ذوق حضور در کلاس
نويسنده: داوود قاسمي
سوال: من فرزندي 10 ساله دارم که از 5 سالگي در کلاس هاي مؤسسه جامعه القرآن الکريم، شرکت کرده است. اکنون حافظ 7 جزء است؛ اما با اين که حافظه بسيار خوبي دارد ولي ديگر علاقه اي به حضور در کلاس ندارد و با تشويق و جايزه هم مشتاق حضور در کلاس نيست، چه کار کنم که شوق و علاقه اش نسبت به حضور در کلاس مثل سابق زياد شود؟
پاسخ: انسان به صورت طبيعي، تنوع گراست و کارهاي مستمر و يک نواخت، باعث ايجاد حسّ خستگي و عدم علاقه به ادامه آن کار خواهد شد. فرزند شما هم اکنون 5 سال است که به صورت مستمر در کلاس هاي آموزش قرآن شرکت مي کند، حتماً ملاحظه کرده ايد تا زماني که ايشان به کلاس اشاره و روخواني مي رفت و نيز اوايلي که حفظ را شروع کرده بود، شوق و اشتياق فراواني به حضور در کلاس داشت و اين بي علاقه گي بعد از شروع رسمي حفظ و ادامه آن، شروع و الان تشديد شده است، چرا که کلاس هاي حفظ از تنوع پاييني برخوردارند و کودک و نوجوان که مايل است از تنوع بيشتري استفاده کند، با ادامه روند يک نواخت حفظ، احساس کسالت و بي حوصله بودن براي حضور در کلاس و انجام تکاليفش دارد، گاهي هم احساس مي کند اين کلاس چه سودي براي او دارد، پس راه حل، ايجاد تنوع و کاربردي کردن حفظ براي فرزندتان است براي ايجاد تنوع و نيز حل اين مشکل، چند توصيه داريم:
1-حفظ را براي فرزندتان کاربردي کنيد، ترجمه لغات را با او کار کنيد تا معني بعضي آيات را بداند، خصوصاً آياتي که در زندگي او کاربرد دارد يا شامل داستاني مي شود، انسان وقتي معني مطلبي را بداند، به دانستن و ادامه کار آموزش علاقه بيشتري نشان مي دهد، هر چند توصيه نمي کنيم، کودکان و نوجوانان ترجمه تحت اللفظي تمام آيات و کلمات را بدانند، اما دانستن ترجمه بعضي لغات و بعضي آيات اين علاقه به يادگيري را افزايش مي دهد. شما اين تجربه را در کلاس اشاره داشته ايد و مشاهده کرده ايد که کودکان چه قدر به حفظ آيات و دانستن معنايشان علاقه دارند.
2-با هماهنگي مدير شعبه و معلم فرزندتان، گاهي کلاس درس شان در فضاي آزاد، مثل حياط موسسه يا پارک نزديک آن برگزار شود، اين تنوع در کنار زمان کوتاهي براي بازي، مي تواند براي او ايجاد تنوع کند.
3-با هماهنگي قبلي که شما با بعضي اقوام نزديک مثل عمو و عمه فرزندتان مي کنيد، گاهي در جلسات و مهماني هاي خانوادگي از او جاهايي را که بيشتر مسلط است يا آن قسمت ها را بيشتر دوست دارد، پرسيده شود تا در جمع هم تشويق شود، انسان ها معمولاً تشويق هاي جمعي را بر تشويق هاي فردي ترجيح مي دهند، يعني اگر شما در خانه يک جايزه گران قيمت به کودک تان بدهيد، اما در مدرسه و کلاس و جلوي جمع، معلم او يک جايزه ارزان بدهد، جايزه ارزان براي او جالب تر است؛ زيرا آن را در جمع و با تشويق ديگران دريافت کرده است.
4-گاهي با تمام تلاش و کوششي که به کار مي بريد باز هم فرزند شما، علاقه اي به حضور در کلاس نشان نمي دهد، در اين صورت براي اين که اين حالت ادامه نيافته و بيشتر نشود، توصيه مي کنيم، فرزندتان را مدتي (بين يک هفته تا 2ماه) به کلاس حفظ نبريد، البته به شرط آن که در خانه، محفوظاتش را با او مرور کنيد تا فراموش نکند.
