نويسنده: دکتر رزيتا داوري آشتياني
علائم اين اختلال حتي مي تواند، از دوران شيرخواري آغاز گردد ولي تا دوره ي بعد از نوپايي، تشخيص آن بسيار مشكل است و قبل از تولد هم قابل تشخيص نيست؛ زيرا بسياري از كودكان كه از نظر سرشتي پرتحرك، بازيگوش و فعال هستند با افزايش سن تا شروع دوره ي دبستان به تدريج پرتحركي آن ها كاهش مي يابد و هيچ مشكلي در عملكرد خود ندارند. معمولاً سن شروع بيش فعالي حدود سه سالگي است. البته مطالعات نشان مي دهند كه سرشت كودك شيرخوار يك عامل مستعدكننده در كمبود توجه - بيش فعالي مي باشد.
نشانه هاي اين اختلال قبل از سن هفت سالگي شروع مي شود، و ممكن است تا نوجواني يا بزرگسالي تداوم يابند.
مادران گزارش مي كنند كه مشكلاتِ حدود يك سوم كودكان بيش فعال در اولين سال زندگي آن ها وجود داشته است كه شامل گريه كردن بيش از حد، مشكلات به خواب رفتن، تأخير در تكلم و مشكلات تغذيه اي بوده است. گريه هاي شان با در آغوش گرفتن و كوشش والدين در آرام كردن آن ها به راحتي متوقف نمي شده است. كم بودن اين واكنش ها باعث كاهش تعامل مثبت مادر و كودك مي شود. البته مشكلات سرشتي به تنهايي پيش بيني كننده ي اختلال بيش فعالي در آينده نمي باشد. مادران كودكان بيش فعال، علائم افسردگي، كاهش اعتماد به نفس و ميزان استرس بيشتري را نشان مي دهند. اين كودكان در دوران نوپايي يعني يك تا سه سالگي معمولاً نافرماني بيشتري دارند، خيلي پرتحركند و آموزش توالت رفتن را كه دراين دوره بايد فرا گرفته شود، با مشكل زياد ياد مي گيرند. آن ها سريع از يك فعاليت متوجه فعاليت ديگر مي شوند، اسباب بازي هاي شان را خراب مي كنند، تلاش والدين براي مهار نافرماني و پرتحركي آن ها اغلب منجر به نااميدي و ناكامي مي گردد. در اين موارد، مادر دائم در حال تلاش براي تسلط پيدا كردن بر وضعيت بحراني است و گاهي هم علائم افسردگي نشان مي دهد. پدر اغلب چون حضور كمرنگ تري در خانه دارد، ابتدا مشكلات كودك را انكار مي كند و علت مشكلات رفتاري كودك را بي كفايتي مادر مي داند. بعد از مدتي كه واقعاً مشكلات كودك را احساس كرد، ممكن است كم كم از مسئوليت پدري كناره گيري كند، مدت زمان بيشتري را در بيرون از خانه بگذراند يا در خانه سرگرم فعاليت هايي شود كه كمتر با مشكلات فرزندش روبه رو باشد. براي نگهدار يو مراقبت از اين كودكان به راحتي نمي توان پرستاري پيدا كرد.
دوستان و خويشاوندان، اكثراً مادر را به دليل ناتواني در مهار كودك سرزنش مي كنند و كم كم خانواده ارتباطات شان را با بيرون كم كرده و منزوي مي شوند و متعاقب آن احساس تنهايي و بي كفايتي مي كنند.
منبع مقاله :
داوري آشتياني، رزيتا؛ (1391)، اختلال کمبود توجه - بيش فعالي (مروري بر علائم و درمان هاي موجود)، تهران: نشر قطره، چاپ سوم
/ج
