سيگار، دشمن پوست
نويسنده: فريبرز صفائي
بعد از نور آفتاب كه مهم ترين عامل ايجاد پيري پوست و ابتلا به سرطان پوست است، سيگار، دومين عامل سرطان هاي پوستي و ايجاد چين و چروك به شمار مي رود.
شايد بزرگ ترين مشكل در مورد عوارض سيگار اين باشد كه به طور سريع و ناگهاني خود را نشان نمي دهد بلكه به تدريج و از طريق صدمه و آسيب به اندام ها و ارگان ها، موجبات مرگ فرد را فراهم مي آورد. البته عوارض سيگار فقط ابتلا به انواع سرطان ها و مرگ و مير نيست. سيگار عوارض ديگري هم دارد كه اگرچه آدم را نمي كشد ولي شايد دانستن اين عوارض، سيگاري ها به ويژه خانم هاي سيگاري را حتي بيشتر از مرگ بترساند. رابطه سيگار و ايجاد چروك هاي پوستي مي تواند يك انگيزه بسيار مهم براي منع افراد از شروع به سيگار كشيدن و ترغيب افراد آنها براي ترك سيگار باشد. اگر به زيبايي خود اهميت مي دهيد، توصيه مي كنيم هشدار پزشكان را درمورد عوارض و خطرات مصرف دخانيات جدي بگيريد.
اولين تحقيق جامع دراين زمينه در سال 1960 در انگلستان صورت گرفت و پس از آن چندين مطالعه ديگر در مورد اثرات سيگار انجام شد. در اين بررسي ها مشاهده شد كه افراد سيگاري نسبت به غير سيگاري ها استعداد بيشتري در برابر چروك خوردن پوست دارند. مطالعه ديگر در اين زمينه، بر روي 1104 نفر صورت گرفت. در اين تحقيق، دانيل و همكارانش مشاهده كردند كه چين هاي عميق و واضح صورت در افراد سيگاري به طور قابل توجهي شايع تر از افراد غير سيگاري در همان شرايط سني و جنسي بود. همچنين بيشترين و شديدترين نوع چين و چروك هاي پوست درهر گروه سني و جنسي در بين افراد سيگاري ديده مي شود. مورد ديگري كه مشاهده شد، اين بود كه ميزان چروك هاي پوستي و شدت آنها با ميزان مصرف سيگار روزانه و طول مدت سيگار كشيدن ارتباط مستقيم داشت. در تحقيق مشابه ديگري كادونس و همكارانش به اين نتيجه رسيدند كه شيوع چروك هاي زودرس با افزايش مصرف سيگار و با تعداد سيگار مصرفي ارتباط مستقيم دارد. در اين مطالعه افرادي كه ميزان مصرف سيگارشان بسيار بالا بود تقريباً پنج برابر افراد غير سيگاري دچار چروك هاي پوستي عميق شده بودند.
«وجود خطوط و چروك واضح و مشخص در صورت، نمايان بودن برجستگي هاي استخواني صورت، چهره كدر و نحيف با نماي گلگون با مخلوطي از ته رنگ نارنجي ارغواني مايل به قرمز.»
در بررسي هايي كه بر روي چهره ظاهري افراد انجام گرفته، ديده شده كه 46 درصد افرادي كه سيگار مي كشند داراي صورت سيگاري هستند. در حالي كه تنها 8 درصد كساني كه قبلاً سيگاري بوده اند داراي «صورت سيگاري» هستند و هيچ كدام از غير سيگاري ها شامل اين تعريف نمي شوند. مكانيسمي كه براي آسيب هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات ذكر مي كنند مشتمل بر دو اثر موضعي و سيستميك است. در اثر موضعي، پوست صورت مستقيماً در معرض دود سيگار است و اين مسئله منجر به خشكي و تحريك پوست شده و در ايجاد چروك مؤثر است. از طرف ديگر، متابوليت هاي سمي ناشي از دود سيگار به صورت سيستميك جذب بدن شده و منجر به آسيب هاي عروقي و آسيب به بافت همبند پوست مي شوند. دود سيگار منجر به كاهش واضح جريان خون در مويرگ ها و شريانچه ها مي شود. اين امر موجب كاهش خونرساني طولاني مدت در پوست مي شود كه خود نقش مهمي در ايجاد پيري زودرس بازي مي كند.
