چند کاری که جو زمین انجام می‌دهد

جو زمین، یا اتمسفر اطراف زمین، یا اقیانوس هوایی که در آن زندگی می‌کنیم کارهای زیادی برای زمین و موجوداتِ روی آن انجام می‌دهد. اصلاً وجود همین جو است که کره‌ی ارض را برای حیات، ویژه ساخته است. هوا یا جو اطراف زمین لایه لایه است، به این معنا که مولکول‌های تشکیل دهنده‌ی هوا به صورت لایه لایه در اطراف زمین قرار گرفته‌اند. می‌دانیم که هوا مخلوطی از مولکول‌های گازی مختلف است که عمده‌ی آنها بر حسب افزایش وزن اتمی عبارتند از اُزُن (O3)، اکسیژن مولکولی (O2)، اکسید نیتروژن (NO)، نیتروژن مولکولی (N2)، اکسیژن اتمی (O)، هلیم (He)، و هیدروژن اتمی (H). این مولکول‌ها به صورت مخلوطی یکنواخت در هوا وجود ندارند بلکه برحسب سنگینی خود در لایه‌هایی اطراف زمین متمرکز شده‌اند. به این ترتیب نزدیک‌ترین لایه به زمین عمدتاً از سنگین‌ترین این مولکول‌ها یعنی اُزُن تشکیل یافته لست، و لایه‌ی روی لایه‌ی ازن عمدتاً از مولکول‌های یک درجه سبک‌تر یعنی مولکول‌های اکسیژن مولکولی تشکیل شده است و به همین ترتیب لایه‌ها روی هم چیده شده است به طوری که دورترین لایه از سطح زمین عمدتاً متشکل از سبک‌ترینِ این گروه یعنی هیدروژن اتمی می‌باشد (احتمال دارد منظور از هفت لایه‌ی مطبق یا پوسته پیازی آسمان، مذکور در قرآن، همین هفت لایه باشد). هر کدام از این لایه‌ها نقش ویژه‌ای در حفاظت از کره‌ی زمین بازی می‌کند. مثلاً لایه‌ی ازن نقش به سزایی در جذب اشعه‌های فرابنفش خورشیدی و جلوگیری از رسیدن آنها به زمین که برای حیات روی زمین مضر است دارد. کل جو نیز نقش حفاظتی به سزایی در جلوگیری از برخورد سنگ‌های آسمانی سرگردان که عمدتاً به خاطر جاذبه‌ی ثقلی زمین به سوی زمین کشیده شده و به شدت شتاب می‌گیرند دارد و اغلبِ آنها با سرعت محیرالعقولی که وارد جو می‌شوند بر اثر اصطکاک با مولکول‌های جو داغ شده و با این مولکول‌ها (به ویژه اکسیژن) ترکیب شده و می‌سوزند و امکان برخورد مخرب با سطح زمین را پیدا نمی‌کنند.
موجودات زنده‌ی روی زمین به نحوی تکامل یافته‌اند که از مولکول‌های جو به ویژه اکسیژن برای عملیات سوخت و ساز حیاتی خود استفاده می‌کنند. بینایی موجودات روی زمین نیز عمدتاً در جریان تکامل، نسبت به پر انرژی‌ترین یا شدیدترین قسمت طیف تابش خورشید که از میان جو به سطح زمین می‌رسد حساس شده است و به همین خاطر پر انرژی‌ترین قسمت طیف خورشیدی رسیده به سطح زمین طیف مرئی آن است. از همین روست که چشم جانداران روی زمین جو را شفاف می‌بیند. برای این که معلوم شود که این جو واقعاً نیز شفاف است یا نه باید توزیع انرژی طیف تابشی خورشید در بیرون از جو نیز اندازه‌گیری شود و دیده شود که آیا هم‌چنان پرانرژی‌ترین قسمت آن طیف مرئی است یا نه.
جو باعث می شود که آسمان را آبی ببینیم زیرا از انرژی نور خورشید در برخورد با مولکول‌های هوا که آنها را مرتعش می‌سازد. قسمتی از نور که متشکل از امواج با طول موج بلندتر است، یعنی قسمت مربوط به طرف قرمز طیف مرئی، حرکت‌های بلندگرمایی به کل این مولکول‌ها می‌دهد در حالی که قسمت‌های تیزِ پرفرکانس طیف، یعنی قسمت مربوط به طرف آبی طیف مرئی، الکنرون‌های مولکول‌ها را با همان فرکانس خود در درون مولکول‌ها به ارنعاش وامی‌دارد و به این ترتیب مولکول‌ها نور آبی گسیل می‌کنند تا ما آسمان را آبی ببینیم.
جو زمین بر اثر چرخش زمین به دور خود و نیز تغییرات دمایی سطح زمین متلاطم است و بادهای مختلفی را ایجاد می‌کند. همین لایه‌های متحرک هواهای دارای دماهای مختلف است که باعث می‌شود ستارگان آسمان چشمک زن به نظر برسند، زیرا ضریب شکست هوا به دمای آن بستگی دارد و لایه‌های دارای ضریب شکست‌های مختلف (ناشی از دماهای مختلف) مسیر ستاره را به طور مرتب می‌شکنند و لذا نور آنها به طور ناپیوسته یا چشمک زن به ما می‌رسد. جو زمین همچنین بر اثر شکست نور خورشید باعث می‌شود که ما خورشید را به ویژه به هنگام طلوع و غروب آن اندکی بزرگتر از اندازه‌ی واقعی آن ببینیم. همین اتفاق در مورد ماه نیز رخ می‌دهد
جو یا هوای اطراف زمین فواید بی‌شمار دیگری برای موجودات روی آن از جمله انسان دارد و خدمات معلوم و نامعلوم فراوانی برای آنها انجام می‌دهد، و ای کاش در مقابل، انسان فقط یک کار برای جو (و درواقع برای بقای خودش) انجام می‌داد و آن این‌که آلوده‌اش نمی‌کرد.