چگونه نوت بوک خود را ارتقاء دهیم.(1)
همین ابتدا باید یک نکته مهم را به شما متذکر شویم و آن این است که به هیچوجه به قصد ارتقاء، یک لپ تاپ دست دوم را خریداری نکنید. قبل صرف هزینه برای ارتقاء یک لپ تاپ کارکرده، به خرید یک لپ تاپ نو و جدید در طیف 450 تا 600 هزار تومان بیاندیشید. اما اگر شما لپ تاپی دارید که از همان ابتدای عمر لپ تاپ، متعلق به شما بوده است یا مثلاً یک لپ تاپ دست دوم را کسی به شما هدیه نموده است. آنگاه ارتقاء لپ تاپ، امری کاملاً معقول و به صرفه است. ساده ترین و موثرترین ارتقاء اکثر لپ تاپ ها، افزودن به حافظه RAM آن هاست است.
ما در این مقاله ارتقاء اغلب قطعات لپ تاپ را به صورت تصویری به شما نشان خواهیم داد. البته لپ تاپ ها، در مقایسه با کامپیوترهای دسک تاپ، در بسیاری از موارد قابل ارتقاء یا قابل تعمیر نیستند. دلیل اصلی این موضوع، به واسطه فقدان استانداردهای فاکتور شکل برای کیس، مادربرد، صفحه کلید، صفحه نمایش و حتی باطری سیستم های قابل حمل است.
در عین حال قطعات این سیستم ها با درجه فشردگی بالایی با یکدیگر مجتمع شده اند، بدین معنا که قطعاتی که در سیستم های رومیزی قابل تعویض هستند به عنوان مثال، کارت ویدئویی، در سیستم های لپ تاپ به صورت توکار بر روی مادربرد تعبیه شده اند که تعویض آن ها غیر ممکن است.
هرچند، علیرغم این چالش ها، از برخی جهات، ارتقاء سیستم های لپ تاپ می تواند بسیار ساده تر از سیستم های دسک تاپ باشد زیرا لپ تاپ ها اغلب از ابزارهای ذخیره سازی دارای محفظه نگهدارنده مدولار استفاده می کنند که نیاز به کابل های ریبون و اتصالات الکتریکی جداگانه را حذف می کند. حافظه، دیسک سخت، و شکاف های Mini-PCI-e اغلب از طریق پانل هایی که باز کردن آن ها بسیار آسان است در دسترس قرار می گیرند و امکان ارتقاء این قطعات را بدون باز کردن کامل سیستم فراهم می کنند.
در نتیجه، کارهای عادی و کلی نظیر اضافه کردن حافظه، ارتقاء دیسک سخت، و ارتقاء یکی از درایوهای نوری می تواند اغلب در چند ثانیه انجام گیرد. اضافه کردن سایر اینترفیس ها مثل اترنت، 11g/n.Wi-Fi802 USB، و IEEE1394را می توان به راحتی و از طریق PC cardهای الحاقی انجام داد. مشکلی که در تعویض سایر قطعات سیستم های قابل حمل وجود دارد، این است که سخت افزار در این سیستم ها معمولاً در مقایسه با سیستم های رومیزی، کمتر ژنریک است. استثناءها در این مورد شامل PC card ها (که اصولاً قابل تعویض هستند)، حافظه (در سیستم های جدیدتر)، و در برخی موارد، دیسک های سخت معطوف می شود. خرید قطعه ای که به طور اخص برای نصب بر روی یک سیستم خاص طراحی نشده باشد، اغلب اوقات کار خطرناکی است.
سازندگان و تولید کنندگان سیستم های قابل حمل، حجم عظیمی از قطعات را در داخل یک کیس بسیار کوچک قرار می دهند و گاهی اوقات یک قطعه جدید در داخل فضای باقی مانده جا نمی گیرد و یا از قطعه قبلی کوچک تر یا بزرگ تر است، به همین سادگی!
این موضوع خصوصاً در مورد قطعاتی که باید از بیرون از کیس قابل دسترسی باشند، نظیر CD-ROM و دیسک های فلاپی مصداق پیدا می کند. صفحه کلید و مانیتور، که در سیستم های رومیزی، ساده ترین قطعات قابل تعویض هستند، به طور کامل در داخل کیس یک سیستم لپ تاپ مجتمع شده اند و به طور معمول، آن ها را فقط می توان با قطعاتی که سازنده اصلی لپ تاپ تولید کرده است، تعویض کرد.
