به کوشش: محمد کمالي نژاد
نام رايج:
انيسوننام عربي:
بزرالرازيانج، رازيانج رومي، حب الحلوهنام هاي ديگر:
باديان رومي، شيرين باديان (سبزوار)ماهيت:
تخم نباتي است، بلندتر از يک ذرع، ساقه اش مربع و باريک، و برگ آن باريک و خوشبو و گل آن مايل به سفيدي، تخم آن در غلافي لطيف و طولاني و از رازيانه کوچکتر و سبز مايل به سفيدي و بهترين آن خوشبوي تازه باليده آن است که پوست آن جدا نشده باشد.
طبيعت:
گرم در دوم و خشک در سومافعال و خواص:
ملطف و محلل رياح و جالي و مسکن اوجاع و با قوت ترياقيه و قابضه و مدر بول و حيض و شير و عرق و نيکو کننده رنگ رخسار است. از توابل مستعمله در اغذيه اصحاب فالج و لقوه و استرخاء و صرع است.خوردن نيم درم انيسون و يک دانگ مصطکي کوفته در ده درم گلقند سرشته چند روز پي هم بعد از استفراغ بلغم جهت ليثرغس و سبات بلغمي نافع و مقوي معده است.
و چون آن را کوبيده سفوف نمايند و يا کوبيده با گلقند سرشته بخورند و يا جوشانيده به تنهايي بياشامند جهت ماليخوليا خصوصاً مراقي آن و آشاميدن آب مطبوخ آن با ماء العسل جهت کابوس نافع و ضماد آن جهت استرخاء نافع براي آنکه در آن حرارت به اندک قبضي مي باشد و لهذا تقويت مي بخشد اعضاء را. و جويدن آن جهت صداع بارد و شقيقه و جلاي مجاري تنفس و درد سينه و سرفه و ضيق النفس و خفقان بارد و تقويت فم معده و رفع رطوبات آن و رفع اعيا.
و آشاميدن آن مطبوخ آن خصوص با اصل السوس جهت امراض سدر و بهر و تفتيح سدّه جگر و سپرز و گرده و مثانه و رحم و استسقاء و سوء القنيه و تفتيت حصاه و تب بلغمي کهنه و قطع سيلان رحم و ازاله فضول و تحليل و قراقر رياح در معده و ساير اعضاء و ادرار شير و تقويت باه و گرده و ازاله سموم قتاله و تهبج وجه و اطراف و اسهال رطوبي خصوص بريان کرده آن در اين امر. و چون آن را بسيار نرم بکوبند و يا با آب سائيده استعمال نمايند جهت بواسير نافع خصوصاً ريحي آن.
تحقيقات جديد:
ضد انگل، برگهاي آن مفيد براي مشکلات گوارشي، آرام کننده دندان درد، کليت، بادشکن، ضد اسهال، بيماري هاي معده و روده
بدل:
تخم شبت و رازيانه و کرويا و در تقويت باه مثل آن انجره است.مضر:
امعاء، مصرع محرورينمصلح:
در امعاء رازيانه و در محرورين سکنجبينمقدار شربت:
از 2 درم تا 5 درممنبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول
