ديجيتال بنيانگذاري کرد. با اين همه اجازه ندهيد جملات بالا شما را به اشتباه بيندازند چون در طول متن، خبري از تعريف هاي اغراق آميز اين دوربين نيست. ما هر گوشه اي را به دنبال يک نقطه ضعف از اين دوربين خواهيم گشت و اظهار نظر هر متخصصي را در اين باره خواهيد خواند. دوربيني که استيون سودربرگ درباره آن مي گويد:«من در تمام عمر حرفه اي ام منتظر اين دوربين بودم.» حالا انتظارها به سر آمده است.

1- غوغاي مگاپيکسل
 

شايد باورش مشکل باشد اما اين روزها مگاپيکسل حتي در سينما هم اهميت پيدا کرده است. يعني سنسورهاي ديجيتال فيلم برداري، کارشان به جايي رسيده که بايد درباره مگاپيکسل شان حرف زد. مي شود با کمي اغماض گفت که اين بازي با دوربين هاي تلويزيوني HD شروع شد. دوربين هايي که با رزولوشن 1280 در 720 فيلم مي گرفتند. اما اين دوربين ها اصلا به درد سينما نمي خوردند و دنيا يا سينما هنوز در تسخير فيلم 35 ميلي متري بود. کمي بعد دوربين هاي FHD به بازار آمدند. رزولوشن آنها 1920 در 1080 بود. اين دوربين ها به ‎2k ديجيتال سينما هم مشهور شدند. ‎2k پيشوندي است که نشان دهنده رزولوشن بزرگ ترين ضلع سنسور فيلم برداري است. يعني در يکي از نسبت ها حداقل 2000 پيکسل وجود دارد. حالا اين نسبت را مي توان با استانداردهاي 4:3 يا استاندار 16:9 تغيير داد اما مساله اينجاست که بزرگ ترين ضلع يا همان 1920 ثابت است. به همين دليل هم به آن ‎2k گفته مي شود. اين رزولوشن تا حدودي براي سينما قابل قبول بود اما هنوز هم مشکلاتي داشتند که باعث مي شد فيلم بر آنها برتري داشته باشد يعني فيلم 35 درست برخلاف عکاسي در سينما، هنوز به خوبي در مقابل امواج ديجيتال مقاومت مي کرد. حتي اين اواخر، امکاني براي اسکن فيلم به وجود آمده بود. اين اسکن مي توانست فيلم هاي 35را باکيفيتي به اندازه ‎2k (‏2048 در 1080) يا حتي‎4k(‏4096 در2160) ‏اسکن کنند. علاوه بر اينها فيلم ها هنوز ديناميک رنج بالاتري داشتند يعني مي توانستند اختلاف نوري شديدتري را در خودشان جاي بدهند بدون اينکه تيرگي ها يا روشني ها را از دست بدهند. از طرف ديگر تجربه اسکن ‎4k نگاتيو در فيلم هاي مثل اسپايدرمن،نشان داد که ديجيتال شدن تصوير چه کمک هاي شاياني به خلق جلوه هاي ويژه و افکت هاي تصويري مي کند. در حقيقت اسکن نگاتيوهاي سينمايي اولين، قدم در راه ديجيتاليزه شدن سينما بود. اين بازي ادامه پيدا کرد تا شرکت سينماي ديجيتال Red اولين دوربين اش به اسم Read One را به بازار ارائه کرد.

2- Read One
 

يا وجود همه پيشرفت ها، حتي امروزه هم دوربين هاي عکاسي حرفه اي با رزولوشن 12 مگاپيکسل توليد مي شوند. حالا چرا سراغ عدد 12 مگاپيکسل رفته ايم، چون دوربيني مثل Read One وجود دارد که با کيفيت 12 مگاپيکسل (4096 در 2304 پيکسل) فيلم برداري مي کند. براي اينکه موضوع روشن تر باشد، بايد بدانيد که در سينما يک فيلم معمولي و روان در هر ثانيه 25 الي 30 فريم دارد. يعني هر ثانيه از فيلم 30 عکس است که با سرعت نمايش داده مي شود. حالا تصور کنيد براي داشتن يک ثانيه فيلم با اين دوربين بايد 30 عکس 12 مگاپيکسلي داشته باشيد. اين اولين دوربين رد ديجيتال بود که در سال 2007 به بازار عرضه شد. در آن زمان، پيشرفته ترين دوربين هاي ديجيتال حداکثر مي توانستند با کيفيت ‎2k فيلم برداري کنند. Read One يک انقلاب در عصر سينماي ديجيتال بود. دوربيني که ادعاي جانشيني برحق فيلم 35 ميلي متري را مي کرد. Red براي اينکه در اين ادعا موفق باشد چند نکته ديگر را هم در نظر گرفت. يادتان هست درباره ديناميک رنج پايين دوربين هاي HD صحبت کرديم و گفتيم که به همين دليل فيلم 35 ميلي متري با دايناميک رنجي نزديک به 6 استاپ برنده اين جنگ بود. اولين دوربين رد دايناميک رنجي به اندازه 11 استاپ داشت يعني تقريبا دوبرابر فيلم. همين موضوع يک برتري آشکار براي شرکت Red ديجيتال به همراه آورد. به اين ترتيب ادعاي Red درست به نظر مي رسيد. دوربينش نه کيفيتي بهتر از فيلم داشت بلکه تنه به تنه اسلايد مي زد. شرکت Red خيلي زود دوربين Red را به روز کرد و کيفيت تک فريم آن را به 14 مگاپيکسل افزايش داد. بعد از اين تغيير دوربين Read One مي تواند با کيفيت ‎4.5k در حالت عريض با نسبت 2/4:1 فيلم برداري کند. اما براي نسبت هاي مرسوم و رايج مثل 16:9 و2:1 کيفيت همان ‎‏‎‎ 4kباقي مانده است.تغيير ديگر افزايش n ايناميک رنج سنسور نسبت به مدل قبلي بود. اين سنسور مي تواند 13 استاپ اختلاف نوري را در خودش جاي بدهد. يعني دو استاپ بيشتر از نمونه اوليه.

3- هندي کم يا حرفه اي
 

سنسور اين دوربين به وسيله شرکت دالسا ساخته شده و از نوع cmos است. حساسيت پايه اين دوربين 320 بوده و مي تواند در حالت ‎4.5k‏ , ‎4k با سرعت 30 فريم در ثانيه فيلم برداري کند. در صورتي که رزولوشن دوربين را به ‎3k کاهش دهد سرعت به 60 فريم در ثانيه افزايش پيدا مي کند. اين افزايش براي رزولوشن ‎2k به 120 فريم بر ثانيه هم مي رسد. با اينکه تا همين جا هم Red One يک دوربين خاص در صنعت سينما به حساب مي آيد اما بايد بدانيد اگر با آن روبه رو شويد، هنوز نکات زيادي براي شگفت زده شدن، باقي مانده است. مثلا کيفيت فيلمي که اين دوربين تحويل مي دهد يکي ديگر از نکات عجيب و غريب در صنعت سينما به حسالب مي آيد. موضوع از اين قرار است که اين دوربين فيلم هايش را با کيفيت خام تحويل مي دهد. فايل هاي خام به کاربر اجازه مي دهد کيفيت تصوير و رنگ و نور آنها را دستکاري کند و تغيير بدهد. اين تفاوت عمده اين دوربين با نسل دوربين هاي HD است. حالا تصور کنيد فيلم اين دوربين در هر ثانيه چه حجم زيادي از اطلاعات را توليد مي کند. آن طور که خود شرکت Red اعلام کرده، در حالت فشرده در هر ثانيه 28 مگابايت اطلاعات روي هارد اکسترنال يا CF دوربين ذخيره مي شود. اما در حالت غير فشرده اين مقدار به 42 مگابايت در ثانيه هم مي رسد. بد نيست بدانيد اين دوربين با همه اين کارايي ها، وزني نزديک به 4/5 کيلوگرم دارد. اين وزن براي يک دوربين سينمايي هيچ محسوب مي شود. بنابراين اگر کسي يک هندي کم مشکي با چند نقطه قرمز را نشان تان داد و گفت اين همان رد پر آوازه است، تعجب نکنيد. از طرف ديگر، اگر جايي يک دوربين سنگين وزن وپيچيده به اسم رد را به شما معرفي کردند، شگفت زده نشويد. رد براي دوربين، وسايل و لوازمي به صورت جداگانه تهيه کرده که روي دوربين اصلي سوار شده و آن را کامل مي کنند. بنابراين رد مي تواند در مواقع لزوم، شکل و قيافه يک هندي کم را داشته باشد و بنا بر نياز شکلش شبيه دوربين هاي حرفه اي سينما بشود. اگر فيلم کتاب الي را ديده باشيد حتما رنگ و نور و تصاوير عجيب آن باعث تعجب شما شده است. تصاوير عجيب اين فيلم با ويرايش غير متعارف محصول فايل هاي خام دوربين شرکت رد است.

4- جلوتر از زمان
 

با اين همه کارايي، بدنه اين دوربين قيمتني در حد 25 هزار دلار دارد. دوربين و پکيج ابتدايي لوازم اضافي آن تا حد 35 هزار دلار و بدنه به همراه تمامي لوازم جانبي 80 هزار دلار هزينه دارد. اين قيمت در مقايسه با کارايي آن و قيمت دوربين هاي حرفه اي سينما، رقم مناسبي محسوب مي شود. علاوه بر اين کاربر اين دوربين مي تواند هم از لنزهاي خود دوربين شرکت Red براي اين دوربين بهره ببرد. لنزهاي که از فاصله کانوني 18 ميلي متر تا 300 ميلي متر را در اختيار کاربر مي گذارند. اين لنزها روي نشيمن PL دوربين نصب مي شوند و در کنار لنزهاي حرفه اي دنيا مثل زايس رده بندي مي شوند. نشمين PL براي دوربين هاي سينمايي 16 و35 ميلي متري توسط شرکت Arri طراحي شده است. علاوه بر اين با يک آداپتور ساده کاربر مي تواند از تمام لنزهاي نيکون و کانن روي اين دوربين بهره ببرد. در اين صورت تمام اتصالات و امکانات اين لنزها روي دوربين One قابل استفاده خواهد بود. بيشتر نرم افزارهاي حرفه اي سينما فرمت فايل هاي اين دوربين را شناسايي کرده و با آن کار مي کنند. با وجود اين همه امکانات شگفت انگيز، انتظار مي رود اين دوربين صنعت سينما را قبضه کند. اما اين طور نشده است. دليلش اين است که Red One را مي توان سال ها جلوتر از زمان دانست. به همين دليل هنوز در بسياري از نقاط جهان سخت افزارهاي لازم براي استفاده از اين دوربين فراهم نيستند.

5- همه خواهران Red One
 

بعد از توليد موفقيت آميز Red One شرکت رد تصميم گرفت دوربين هاي ديگري هم با استانداردهاي بالاتر توليد کند. دوربين بعدي اين شرکت اپيک نام گرفت. اپيک درست مانند اسمش يک حماسه در دنياي سينماست. اين دوربين آن قدر قابليت دارد که نظر کارگردان نام آوري مثل پيتر جکسون را به خودش جلب کند. او از اين دوربين براي فيلم برداري فيلم هابيت بهره برده است. اين موضوع از آنجا اهميت دارد که پيتر جکسون کارگرداني است که براي فيلم هايش از هيچ خرجي فروگذار نمي کند. ارباب حلقه ها ثابت کرد او تا چه اندازه به کيفيت و مسائل فني فيلم اهميت مي دهد. حالا اين کارگردان يکي از دوربين هاي شرکت رد را براي يکي از مهم ترين فيلم هاي زندگي اش انتخاب کرده. مهم ترين چون بعد از موفقيت ارباب حلقه ها ساختن هابيت يک ريسک محسوب مي شود. به طور قطع اين دوربين ويژگي اي دارد که جکسون را قانع کند تا از آن براي فيلم برداري پروژه اش استفاده کند. اپيک با سه سنسور در سايزهاي مختلف و رزولوشن هاي متفاوت توليد شده. اپيک دوربيني است که قرار است با چهار سايز سنسور توليد شود. سايز اول که ادامه همان دوربين Red One است. ساير سوپر 35 ناميده مي شود. با اين تفاوت که سنسور آن مي تواند فيلمي با کيفيت ‎)5k ‏5120 در 2700 ) ارائه کند. اما مدل بعدي دوربين مورد سه علاقه پيتر جکسون است. دوربيني اصطلاحا فول فريم و با سايز واقعي فيلم 35 ميلي متري. سنسور اين دوربين 36 در 24 ميلي متر اندازه دارد و رزولوشني به اندازه 6000در4000 پيکسل (24 مگاپيکسل) توليد مي کند. دوربين که توسط شرکت رد تغيير داده شده تا هابيت به صورت سه بعدي فيلم برداري شود. جکسون مي گويد:«اگر قرار بر مقايسه باشد، مي گويم جنس تصاوير Red بيشتر از هر دوربين ديگري به نگاتيو 35 ميلي متري نزديک است.» البته او قبل از آن هم بر ساختن يک فيلم کوتاه از Red One استفاده کرده بود. همچنين دايناميک رنج اين دوربين به 13 افزايش پيدا کرده است. اما اين پايان ماجرا نيست چون با استفاده و فعال کردن يک منوي خاص HDRx دايناميک رنج آن به 18 استاپ افزايش پيدا مي کند. همين طور اين دوربين مي تواند با کيفيت 5k و با سرعت 120 فريم بر ثانيه فيلم برداري کند که يک مزيت ويژه به حساب مي آيد. قيمت بدنه اين دوربين با اين همه ويژگي، 30 هزار دلار است و وزن خالي آن تنها2 کيلو و 250 گرم است. دوربين هم مثل Red One با کامل شدن تمام لوازم جانبي، تغيير مي کند و از نظر ظاهر هم تبديل به يک دوربين حرفه اي سينما مي شود.