در يك جمع بندي مي توان گفت به طور كلي چهار مكانيسم عمده زير در ايجاد چين و چروك هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات نقش دارند:
آسيب به الياف الاستيك و كلاژن پوست كه وظيفه نرم نگاه داشتن و حالت ارتجاعي پوست را برعهده دارند.
1-كاهش سطح ويتامين A در پوست كه نقش محافظتي در مقابل سموم شيميايي دارد.
2-كاهش مشخص در رطوبت لايه شاخي پوست كه خشكي پوست مي شوند.
3- كاهش سطح هورمون استروژن در خانم ها كه منجر به حالتي شبيه يائسگي زودرس در آنان مي شود.
يكي ديگر از جنبه هاي منفي استفاده از سيگار، استنشاق مقادير زيادي منو اكسيد كربن است. تجمع منو اكسيد كربن در خون باعث كاهش اكسيژن رساني به بافت ها مي شود. اين دو عامل يعني انقباض عروق در اثر نيكوتين و تجمع منو اكسيد كربن باعث مي شود كه جريان خون، مواد غذايي كمتري به بافت ها برسد و زخم ها نتوانند به موقع التيام يابند. اين مسئله به خصوص در اعمال جراحي، بيشتر خود را نشان مي دهد. به همين دليل پزشكان به طور جدي به افراد سيگاري هشدار مي دهند كه طي يك روز تا سه هفته قبل از هرگونه عمل جراحي و پنج روز تا چهار هفته پس از عمل جراحي از كشيدن سيگار جداً خودداري كنند تا لطمه اي به روند ترميم بافت ها وارد نشود.
عدم توجه به اين هشدار موجب اختلال در ترميم و جوش خوردن طبيعي زخم مي شود و جاي عمل به صورت جوشگاه عريض بر جاي مي ماند. ذكر اين نكته نيز خالي از لطف نيست كه اگر چنانچه محل عمل در نواحي مودار پوست باشد، ريزش موي سيگاري ها در محل عمل جراحي بيشتر از افراد غير سيگاري است.
سيگار به طور غير مستقيم درگسترش سرطان ها به پوست نيز دخالت دارد. بسياري از سرطان ها ازجمله سرطان خون، ريه، كبد، گوارش، استخوان ها و... مي توانند به پوست دست اندازي كنند. طبق بررسي ها دست اندازي (متاستاز) سرطان هاي داخلي به پوست در افراد سيگاري سريع تر از افراد غير سيگاري صورت مي گيرد و به همان ميزان كه سرطان پوست ريشه مي دواند، به ارگان هاي داخلي نيز دست اندازي مي كند.
1- پسوريازيس: در بعضي از بررسي ها همراهي اين بيماري با سيگار به اثبات رسيده است. اين موضوع به خصوص در افرادي كه روزانه بيش از بيست نخ سيگار مصرف مي كنند بسيار مشهود است و اين افراد در معرض خطر بيشتري براي پسوريازيس قرار دارند.
2- اگزما: سيگار در تشديد حساسيت و اگزما دخالت دارد.
3- لوپوس: در يك گزارش، خطر ابتلا به بيماري لوپوس پوستي در سيگاري ها بيشتر بوده است.
4- زگيل هاي ناحيه تناسلي: از نظر آماري، ابتلا به زگيل هاي ناحيه تناسلي در سيگاري ها شايع تر است.
5- تغيير رنگ ناخن: در سيگاري ها رنگ ناخن ها تغيير مي يابد و صفحه ناخن به رنگ زرد مايل به قهوه اي درمي آيد كه به نام علامت نيكوتين معروف است. با قطع استعمال دخانيات، اين علامت برطرف مي شود.
6- بيماري هاي عفوني پوست: در مطالعات ديده شده، كه بيماران مبتلا به بيماري عفوني و چركي كف دست و پا، در 85 درصد موارد سيگاري بوده اند.
واقعاً چند دقيقه لذت و تسليم در برابر ميل به يك عادت ناپسند ارزش اين همه مخاطره را دارد؟ قضاوت با شماست.