5-بررسي کنيد، رابطه او با معلم و دوستانش چگونه است. ارتباط عاطفي شاگرد با معلم و ساير هم کلاسي ها يکي از عوامل مهم استمرار علاقه به حضور در کلاس است.
6-قدرت و تسلط بر حفظ هم يکي از عوامل ايجاد انگيزه و علاقه و استمرار آن است، شخصي که در زمينه اي احساس قوّت و قدرت مي کند بيشتر مشتاق است تا آن را ادامه دهد. اگر فرزندتان در حفظ ضعيف است، حتماً با همکاري معلم کلاس، برنامه اي براي تثبيت و تقويت محفوظاتش اجرا کنيد.
7-کودکان و نوجوانان مشتاق بازي هستند. اگر زمينه بازي در زندگي فرزندتان کم رنگ است، آن را پررنگ کنيد. بدانيد بازي نياز اوست و گاهي بداخلاقي ها و مخالفت هايش با خواسته هاي شما ناشي از عدم توجه تان به اين نياز اوست و درواقع نوعي مقابله است، او مي بيند شما بر روي کلاس قرآن رفتن او حساس هستيد، لذا در همين زمينه ابراز بي علاقه گي مي کند. يعني عدم علاقه او واقعي نيست، پس در ايجاد فضاي بازي براي او نه افراط و نه تفريط داشته باشيد.
8-متأسفانه بعضي از والدين در هزينه کردن تشويق ها و جوايز، رعايت حدّ اعتدال را نمي کنند. يا از تنوع آن استفاده نمي نمايند. از ابتدا فرزندتان را به جوايز ارزان عادت دهيد تا در اجزاء بالاتر بتوانيد از جوايزي کمي گران تر استفاده نماييد. از تشويق هاي کلامي مثل: آفرين، تو خيلي باهوشي، من خيلي از خداوند متشکرم که فرزندي مثل تو را به من داده است و... غافل نباشيد. پختن غذاي مورد علاقه او، بردنش به خانه يکي از اقوام و دوستاني که به آن ها بيشتر علاقه دارد و ... هم مي تواند نوعي جايزه و تشويق حساب شود، به او در قبال انجام تکاليفش و حضور مرتب در کلاس وعده هايي از اين قبيل بدهيد.
9-صوت و لحن و ترتيل خواندن حفظ را جذّاب مي کند، خوب است در کنار کلاس حفظ او را به کلاس آموزش ترتيل ببريد.
منبع: نشريه نسيم وحي شماره 28
پاسخ: انسان به صورت طبيعي، تنوع گراست و کارهاي مستمر و يک نواخت، باعث ايجاد حسّ خستگي و عدم علاقه به ادامه آن کار خواهد شد. فرزند شما هم اکنون 5 سال است که به صورت مستمر در کلاس هاي آموزش قرآن شرکت مي کند، حتماً ملاحظه کرده ايد تا زماني که ايشان به کلاس اشاره و روخواني مي رفت و نيز اوايلي که حفظ را شروع کرده بود، شوق و اشتياق فراواني به حضور در کلاس داشت و اين بي علاقه گي بعد از شروع رسمي حفظ و ادامه آن، شروع و الان تشديد شده است، چرا که کلاس هاي حفظ از تنوع پاييني برخوردارند و کودک و نوجوان که مايل است از تنوع بيشتري استفاده کند، با ادامه روند يک نواخت حفظ، احساس کسالت و بي حوصله بودن براي حضور در کلاس و انجام تکاليفش دارد، گاهي هم احساس مي کند اين کلاس چه سودي براي او دارد، پس راه حل، ايجاد تنوع و کاربردي کردن حفظ براي فرزندتان است براي ايجاد تنوع و نيز حل اين مشکل، چند توصيه داريم:
1-حفظ را براي فرزندتان کاربردي کنيد، ترجمه لغات را با او کار کنيد تا معني بعضي آيات را بداند، خصوصاً آياتي که در زندگي او کاربرد دارد يا شامل داستاني مي شود، انسان وقتي معني مطلبي را بداند، به دانستن و ادامه کار آموزش علاقه بيشتري نشان مي دهد، هر چند توصيه نمي کنيم، کودکان و نوجوانان ترجمه تحت اللفظي تمام آيات و کلمات را بدانند، اما دانستن ترجمه بعضي لغات و بعضي آيات اين علاقه به يادگيري را افزايش مي دهد. شما اين تجربه را در کلاس اشاره داشته ايد و مشاهده کرده ايد که کودکان چه قدر به حفظ آيات و دانستن معنايشان علاقه دارند.
2-با هماهنگي مدير شعبه و معلم فرزندتان، گاهي کلاس درس شان در فضاي آزاد، مثل حياط موسسه يا پارک نزديک آن برگزار شود، اين تنوع در کنار زمان کوتاهي براي بازي، مي تواند براي او ايجاد تنوع کند.
3-با هماهنگي قبلي که شما با بعضي اقوام نزديک مثل عمو و عمه فرزندتان مي کنيد، گاهي در جلسات و مهماني هاي خانوادگي از او جاهايي را که بيشتر مسلط است يا آن قسمت ها را بيشتر دوست دارد، پرسيده شود تا در جمع هم تشويق شود، انسان ها معمولاً تشويق هاي جمعي را بر تشويق هاي فردي ترجيح مي دهند، يعني اگر شما در خانه يک جايزه گران قيمت به کودک تان بدهيد، اما در مدرسه و کلاس و جلوي جمع، معلم او يک جايزه ارزان بدهد، جايزه ارزان براي او جالب تر است؛ زيرا آن را در جمع و با تشويق ديگران دريافت کرده است.
4-گاهي با تمام تلاش و کوششي که به کار مي بريد باز هم فرزند شما، علاقه اي به حضور در کلاس نشان نمي دهد، در اين صورت براي اين که اين حالت ادامه نيافته و بيشتر نشود، توصيه مي کنيم، فرزندتان را مدتي (بين يک هفته تا 2ماه) به کلاس حفظ نبريد، البته به شرط آن که در خانه، محفوظاتش را با او مرور کنيد تا فراموش نکند.
5-بررسي کنيد، رابطه او با معلم و دوستانش چگونه است. ارتباط عاطفي شاگرد با معلم و ساير هم کلاسي ها يکي از عوامل مهم استمرار علاقه به حضور در کلاس است.
6-قدرت و تسلط بر حفظ هم يکي از عوامل ايجاد انگيزه و علاقه و استمرار آن است، شخصي که در زمينه اي احساس قوّت و قدرت مي کند بيشتر مشتاق است تا آن را ادامه دهد. اگر فرزندتان در حفظ ضعيف است، حتماً با همکاري معلم کلاس، برنامه اي براي تثبيت و تقويت محفوظاتش اجرا کنيد.
7-کودکان و نوجوانان مشتاق بازي هستند. اگر زمينه بازي در زندگي فرزندتان کم رنگ است، آن را پررنگ کنيد. بدانيد بازي نياز اوست و گاهي بداخلاقي ها و مخالفت هايش با خواسته هاي شما ناشي از عدم توجه تان به اين نياز اوست و درواقع نوعي مقابله است، او مي بيند شما بر روي کلاس قرآن رفتن او حساس هستيد، لذا در همين زمينه ابراز بي علاقه گي مي کند. يعني عدم علاقه او واقعي نيست، پس در ايجاد فضاي بازي براي او نه افراط و نه تفريط داشته باشيد.
8-متأسفانه بعضي از والدين در هزينه کردن تشويق ها و جوايز، رعايت حدّ اعتدال را نمي کنند. يا از تنوع آن استفاده نمي نمايند. از ابتدا فرزندتان را به جوايز ارزان عادت دهيد تا در اجزاء بالاتر بتوانيد از جوايزي کمي گران تر استفاده نماييد. از تشويق هاي کلامي مثل: آفرين، تو خيلي باهوشي، من خيلي از خداوند متشکرم که فرزندي مثل تو را به من داده است و... غافل نباشيد. پختن غذاي مورد علاقه او، بردنش به خانه يکي از اقوام و دوستاني که به آن ها بيشتر علاقه دارد و ... هم مي تواند نوعي جايزه و تشويق حساب شود، به او در قبال انجام تکاليفش و حضور مرتب در کلاس وعده هايي از اين قبيل بدهيد.
9-صوت و لحن و ترتيل خواندن حفظ را جذّاب مي کند، خوب است در کنار کلاس حفظ او را به کلاس آموزش ترتيل ببريد.
منبع: نشريه نسيم وحي شماره 28