6- 261 مگاپيکسل؟
 

اپيک در گام بعدي مي خواهد پايش را در کفش توليد کنندگان دوربين هاي عکاسي SLR بگذارد. اين روزها که همه دوربين هاي عکاسي دارند به امکان فيلم برداري مجهز مي شوند Red با دوربين مديوم فرمت اپيک، برعکس اين راه را طي مي کند. قرار است EPIC645 با سنسوري به اندازه 56 در 42 ميلي متر رزولوشني به اندازه 9334 در 7000 پيکسل توليد کند. اين دوربين فيلم برداري به سادگي و با اضافه شدن چند ابزار کمي، تبديل به يک دوربين عکاسي مديوم فرمت 64 مگاپيکسلي خواهد شد. دوربيني که به زودي توليد مي شود و از قرار معلوم شرکت Red مي خواهد ان را با نام اسکارلت به بازار عرضه کند. نسخه 24 مگاپيکسلي و 35 ميلي متري آن از سوي شرکت معرفي شده است. اما نسخه 645 اپيک آن با همين رزولوشن فيلم برداري هم خواهد کرد. مطابق اطلاعات شرکت سينماي ديجتال رد، اين دوربين مثل بقيه خانواده Epic خواهد بود، به جز اينکه در حالت 9k اپيک مي تواند با سرعت 60 فريم در ثانيه فيلم برداري کند. اگر فکر کرده ايد اين پايان ماجراي قرمز است، اشتباه کرده ايد. شرکت سينماي ديجيتال Red هنوز شعبده ديگري در آستين دارد؛ Epic617 اين شرکت در سال 2008 اعلام کرد در بهار 2010 اين دوربين را به بازار عرضه مي کند؛ وعده اي که هنوز عملي نشده است. البته شرکت Red قبلا هم اعلام کرده بود قيمت و تاريخ تحويل بستگي به نحوه پيشرفت پروژه و استقبال از اين دوربين دارد. به هر حال اپيک 617 يک دوربين پانور اما براي فيلم هاي پرده عريض که اندازه سنسورش 168 در 56 ميلي متر است، يعني مطابق استاندارد دوربين پانوراماي قديمي لينهوف. اين دوربين مي تواند با کيفيت 261 مگاپيکسل فيلم برداري کند. رزولوشن اين دوربين 28000 در 9334 است. بايد منتظر ماند و ديد آخرين معجزه قرمز چقدر مطابق شايعات خواهد بود.

فيلم هاي قرمز
 

در دنياي سينماي حرفه اي و هاليوود، Read One در ابتدا با نظر خوشايندي روبه رو نشد. خيلي ها به اين دوربين به چشم دوربين هاي قبلي نگاه کردند و مي گفتند که اين دوربين نمي تواند جانشين مناسبي براي فيلم 35 ميلي متري باشد. شايد به همين دليل اولين فيلمي که بوسيله دوربين Red 4k فيلم برداري شد يک فيم حادثه اي درباره هنرهاي رزمي بود؛ فيلمي به اسم تشک قرمز، اما استيون سودربرگ بود که نام اين دوربين را بر سر زبان ها انداخت. او هر دو قسم فيلم «چه» درباره ارنسوتو چگوارا را با اين دوربين فيلم برداري کرد. او بسيار درباره اين دوربين بسيار مشتاق بود و مي گفت:« اين دوربيني است که من در تمام عمر حرفه اي ام انتظارش را کشيدم.» بعدها فيلم «ناحيه9» توسط آکادمي اسکار به عنوان بهترين فيلم برداري برگزيده شد. اين فيلم به وسيله نه دوربين Read One فيلم برداري شده بود. ورنر هزوگ، کارگردان مشهور ديگري بود که از اين دوربين براي ساختن آخرين فيلمش استفاده کرده است همين طور فيلم مشهور «شبکه اجتماعي» ساخته نامتعارف ديويد فينچر هم با استفاده از امکانات بي نظيرRed One فيلم برداري شده است.فهرست فيلم هايي که با استفاده از اين اند اين دوربين فيلم برداري شده اند، بلند بالاتر از اين حرف هاست و نمي توان از همه آنها نام برد. به نظر مي رسد Red One پاياني است بر دنياي فيلم هاي 35 ميلي متري در سينما. سرانجام سينما هم بعد از دنياي عکاسي تسليم دنياي ديجيتال شده است. البته نبايد فراموش کرد One تنها آغاز يک راه هم به شمار مي رود؛ راهي که خود شرکت Red آن را دنبال کرده و همچنان در آن پيشتاز است.
منبع : نشريه دانستنيهاي ديجيتال، شماره ي بهمن ماه 89