منبع: پيام پزشک شماره 48
شايد بزرگ ترين مشكل در مورد عوارض سيگار اين باشد كه به طور سريع و ناگهاني خود را نشان نمي دهد بلكه به تدريج و از طريق صدمه و آسيب به اندام ها و ارگان ها، موجبات مرگ فرد را فراهم مي آورد. البته عوارض سيگار فقط ابتلا به انواع سرطان ها و مرگ و مير نيست. سيگار عوارض ديگري هم دارد كه اگرچه آدم را نمي كشد ولي شايد دانستن اين عوارض، سيگاري ها به ويژه خانم هاي سيگاري را حتي بيشتر از مرگ بترساند. رابطه سيگار و ايجاد چروك هاي پوستي مي تواند يك انگيزه بسيار مهم براي منع افراد از شروع به سيگار كشيدن و ترغيب افراد آنها براي ترك سيگار باشد. اگر به زيبايي خود اهميت مي دهيد، توصيه مي كنيم هشدار پزشكان را درمورد عوارض و خطرات مصرف دخانيات جدي بگيريد.
سيگار چروك مي كند
اولين تحقيق جامع دراين زمينه در سال 1960 در انگلستان صورت گرفت و پس از آن چندين مطالعه ديگر در مورد اثرات سيگار انجام شد. در اين بررسي ها مشاهده شد كه افراد سيگاري نسبت به غير سيگاري ها استعداد بيشتري در برابر چروك خوردن پوست دارند. مطالعه ديگر در اين زمينه، بر روي 1104 نفر صورت گرفت. در اين تحقيق، دانيل و همكارانش مشاهده كردند كه چين هاي عميق و واضح صورت در افراد سيگاري به طور قابل توجهي شايع تر از افراد غير سيگاري در همان شرايط سني و جنسي بود. همچنين بيشترين و شديدترين نوع چين و چروك هاي پوست درهر گروه سني و جنسي در بين افراد سيگاري ديده مي شود. مورد ديگري كه مشاهده شد، اين بود كه ميزان چروك هاي پوستي و شدت آنها با ميزان مصرف سيگار روزانه و طول مدت سيگار كشيدن ارتباط مستقيم داشت. در تحقيق مشابه ديگري كادونس و همكارانش به اين نتيجه رسيدند كه شيوع چروك هاي زودرس با افزايش مصرف سيگار و با تعداد سيگار مصرفي ارتباط مستقيم دارد. در اين مطالعه افرادي كه ميزان مصرف سيگارشان بسيار بالا بود تقريباً پنج برابر افراد غير سيگاري دچار چروك هاي پوستي عميق شده بودند.
صورت سيگاري
«وجود خطوط و چروك واضح و مشخص در صورت، نمايان بودن برجستگي هاي استخواني صورت، چهره كدر و نحيف با نماي گلگون با مخلوطي از ته رنگ نارنجي ارغواني مايل به قرمز.»
در بررسي هايي كه بر روي چهره ظاهري افراد انجام گرفته، ديده شده كه 46 درصد افرادي كه سيگار مي كشند داراي صورت سيگاري هستند. در حالي كه تنها 8 درصد كساني كه قبلاً سيگاري بوده اند داراي «صورت سيگاري» هستند و هيچ كدام از غير سيگاري ها شامل اين تعريف نمي شوند. مكانيسمي كه براي آسيب هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات ذكر مي كنند مشتمل بر دو اثر موضعي و سيستميك است. در اثر موضعي، پوست صورت مستقيماً در معرض دود سيگار است و اين مسئله منجر به خشكي و تحريك پوست شده و در ايجاد چروك مؤثر است. از طرف ديگر، متابوليت هاي سمي ناشي از دود سيگار به صورت سيستميك جذب بدن شده و منجر به آسيب هاي عروقي و آسيب به بافت همبند پوست مي شوند. دود سيگار منجر به كاهش واضح جريان خون در مويرگ ها و شريانچه ها مي شود. اين امر موجب كاهش خونرساني طولاني مدت در پوست مي شود كه خود نقش مهمي در ايجاد پيري زودرس بازي مي كند.
