زونا (آبله مرغان بزرگسالان)
14 نكته براى مقابله با درد
شما مبتلا به زونا شدهايد، يك عفونت ويروس عصبى؛ البته تقصير همان آبله مرغانى است كه در كودكى به آن مبتلا شدهايد. ويروس واريسلازوستر (VZ) همان ويروسى است كه قبلا در كودكى شما را مبتلا كرده است و در واقع هرگز سيستم بدن شما را ترك نمىكند. تا به حال، سيستم ايمنى بدنتان ويروس (VZ) را كاملا غير فعال كرده بود و حتى در حال حاضر هم از وارد شدن آسيب زياد توسط اين ويروس به ديگر سيستمها جلوگيرى مىكند؛ ولى وقتى شما درد داريد، احساس راحتى چندانى نخواهيد داشت. بسته به شدت بيمارى، دردتان حتى بعد از التيام تاولها، ادامه خواهد داشت. ويروس (VZ) جزء دسته هرپسهاى معروف مىباشد.
در ذيل توصيه متخصصان ما در مراحل اوليه بيمارى آورده شده است:
از داروهاى ضد درد استفاده كنيد.
شما مىتوانيد از مسكنهاى مختلف استفاده كنيد.
خود را تقويت كنيد.
با مصرف ويتامين C و B كمپلكس، هم سيستم ايمنى و هم سيستم عصبى تقويت مىشود. بيماران زونايى مىتوانند روزانه 200 ميلىگرم ويتامين C را 5 بار در روز بخورند تا قدرت سيستم ايمنىشان بالا برود و از مكمل ويتامين B كمپلكس هم براى كمك به دوبارهسازى اعصاب استفاده كنند )البته با نظارت پزشك( دكتر مككوناهى توصيه مىكند كه بيماران زونايى قرص مولتى ويتامين حاوى روى را نيز مصرف كنند.
ليزين را امتحان كنيد.
برخى مطالعات نشان مىدهد كه اسيد آمينهى ليزين مىتواند از گسترش ويروس هرپس زوستر جلوگيرى كند. البته در همهى مطالعات چنين نتيجهاى به دست نيامده است.
دكتر كئون باب »مدير گروه كنترل درد در لسآنجلس« مىگويد: خوردن مكمل ليزين در مراحل اوليه زونا ممكن است باعث كمك به بهبودى سريعتر شود.
تاولهاى زونايى
وقتى كه تاولها ظاهر شد، شما براى تسكين آنها مىتوانيد، كارهاى زير را انجام دهيد:
اقدام خاصى انجام ندهيد.
به تاولها دست نزنيد مگر اينكه كهيرها واقعا بد حالت باشند؛ شما با كاربرد بيش از حد پمادها و كرمها پوستتان را حساس و روند بهبودى را كند خواهيد كرد.
مرهم كالامين بسازيد.
اين نسخه تجويز جيمز نوردلاند »استاد و رئيس بخش پوست دانشگاه سينسيتانى« مىباشد. ساخت اين مرهم سخت است ولى شما مىتوانيد از داروخانه محل خود بخواهيد كه براىتان درست كند.
لوسيون كالامين را به ايزوپروپيل الكل 20 % و فنل و منتول 1 % اضافه كنيد. هر چند بار كه مىخواهيد در طول روز از اين مرهم استفاده كنيد تا تاولها خشك شود و دلمه ببندد. در اين وضعيت، ديگر از آن استفاده نكنيد.
خمير كلروفورم و آسپيرين را امتحان كنيد.
دو قرص آسپيرين را به صورت پودر درآوريد و دو قاشق چاى خورى كلروفورم به آن اضافه و مخلوط كنيد. خمير را روى منطقهى درگير با گلولهى پنبهاى تميز بماليد؛ چندين بار در روز مىتوانيد از آن استفاده كنيد. به علت امكان واكنش هر چند دور از انتظار بدن به آسپيرين، افرادى كه به اين ماده حساسيت دارند نبايد از اين روش درمانى استفاده كنند.