در سایر موارد، مسیری که شما برای ارتقاء طی می کنید، ممکن است محدود به گزینه هایی باشد که بایوس سیستم شما در اختیارتان قرار می دهد. خوشبختانه، بیش تر سیستم ها از یک flash ROM BIOS که به راحتی قابل ارتقاء است، استفاده می کنند؛ البته در صورتی که سازنده و تولید کننده سیستم، چنین ارتقایی را ارائه کند. وقتی به دنبال تهیه و خرید یک سیستم لپ تاپ هستید، باید ببینید که آیا تولید کننده سیستمی که قصد خرید آن را دارید در سایت وب خود، ارتقای BIOS، درایورها و هر یک از تجهیزات جانبی یا برنامه های یوتیلیتی مورد نیاز برای پشتیبانی و نگهداری از سیستم را ارائه می کند یا خیر. فقدان یا کمبود ارتقای BIOS یا درایورها می تواند مانع استفاده شما از یک سیستم عامل جدید در آینده شود و یا حداقل، انجام چنین کاری را بسیار دشوار کند.
در اغلب مواقع، برای خرید و تهیه قطعات سیستم های قابل حمل، باید مدل آن سیستم ها را به فروشنده اعلام کرد، حتی هنگام خرید از فروشندگان ثالث. به عنوان مثال، اگر شما در مورد حافظه یک سیستم دسک تاپ، به کاتالوگ آن نگاه کنید، متوجه می شوید که مشخصات حافظه این نوع سیستم ها با ذکر مشخصاتی از قبیل نوع و سرعت تراشه، فاکتور فرم، و غیره، درج شده است. اما از سوی دیگر، لیست مشخصات حافظه سیستم های قابل حمل، از مجموعه ای از اسامی و شماره مدل های مربوط به سازنده سیستم، به علاوه ی مقدار ظرفیت حافظه در هر ماژول تشکیل می شود. در لپ تاپ های مدرن و امروزی، این نکته تا حدود زیادی بهبود پیدا کرده است.
البته، همیشه استثناءهایی نیز وجود دارد. هر چند، خرید قطعات سازگاری که به شکلی مناسب با یکدیگر ترکیب شوند و به شکلی درست در داخل یک سیستم قابل حمل قرار گیرند یک چالش بزرگ برای سیستم های لپ تاپ به شمار می رود. جدول (1)، به شما نشان می دهد که کدام یک از قطعات سیستم های لپ تاپ، قابل تعویض هستند.
مستندات، برای سیستم های قابل حمل، بسیار مهم و حیاتی هستند زیرا آن ها اساساً طبیعت و ماهیتی اختصاصی دارند. این اسناد، شامل دستورالعمل های کامل باز و بسته کردن سیستم ها و لیست کاملی از قطعات است که شامل دیاگرام های جزئی و شماره قطعات می باشد. دستورالعمل ها و دفترچه های راهنمایی که تمام جزئیات لازم در آن ها درج شده است نیز اطلاعات مورد نیاز برای تعویض قطعات و ارتقاءها، که در صورت عدم وجود مستندات می تواند کاری بسیار شاق و طاقت فرسا باشد را در اختیار کاربران قرار می دهد.
اغلب (اما نه همه) سازندگان سیستم های لپ تاپ، راهنمای تعمیراتی سیستم های خود را عرضه نمی کنند، که من این را به نقطه ضعف بسیار بزرگ تلقی می کنم. تقریباً تمام آن ها، این دستورالعمل ها را (که گاهی اوقات دربردارنده روش های ساده عیب یابی و تعمیر می باشد) عرضه می کنند. اما این دستورالعمل ها، در حد یک دستورالعمل واقعی و کاربردی که برای عیب یابی انواع اشکالات سیستم های لپ تاپ بتوان به آن ها استناد و اعتماد کرد، نیستند. قبل از خرید یک سیستم لپ تاپ، من قویاً توصیه می کنم که مستندات آن سیستم را بررسی کنید. من معمولاً از خرید سیستم هایی که فاقد دستورالعمل ها و کتابچه های راهنمای مناسب هستند خودداری می کنم زیرا این کتابچه های راهنما، عیب یابی و ارتقای آتی سیستم های لپ تاپ را تسهیل می کنند.
در جستجو برای یافتن مستندات و قطعات یدکی یک سیستم، من معمولاً سعی می کنم مستقیماً به خود سازنده مراجعه کنم. این کار باعث شده تا من یک "راز" بسیار جالب در حوزه تجارت لپ تاپ (که معمولاً صحبتی از آن نمی شود) پی ببرم: قطعات اغلب مارک های معروف و خوش نام لپ تاپ که شما با آن ها آشنا هستید، در واقع توسط تعدادی شرکت تایوانی مثل Quanta ،Compal و Wistronساخته می شوند. این کمپانی ها، تحت نام تجاری خود، هیچ سیستمی را به فروش نمی رسانند بلکه این سیستم ها را با عقد قرارداد، برای سایر کمپانی ها طراحی و تولید می کنند.
