نویسنده: دوپویی ترور نویت
ترجمه: پیروز ایزدی

دعوای مذهبی بر سر اعمال حاکمیت در بیت المقدس که در سال 1853 تحت سلطه ترک ها قرار داشت، باعث شد تا فرانسه (حامی کاتولیک ها) و روسیه (حامی روحانیون ارتدکس) وارد جار و جنجال دیپلماتیک شدیدی شوند و به ترکیه فشار وارد آورند. تزار نیکلای اول، مشکل بیت المقدس را فرصتی برای سلطه یافتن بر ترکیه قلمداد می کرد و نیز یافتن راهی به مدیترانه از طریق تنگه های ترکیه، در نتیجه، ارتش روسیه اشغال امیرنشین های رومانی ترکیه را آغاز کرد (ژوئیه). فرانسه، به هیچ وجه قصد این را نداشت که به رقیبش اجازه دهد تا در خاور نزدیک قدرتمندتر شود و انگلستان مخالف هرگونه تغییری در موازنه قدرت بود. بدین ترتیب، ناوهای فرانسه و بریتانیا، که به طور مستقل عمل می کردند، برای تشویق ترک ها به قسطنطنیه آمدند.
در چهارم اکتبر 1853، ترکیه به روسیه اعلان جنگ داد. ارتش ترکیه تحت فرماندهی عمرپاشا (مایکل لاتاس (1) زاده ی کرواسی که نظامی خوبی بود) از دانوب گذشت. در چهارم نوامبر، عمر، روس ها را در جنوب رومانی در نزدیکی دانوب شکست داد.
در سی ام نوامبر یک ناوگان روسی به ناوگان اصی ترک ها در بندر سینوپ (2) حمله کرد. پاول ناخیموف (3)، آدمیرال روسی، با شش کشتی حمل و نقل، سه ناو محافظ و چندین کشتی کوچک تر به آدمیرال ترک، حسین پاشا و هفت ناو محافظ، سه رزم ناو توپدار و دو کشتی بخار کوچک تر که در بندر پهلو گرفته بودند، حمله کرد. ناو تیپ (4) ترکیه در یک درگیری شش ساعته نابود شد. ترک ها که به لحاظ تعداد و تجهیزات در موضع ضعیف قرار داشتند، تا آخرین نفس جنگیدند. مهم ترین جنبه این برخورد، عبارت بود از خسارات عظیمی که گلوله های توپ روسی وارد آوردند، یعنی نوع جدیدی از اردنانس دریایی که برای اولین بار در جنگ ظهور کرد.
در سوم ژانویه 1854، یک ناوگان فرانسوی - بریتانیایی به دریای سیاه حرکت کرد. در دوازدهم مارس هر دو کشور، موقتاً حسادت ها و سوء ظن متقابل خود را فراموش کردند و با ترکیه متحد شدند تا از سواحل کشتیرانی ترک ها حفاظت کنند.
در بیستم مارس یک ارتش قدرتمند روس به فرماندهی مارشال ایوان پاسکیویچ (5) به بلغارستان ترکیه حمله کرد. در نتیجه، بریتانیا و فرانسه در 28 مارس به روسیه اعلان جنگ دادند. در دهم آوریل، آنها یک اتحاد متقابل تشکیل دادند. یک نیروی اعزامی فرانسوی - بریتانیایی به وارنا (6) حرکت کرد تا به دفع تهاجم روس ها کمک کند، روس ها اینک به سیلیستریا (7) رسیده و‌ آن را محاصره کرده بودند. در شانزدهم آوریل، ناو محافظ بریتانیایی "فوریوس" (8) در حالی که سعی می کرد تحت پرچم آتش بس وارد اودسا (9) شود، مورد حمله قرار گرفت. در یک اقدام تلافی جویانه، یک اسکادران فرانسوی - بریتانیایی، آتش بارهای واقع در ساحل را گلوله باران کرد و خسارات جدی به بار آورد.
در بیستم آوریل، اتریش پس از وارد شدن در یک اتحاد دفاعی با پروس علیه روسیه، ارتشی متشکل از 50 هزار نفر در گالیسیا (10) و ترانسیلوانیا (11) گردآورد.
اتریش با اجازه ترکیه، به سمت امیرنشین های دانوب ترکیه حرکت کرد. روسیه در برابر این تهدید، از محاصره سیلیستریا دست کشید (نهم ژوئن) و بعدها نیروهای خود را از منطقه خارج کرد (دوم اوت)، اما روسیه شرایط مشترک صلحی را که به وسیله انگلستان، فرانسه، پروس و اتریش (چهار اصل وین، هشتم اوت) وضع شده بود و تصریح می کرد که روسیه باید خود را از امپراتوری عثمانی دور نگه دارد، نپذیرفت.

