نقش ورزش در سلامتي انسان

امروزه با توجه به پيشرفت علوم و فناوري، هرگونه تغيير جديد مي تواند آثار متفاوتي را در کليه ابعاد زندگي فردي، اجتماعي و اقتصادي انسان به وجود آورد.اما از اين ميان عواملي که در سلامت انسان تاثير گذار است، از نقش ويژه اي برخوردار مي باشد.امروزه به دليل گذراپيدميولوژيک يعني جايگزيني بيماري هاي غير واگيردار به جاي بيماري هاي واگيردار به دليل کنترل عوامل بيولوژيک از يک طرف و نقش رفتارهاي ناهنجار بهداشتي و سبک زندگي و شيوه هاي تغذيه در افزايش ميزان بيماري هاي غيرواگيردار از طرف ديگر، لزوم تغيير نگرش در مراقبت و بهداشت با هدف حفظ و ارتقاي سلامتي ضروري است.با توجه به موارد ذکر شده نقش بي تحرکي به عنوان يکي از عوامل اصلي در شيوع بيماري ها و بروز مرگ، حائز اهميت است.با توجه به اين که فعاليت فيزيکي مناسب مي تواند تاثير مهمي در پيش گيري از بروز بيماري ها، عوارض آن ها و در نهايت مرگ و مير ناشي از آن ها داشته باشد، بررسي متون و مقالات علمي در مورد ارتباط بيماري ها و فعاليت فيزيکي گوياي اين مطلب است که ورزش پياده روي داراي تاثيرات مفيدي در زمينه پيش گيري از بيماري هاي مزمن و غير واگير است.در دنياي امروز پياده روي بهترين فعاليت و طبيعي ترين ورزش براي کسب آمادگي جسماني و رواني است.پياده روي ورزش لذت بخش و کم خطري است که در دسترس همگان است و همه جا و همه وقت امکان اجراي آن وجود دارد.در خصوص تاثير ورزش پياده روي در ايجاد و ابقاي سلامتي سوالاتي مطرح است که به آن پرداخته مي شود.

چه نوع ورزش پياده روي مفيد و موثر است؟
 

فعاليت فيزيکي مناسب براي تقويت عضلات قلب و ريه و در کل سلامتي، زماني مفيد و موثر مي شود که بتواند سبب بروز تغييرات بيولوژيک مفيد در بدن انسان شود که از آن جمله مي توان به افزايش تعداد ضربان تا شکل سريع آن يعني يک دوي نرم و سبک اشاره کرد.ميزان پياده روي مي تواند از شکل آرام يعني راه رفتن متفاوت باشد.برنامه بر اساس ميزان آمادگي جسماني افراد با هدف نهايي طي 3 هزار و 200 متر در مدت نيم ساعت و با افزايش ضربان قلب 120 130 بار در دقيقه مي تواند متفاوت باشد.

چه فوايدي از ورزش پياده روي مي توان انتظار داشت؟
 

بررسي متون و مقاله ها بيانگر آثار بسيار مفيد و متعدد ورزش پياده روي بر سلامت انسان از ابعاد مختلف است که براي آگاهي بيشتر در مورد اين آثار سودمند در زمينه پيش گيري و کنترل بيماري ها مي توان به موارد زير اشاره کرد:کاهش روند پوکي استخوان به ويژه در زنان، کنترل اختلالات چربي خون، کنترل فشار خون، کاهش عوارض چاقي و درمان آن، کنترل ديابت و کاهش بروز ابتلا به ديابت تيپ 2 (مرض قند)، پيشگيري از آترواسکلروزيس عروق کرونري (تصلب شرايين)، کاهش عوارض بيماريهاي مفصلي و استئوارتريت ها (آرتروز)، کاهش عوارض حاملگي ، تقويت سيستم ايمني بدن، تقويت وضعيت تنفسي، کاهش علايم بيماري هاي روده اي، تقويت رواني افراد با کاهش استرس، بي خوابي و اضطراب، تقويت و ايجاد حس شادابي، پيش گيري و درمان اعتياد.با توجه به مطالب مذکور و سهولت انجام ورزش پياده روي و آثار گسترده آن در ارتقاي سلامت فرد و جامعه، اين مقوله از ورزش نيازمند توجه ويژه اي در برنامه ريزي هاي بهداشتي است و قدر مسلم گستردگي موضوع، لزوم مشارکت و هماهنگي بين بخشي و مردمي را هم در زمينه برنامه ريزي و هم در اجراي برنامه هاي جامع مي طلبد، به ويژه بعد هماهنگي بين بخشي در حفظ و ارتقاي سلامتي افراد جامعه از طريق ترويج فرهنگ پياده روي گامي در توانمندسازي مردم و جامعه و به عبارت ديگر ارتقاي سلامت محسوب مي شود.

فشار خون بالا
 

با انجام ورزش هاي معمولي همراه با رژيم غذايي و استراحت مناسب در يک سال مي توان يک فشار خون ماکزيمم را از 17 به حدود 14 رسانيد و روشن است که ورزشکاران معمولا دچار عوارض فشار خون نمي شوند و ورزش حتي در سنين 80-60 سالگي مي تواند در متعادل نگه داشتن فشار خون سهيم باشد.زيرا بر اثر ورزش، عروقي که در سطح بدن جريان دارد انبساط مي يابد و فشار خون سقوط مي کند.

بيماران با دردهاي قلبي (سکته)
 

انجام ورزش هاي سبک طبق آمارهاي جهاني نه تنها انواع دردهاي قلبي پايدار و غير پايدار را تسکين و کاهش مي دهد بلکه سبب حل شدن لخته هاي داخل خون شرياني قلب مي شود و از بروز سکته هاي بعدي ممانعت مي کند.هم چنين ورزش هاي سبک مانع از رسوب پلاکت هاي چربي در داخل عروق کرونر قلب يا عروق ساير نقاط بدن مي شود و در پيش گيري بروز بيماري هاي قلبي عروقي افرادي که يک بار به انفرکتوس مبتلا شده اند، دخيل است.امروزه ثابت شده است که ورزش هاي مناسب در نزد افرادي که مبتلا به ديابت هستند و حتي انسولين نيز تزريق مي کند بسيار مفيد است و مقاومت بدن را در برابر عوارض ناشي از اين بيماري بيشتر مي کند.

تأثير ورزش در سرطان
 

ورزش سبب تقويت سيستم ايمني در بيماران سرطاني مي شود.بنابر گزارش پژوهشگران کره اي، انجام حرکات ورزشي ساده مي تواند سيستم ايمني بيماراني را که به دليل سرطان معده تحت عمل جراحي قرار گرفته اند، تقويت کند.مطالعه روي 25 بيمار که تحت عمل جراحي خارج شدن تومورهاي معده قرار گرفته بودند، نشان داد عملکرد ايمني بدن افراد که 2 روز پس از عمل، انجام حرکات ورزشي را اجرا کرده بودند، قوي تر از اشخاصي بود که ورزش نکرده بودند.2 هفته پس از جراحي تعداد سلول هاي ضد سرطان در افرادي که ورزش کرده بودند به نحو چشمگيري بيشتر از ديگران بود.سلول هاي ضد سرطان يا قاتل به سلول هاي سرطاني حمله و به رفع عفونت کمک مي کند.دکتر يانگ مونا و همکارانش از دانشگاه اينجو در شمي کويانگر، يک گروه 17 نفره از بيماران را مورد بررسي قرار دادند.اين بيماران 2 روز بعد از حراجي در حالي که روي تخت دراز کشيده بودند انجام حرکات ساده ورزشي را آغاز کردند.هم چنين از زماني که قادر به راه رفتن بودند انجام حرکات ورزشي روي دوچرخه ثابت را به تعداد 5 بار در هفته شروع کردند.محققان به منظور بررسي تغييرات حاصله در تعداد سلول هاي قاتل چندين نمونه خون از بيماران گرفتند.نتايج تحقيقات حاکي از آن بود که هفته اول پس از جراحي تعداد سلول هاي قاتل در هر گروه کاهش يافت.اما در هفته دوم سلول هاي قاتل در بيماراني که ورزش مي کردند به وضعيت موفقيت آميز اول باز گشت.اما در افرادي که ورزش نمي کردند روند نزولي سلول ها هم چنان ادامه داشت.
منبع:نشريه خانواده مطهر