من از شنیدن این موضوع کمی شوکه شدم زیرا مثلاً توشیبا از زمان اختراع لپ تاپ، یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان لپ تاپ بوده است. اغلب برندهای معروف نوت بوک، مثل اپل، ساخت محصولات نوت بوک خود را به شرکت هایی در آسیا واگذار می کنند. سامسونگ یک استثناء است؛ این شرکت همه فرایند ساخت محصولات خود را در داخل شرکت خود انجام می دهد.
به عنوان مثال برای سال2011وضعیت برخی سفارشات به شرح ذیل می باشد:
- Wistron: با 35 تا 37میلیون نوت بوک برای سال 2011و بزرگ ترین تأمین کننده نوت بوک های Dell و Lenovo می باشد. Wistronهمچنین سازنده شماره دوی محصولات Acer و سونی است.
اگر شما می توانید سازنده واقعی سیستم خود را مشخص کنید و سایت وب این کمپانی را نیز پیدا کنید، در برخی از موارد می توانید اطلاعات بیش تری در مورد سیستم خود کسب کنید و یا می توانید درایورهای جدید و ارتقای BIOS سیستم خود را مستقیماً از تولید کننده لپ تاپ خود به دست آورید. اگر شما از سازنده واقعی سیستم خود آگاه نیستید و فروشنده نیز از شما پشتیبانی نمی کند، ممکن است برای تهیه قطعات یدکی و یا عیب یابی و تعمیر سیستم خود با مشکل مواجه شوید.
شما باید بر روی هر کابلی که به هر جایی متصل بوده است، علامت بزیند یا محل و جهت دقیقی را که کابل به آن متصل بوده یادداشت کنید. ریبون ها و flex-cableها معمولاً دارای یک سیم رنگی (سبز، آبی، قرمز یا سیاه) در یک انتها هستند که نشان دهندهpin1 می باشد. همچنین ممکن است علامتی، نظیر یک مثلث یا حتی عدد (1) بر روی کانکتور وجود داشته باشد. ابزاری که کابل ها به آن ها متصل می شوند نیز به همین ترتیب علامت گذاری می شوند تا جهت صحیحpin1 در آن ها نیز مشخص باشد. اگرچه ممکن است جهت و جای گذاری کابل خیلی ساده به نظر برسد، اما بسیاری از اشکالات کامپیوتری، در نتیجه مشکلات مربوط به کابل و کانکشن ایجاد می شود.
خوشبختانه، در اغلب موارد (به جز کابل های برق )، جا زدن اشتباهی و معکوس هر نوع کابل یا ریبون، به ندرت باعث ایجاد خرابی در سیستم ها می شود. هر چند، جا زدن پشت و روی باطری CMOS می تواند باعث خرابی چیپ CMOS شود که معمولاً بر روی مادربرد لحیم شده است، در چنین مواردی، باید مادربرد را تعویض کرد.
به عنوان نمونه ای از باز کردن یک سیستم لپ تاپ نمونه ای، ما در ابتدا، کار را با قطعات قابل تعویض آغاز می کنیم و سپس به قطعاتی که دستیابی به آن ها کمی مشکل تر است، ادامه می دهیم.
1) گه دارنده باطری را به یک سمت بکشید.
2) باطری اصلی را درآورید.
* DVD-RW/DVD-ROM
* Blu-ray drive
* آداپتور ثانویه HDD
* باطری ثانویه
* صفحه کلید عددی
تمام این ابزار و وسائل، به روشی مشابه، نصب و جدا می شوند. برای برداشتن یک وسیله modular bay، چفت آن را بکشید تا این کار باعث بالا رفتن اهرم نگه دارنده آن شود. اهرم را بگیرید و قطعه مورد نظر را از bay بیرون بکشید.شکل (3)
1) قفل نگهدارنده modular bay را آزاد کنید.
2) اهرم modular bay را محکم با دست بگیرید.
3) وسیله modular bay را بیرون بکشید.
1) پیچ نگه دارنده پوشش درایو را باز کنید.شکل (5)
2) درایو را بیرون بکشید.
1) قفل های نگه دارنده SODIMM را به یک سمت خم کنید.
2)SODIMMها را از سیستم جدا کنید.شکل (7)
وقتی کارت را مشاهده کردید، پیچ های نگهدارنده که معمولاً دو عدد هستند را باز کنید و با دقت تمام، هر نوع آنتن یا سیم دیگری را که ممکن است به کارت وصل باشد از آن جدا کنید. کارت های Mini PCI دقیقاً مثل SODIMMها نصب می شوند. برای برداشتن کارت، قفل های نگه دارنده را به یک سمت خم کنید و سپس کارت را رو به بالا بکشید تا از شکاف خارج شود.شکل(8)
* کابل ها را با دقت جدا کنید.شکل (9) شکل(10)
* کارت جدید را به جای آن نصب کنید.
نصب و جدا کردن صفحه کلید، در سیستم های مختلف می تواند به روش های مختلفی صورت بگیرد. البته بررسی یک لپ تاپ تیپیکال به درک صحیحی از این کار کمک خواهد نمود. در تصویر11، دایره هایی که با شماره1و 2مشخص شده اند، حفره های مربوط به پیچ های نگهدارنده ای هستند که صفحه کلید را به مادربرد متصل می کنند.
بنابراین برای آزاد کردن صفحه کلید از پایه لپ تاپ ابتدا باید این پیچ ها را که در لپ تاپ های مختلف ممکن است مکان آن ها (و تعداد شان) کمی متفاوت باشد را باز کنید.
حال بهتر است به پشت صفحه کلید نگاه کنیم تا ببینیم چه اتصالاتی روی آن قرار دارد.شکل(12)
در تصویر 12، لیبل شماره 3، مکان درج شماره سریال صفحه کلید را نشان می دهد که هنگام سفارش صفحه کلید جدید و جایگزین، می توانید از این شماره استفاده نمایید. این شماره همچنین اطلاعاتی در مورد شرکت سازنده صفحه کلید را در اختیار شما قرار می دهد.
لیبل شماره 4 یک پین متصل به یک کابل سیاه را نشان می دهد که در واقع مبین سیستم انتقال اطلاعات به صفحه کلید می باشد. این کابل اطلاعات ورودی شما را به مکان های مناسب برای پردازش انتقال می دهد. پین متصل به انتهای کابل به یک سوکت روی مادربرد متصل می شود.
1. کابل برق را از لپ تاپ جدا کنید.
2. باتری را از لپ تاپ خارج کنید.
3. قالب نگهدارنده صفحه کلید را بردارید (مطابق شکل 13)
قسمتی که دور آن کادربندی شده، منطقه ای است که قاب صفحه کلید نصب می شود. بعد از برداشتن این قاب، شما پیچ های نگهدارنده صفحه کلید را می بینید.
بعد از انجام کارهای فوق، لپ تاپ شما تقریباً به شکل تصویر شماره 14در خواهد آمد.
اکنون این کابل داده را با دقت تمام از سوکت مادربرد جدا کنید. شکل (18)
اکنون صفحه کلید در دستان شماست و مکان قرار گرفتن صفحه کلید جدید در شکل زیر با کادر مشخص شده است.شکل (19)
حال در فرآیندی معکوس، صفحه کلید جدید را در مکان مناسب قرار دهید.شکل (20) شکل (21) شکل (22)
1) کابل باطری CMOS را جدا کنید.
2) باطری CMOS را بیرون بکشید.
کارت های CDC، از نظر این که روشی برای توسعه لپ تاپ های مدرن فراهم می کنند شبیه کارت های Mini PCI هستند. CDCها معمولاً کارت های مودم V.92هستند، اما آن ها در حوزه شبکه سازی شخصی بی سیم Bluetooth نیز قابل دسترسی هستند. برای جدا کردن CDC، سیستم را برگردانید و پیچ های نگه دارنده آن را باز کنید.
1) پیچ های نگه دارنده شکاف PC Card/CardBus را باز کنید.
2) PC Card/CardBus Slot assemby را جدا کنید.
حالا، سیستم را به وضعیت اولیه برگردانید، مکان CDC را مشخص کنید، آن را جدا کنید وسپس آن را از سیستم بکشید. توجه داشته باشید که ممکن است هم اتصالات مودم و هم اتصالات آنتن Bluetooth وجود داشته باشد که هر دوی آن ها باید جدا شوند.
1) پیچهای نگه دارنده CDC را باز کنید.
2) اتصالات آنتن Bluetooth و CDC را جدا کنید.
3) اتصال مودم را جدا کنید.
1) پیچ های نگه دارنده CPU Heatsink/fan را باز کنید.شکل (24)
2) کابل فن را از مادربرد جدا کنید.
3)heatsink/fan را رو به بالا و بیرون بکشید.شکل (25) شکل (26) شکل (27)
پیچ سوکت ZIF را بر خلاف حرکت عقربه های ساعت بپیچانید تا CPU آزاد شود. سپس پردازنده را از سوکت بیرون بکشید.
