نتايج عکسبرداري از مغز عاشقان

شور عشق يعني همان احساساتي که اوايل آشنايي با يک نفر، ما را مشغول مي کند و خواب و خوراک مان را مي گيرد مبناي درستي براي زندگي مشترک نيست؛ يعني اين قبيل عواطف مثل استارت ماشين عمل مي کنند. خداوند اين عواطف را در وجود انسان قرار داده که آدم را به حرکت در آورد. ولي ما نمي توانيم فقط با استارت زدن و باک بدون بنزين حرکت کنيم. شواهد زيادي هم براي اثبات اين نکته وجود دارد؛ مثلا پژوهشگري به نام «آرون»تعداد زيادي از افرادي را که دچار عشق حاد و آتشين بودند زير دستگاه (F.MRI)که از کارکرد مغز عکس مي گيرد گذاشت و از آنها خواست به معشوق خود فکر کنند. يا عکس آنها را نشان شان داد. کارکرد مغزي اين افراد نشان داد که هنگام فکر کردن به معشوق، فقط آن قسمت هايي از مغز فعال مي شود که مربوط به «پاداش فوري»است همان قسمت هايي که اگر گرسنه باشيم و غذا بخوريم فعال مي شود يا در افراد معتاد به کوکايين، همان قسمتي که بعد از مصرف ماده ي مخدر به فعاليت مي افتد. اين قسمت هاي مغز، تشکر فوري را اعلام مي کنند و يک چيز فوري قطعا دوام زيادي هم ندارد؛ در حالي که مغز قسمت هاي ديگري هم دارد که مربوط به پاداش هاي طولاني مدت است
دو پژوهشگر ديگر به نام هاي «بارتل»و«زيکي» هم همين آزمايش را روي کساني پياده کردند که عشق شان تداوم پيدا کرده بود و به اصطلاح«عشق رفيقانه»داشتند؛ همان نوع عشقي که شور و هيجانش از بين رفته، اما صميميتش مانده و با مرور زمان بيشتر هم شده است. عکس کارکرد مغز اين افراد نشان داد که فکر کردن به عشق شان قسمت هايي از مغز آنها را فعال مي کند که مربوط به پاداش هاي بلند مدت است؛ همان قسمت هايي که وقتي شما به شغل مورد علاقه تان فکر مي کنيد يا موسيقي مورد علاقه تان را گوش مي کنيد يا در لحظات آرامش مذهبي، در ذهن تان فعال مي شود
نتيجه ي اين پژوهش ها نشان مي دهد چون پاداش فوري هميشه تأييد کننده ي چيزهايي است که غير قابل اتکا هستند، عشق رمانتيک هم که گه گاه دستمايه ي شعر و غزل و رمان و فيلم ها مي شود و چيز قشنگي هم هست. قابل اتکا نيست. در عوض، عشق رفيقانه، قابل اعتماد و ماندگار است