اين خمير چگونه اثر مىكند؟
گفته مىشود كلروفرم، باقى ماندههاى صابون چربى و سلولهاى مرده پوست را حل و محيط را فراهم مىكند؛ تا آسپيرين به چينهاى پوست نفوذ و انتهاى اعصاب درگير را حساسيت زدايى كند، در عرض 5 دقيقه احساس بهترى خواهيد داشت. تسكين درد مىتواند ساعتها و اغلب روزها ادامه داشته باشد.
از پوشش مرطوب براى ضايعات شديد استفاده كنيد.
يك دستمال يا حوله بگيريد. آن را در آب سرد غوطهور كنيد و سپس آبش را بكشيد و روى ناحيهى مبتلا قرار دهيد. هر چقدر سردتر باشد، احساس شما بهتر است.
شعلههاى آتش را با باد شعلهورتر نكنيد.
از انجام هر كارى كه تاولهاى پوستى را گرمتر مىكند اجتناب كنيد. گرما فقط باعث لهشدگى پوست مىشود.
داخل حمام آردى شويد.
اگر زوناى شما روى پيشانى هست نكته بعدى را بخوانيد. اما اگر زونا پايينتر از گردن است، اين روش كمك كننده است. فقط به آب حمام يك دست پر از آرد ذرت يا بلغور جوى دوسر اضافه كنيد و به داخل آب برويد، اما مراقب باشيد كه سر نخوريد و به ته وان نرويد.
مردم اين روش را مؤثر مىدانند ولى تسكين حاصله دوام زيادى ندارد. اغلب به بيماران توصيه مىشود كه 20 دقيقه قبل از رفتن به رختخواب، از اين روش استفاده كنند و براى دردشان قرص بخورند.
عفونت را با پراكسايد هيدروژن )آب اكسيژنه( از بين ببريد.
اگر تاولها عفونى شدند، از پراكسايد هيدروژن استفاده كنيد. نياز نيست كه آن را رقيق كنيد و مىتوانيد مستقيما از داخل بطرى استفاده كنيد.
از كرمهاى آنتىبيوتيك استفاده كنيد.
اما مراقب باشيد چه نوعى را انتخاب مىكنيد. نئومايسين و نئوسپورين براى پوستهاى حساس مناسبند و پولى سپرين و اريترومايسين در حالات ديگر انتخاب بهتر مىباشند.
مراقبتهاى پس از از بين رفتن تاولها
ممكن است حتى پس از ناپديد شدن تاولها احساس درد داشته باشيد. در اين صورت نكات زير را انجام دهيد:
يخ درمانى كنيد.
اگر بعد از التيام تاولها هنوز درد داشتيد، چند تكه يخ را در داخل كيسه پلاستيكى بگذاريد و با فشار روى پوست بماليد. كارى كه شما انجام مىدهيد گمراه كردن اعصاب است؛ اين روش به نظر مؤثر مىآيد.
نگاه موشكافانه داشته باشيد.
گاهى وقتها در بعضى از بيماران زونايى كه دردشان طولانى شده است عوامل عاطفى و احساسى زمينهاى تداخل دارد؛ آيا درد شما را از توجه به مسائل ديگر بازداشته است؟ و يا درد باعث شده كه به خود توجه بيشترى كنيد؟ اين موردى است كه بايد به آن توجه بشود. در اين مورد با پزشك خود بحث كنيد.
هشدار پزشكى
اگر درد زونا بيشتر از حد تحمل است، به پزشك مراجعه كنيد؛ اگر به بيمارى خود توجه نكنيد ممكن است دچار آسيب غير قابل برگشت اعصاب شويد و مجبور شويد سالها درد را تحمل كنيد.
به ياد داشته باشيد كه زونا يك بيمارى پوستى نيست بلكه يك عفونت ويروس عصبى مىباشد. پزشكان معمولا مراحل اوليه زونا را با آسيكلووير و استروئيدها درمان مىكنند. آسيكلووير تكثير ويروس وارسيلازوستر را كند مىكند و دوره عفونت را كاهش مىدهد. به نظر مىرسد نمىتوان جلوى درد را گرفت. بعضى از پزشكان معتقدند كه داروهاى استروئيدى نظير پردنيزولون مىتوانند از درد جلوگيرى كنند و بعضىها نيز چنين عقيدهاى ندارند.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا ،مترجمان : دکتر حسن کریمی یزدی و دکتر پدرام مصطفایی ،انتشارات سپهر اندیشه - 1387