منبع: بزرگراه رایانه، شماره ی 140
ما در این مقاله ارتقاء اغلب قطعات لپ تاپ را به صورت تصویری به شما نشان خواهیم داد. البته لپ تاپ ها، در مقایسه با کامپیوترهای دسک تاپ، در بسیاری از موارد قابل ارتقاء یا قابل تعمیر نیستند. دلیل اصلی این موضوع، به واسطه فقدان استانداردهای فاکتور شکل برای کیس، مادربرد، صفحه کلید، صفحه نمایش و حتی باطری سیستم های قابل حمل است.
در عین حال قطعات این سیستم ها با درجه فشردگی بالایی با یکدیگر مجتمع شده اند، بدین معنا که قطعاتی که در سیستم های رومیزی قابل تعویض هستند به عنوان مثال، کارت ویدئویی، در سیستم های لپ تاپ به صورت توکار بر روی مادربرد تعبیه شده اند که تعویض آن ها غیر ممکن است.
هرچند، علیرغم این چالش ها، از برخی جهات، ارتقاء سیستم های لپ تاپ می تواند بسیار ساده تر از سیستم های دسک تاپ باشد زیرا لپ تاپ ها اغلب از ابزارهای ذخیره سازی دارای محفظه نگهدارنده مدولار استفاده می کنند که نیاز به کابل های ریبون و اتصالات الکتریکی جداگانه را حذف می کند. حافظه، دیسک سخت، و شکاف های Mini-PCI-e اغلب از طریق پانل هایی که باز کردن آن ها بسیار آسان است در دسترس قرار می گیرند و امکان ارتقاء این قطعات را بدون باز کردن کامل سیستم فراهم می کنند.
در نتیجه، کارهای عادی و کلی نظیر اضافه کردن حافظه، ارتقاء دیسک سخت، و ارتقاء یکی از درایوهای نوری می تواند اغلب در چند ثانیه انجام گیرد. اضافه کردن سایر اینترفیس ها مثل اترنت، 11g/n.Wi-Fi802 USB، و IEEE1394را می توان به راحتی و از طریق PC cardهای الحاقی انجام داد. مشکلی که در تعویض سایر قطعات سیستم های قابل حمل وجود دارد، این است که سخت افزار در این سیستم ها معمولاً در مقایسه با سیستم های رومیزی، کمتر ژنریک است. استثناءها در این مورد شامل PC card ها (که اصولاً قابل تعویض هستند)، حافظه (در سیستم های جدیدتر)، و در برخی موارد، دیسک های سخت معطوف می شود. خرید قطعه ای که به طور اخص برای نصب بر روی یک سیستم خاص طراحی نشده باشد، اغلب اوقات کار خطرناکی است.
سازندگان و تولید کنندگان سیستم های قابل حمل، حجم عظیمی از قطعات را در داخل یک کیس بسیار کوچک قرار می دهند و گاهی اوقات یک قطعه جدید در داخل فضای باقی مانده جا نمی گیرد و یا از قطعه قبلی کوچک تر یا بزرگ تر است، به همین سادگی!
این موضوع خصوصاً در مورد قطعاتی که باید از بیرون از کیس قابل دسترسی باشند، نظیر CD-ROM و دیسک های فلاپی مصداق پیدا می کند. صفحه کلید و مانیتور، که در سیستم های رومیزی، ساده ترین قطعات قابل تعویض هستند، به طور کامل در داخل کیس یک سیستم لپ تاپ مجتمع شده اند و به طور معمول، آن ها را فقط می توان با قطعاتی که سازنده اصلی لپ تاپ تولید کرده است، تعویض کرد.
در سایر موارد، مسیری که شما برای ارتقاء طی می کنید، ممکن است محدود به گزینه هایی باشد که بایوس سیستم شما در اختیارتان قرار می دهد. خوشبختانه، بیش تر سیستم ها از یک flash ROM BIOS که به راحتی قابل ارتقاء است، استفاده می کنند؛ البته در صورتی که سازنده و تولید کننده سیستم، چنین ارتقایی را ارائه کند. وقتی به دنبال تهیه و خرید یک سیستم لپ تاپ هستید، باید ببینید که آیا تولید کننده سیستمی که قصد خرید آن را دارید در سایت وب خود، ارتقای BIOS، درایورها و هر یک از تجهیزات جانبی یا برنامه های یوتیلیتی مورد نیاز برای پشتیبانی و نگهداری از سیستم را ارائه می کند یا خیر. فقدان یا کمبود ارتقای BIOS یا درایورها می تواند مانع استفاده شما از یک سیستم عامل جدید در آینده شود و یا حداقل، انجام چنین کاری را بسیار دشوار کند.
