درباره چاقي و علل آن بيشتر بدانيد

تعريف چاقي
 

در تمام بدن، بلافاصله در زير پوست، لايه يي از چربي قرار دارد که در افراد چاق يا در موارد چاقي موضعي، اين لايه بيشترين ميزان چربي را در خود ذخيره دارد. چربي در مردان حدود پانزده تا بيست درصد و در زنان حدود بيست تا بيست و پنج درصد وزن بدن را تشکيل مي دهد.

اختلاف چربي زير پوست در مردان و زنان
 

چربي رساناي ضعيفي براي حرارت است، لذا در عايق سازي بدن مشارکت دارد و فضاي مابين ساير بافت ها را نيز پر کرده و به حفظ برخي از اعضا، در محل خود کمک مي کند. انسان يکي از معدود پستانداراني است که با ذخاير چربي به دنيا مي آيد. عقيده بر اين است که در طي دوره ي محدودي از زندگي، پس از تولد يا سنين بلوغ، تأثيرات تغذيه يي و ساير عوامل مي توانند موجب افزايش تعداد سلول هاي چربي شوند، اما پس از آن دوره، سلول ها از نظر تعداد افزايش نمي يابند، بلکه تنها تحت شرايط دريافت کالري اضافي، چربي بيشتري را در خود جمع مي کنند. اين افزايش اوليه در تعداد سلول هاي چربي، ممکن است شخص را در زندگي آينده، مستعد چاقي بيشتري کند. رشد نابهنجار بافت چربي و در نتيجه، بزرگ شدن اندازه ي سلول هاي چربي يا افزايش تعداد آنها يا ترکيبي از اين دو حالت را چاقي مي گويند. به بياني ساده تر، در صورتي که وزن فرد ده تا بيست درصد بيشتر از وزن استاندارد باشد، شخص داراي اضافه وزن است و چنانچه اضافه وزن بيش از بيست درصد بالاتر از وزن استاندارد باشد، شخص دچار چاقي است. چاقي احتمالاً شايع ترين شکل سوء تغذيه و بيماري مزمن و فراگير در کشورهاي پيشرفته و در حال توسعه است که هم بچه ها و هم بالغين را گرفتار مي کند. افراد چاق نه تنها از نظر مقدار چربي اضافه يي که ذخيره کرده اند با ديگران متفاوت هستند، بلکه از نظر شکل توزيع چربي در بدن نيز تفاوت دارند. نحوه ي توزيع چربي حاصل از اضافه وزن بر خطرات همراه چاقي و بيماري هاي ناشي از آن مؤثر است. کساني که چاقي شکمي يا آندروئيد (Android ) دارند، در معرض خطر بيشتري قرار دارند و آنهايي که توزيع چربي يکنواخت تر و محيطي تر در سراسر بدن يا چاقي گاينوئيد (G- ynoid) دارند، با خطر کمتري مواجه هستند.

علل چاقي
 

چاقي يکي از بيماري هاي چند عاملي است و علل پيچيده يي دارد. از جمله مي توان موارد زير را نام برد:
-سن
-جنس
-عوامل ژنتيکي
-فعاليت جسمي
-وضعيت اقتصادي- اجتماعي
-عادات غذا خوردن
-عوامل روانشناختي
-عوامل مربوط به غدد درون ريز
چاقي در هر سني مي تواند بروز کند و با افزايش سن زياد مي شود. شير خواراني که اضافه وزن دارند، در سنين بالاتر، بيشتر دچار چاقي مي شوند، زيرا در طفوليت تعداد بيشتري سلول هاي چربي اندوخته اند و چاقي آنها ناشي از افزايش تعداد سلول هاي چربي است و درمان آنها با روش هاي مرسوم، بسيار دشوارتر است. حدود يک سوم از بزرگسالان چاق، از کودکي چاق بوده اند. براي درک ارتباط چاقي کودکان با والدين، بايد دانست که اگر هر دو والدين چاق باشند، احتمال چاقي کودکان آنها هشتاد درصد است. اگر يکي از والدين چاق باشند، احتمال چاقي کودک بيست درصد است و اگر هيچ يک از والدين چاق نباشند، کودک فقط هفت درصد احتمال چاق شدن دارد. عوامل روانشناختي مانند اختلالات عاطفي نيز در چاقي تأثير بسيار دارند. پرخوري و زيادخوري ممکن است از علايم افسردگي، اضطراب، ناکامي، احساس تنهايي و احساس ناتواني در کودکي و سرخوردگي و استرس در بزرگسالي باشد. ترکيب خوراک، فواصل بين دفعات غذا خوردن و مقدار انرژي حاصل از هر وعده غذا از جمله عوامل مؤثر در چاقي هستند. افزايش وزن در مردان بين سنين 29 تا 35 سالگي در زنان بين 45 تا 49 سالگي ديده مي شود. عدم فعاليت موجب کاهش مصرف انرژي و در نتيجه باعث چاقي مي شود. چاقي نيز موجب عدم تحرک، در نتيجه کاهش مصرف انرژي و تشديد سيکل چاقي مي شود.
نود درصد از موارد چاقي، ناشي از پرخوري و ده درصد، ناشي از اختلالات غدد درون ريز است.
منبع:نشريه 7 روز زندگي-ش86.