بعضي اقوام اصلاً نمي دانند عشق چيست
 

عشق رمانتيک نه تنها کوتاه مدت و غير قابل اتکاست. حتي اصيل هم نيست. يعني اين طور نيست که جزو سرشت و ذات انسان باشد و ابتلا به آن، از ضروريات زندگي محسوب شود. به نظر شما آيا در بين همه ي اقوام و ملت ها شور عشق وجود دارد؟يعني مردم همه ي جوامع و فرهنگ ها عشق رمانتيک را به اين مفهومي که ما مي شناسيم. مي شناسند؟
دو پژوهشگر به نام هاي «يانکويچ» و «فيشر»166فرهنگ و قوميت مختلف را از نظر آداب و رسوم و شعر و ادبيات و هنرشان بررسي کرده اند و به اين نتيجه رسيده اند که در 147فرهنگ، عشق رمانتيک وجود دارد اما در نوزده قوميت، هيچ شواهدي از اين عشق در ميان نيست؛ يعني در فرهنگ، ادبيات، شعر و هنرشان هيچ اشاره يي به اين شور عاشقانه نشده است اما در آن اقوام هم مردم تشکيل خانواده مي دهند. به خانواده شان علاقه دارند و براي آنها فداکاري هم مي کنند. يعني آن رمانتيسيسم که در ادبيات غربي و در ادبيات ايراني خودمان هم مي بينيم، در آن فرهنگ ها معنايي ندارد. پس عشق رمانتيک چيزي نيست که بگوييم لازمه ي هر زندگي است؛بلکه همان موتور محرک اوليه است، نوزده قوميت از اين موتور استفاده نمي کنند و ماشين شان بدون اين استارت هم روشن مي شوند
در پژوهشي ديگر، از حدود شش هزار دختر و پسر قبل از ازدواج پرسيده اند: «شما دوست داريد عشق رمانتيک مبناي ازدواج تان باشد يا نه؟» نود درصد آنها جواب مثبت داده اند. يعني گفته اند: «دوست داريم اين احساسات را تجربه کنيم.» اما بعد از چند سال از همين افراد، بعد از ازدواج شان پرسيده اند: «آيا آن رمانتيسيسم اوليه در ازدواج تان وجود داشته يا نه؟»23درصد مردان و75درصد زنان گفته اند در نهايت با فردي ازدواج کرده اند که عاشق شان نيستند و رابطه ي رمانتيکي هم با او ندارند؛ يعني حتي خود افراد هم قبول دارند که «عشق» نه شرط کافي براي ازدواج است و نه حتي شرط لازم

هوش عاطفي ات را بالا ببر
 

با تمام اين حرف ها، امروز دانشمندان به اين نقطه رسيده اند که «اگر عشق و احساسات قابل اتکا نيستند، پس چه چيز قابل اتکاست؟»يعني چه چيزهايي بايد وجود داشته باشد تا عشق افراد پايدار بماند. ابتدا نظريه يي شکل گرفت که اگر برخي شباهت هاي اوليه بين افراد وجود داشته باشد صميميت و رفاقت بيشتري بين آنان به وجود مي آيد و مي تواند ازدواج موفق را تضمين کند. اما تجربه نشان داد که اين اتفاق هم نمي افتد. «اشتنبرگ»که مثلث عشق را ارايه کرده بود به اين نتيجه رسيد که خيلي از طلاق ها، برخلاف انتظار در مواردي اتفاق مي افتد که انتخاب اوليه اشتباه نبوده است، يعني افراد در ابتداي ازدواج، شباهت هايي به هم داشته اند، اما پس از ازدواج تغيير کرده اند. پس خيلي وقت ها مشکل اينجاست که آدم ها تغيير مي کنند؛ اما نه با هم، بلکه در دو مسير يا با سرعت هاي متفاوت. پس حالا اين سؤال به وجود مي آيد که «اگر شباهت اوليه هم ضامن صميميت نيست پس چه چيز مي تواند صميميت و رفاقت دراز مدت بين زوج ها را تضمين کند؟»
پژوهش ها ي زيادي نشان داده اند که «هوش عاطفي»يکي از مهم ترين عوامل موفقيت در ازدواج است. هوش عاطفي نوعي از هوش است که به ما کمک مي کند به احساسات مان آگاه باشيم.، بتوانيم عواطف مان را خوب بيان کنيم، آنها را خوب کنترل و هدايت کنيم، ظرفيت هاي خودمان را بشناسيم و در مجموع يک حس مثبت کلي نسبت به خودمان داشته باشيم؛ از طرف ديگر بتوانيم عواطف فرد مقابل مان را درک کنيم و نسبت به آن واکنش اجتماعي يا بين فردي مناسب داشته باشيم
هوش عاطفي به ما کمک مي کند که وقتي در احساسات مان دچار تمارض مي شويم فرو نريزيم و بتوانيم به عنوان مساله يي معمولي حلش کنيم. اين نوع هوش، يک چيز ذاتي نيست و در شرايطي محيطي شکل مي گيرد و در ميان تمام عوامل مؤثر در موفقيت در ازدواج، کليدي ترين نقش را دارد. اگر دو طرف داراي هوش عاطفي بالايي باشند مي توانند بفهمند که چطور همراه و همگام با تغيير احساسات و عواطف يکديگر تغيير کنند تا زندگي شان به رشد و صميميت بيشتري منجر شود
منبع: مجله 7روز زندگي (ش 99)