تهاجم به ترکیه

روس ها با تخلیه بالکان، به هدف اصلی نیروی اعزامی کشورهای متحد که اینک در وارنا بر اثر بیماری وبا در وضعیت بدی به سر می بردند، جامه عمل پوشیدند. اما در سپتامبر 1854، لندن و پاریس تصمیم گرفتند که در وارنا، برای درهم شکستن قدرت روسیه در دریای سیاه، از طریق فلج ساختن پایگاه دریایی بزرگ این کشور در سواستوپول (12)، به زور متوسل شدند. در مورد نیروی اعزامی، بدون هرگونه ملاحظه عظمت کار و بدون هیچ گونه شناسایی قبلی مناسب تصمیم گرفته شد. ژنرال بریتانیایی فیتز روی جیمز هنری سامرست 66 ساله، لرد راگلان (13)، و مارشال آرماند دو سنت (14) آرنوی فرانسوی 55 ساله (که قبلاً به خاطر ابتلا به وبا سخت بیمار شده بود)، فرماندهی مشترک را به عهده گرفتند.
نیروهای کشورهای متحد، در هفتم سپتامبر حرکت خود را با کشتی از وارنا آغاز کردند. کاروان بزرگی متشکل از 150 کشتی جنگی حمل و نقل بریتانیایی و فرانسوی، نیروها را به شبه جزیره کریمه بردند. نتیجه ی هدایت بدون برنامه رشته عملیات نظامی این بود که هنگامی که کاروان حرکت خود را در دریا آغاز کرده بود، در مورد نقطه تخلیه نیروها تصمیم گرفته شد. مشخصه ی دیگر این نوع عملیات این بود که هیچ تلاشی از جانب پرنس آلکساندر سرکیئویچ منشیکف (15) فرمانده روسیه در کریمه برای مقابله با این فرود صورت نگرفت.
در سیزدهم سپتامبر، نیروهای متّحدین شروع به فرود آمدن در اولد فورت (16) کردند، یعنی ساحلی باز و بدون هیچ گونه تأسیسات بندری که در حدود 48 کیلومتری (30 مایلی) شمال غرب سواستوپول واقع بود. هوای بد و شرایط تضعیف شده ی نیروها، باعث شد تا تخلیه با تأخیر انجام شود. نیروی اعزامی، متشکل از 51 هزار نفر پیاده نظام بریتانیایی، فرانسوی و ترک، هزار نفر سواره نظام بریتانیایی و 128 توپ، حرکت خود را از 29 سپتامبر به سمت جنوب آغاز کرد و این در حالی بود که نیروهای بریتانیایی در جناح سمت خشکی قرار داشتند. ناوگان متحدین، همراه با آنها در آب های ساحلی حرکت می کرد. منشیکف، با 36400 نفر نیرو منصوب شد تا در ساحل رودخانه آلما (17) به دفاع بپردازد. این در حالی بود که جناح چپ او خارج از تیررس ناوگان متحدین قرار داشت و جناح راست او در کناره رودخانه لنگر انداخته بود. نیروهای متحدین بدون دشواری زیاد از رودخانه عبور کردند، اما بریتانیایی ها خود را مواجه با یک سراشیبی تند دیدند که تنها پس از زدو خوردی شدید به تصرّف درآمد. آنگاه منشیکف، بدون ایجاد مزاحمت دست به عقب نشینی زد. تلفات متحدین (عمدتاً بریتانیایی ها) حدود سه هزار نفر بود و روس ها در این میان، 5709 نفر از نیروهای خود را از دست دادند.
تا 25 سپتامبر، نیروهای متحدین به سواستوپول نزدیک شده بودند، گذرگاه آبی این بندر بر اثر کشتی های غرق شده بسته شده بود و همکاری دریایی برای تهاجم از شمال را غیرممکن ساخته بود. محاصره بدون وجود یک پایگاه، غیرعملی بود. تنها راه حل، راهپیمایی های جناحی به دور دژ (به سمت جنوب) و ایجاد پایگاه هایی در بنادر کامیش (18) و بالاکلاوا (19) بود. در حالی که نیروهای متحدین خط عقب نشینی خود را ترک می کردند و یک دور 24 کیلومتری (15 مایلی) می زدند، بدون آن که برای جناح هایشان مشکلی ایجاد شود، منشیکف نیروی یک پادگان را در استحکامات سواستوپول باقی گذاشت و به گونه ای معقولانه، بقیه ارتش خود را به سمت شمال به باخهی سرای (20) حرکت داد تا به نیروهای تقویتی روسی که در حال وارد شدن بودند، بپیوندند.
دشمنان عملاً بدون آن که بدانند، از جبهه دیگری عبور می کردند. ارتش متحدین در کمال امنیت دور زد و در 26 سپتامبر، تماس مجدد خود را با ناوگان برقرار کرد. بریتانیایی ها در بالا کلاوا و فرانسوی ها در کامیش پایگاه های خود را مستقر ساختند.

محاصره سواستوپول

استحکامات دفاعی جنوبی سواستوپول هنوز تکمیل نشده بود. یک تهاجم فوری ممکن بود موفقیت آمیز باشد. در عوض، در حالی که نیروی بریتانیایی و یک یگان ارتش فرانسه از عملیات در برابر حمله ارتش رزمی روسیه محافظت می کردند، به یک باره یگان ویژه ی محاصره ایجاد شد و محاصره را آغاز کرد. سنت آرنو، در 29 سپتامبر بر اثر ابتلا به وبا درگذشت و ژنرال فرانسوا سرتن کانروبرت (21) فرماندهی را در دست گرفت. تا هفدهم اکتبر، یعنی هنگامی که اولین گلوله باران ها آغاز شد، سرهنگ فرانتس تادلبن (22) فرمانده ی رسته مهندسی روسیه، در زمینه ساخت استحکامات کار خارق العاده ای صورت داده بود. گلوله باران ها و آتش ضدّ آتش باری تلفات زیادی به هر دو طرف وارد آورد، اما هیچ گونه خسارات دائمی به استحکامات نزد بندر به وسیله آدمیرال سر ادموند لاینز (23) محاصره شده بود.

پی نوشت ها :

1- Michael Lattas
2- sinope
3- paul Nakhimov
4- Flottila
5- Ivan paskievich
6- varna
7- silistria
8- Furious
9- odessa
10- Galicia
11- Transylvania
12- sevastopol
13- Fitzroy James Henry somerset, Lord Raglan
14- Armand de saint - Arnaud
15- Alaxander sergeivich Menshikov
16- old Fort
17- Alma River
18- Kamiesch
19- Balaklava
20- Bakhehisarai
21- Francois certain canrobert
22- Frants Todleben
23- Edmund Lyons