در اغلب مواقع، برای خرید و تهیه قطعات سیستم های قابل حمل، باید مدل آن سیستم ها را به فروشنده اعلام کرد، حتی هنگام خرید از فروشندگان ثالث. به عنوان مثال، اگر شما در مورد حافظه یک سیستم دسک تاپ، به کاتالوگ آن نگاه کنید، متوجه می شوید که مشخصات حافظه این نوع سیستم ها با ذکر مشخصاتی از قبیل نوع و سرعت تراشه، فاکتور فرم، و غیره، درج شده است. اما از سوی دیگر، لیست مشخصات حافظه سیستم های قابل حمل، از مجموعه ای از اسامی و شماره مدل های مربوط به سازنده سیستم، به علاوه ی مقدار ظرفیت حافظه در هر ماژول تشکیل می شود. در لپ تاپ های مدرن و امروزی، این نکته تا حدود زیادی بهبود پیدا کرده است.
البته، همیشه استثناءهایی نیز وجود دارد. هر چند، خرید قطعات سازگاری که به شکلی مناسب با یکدیگر ترکیب شوند و به شکلی درست در داخل یک سیستم قابل حمل قرار گیرند یک چالش بزرگ برای سیستم های لپ تاپ به شمار می رود. جدول (1)، به شما نشان می دهد که کدام یک از قطعات سیستم های لپ تاپ، قابل تعویض هستند.
نیاز به تجربه و تخصص
مستندات، برای سیستم های قابل حمل، بسیار مهم و حیاتی هستند زیرا آن ها اساساً طبیعت و ماهیتی اختصاصی دارند. این اسناد، شامل دستورالعمل های کامل باز و بسته کردن سیستم ها و لیست کاملی از قطعات است که شامل دیاگرام های جزئی و شماره قطعات می باشد. دستورالعمل ها و دفترچه های راهنمایی که تمام جزئیات لازم در آن ها درج شده است نیز اطلاعات مورد نیاز برای تعویض قطعات و ارتقاءها، که در صورت عدم وجود مستندات می تواند کاری بسیار شاق و طاقت فرسا باشد را در اختیار کاربران قرار می دهد.
اغلب (اما نه همه) سازندگان سیستم های لپ تاپ، راهنمای تعمیراتی سیستم های خود را عرضه نمی کنند، که من این را به نقطه ضعف بسیار بزرگ تلقی می کنم. تقریباً تمام آن ها، این دستورالعمل ها را (که گاهی اوقات دربردارنده روش های ساده عیب یابی و تعمیر می باشد) عرضه می کنند. اما این دستورالعمل ها، در حد یک دستورالعمل واقعی و کاربردی که برای عیب یابی انواع اشکالات سیستم های لپ تاپ بتوان به آن ها استناد و اعتماد کرد، نیستند. قبل از خرید یک سیستم لپ تاپ، من قویاً توصیه می کنم که مستندات آن سیستم را بررسی کنید. من معمولاً از خرید سیستم هایی که فاقد دستورالعمل ها و کتابچه های راهنمای مناسب هستند خودداری می کنم زیرا این کتابچه های راهنما، عیب یابی و ارتقای آتی سیستم های لپ تاپ را تسهیل می کنند.
در جستجو برای یافتن مستندات و قطعات یدکی یک سیستم، من معمولاً سعی می کنم مستقیماً به خود سازنده مراجعه کنم. این کار باعث شده تا من یک "راز" بسیار جالب در حوزه تجارت لپ تاپ (که معمولاً صحبتی از آن نمی شود) پی ببرم: قطعات اغلب مارک های معروف و خوش نام لپ تاپ که شما با آن ها آشنا هستید، در واقع توسط تعدادی شرکت تایوانی مثل Quanta ،Compal و Wistronساخته می شوند. این کمپانی ها، تحت نام تجاری خود، هیچ سیستمی را به فروش نمی رسانند بلکه این سیستم ها را با عقد قرارداد، برای سایر کمپانی ها طراحی و تولید می کنند.
من از شنیدن این موضوع کمی شوکه شدم زیرا مثلاً توشیبا از زمان اختراع لپ تاپ، یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان لپ تاپ بوده است. اغلب برندهای معروف نوت بوک، مثل اپل، ساخت محصولات نوت بوک خود را به شرکت هایی در آسیا واگذار می کنند. سامسونگ یک استثناء است؛ این شرکت همه فرایند ساخت محصولات خود را در داخل شرکت خود انجام می دهد.
به عنوان مثال برای سال2011وضعیت برخی سفارشات به شرح ذیل می باشد:
Quanta: سفارش ساخت60 میلیون واحد محصول از 9 شرکت معروف عرضه کننده نوت بوک که شامل40% از نوت بوک های HP و80-90% از نوت بوک های اپل برای امسال (2011) می گردد. این شرکت در پی افزایش سهم خود در نوت بوک های Dell و Lenovo نیز می باشد.
- Wistron: با 35 تا 37میلیون نوت بوک برای سال 2011و بزرگ ترین تأمین کننده نوت بوک های Dell و Lenovo می باشد. Wistronهمچنین سازنده شماره دوی محصولات Acer و سونی است.
Inventec، Pegtron Technology و Foxconn: هر کدام با سهم20میلیون نوت بوک برای سال 2011
اگر شما می توانید سازنده واقعی سیستم خود را مشخص کنید و سایت وب این کمپانی را نیز پیدا کنید، در برخی از موارد می توانید اطلاعات بیش تری در مورد سیستم خود کسب کنید و یا می توانید درایورهای جدید و ارتقای BIOS سیستم خود را مستقیماً از تولید کننده لپ تاپ خود به دست آورید. اگر شما از سازنده واقعی سیستم خود آگاه نیستید و فروشنده نیز از شما پشتیبانی نمی کند، ممکن است برای تهیه قطعات یدکی و یا عیب یابی و تعمیر سیستم خود با مشکل مواجه شوید.
یادداشت های مفید در زمان مونتاژ
شما باید بر روی هر کابلی که به هر جایی متصل بوده است، علامت بزیند یا محل و جهت دقیقی را که کابل به آن متصل بوده یادداشت کنید. ریبون ها و flex-cableها معمولاً دارای یک سیم رنگی (سبز، آبی، قرمز یا سیاه) در یک انتها هستند که نشان دهندهpin1 می باشد. همچنین ممکن است علامتی، نظیر یک مثلث یا حتی عدد (1) بر روی کانکتور وجود داشته باشد. ابزاری که کابل ها به آن ها متصل می شوند نیز به همین ترتیب علامت گذاری می شوند تا جهت صحیحpin1 در آن ها نیز مشخص باشد. اگرچه ممکن است جهت و جای گذاری کابل خیلی ساده به نظر برسد، اما بسیاری از اشکالات کامپیوتری، در نتیجه مشکلات مربوط به کابل و کانکشن ایجاد می شود.
خوشبختانه، در اغلب موارد (به جز کابل های برق )، جا زدن اشتباهی و معکوس هر نوع کابل یا ریبون، به ندرت باعث ایجاد خرابی در سیستم ها می شود. هر چند، جا زدن پشت و روی باطری CMOS می تواند باعث خرابی چیپ CMOS شود که معمولاً بر روی مادربرد لحیم شده است، در چنین مواردی، باید مادربرد را تعویض کرد.
شروع ارتقاء لپ تاپ
به عنوان نمونه ای از باز کردن یک سیستم لپ تاپ نمونه ای، ما در ابتدا، کار را با قطعات قابل تعویض آغاز می کنیم و سپس به قطعاتی که دستیابی به آن ها کمی مشکل تر است، ادامه می دهیم.
باطری نوت بوک
1) گه دارنده باطری را به یک سمت بکشید.
2) باطری اصلی را درآورید.
محفظه نگه دارنده قطعات جانبی
* DVD-RW/DVD-ROM
* Blu-ray drive
* آداپتور ثانویه HDD
* باطری ثانویه
* صفحه کلید عددی
تمام این ابزار و وسائل، به روشی مشابه، نصب و جدا می شوند. برای برداشتن یک وسیله modular bay، چفت آن را بکشید تا این کار باعث بالا رفتن اهرم نگه دارنده آن شود. اهرم را بگیرید و قطعه مورد نظر را از bay بیرون بکشید.شکل (3)
1) قفل نگهدارنده modular bay را آزاد کنید.
2) اهرم modular bay را محکم با دست بگیرید.
3) وسیله modular bay را بیرون بکشید.
دیسک سخت
1) پیچ نگه دارنده پوشش درایو را باز کنید.شکل (5)
2) درایو را بیرون بکشید.
ماژول های حافظه (SODIMM)ها
1) قفل های نگه دارنده SODIMM را به یک سمت خم کنید.
2)SODIMMها را از سیستم جدا کنید.شکل (7)
کارت Mini PCI-e
وقتی کارت را مشاهده کردید، پیچ های نگهدارنده که معمولاً دو عدد هستند را باز کنید و با دقت تمام، هر نوع آنتن یا سیم دیگری را که ممکن است به کارت وصل باشد از آن جدا کنید. کارت های Mini PCI دقیقاً مثل SODIMMها نصب می شوند. برای برداشتن کارت، قفل های نگه دارنده را به یک سمت خم کنید و سپس کارت را رو به بالا بکشید تا از شکاف خارج شود.شکل(8)
* کابل ها را با دقت جدا کنید.شکل (9) شکل(10)
* کارت جدید را به جای آن نصب کنید.
