رژیم حقوقی بین المللی مقابله با تروریسم

۱. تبیین ماهیت ترور و ارائه تعریف از آن

چنانکه گذشت در معاهدات بین المللی و منطقه ای مقابله با تروریسم برای معرفی ترور و تبیین ماهیت آن سه راه پیموده شد. ۱. تعریف کلی: در بعضی کنوانسیون ها به ارائه تعریف کلی ازتروریسم پرداخته اند. ۲. تعریف فهرستی: بعضی به جای تعریف تنها به ذکر مصادیق تروریسم بسنده کرده اند. ۳. تعریف ترکیبی: بعضی دیگر از تعریف ها ترکیبی از تعریف کلی و تعریف فهرستی است با تفصیل این تعریف ها در فصل کلیات مبحث تعریف ترور آشنا شدیم

۲. مصادیق ترور

در کنوانسیون های بین المللی شایع ترین ترورهای بین المللی مورد توجه قرار گرفته و برای مقابله با هر کدام راههایی ارائه شده است. از جمله مصادیق ترور که در کنوانسیون های بین المللی مورد توجه قرار گرفته موارد زیر هستند:

۳. راههای مبارزه با تروریسم

۱ - ۳. جرم انگاری مصادیق تروریسم بین المللی

در اغلب عهدنامه ها بدون اینکه تروریسم به معنای عام خود تعریف شده باشد، صرفاًمصداق های تروریسم مورد توجه قرار گرفته و به عنوان جرم معرفی شده است. این رویکردکه به مباحث مورد به مورد موسوم است، به این دلیل از سوی جامعه بین الملل اتخاذ شده است که مباحث مربوط به تعریف تروریسم و تعیین حیطه و قلمرو آن و خصوصاً تمایز آن ازمبارزات آزادیبخش باعث بروز اختلاف نظر جدی گردیده است.

۲ - ۳. اصل استرداد یا محاکمه

این اصل را باید رکن اصلی رژیم حقوقی مقابله با تروریسم نامید. دولتهای عضو کنوانسیونهای تروریسم متعهد شده اند، متهمین به ارتکاب یا مرتکبین جرایم تروریستی را یا برای محاکمه به مقامات صلاحیتدار خود تحویل دهند و یا (در صورت عدم تمایل به محاکمه) آنها را به یکی از دول متقاضی برای رسیدگی مسترد نماید. توسعه این اصل در کنوانسیونهای تروریسم، باعث شکل گیری نوعی صلاحیت جهانی (یا شبه جهانی) در مورد برخی ازمصادیق تروریسم، مثل هواپیماربایی و اعمال خشونت آمیز علیه ایمنی هواپیماهای کشوری گردیده است.

۳ - ۳. اعطای صلاحیتهای کیفری گسترده به دولتهای عضو

مکانیسم پیش بینی شده در کنوانسیون های مقابله با تروریسم محاکمه و مجازات، تروریستهااست. از این رو سعی شده است، تدابیری اتخاذ گردد و همراه آن چند دولت، صلاحیت رسیدگی به جرم را داشته باشند، در این کنوانسیونها، علاوه بر صلاحیت سرزمینی[ . اصل اولی برای مجازات هرگونه جرمی، مجازات مجرم در همان سرزمینی است که جرم اتفاق افتاده است؛ از این اصل به صلاحیت سرزمینی یاد می کنند. مطابقه تطبیقی جزای عمومی، ج ۱، ص ۲۴۰ ] صلاحیت جهانی[. جرائم بین المللی مانند تروریسم بین المللی که نظم بین المللی را مختل می کند موضوع صلاحیت جهانی است یعنی رسیدگی به آن در صلاحیت همه کشورها است. همان، ص ۲۷۷

۴ - ۳. معاونت در جرم تروریستی

در اغلب کنوانسیون های بین المللی بر اصل ممنوع بودن هر نوع مشارکت و معاونت در جرم تروریستی تأکید شده است. در قطعنامه ش ۱۳۷۳ مورخ ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۱ چندین مرتبه براین اصل تأکید شده است.

۵ - ۳. پایبندی بر عهدنامه های مقابله با تروریسم

یکی از اصولی که در رژیم حقوقی بین المللی مقابله با تروریسم بر آن تکیه فراوان شده اصل پایبندی به عهدنامه های مقابله با تروریسم است. اغلب این عهدنامه ها را کشورهای اسلامی نیز امضا کرده اند.
منبع ترور و دفاع مشروع، پژوهشکده تحقیقات اسلامی،نشر زمزم هدایت(1386)