در يك جمع بندي مي توان گفت به طور كلي چهار مكانيسم عمده زير در ايجاد چين و چروك هاي پوستي در اثر مصرف دخانيات نقش دارند:
آسيب به الياف الاستيك و كلاژن پوست كه وظيفه نرم نگاه داشتن و حالت ارتجاعي پوست را برعهده دارند.
1-كاهش سطح ويتامين A در پوست كه نقش محافظتي در مقابل سموم شيميايي دارد.
2-كاهش مشخص در رطوبت لايه شاخي پوست كه خشكي پوست مي شوند.
3- كاهش سطح هورمون استروژن در خانم ها كه منجر به حالتي شبيه يائسگي زودرس در آنان مي شود.
سيگار را كنار بگذاريد، بعد جراحي كنيد
يكي ديگر از جنبه هاي منفي استفاده از سيگار، استنشاق مقادير زيادي منو اكسيد كربن است. تجمع منو اكسيد كربن در خون باعث كاهش اكسيژن رساني به بافت ها مي شود. اين دو عامل يعني انقباض عروق در اثر نيكوتين و تجمع منو اكسيد كربن باعث مي شود كه جريان خون، مواد غذايي كمتري به بافت ها برسد و زخم ها نتوانند به موقع التيام يابند. اين مسئله به خصوص در اعمال جراحي، بيشتر خود را نشان مي دهد. به همين دليل پزشكان به طور جدي به افراد سيگاري هشدار مي دهند كه طي يك روز تا سه هفته قبل از هرگونه عمل جراحي و پنج روز تا چهار هفته پس از عمل جراحي از كشيدن سيگار جداً خودداري كنند تا لطمه اي به روند ترميم بافت ها وارد نشود.
عدم توجه به اين هشدار موجب اختلال در ترميم و جوش خوردن طبيعي زخم مي شود و جاي عمل به صورت جوشگاه عريض بر جاي مي ماند. ذكر اين نكته نيز خالي از لطف نيست كه اگر چنانچه محل عمل در نواحي مودار پوست باشد، ريزش موي سيگاري ها در محل عمل جراحي بيشتر از افراد غير سيگاري است.
سيگاري ها سرطان پوست مي گيرند
سيگار به طور غير مستقيم درگسترش سرطان ها به پوست نيز دخالت دارد. بسياري از سرطان ها ازجمله سرطان خون، ريه، كبد، گوارش، استخوان ها و... مي توانند به پوست دست اندازي كنند. طبق بررسي ها دست اندازي (متاستاز) سرطان هاي داخلي به پوست در افراد سيگاري سريع تر از افراد غير سيگاري صورت مي گيرد و به همان ميزان كه سرطان پوست ريشه مي دواند، به ارگان هاي داخلي نيز دست اندازي مي كند.
ارتباط سيگار با بيماري هاي پوستي
1- پسوريازيس: در بعضي از بررسي ها همراهي اين بيماري با سيگار به اثبات رسيده است. اين موضوع به خصوص در افرادي كه روزانه بيش از بيست نخ سيگار مصرف مي كنند بسيار مشهود است و اين افراد در معرض خطر بيشتري براي پسوريازيس قرار دارند.
2- اگزما: سيگار در تشديد حساسيت و اگزما دخالت دارد.
3- لوپوس: در يك گزارش، خطر ابتلا به بيماري لوپوس پوستي در سيگاري ها بيشتر بوده است.
4- زگيل هاي ناحيه تناسلي: از نظر آماري، ابتلا به زگيل هاي ناحيه تناسلي در سيگاري ها شايع تر است.
5- تغيير رنگ ناخن: در سيگاري ها رنگ ناخن ها تغيير مي يابد و صفحه ناخن به رنگ زرد مايل به قهوه اي درمي آيد كه به نام علامت نيكوتين معروف است. با قطع استعمال دخانيات، اين علامت برطرف مي شود.
6- بيماري هاي عفوني پوست: در مطالعات ديده شده، كه بيماران مبتلا به بيماري عفوني و چركي كف دست و پا، در 85 درصد موارد سيگاري بوده اند.
نتيجه گيري
واقعاً چند دقيقه لذت و تسليم در برابر ميل به يك عادت ناپسند ارزش اين همه مخاطره را دارد؟ قضاوت با شماست.
منبع: پيام پزشک شماره 48