صفحه کلید
نصب و جدا کردن صفحه کلید، در سیستم های مختلف می تواند به روش های مختلفی صورت بگیرد. البته بررسی یک لپ تاپ تیپیکال به درک صحیحی از این کار کمک خواهد نمود. در تصویر11، دایره هایی که با شماره1و 2مشخص شده اند، حفره های مربوط به پیچ های نگهدارنده ای هستند که صفحه کلید را به مادربرد متصل می کنند.
بنابراین برای آزاد کردن صفحه کلید از پایه لپ تاپ ابتدا باید این پیچ ها را که در لپ تاپ های مختلف ممکن است مکان آن ها (و تعداد شان) کمی متفاوت باشد را باز کنید.
حال بهتر است به پشت صفحه کلید نگاه کنیم تا ببینیم چه اتصالاتی روی آن قرار دارد.شکل(12)
در تصویر 12، لیبل شماره 3، مکان درج شماره سریال صفحه کلید را نشان می دهد که هنگام سفارش صفحه کلید جدید و جایگزین، می توانید از این شماره استفاده نمایید. این شماره همچنین اطلاعاتی در مورد شرکت سازنده صفحه کلید را در اختیار شما قرار می دهد.
لیبل شماره 4 یک پین متصل به یک کابل سیاه را نشان می دهد که در واقع مبین سیستم انتقال اطلاعات به صفحه کلید می باشد. این کابل اطلاعات ورودی شما را به مکان های مناسب برای پردازش انتقال می دهد. پین متصل به انتهای کابل به یک سوکت روی مادربرد متصل می شود.
قدم اول: قبل تعویض نمودن صفحه کلید لپ تاپ
1. کابل برق را از لپ تاپ جدا کنید.
2. باتری را از لپ تاپ خارج کنید.
3. قالب نگهدارنده صفحه کلید را بردارید (مطابق شکل 13)
قسمتی که دور آن کادربندی شده، منطقه ای است که قاب صفحه کلید نصب می شود. بعد از برداشتن این قاب، شما پیچ های نگهدارنده صفحه کلید را می بینید.
بعد از انجام کارهای فوق، لپ تاپ شما تقریباً به شکل تصویر شماره 14در خواهد آمد.
قدم 2: جدا کردن صفحه کلید
قدم 3: جداکردن کابل
اکنون این کابل داده را با دقت تمام از سوکت مادربرد جدا کنید. شکل (18)
اکنون صفحه کلید در دستان شماست و مکان قرار گرفتن صفحه کلید جدید در شکل زیر با کادر مشخص شده است.شکل (19)
حال در فرآیندی معکوس، صفحه کلید جدید را در مکان مناسب قرار دهید.شکل (20) شکل (21) شکل (22)
باطری CMOS
1) کابل باطری CMOS را جدا کنید.
2) باطری CMOS را بیرون بکشید.
شکاف های کارت های PCI
کارت های CDC، از نظر این که روشی برای توسعه لپ تاپ های مدرن فراهم می کنند شبیه کارت های Mini PCI هستند. CDCها معمولاً کارت های مودم V.92هستند، اما آن ها در حوزه شبکه سازی شخصی بی سیم Bluetooth نیز قابل دسترسی هستند. برای جدا کردن CDC، سیستم را برگردانید و پیچ های نگه دارنده آن را باز کنید.
1) پیچ های نگه دارنده شکاف PC Card/CardBus را باز کنید.
2) PC Card/CardBus Slot assemby را جدا کنید.
حالا، سیستم را به وضعیت اولیه برگردانید، مکان CDC را مشخص کنید، آن را جدا کنید وسپس آن را از سیستم بکشید. توجه داشته باشید که ممکن است هم اتصالات مودم و هم اتصالات آنتن Bluetooth وجود داشته باشد که هر دوی آن ها باید جدا شوند.
1) پیچهای نگه دارنده CDC را باز کنید.
2) اتصالات آنتن Bluetooth و CDC را جدا کنید.
3) اتصال مودم را جدا کنید.
تعویض فن سی پی یو
1) پیچ های نگه دارنده CPU Heatsink/fan را باز کنید.شکل (24)
2) کابل فن را از مادربرد جدا کنید.
3)heatsink/fan را رو به بالا و بیرون بکشید.شکل (25) شکل (26) شکل (27)
تعویض پردازنده
پیچ سوکت ZIF را بر خلاف حرکت عقربه های ساعت بپیچانید تا CPU آزاد شود. سپس پردازنده را از سوکت بیرون بکشید.
منبع: بزرگراه رایانه، شماره ی 140